Portal Orzeczeń Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Świdnicy

1.Przewodniczący:

1.SSO Agnieszka Połyniak (spr.)

1.Sędziowie:

1.SO Krzysztof Płudowski

2.SR del. do SO Maciej Kudzia

1.Protokolant:

1.Ewa Ślemp

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 298/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 13 grudnia 2024 r., sygn. akt II K 784/23

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

W. S.

oskarżony nie był w przeszłości karany sądownie

Informacja z Krajowego rejestru Karnego

601

2.1.1.2.

W. S.

wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi S. S. oraz Z. S. powierzone zostało oskarżonemu W. S., zaś władza rodzicielska nad małoletnimi ograniczona została E. S. do ogólnego wglądu w najistotniejsze sprawy związane z rozwojem, zdrowiem, edukacją małoletnich.

postanowienie Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 17 kwietnia 2025 r., sygn. akt III Nsm 891/23

588-594

2.1.1.3.

W. S.

za pośrednictwem wiadomości email pokrzywdzona poinformowała oskarżonego o zamiarze złożenia pozwu o rozwód, zaproponowała swój sposób rozliczeń majątkowych, a także wskazała, iż zamierza - w przypadku braku zgody oskarżonego na rozwód - złożyć doniesienie w sprawie znęcania się przez niego nad dziećmi i wniosek o orzeczenie nakazu opuszczenia przez niego mieszkania.

Wiadomość email z dnia 6 lipca 2022 r. godz. 23:19 od "E. S." do (...), przekazana w dniu 3 stycznia 2024 r. na adres (...)

611

2.1.1.4.

W. S.

Więź emocjonalna Z. S. z matką jest pozytywna, ale powierzchowna. Małoletnia w uczuciach nieświadomych ujawnia żal do matki. Więź emocjonalna S. S. z matką jest osłabiona. Małoletni sam również określa w taki sposób więź z matką. Więź emocjonalna S. z ojcem jest silna i pozytywna. Więź emocjonalna Z. z ojcem jest pozytywna ale powierzchowna. Małoletnia w uczuciach nieświadomych ujawnia żal do ojca.

Opinia w Sprawie Opiekuńczej wydane przez II O. Zespół (...) w K. z dn. 11 grudnia 2024 r.

602-609

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

Informacja z Krajowego rejestru Karnego, postanowienie Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 17 kwietnia 2025 r., sygn. akt III Nsm 891/23, opinia w Sprawie Opiekuńczej wydane przez II O. Zespół (...) w K. z dnia 11 grudnia 2024 r.

dokumenty urzędowe, sporządzone przez upoważnione podmioty w ramach ich kompetencji, nie były kwestionowane przez strony

2.1.1.3

Wiadomość email z dnia 6 lipca 2022 r. godz. 23:19 od (...) do (...), przekazana w dniu 3 stycznia 2024 r. na adres (...)

Treść wiadomości nie była kwestionowana przez strony, dlatego dokument został zaliczony w poczet materiału dowodowego w sprawie.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obrońca oskarżonego zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

I. na podstawie art. 438 pkt. 2 k.p.k. obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku tj., art. 2 § 2 k.p.k., 4 k.p.k., 5 § 2 k.p.k. 7 k.p.k. poprzez nieuwzględnienie okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego oraz dokonanie oceny dowodów z pominięciem wskazań określonych w art. 7 k.p.k. czego konsekwencją było uznanie, że:

1. córkę oskarżonego R. S. można uznać od 2016 roku za osobę nieporadną ze względu na wiek w rozumieniu art. 207 § 1 i 1 a k.k., w sytuacji gdy ustawodawca wprowadził kwalifikowany typ znęcania / art.207 § 1 a k.k./ 13 lipca 2017 r. zaś pokrzywdzona urodziła się (...) - zatem w dacie wprowadzenia typu kwalifikowanego miała 13 lat - natomiast za osobę nieporadną określoną w art. 207 § 1 a k.k. uznać można kilkuletnie lub młodsze dziecko, które z racji swojego niedojrzałego wieku, rozwoju psychicznego i fizycznego nie jest w stanie samodzielnie egzystować i wymaga wyjątkowej szczególnej troski, czułości szacunki, dbałości ze strony opiekunów prawnych,

zatem pokrzywdzona uznaną za nieporadną ze względu na wiek być nie powinna,

2. pokrzywdzony S. S. był osobą nieporadną ze wglądu na wiek - w sytuacji, gdy nie ustalono, czy w okresie :

od 13 lipca 2017r - czyli od wprowadzenia kwalifikowanego typu znęcania z art. 207 §1 a k.k. - do 22 grudnia 2018 roku, kiedy to małoletni ukończył 11 lat - oskarżony jakoby stosował wobec niego przemoc psychiczną lub fizyczną,

3. w dacie zdarzenia z 5 lipca 2022 r. pokrzywdzony S. S., który urodził się (...) był osobą nieporadną ze względu na wiek, pomimo, że miał wówczas 14 lat,

4. oskarżony znęcał się nad córką R. S. do 31 grudnia 2022r, w sytuacji, gdy jak wynika z zeznań E. S. córka po skończeniu 15 lat/czyli w 2015 roku wyprowadziła się i zamieszkała w O.,

5 . przebieg zdarzenia pomiędzy oskarżonym a pokrzywdzonym S. S. z 5 lipca 2022r był zgodny zarejestrowanym zapisem na płycie CD, oraz z pisemnym zapisem z jej odtworzenia sporządzonym na etapie postępowania przygotowawczego zawartym w protokole oględzin płyty /k.197-200/ w sytuacji gdy okoliczność która miała być udowodniona nagraniem ma istotne znaczenie dla ustalenia czy został popełniony czyn zabroniony, /art. 427§ 3 a k.p.k./ zatem, pomimo braku inicjatywy dowodowej stron niekwestionujących autentyczności i rzetelności nagrania - dla poczynienia prawidłowych ustaleń odnośnie przebiegu zdarzenia oraz dla prawidłowej oceny zeznań S. S., konieczne było dopuszczenie dowodu z opinii biegłego w celu dokonania transkrypcji nagrania,

6. niedokonanie oceny dowodu z opinii biegłej psycholog L. K./,k.283-284 / która to ocena była konieczna wobec uznania przez Sąd że zeznania małoletniej nie mają znaczenia dla ustalenia faktów,

7. zeznania :

a/ małoletniej Z. S. mają niewielką wartość dowodową dla ustalenia rzeczywistego obrazu funkcjonowania rodziny, ponieważ jest emocjonalnie związana z obojgiem rodziców i zależy jej na spójności rodziny, oraz, że funkcjonowanie dzieci i ich rozwój w rodzinie przemocowej jest zaburzony, dlatego też należy mieć na względzie, że małoletnie dzieci stron nie mogą mieć prawidłowych wzorców relacji między rodzicem a dzieckiem,

b/ małoletniego pokrzywdzonego S. S. są niewiarygodne, ponieważ, dla ich oceny decydujące znaczenie ma treść nagrania z 5 lipca 2022r, oraz, że względu na to, że włączony został przez rodziców w ich konflikt małżeński, przeżywający w związku z tym konflikt lojalności wobec konieczności opowiedzenia się po stronie jednego z rodziców złożył zeznania niezgodne z prawdą, ponieważ w stosunku do matki dominuje poczucie żalu, krzywdy, pretensji z powodu rozbicia rodziny i w tej sytuacji identyfikuje się ze stanowiskiem ojca, przyjmuje jego zarzuty wobec matki, utożsamia się z oskarżeniami, wybiela ojca, tłumaczy i usprawiedliwia jego zachowanie wykazując tolerancję, natomiast postępowanie matki punktuje i ocenia przez pryzmat zawodu związanego z rozbiciem rodziny, za co ją obciąża,

w sytuacji gdy:

- wobec braku transkrypcji nagrania dokonanej przez biegłego z zakresu fonoskopii - treść nagrania nie powinna stanowić podstawy do oceny wiarygodności zeznań S. S.,

-warunkiem dokonania prawidłowej oceny zeznań małoletnich świadków było uwzględnienie wszystkich informacji przekazanych przez biegłą z zakresu psychologii - L. K. w odniesieniu do Z. S. oraz A. K.w odniesieniu do S. S. - ponieważ zeznania świadków należało oceniać w zestawieniu z treścią opinii wypływających z nich wiadomości specjalnych,

- nieuwzględnienie części istotnych informacji zawartych w opinii biegłego A. K.podającego że :

- pomimo, że bliższe są małoletniemu poglądy ojca, stara się wyrobić sobie samodzielny pogląd na elementy związane ze sprawą, bez ulegania sugestii ze strony rodziców,

- małoletni wykazuje pozytywną więź z rodzicami, ale szczególnym uczuciem i przywiązaniem darzy osobę ojca, twierdząc jednak, że ojciec nie jest idealnym rodzicem, ponieważ pozostawał pod wpływem alkoholu i narkotyków, zdarzały się awantury domowe, kłótnie, rozmowy o problemach prowadzone w sposób emocjonalny, ojciec pociągnął go za ucho ponieważ spóźnił się do szkoły, uderzył go lekko patykiem w głowę, były słowa, że mu p…i których się nie bał ponieważ uważał, że go nie uderzy,

- małoletni nie ma wyraźnych tendencji do posługiwania się mechanizmem kłamstwa, odróżnia źródła swojego wnioskowania, umie przyznać ,że czegoś osobiście nie widział/opinie k..171-177 i k.491-499/,

8. zeznania świadków: A. K., M. K. (1), M. K. (1), M. W., F. P., I. S., D. D., M. K. (2), U. S. - nie mają znaczenia dla ustalenia faktów, w sytuacji gdy treść zeznań wskazanych świadków obrazuje relacje oskarżonego z małoletnim S. S. - co miało istotne dla poczynienia ustaleń oraz oceny wiarygodności zeznań S. S.,

9.zeznania P. K. nie mają znaczenia dla ustalenia faktów - pomimo, że jak podawał - był świadkiem sytuacji podczas której pokrzywdzona wszczęła awanturę, uderzyła oskarżonego, oblała go piwem i obrażała wulgarnymi słowami.

10. przyjęcie ,że:

- oskarżony znęcał się psychicznie i fizycznie w okresie od bliżej nieokreślonego dnia 2016 do 31 grudnia 2022r nad nieporadnym ze względu na wiek synem S. S.,

w sytuacji gdy materiał dowodowy oceniany z uwzględnieniem wskazań określonych w art. 7 k.p.k. pozwalał jedynie na przyjęcie ,że zastosował 5 lipca 2022r niewłaściwe wychowawcze, przy czym było do zdarzenie jednorazowe, którego nie można uznać za znęcanie w rozumieniu art.207 k.k., ponieważ nie cechowało się wyjątkową intensywnością w zadawaniu dolegliwości fizycznych i psychicznych i nie było złożone z wielu aktów wykonawczych,

- oskarżony znęcał się fizycznie i psychicznie nad swoją żoną E. S. w okresie -od bliżej nieustalonego dnia 2016r do 31 grudnia 2022r,

w sytuacji gdy z zeznań pokrzywdzonej E. S. złożonych na rozprawie 4 stycznia 2024r /k.445-447/ wynika, że były tylko dwie sytuacje w czasie których oskarżony ją uderzył - pierwsza sytuacja miała miejsce przed ich ślubem w 2017roku a druga w 2019roku po ślubie/ który zawarli w 2018roku/ przy czym po ostatnim uderzeniu pogodzili się, pomagała oskarżonemu przy organizacji koncertów i zimą 2023r byli razem na koncercie w W.,

zatem uznanie, że oskarżony od 2016r do grudnia 2022r trwał w zamiarze zdawania pokrzywdzonej dotkliwych cierpień psychicznych i fizycznych nie było trafne,

11. przyjęcie w opisie czynu, że oskarżony uderzył S. S. w czoło drewnianym młotkiem czym spowodował obrażenia w postaci zasinienia okolicy czołowej i obrzęku tkanek miękkich w okolicy czoła, w sytuacji gdy zarówno S. S. jak i Z. S. podawali, że podczas zabawy S. uderzył Z. listewką a reakcją oskarżonego było lekkie uderzenie S., aby uświadomić mu niestosowność zachowania wobec siostry, przy czym nie doznał żadnych obrażeń,

12. nieuwzględnienie przy cenie wiarygodności zeznań E. S. i R. S., że toczą się pomiędzy nimi a oskarżonym procesy cywilne o zasądzenie alimentów z powództwa R. S. przeciwko oskarżonemu, z powództwa E. S. działającej w imieniu małoletnich Z. S. i S. S. o zasądzenie alimentów oraz o powierzenie wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnimi Z. S. i S. S.,

II. na podstawie art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku mający wpływ na jego treść, polegający na:

1. niepoczynieniu ustaleń odnośnie wskazanego w opisie czynu zachowania oskarżonego, które polegać miało na uderzeniu S. S. młotkiem drewnianym w czoło,

w sytuacji gdy poczynienie ich było konieczne, wobec przyjęcia w opisie czynu, że oskarżony w wyniku tego uderzenia spowodował u pokrzywdzonego obrażenia w postaci zasinienia w okolicy czołowej, obrzęk tkanek miękkich w okolicy czoła które to obrażenia naruszyły czynności narządów ciała na czas krótszy niż 7 dni

2. dokonanie ustaleń faktycznych iż oskarżony

- pobił R. S. rurą od odkurzacza oraz plastikową rurką, czym spowodował u niej obrażenia ciała w postaci zasinień w obrębie pleców, które naruszyły czynności narządów ciała na czas krótszy niż 7 dni,

- szarpał pokrzywdzoną E. S. i uderzył otwartą dłonią w twarz w następstwie czego doznała obrażeń ciała w postaci zasinień w obrębie kończyn górnych, zaczerwienienia skóry, obrzęku tkanek miękkich w obrębie twarzy które naruszyły czynności narządów ciała na okres poniżej 7 dni, oraz dwukrotnie uderzył ją otwartą dłonią w twarz, powodując obrażenia ciała w postaci zaczerwienienia skóry, otarcia naskórka w okolicy podoczodołowej, obrzęku tkanek miękkich w obrębie twarzy, które naruszyły czynności narządów ciała na okres poniżej 7 dni w sytuacji gdy lekarka A. K. (2), która uczestniczyła w wydaniu opinii przez Centrum (...) w S., sporządzając opinię na etapie postępowania przygotowawczego stwierdziła k/252/, że w odniesieniu do doznanych przez S. S. obrażeń ciała w wyniku uderzenia go w czoło młotkiem, nie przedstawiono żadnej obiektywnej dokumentacji, która potwierdzałaby doznane przez pokrzywdzonego obrażenia ciała i w związku z tym wydaje opinię tylko i wyłącznie na podstawie zeznań świadka;

- sporządzając opinię z 27 marca 2023r- na tym etapie postępowania - dysponowała tylko materiałem dowodowym wskazanym w postanowieniu wydanym przez prowadzącego postępowanie przygotowawcze o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego z 16 marca 2023r - zatem sporządziła ją w oparciu o niepełny materiał dowodowy - bo zgromadzony na etapie postępowania przygotowawczego postaci: protokołu zawiadomienia o przestępstwie przez zawiadamiającą E. S. z dna 26 lipca 2022r , protokołu przesłuchania E. S. z 7 października 2022r oraz fotografii jej twarzy, protokołu przesłuchania S. S. z 9 marca 202r, protokołu przesłuchania R. S. z dnia 2 września 2022r,

III. Na podstawie art. 438 pkt 4 k.p.k.

1. rażącą niewspółmierność/ surowość/ wymiernej oskarżonemu kary, ponieważ jej dolegliwość przekracza stopień winy,

- pominięcie przy jej wymiarze, że pojęcie znęcania powinno być interpretowane nie tylko z perspektywy pokrzywdzonych - ale przede wszystkim z punktu obiektywnego czyli z perspektywy osób trzecich, które oceniają zachowanie oskarżonego - zatem również świadków będących znajomymi oskarżonego oraz oskarżonego i pokrzywdzonej – oceniających ich relacje,

- pominięcia, że pokrzywdzona E. S. podejmując decyzję o poślubieniu oskarżonego w 2018 r. oraz wyjeżdżając z nim na koncert w 2023 r. i pomagając mu w tym czasie w organizacji koncertów ponieważ małżonkowie pogodzili,

zapewne nie odbierała jego zachowań jako szczególnie dolegliwe czy będące formą znęcania,

2. rażącą niewspółmierność /wysokość/ orzeczonych na rzecz pokrzywdzonych R. S. i E. S. nawiązek, bez uwzględnienia rozmiaru krzywd i ich wpływu na stan psychiczny pokrzywdzonych oraz sposobu działania oskarżonego.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Podniesione w apelacji obrońcy oskarżonego zarzuty jedynie w nieznacznym zakresie znalazły uznanie Sądu odwoławczego, co doprowadziło do zmiany zaskarżonego orzeczenia, choć nie do końca w postulowanym przez skarżącego zakresie.

Na wstępie wskazać należy na wadliwość łączenia zarzutu obrazy art. 5 § 2 i art. 7 k.p.k., ponieważ niedające się usunąć wątpliwości mogą powstać dopiero w następstwie oceny dowodów przeprowadzonej zgodnie z regułami art. 7 k.p.k. Dokonana przez sąd odwoławczy kontrola instancyjna zaskarżonego wyroku nie potwierdziła by Sąd orzekający powziął wątpliwości i rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego W. S. lub by takich wątpliwości nie miał, choć powinien je powziąć, albowiem po dokonaniu oceny dowodów nie miał podstaw do odrzucenia korzystnej dla oskarżonego wersji zdarzenia. W przedmiotowej sprawie kwestią kluczową - w kontekście zarzutów apelacji - była ocena wiarygodności osobowych źródeł dowodowych, która nie należy do kryteriów oceny dokonywanej przez pryzmat art. 5 § 2 k.p.k., lecz jest częścią analizy dokonywanej na podstawie art. 7 k.p.k., który wprowadza reguły oceny dowodów (choćby postanowienie Sądu Najwyższego z 22 grudnia 2010 r., sygn. II KK 308/10).

Wbrew stanowisku apelującej dokonana przez Sąd rejonowy ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego jest zasadniczo słuszna, a wyprowadzone wnioski korzystają z ochrony art. 7 k.p.k. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się, że przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych zawsze pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k., jeżeli tylko: jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, stanowi wyraz rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto, w przypadku sporządzenia uzasadnienia, zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane, w pisemnym uzasadnieniu wyroku (vide choćby postanowienie Sądu Najwyższego z 26 marca 2021 r. II KK 94/21).

Rację ma skarżąca co do tego, że w realiach przedmiotowej sprawy córki oskarżonego R. S. nie można uznać za osobę nieporadną ze względu na wiek w rozumieniu art. 207 § 1 i 1 a k.k. Warto zauważyć, że do realizacji pierwszej czynności wypełniającej znamiona znęcania (w zakresie objętym postępowaniem) doszło w czerwcu 2016 r., pokrzywdzona (urodzona (...)) miała wówczas niespełna 13 lat. Już przed ukończeniem 16 roku życia pokrzywdzona opuściła rodzinny dom, wyjechała do liceum do O., gdzie podjęła samodzielne życie. Powyższe wskazuje na to, że poziom rozwoju pokrzywdzonej, jej dojrzałość emocjonalna, która skutkowała podjęciem poważnej wszak decyzji, jak na tak młodą osobę, przekonuje, że nie sposób przyjąć, iż w ustalonym okresie wymagała wyjątkowej szczególnej troski i dbałości ze strony opiekunów. Z relacji pokrzywdzonej nie wynika, by po wyprowadzeniu się z domu oskarżony dopuszczał się wobec niej dalszych negatywnych zachowań. Ostatnia taka sytuacja, gdy oskarżony pobił swoja córkę, miała miejsce jesienią 2019 r. W dniu 8 października 2019 r. R. S., za pośrednictwem wiadomości tekstowej (k. 52) poinformowała swoją ciotkę I. K.: " Ojciec mnie pobił ... W domu jest akcja a psycholog i zakładanie niebeskiej karty tym razem...". Na pytanie I. K., kiedy do tego doszło pokrzywdzona odparła, iż: "cały czas się dzieje. A mama i rodzeństwo są zastraszani". Precyzując przebieg ostatniego zdarzenia R. S. wskazała (k. 54): "wczoraj zaczął mnie dusić jak wszyscy spali, a wszystkim powiedział że tylko mną szarpnął. Dzisiaj zaczął mnie bić i wykręcać na łóżku". Z kolei pierwszą opisaną sytuacją, którą uznać należy z ewidentny przejaw znęcania się fizycznego nad córką R. przez oskarżonego, w ramach wskazanych w zaskarżony wyroku („od bliżej nieokreślonego dnia 2016 r. do 31 grudni 2022r.”) uznać należało tę, kiedy to pokrzywdzona została pobita przez ojca rurą od odkurzacza. Pokrzywdzona zeznała że zajście, w trakcie którego została pobita przez ojca rurą od odkurzacza miało miejsce pod „koniec podstawówki”, kiedy to najpierw pokłóciła się z tatą i „zaczął ją szarpać (…) no i wtedy miał rurę od odkurzacza od ręką i ją pobił” (k. 37), skoro rok szkolny zakończył się 25 czerwca 2016r. to, dokonując zmiany opisu czynu przypisanego W. S., Sąd ad quem należało dookreślić ramy czasowe przestępstwa popełnionego na szkodę najbliższych, w tym R. S...

Ani z relacji pokrzywdzonej, ani z analizy innych dowodów zgromadzonych w sprawie nie wynika, by po tej dacie oskarżony kontynuował znęcanie się nad córką. Treść pisemnego uzasadnienia również nie wskazuje na to, by Sąd rejonowy poczynił w tym zakresie odmienne ustalenia. W tym zakresie co do zasady słuszny okazał się zarzut skarżącej i czasookres przestępstwa popełnionego na szkodę R. S. musiał zostać zmieniony w toku kontroli instancyjnej poprzez przyjęcie, iż czynu tego dopuścił się w okresie od czerwca 2016 roku do jesieni 2019 roku. Myli się jednak skarżąca, gdy wskazując, iż działanie oskarżonego zakończyło się już w 2015 r. Błędnie bowiem przyjmuje, że w tym roku pokrzywdzona ukończyła 15 lat. Skoro urodziła się ona 1.10.2003 r., w 2015 r. ukończyła dopiero 12 lat., zaś ujawniona korespondencja z I. K. dowodzi, że jesienią 2019 roku przebywała w domu rodzinnym. Niemniej w odniesieniu do tej pokrzywdzonej, wobec powyższych ustaleń, konieczne było wyeliminowanie znamienia odwołującego się do jej „nieporadności ze względu na wiek” (art. 207 §1a k.k.).

Nie ma natomiast racji skarżąca, gdy kwestionuje słuszne ustalenie co do tego, że w dacie czynu pokrzywdzony S. S. był osobą nieporadną ze wglądu na wiek. Zbyt dużą uwagę poświęca skarżąca zmianie brzmienia art. 207 k.k. dokonanej na mocy ustawy z dnia 23 marca 2017 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz ustawy - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2017 r. poz. 773). Znęcanie jest w istocie przestępstwem wieloczynowym, zastosowanie więc znajduje tu teza, wyrażona przez Sąd Najwyższy w wyroku z 14 listopada 2016 r., sygn. akt III KK 273/16, że w r azie zmiany ustawy w trakcie realizacji czynu ciągłego w sytuacji, gdy pierwsze zachowanie objęte tym czynem popełnione zostało w trakcie obowiązywania ustawy starej, a ostatnie zachowanie popełnione zostało po zmianie ustawy, należy uznać, że cały czyn ciągły popełniony został pod rządami ustawy nowej. S. S. urodził się (...), w czerwcu 2016 r. miał więc 8 lat. Ostatniego zaś zachowania oskarżony dopuścił się wobec syna w dniu 5 lipca 2022 r. (co zostało przez niego udokumentowane w postaci nagrania audio) i miał wtedy 14 lat. Niewątpliwie wymagał wówczas szczególnej troski ze strony opiekunów. Słuszne przy tym pozostają poglądy orzecznictwa (tak choćby Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z 7 czerwca 2021 r., sygn. akt II AKa 63/21), że dla przypisania realizacji znamion typu kwalifikowanego z art. 207 § 1a k.k. konieczne jest zamieszczenie w opisie czynu przypisanego wszystkich znamion tego typu, w tym stwierdzenia, że osoba poddana znęcaniu się była nieporadna, lub podobnego oddającego to, że chodzi o osobę niepotrafiącą samodzielnie funkcjonować. Wskazanie tylko na wiek ofiar, bez ustalenia braku umiejętności radzenia sobie i jej powodów, nie jest wystarczające dla przypisania występku z art. 207 § 1a k.k. Kluczowa pozostaje więc ocena dojrzałości emocjonalnej, rozwoju psychofizycznego i umiejętności samodzielnej egzystencji. W ocenie Sądu odwoławczego cechy, jakie prezentował S. S., jego warunki osobiste (w tym wskazane w Opinii w sprawie opiekuńczej, k. 608 – 608v) przekładające się na jego funkcjonowanie w środowisku rodzinnym, w szkole (miał problemy z uzyskaniem promocji do kolejnej klasy, trudności w nauce), a także fakt, iż od najmłodszych lat wychowywał się w rodzinie przemocowej, a więc w rzeczywistości nie miał wglądu w to, jak prawidłowo powinna funkcjonować rodzina, przekonuje Sąd odwoławczy o tym, że przez cały okres, objęty postępowaniem, należy traktować go jako osobę nieporadną ze względu na wiek.

Twierdzenie, jakoby nie zostało w sprawie ustalone, że w wymienionym okresie oskarżony stosował wobec syna przemoc, jest wyłącznie życzeniowe. Sąd rejonowy w sposób szczegółowy i obszerny wskazał, którym dowodom w tym zakresie dał wiarę i dlaczego a których dowodów waloru wiarygodności pozbawił. Linię obrony w tym zakresie skarżąca buduje w oparciu o proste zaprzeczenie i prezentowanie swojej wersji zdarzenia, korzystanej z perspektywy obrony, co jednak jest niewystarczające do ingerencji w słuszny wyrok.

Wskazać należy przy tym, że przekonanie sądu o wiarygodności jednych i niewiarygodności innych dowodów pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k. wtedy, gdy jest poprzedzone ujawnieniem na rozprawie głównej całokształtu istotnych okoliczności sprawy w sposób podyktowany obowiązkiem dociekania prawdy i stanowi wyraz rozważenia, zgodnie z regułami poprawnego rozumowania, doświadczeniem życiowym i wskazaniami wiedzy, wszystkich ważkich okoliczności przemawiających na korzyść i niekorzyść oskarżonego.

Ustanowiony tymczasem w art. 7 k.p.k. obowiązek dokonywania oceny wiarygodności materiału dowodowego w oparciu o wszechstronną, zgodną z zasadami logicznego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego analizę dotyczy nie tylko sądu orzekającego. Także skarżący, który zmierza do podważenia zasadności rozstrzygnięcia poprzez zakwestionowanie oceny dowodów stanowiących jego podstawę, nie może ograniczyć się do prostego zanegowania jej i arbitralnego stwierdzenia, że walorem wiarygodności winny być obdarzone wyłącznie dowody korzystne dla oskarżonej. Obowiązkiem skarżącego jest wykazanie, jakich konkretnych uchybień dopuścił się sąd meriti w kontekście zasad wiedzy - w szczególności logicznego rozumowania - oraz doświadczenia życiowego, oceniając zebrany materiał dowodowy. Za oczywiście niewystarczające należy tu także uznać samo przeciwstawienie dowodom, na których oparł się sąd orzekający, występujących w sprawie dowodów przeciwnych, jeśli przy tym nie zostanie wykazane, że to właśnie owe dowody przeciwne, ocenione w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego, winny uzyskać walor wiarygodności, zaś dowody stanowiące podstawę ustaleń sądu, w świetle tych samych zasad, są tego waloru pozbawione (vide wyroki Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 28 listopada 2024 r., sygn. akt II AKa 43/24 oraz Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 18 stycznia 2024 r., sygn. akt VIII AKa 237/23).

Budując linię obrony skarżąca wywodzi, że zachowania oskarżonego, jakich dopuszczał się wobec dzieci stanowiły w istocie "metody wychowawcze, które błędnie uznał za skuteczne". Zachowania te, w ocenie skarżącej, stanowiły oznakę bezsilności, porażkę wychowawczą, i jakkolwiek wymagają potępienia, intencjonalnie nie były nastawione na zadanie dzieciom cierpień fizycznych i psychicznych, które to wnioskowanie skarżąca opiera na relacji S. i Z. S.. Na temat metod wychowawczych oskarżonego zeznała R. S. (k. 37v) wskazując: "Wg ojca on się nad nami nie znęca tylko wg niego jest to naturalne wychowanie, że bijąc nas wychowuje nas, wg niego to takie bodźce. On jako dziecko był bity przez swojego ojca i teraz powiela ten schemat". Sam oskarżony, przytaczając słowa E. S., która miała mówić dzieciom, że jego zachowanie stanowi agresję, działanie swoje określa jako dyscyplinowanie, nakreślanie ram zachowania" (k. 429). Mając to na uwadze, należy uznać, że Sąd rejonowy dokonał wnikliwej i obszernej oceny zeznań dwójki młodszych dzieci oskarżonego, szczególnie S. S., dochodząc do słusznych wniosków, że relacjom tym nie można nadać waloru wiarygodności. Sąd odwoławczy wnioski te całkowicie podziela, nie widząc potrzeby powielania ich obecnie. Dodać do tej oceny należy jedynie, że w swoich zeznaniach złożonych na rozprawie syn oskarżonego w ogóle nie wspomina o niewłaściwym wychowaniu, odnośnie zaś zdarzenia z dnia 5 lipca 2022 r. wskazuje (k.483v): "W trakcie mich marzeń o beztroskim życiu nagle zdarzyła się taka sytuacja, w której pokłóciłem się z tatą. W trakcie kłótni nagrałem mojego tatę. Mama mi wcześniej powiedziała, że jak będę kłócił się z tatą, to żebym nagrywał tatę za każdym razem [...] pod wpływem emocji chwili zgodziłem się na to [...] Mama powiedziała mi i ja się zgodziłem". Wskazał nadto, że "przed tym nagraniem miał dobrą relację z tatą [...] Wcześniej do kłótni z tatą nie dochodziło. To była tylko jedna taka sytuacja, gdzie tak mocno się pokłóciliśmy". Jako powód tego, że matka chciała, by " nagrywał swoje kłótnie z tatą" (przy czym określa te zdarzenia w liczbie mnogiej - przyp. SO), wskazuje chęć "wykorzystania" ich. Warto jednak powrócić w tym zakresie do zeznań świadka złożonych w toku postępowania przygotowawczego w których wskazuje (k. 201v): " Ja nagrałem tą sytuację, bo byłem pod wpływem emocji i taką energię po prostu czułem". I dalej: "Ja to nagranie przesłałem mamie i ona przestraszyła się i pojechaliśmy na komendę". Powyższe wskazuje na labilność relacji świadka, swoistą ewolucję w kierunku zeznań mających przynieść korzyści oskarżonemu, z którym syn pozostaje mocno związany, którego określa jako dżentelmena (k. 484). Rzecz jednak w tym, że zeznania te nie wytrzymują konfrontacji z analizowanymi łącznie relacjami R. S., E. S., a także matki i siostry tej ostatniej, tj. A. K.i I. K.. Ocena tych dowodów dokonana przez Sąd rejonowy jest słuszna i jedynie właściwa. Istotna jest w tym zakresie okoliczność, że zeznania matki i siostry pokrzywdzonej E. S. bazują nie wyłącznie na wiedzy zasłyszanej od pokrzywdzonej, ale i na własnych obserwacjach. Warto w tym miejscu wskazać, że opis zachowań, jakich dopuszczał się oskarżony wobec członków swojej rodziny znajduje potwierdzenie w wiadomościach tekstowych kierowanych przez R. S. do I. K. (k. 51-69). Korespondencja ta wymieniana była niejako na bieżąco, pokrzywdzona informowała ciotkę o aktualnej sytuacji w rodzinie, kolejnych zachowaniach, jakich dopuszczał się oskarżony - "na gorąco". Analiza zgromadzonych w sprawie dowodów nie pozostawia wątpliwości, że treść tych wiadomości odpowiada rzeczywistym wydarzeniom. Przekonuje o tym spontaniczność w informowaniu ciotki o zdarzeniach, chęć rzeczywistego podzielenia się problemami, nie zaś próba swoistego wytworzenia dowodów dla celów postępowania. Po raz pierwszy o problemach w rodzinie pokrzywdzona poinformowała ciotkę już w czerwcu 2017 r. pisząc w odpowiedzi na jej pytanie o sytuację w domu (k. 51, 53): "Troszkę problemików i ucieczek [...] Nie wiem... to skomplikowane. Sprawa z ojcem. [...] Krótko mówiąc tata się nad nami znęca. Dwa dni temu nieźle pobił naszą mamusię... Rozwalił jej okulary". Idylliczna wizja relacji z ojcem opisywana przez S. S. nie znajduje potwierdzenia również w zeznaniach K. B., wychowawcy chłopca ze Szkoły Podstawowej w W.. Opisując zdarzenie z maja 2022 r. (k. 83v) wskazała, że świadek przyszedł do niego i rozpłakał się mówiąc, że "ojciec na niego krzyczy i ma do niego pretensje, powiedział, że się czepia". Świadek wskazała, że reakcja ta była nietypowa, zdziwiła ją, ponieważ S. S. nigdy wcześniej nie prezentował takich zachowań.

Wszystkie te okoliczności w sposób jednoznaczny wskazują na to, że słusznie Sąd rejonowy uznał, iż zeznania S. S. nie mogły stanowić podstawy do czynienia ustaleń faktycznych w sprawie. Świadek składając swoje zeznania intencjonalnie stara się "pomóc" ojcu, tak, by ukazać go w jak najkorzystniejszym światle w toku postępowania. Dość oczywisty jawi się w tej sytuacji motyw obawy chłopca o rozpad rodziny i wpływu na jego postawę ojca (vide zeznania B. P. k. 131). Sąd rejonowy w sposób szczegółowy, na kanwie wniosków opinii biegłego psychologa, wyjaśnił (str. 11-12 uzasadniania), dlaczego mimo konkluzji, że S. S. obiektywnie zdolny jest do złożenia wartościowych zeznań, przyjął, że realiach sprawy jego relacja mija się z prawdą. Sąd odwoławczy ocenę tę podziela, odsyłając skarżącą do lektury uzasadnienia Sądu meriti. Te same powody legły u podstaw uznania za bezwartościowe zeznań Z. S.. Skarżący powołując się na wnioski opinii, z których wynika, że świadek nie ma tendencji do kłamstwa i że w treści zeznań nie obserwuje się bezpośredniego wpływu innych osób, zapomina, że ocena czy relacja świadka jest wiarygodna, a więc czy mówi on prawdę, czy też nie, leży wyłącznie w kompetencji sądu orzekającego i może zostać dokonana przez pryzmat wszystkich ujawnionych w sprawie dowodów, przy uwzględnieniu jednocześnie elementu subiektywnego nastawienia świadka do stron postępowania, czy ogólnie, do zdarzeń objętych postępowaniem. W realiach sprawy biegła psycholog wskazała tymczasem (k. 284) – czego nie dostrzegła skarżąca - że Z. S. starała się usprawiedliwiać zachowania ojca, które mogą być oceniane jako negatywne. Spostrzeżenie to, w realiach sprawy, ma istotny wpływ na ocenę zeznań świadka. Argumenty obrony w odniesieniu do oceny dowodu z zeznań Z. S. jawią się jako nietrafne także z uwagi na wnioski biegłych O. Zespołu (...) w K.. Biegli ci wskazali, że dziewczynka doświadcza wielu trudnych emocji na co dzień (to brat S., a nie oskarżony, daje jej poczucie bezpieczeństwa), a w uczuciach niewiadomych ujawnia żal do ojca, co wprost przeczy twierdzeniom obrony, że w domu oskarżonego dzieciom nie działa się krzywda i miały zapewnione właściwe warunki i poczucie bezpieczeństwa.

Na kanwie tych dowodów, nie ma wątpliwości, że również ustalenia dokonane przez Sąd rejonowy w odniesieniu do zdarzenia z dnia 5 lipca 2022 r. odpowiadają rzeczywistości. Ocena tego dowodu przeprowadzona została w zgodzie ze standardami wynikającymi z art. 7 k.p.k. Wbrew twierdzeniom skarżącego dla prawidłowej oceny tego dowodu nie było konieczne przeprowadzenie jego transkrypcji. Żaden przepis procedury karnej nie uzależnia uznania za dowód zapisu nagrania od dokonania jego transkrypcji przez biegłego. Warto przy tym wskazać, że przedmiotowa płyta CD z zapisem dźwięku (k. 200) była poddana oględzinom, a z czynności tej sporządzono stosowny protokół (k. 197-199). Skarżąca miała możliwość złożenia wniosku w tym przedmiocie w toku postępowania przed Sądem rejonowym, z czego jednak nie skorzystała, bezpodstawnie przerzucając ten "obowiązek" na sąd. Treść nagrania, reakcja pokrzywdzonej na wieść o pobiciu syna przez oskarżonego (zaobserwowana przez R. Ś.) w powiązaniu z dokumentacją medyczną oraz opinią biegłego z zakresu medycyny sądowej nie pozostawiają wątpliwości, że oskarżony dopuścił się przypisanego mu zachowania, pozwalając jednocześnie na uznanie wyjaśnień oskarżonego (jak też zeznań S. S.) w tym zakresie, w których twierdzi, że to syn popchnął go ramieniem, on zaś jedynie się zaparł "i to był jedyny nasz kontakt fizyczny", za przyjętą linię obrony.

W istocie oskarżony znęcał się nad synem w okresie od czerwca 2016 r. w ten sposób, że wyzywał go słowami obraźliwymi, szarpał, ciągnął za uszy i bił pięściami po ciele, uderzył drewnianym młotkiem w czoło, groził mu pobiciem, zaś zachowanie z 5 lipca 2022 r. było ostatnim, jakiego dopuścił się wobec syna. Od momentu, kiedy oskarżony powziął informację, że sprawa pobicia syna została zgłoszona organom ścigania, jego stosunek do S. S. diametralnie się zmienił, czego konsekwencją jest obecna postawa tego pokrzywdzonego. Ustalenia Sądu rejonowego w tym zakresie są całkowicie prawidłowe. Na sprawstwo oskarżonego wskazują zeznania pokrzywdzonych E. i R. S., a także I. K. oraz A. K. (3), w powiązaniu z zabezpieczonymi w sprawie wydrukami wiadomości tekstowych i dokumentacją medyczną. Wymowa tych dowodów jest oczywista a skarżąca w żadnym wypadku nie zdołała jej podważyć.

Twierdzenie, jakoby oskarżony uderzył syna nie młotkiem a listewką, i by uderzenie to było wyłącznie symboliczne, wpisuje się w ustaloną linię obrony. Nie wytrzymuje ona jednak konfrontacji z zeznaniami E. S., w świetle których syn po uderzeniu miał "wypukłego" siniaka na czole. Nie ma powodów, by zeznaniom tym nie dać wiary. Słuszna jest konkluzja, że oskarżony jawi się jako osoba apodyktyczna, nerwowa, wybuchowa, zaś stosowane w jego mniemaniu kary cielesne i nauki, w rzeczywistości stanowiły przemoc w stosunku do dzieci i to o dużym natężeniu.

Zupełnie słusznie uznał Sąd meriti, że zeznania świadków: A. K. (1), M. K., M. K. (1), M. W., F. P., I. S., D. D., M. K. (2), U. S. nie mają znaczenia dla czynienia ustaleń faktycznych w sprawie. To bowiem, jaką postawę prezentował oskarżony niejako "na zewnątrz", w relacjach towarzyskich, a także to jakie postawy przyjmowali członkowie rodziny wobec znajomych i przyjaciół rodziny, nie ma w sprawie żadnego znaczenia. Słusznie podnosi Sąd rejonowy, że do przestępczych zachowań oskarżonego dochodziło za zamkniętymi drzwiami, bez udziału osób niepowiązanych rodzinnie. Istotne w tym zakresie zdają się również być wskazywane choćby przez świadka B. P. zdolności manipulacyjne oskarżonego, w jej ocenie jest on osobą inteligentną i wie, w jakich sytuacjach, co i w jaki sposób powiedzieć, jak się dobrze zaprezentować. Wpisuje się to w ogólną charakterystykę postawy oskarżonego, który dąży do tego, i czerpiąc radość - przez wgląd na praktykowany sposób życia - z bycia wzorem dla innych, w tym tworzenia wzorowej rodziny zgodnie ze swoim wyobrażeniem.

Słusznie uznał Sąd rejonowy, że zeznania P. K. są bezwartościowe dla czynienia ustaleń faktycznych. Warto przypomnieć, że przedmiotowe postępowanie toczy się przeciwko oskarżonemu nie zaś przeciwko E. S. i nie ona jest oskarżoną o znęcanie się nad mężem.

Kolejny zarzut, w którym skarżąca kwestionuje, że oskarżony znęcał się fizycznie i psychicznie nad swoją żoną E. S. w okresie -od bliżej nieustalonego dnia 2016 r. do 31 grudnia 2022 r., okazał się jedynie częściowo zasadny. Co do zasady nie ma podstaw, by odbierać walor wiarygodności zeznaniom E. S., w tym zakresie, w którym twierdzi, że oskarżony znęcał się nad nią. Polemizując z prawidłowymi ustaleniami Sądu rejonowego skarżąca podnosi, że pokrzywdzona E. S. w toku rozprawy w dniu 4 stycznia 2024 r. podała, że były tylko dwie sytuacje w czasie których oskarżony ją uderzył - pierwsza sytuacja miała miejsce przed ich ślubem w 2017 roku a druga w 2019 roku po ślubie/który zawarli w 2018 roku/ przy czym po ostatnim uderzeniu pogodzili się, pomagała oskarżonemu przy organizacji koncertów i zimą 2023r byli razem na koncercie w W.. Twierdzenia te nie są do zaakceptowania, pozostają bowiem w sprzeczności z kompleksową oceną zeznań pokrzywdzonej. To, że w toku przesłuchania pokrzywdzona skupiła się na szeregu innych okoliczności, w tym przemocy stosowanej wobec dzieci, w żadnym wypadku nie świadczy o tym, że zmodyfikowała swoje zeznania, skoro jednocześnie oświadczyła, że podtrzymuje zeznania złożone w toku postępowania przygotowawczego. Przecież od początku postępowania E. S. wskazywała, że zachowania oskarżonego przybierały formę wyzywania słowami obraźliwymi, poniżania, grożenia pobiciem.

Twierdzenia oskarżonego, jakoby to pokrzywdzona stosowała wobec niego przemoc wypełniającą znamiona znęcania, traktować należy wyłącznie w kategoriach przyjętej linii obrony. Świadek K. G. (k. 235-236) prawidłowo ocenił oskarżonego jako osobę próbującą dominować nad żoną, nieopanowaną i mającą "jakieś problemy", wskazując, że "nie wie, czego się można po nim spodziewać". Pokrzywdzona zaś postrzegana jest jako osoba, która ma skłonności do zaprzeczania problemom, ukazuje się jako osoba z brakiem energii, dużym niepokojem, jako osoba introwertywna z tendencją do podporządkowywania się (vide opinia w sprawie opiekuńczej sporządzona przez (...) w K., k. 602 i n.). Słusznie jednak dostrzegła skarżąca, że pokrzywdzona nie do końca konsekwentnie wskazywała czasookres, w trakcie którego oskarżony znęcał się nad nią i dziećmi, zwłaszcza po 5 lipca 2022 roku. Z jej relacji nie sposób wyczytać, za wyjątkiem dość ogólnikowych stwierdzeń o "napiętej atmosferze", by po zdarzeniu z dnia 5 lipca 2022 r. oskarżony dopuszczał się zachowań wypełniających znamiona przestępstwa. Istotne tu są bowiem informacje, które przekazywała osobom, kontrolującym zachowanie W. S. w ramach procedury tzw. „niebieskiej karty”. I tak: 22 sierpnia 2022 r. poinformowała pracownika socjalnego, ze mąż się uspokoił, a pod koniec miesiąca przebywała z oskarżonym na wspólnych wakacjach w Chorwacji. Zgodnie z jej twierdzeniami ta stabilna, bezkonfliktowa sytuacja utrzymywała się do czasu orzeczenia wobec oskarżonego nakazu opuszczenia mieszkania (vide adnotacje z czynności urzędowych na podstawie art. 72 k.p.a. k. 338-349). Nie ma przy tym innych dowodów, które wskazywałyby na dalsze zachowania oskarżonego wobec E. S., które wyczerpałyby znamiona znęcania się nad nią psychicznego, czy fizycznego. Tym bardziej, że strony w tym też czasie podjęły decyzję o rozwodzie i podziale majątku. W konsekwencji brak w sprawie jednoznacznych dowodów na to, by swoje przestępne działanie oskarżony kontynuował do 31 grudnia 2022 r., jak to przyjął Sąd rejonowy.

To, że między stronami (w tym i R. S.) toczą się postępowania o alimenty, jak i to, że oskarżony nie łoży na utrzymanie córki i nie akceptuje jej związku, samo w sobie nie może mieć wpływu na krytyczną ocenę zeznań pokrzywdzonych, dopóki nie zostanie wykazane, że zeznania te wytworzone i nakierowane zostały na uzyskanie korzyści procesowych. Skarżąca swoich twierdzeń w tym zakresie niczym jednak nie poparła, stanowią one czysto hipotetyczne dywagacje. Jak już wyżej wskazano. O aktach przemocy wobec członków rodziny R. S. informowała swoją ciotkę na długo przed tym, gdy pokrzywdzona E. S. zdecydowała się zawiadomić organy ścigania. Już tylko ta okoliczność przeczy tezie, by obciążające oskarżonego zeznania miały być instrumentalnie wykorzystane w innym postępowaniu. W rzeczywistości ostatecznym impulsem, który skłonił pokrzywdzoną do tego kroku było zdarzenie z dnia 5 lipca 2022 r., które jednoznacznie intensywnie przeżyła.

Odnosząc się do grupy zarzutów negujących znęcanie się fizyczne nad pokrzywdzonymi przez W. S., to i w tym zakresie apelacja jest chybiona.

Sąd rejonowy poczynił właściwe ustalenia co do zachowania oskarżonego, które polegać miało na uderzeniu S. S. młotkiem drewnianym w czoło. Fakt ten potwierdzony został tak w zeznaniach matki S. - E. S., jak i jego siostry, R.. To, że oskarżony przeczy takiemu zachowaniu, podnosząc, że nie był to młotek a listewka, a uderzenie było symboliczne, i to, że jego wersja zdarzenia znajduje potwierdzenie w relacji Z. i S. samo w sobie nie rodzi konieczności dania wiary tym wyjaśnieniom. E. S. wprost wskazała, że w wyniku uderzenia S. miał na czole guza. Już sam fakt, że przez tak długi okres czasu w rodzinie pamiętało się o tym zdarzeniu, analizowany przez pryzmat porywczego charakteru oskarżonego, w sposób jednoznaczny pozwala stwierdzić, że jego wyjaśnienia stanowią wyłącznie nieskuteczną linię obrony. Nadto ten mechanizm powstania obrażenia analizowała biegła z zakresu medycyny sądowej i nie znalazła podstaw, by zakwestionować możliwość powstania urazu w opisany sposób.

Trudno dociec, a uzasadnienie tego zarzutu nie zawiera rozwinięcia, z jakiego powodu skarżąca kwestionuje ustalenie, iż oskarżony pobił R. S. rurą od odkurzacza oraz plastikową rurką. Wiarygodność zeznań świadka została właściwie oceniona przez Sąd rejonowy, zaś twierdzenia, że są one nieprawdziwe przez wzgląd na chęć uzyskania korzyści procesowych w innych postępowaniach, w rzeczywistości stanowią niczym niepoparte hipotezy. Nie ma żadnych powodów, by zeznaniom R. S. odmówić wiarygodności, i to nie tylko z tego powodu, że korespondują one z innymi wiarygodnymi dowodami, ale przede wszystkim przez wzgląd na to, jakie spustoszenie w psychice pokrzywdzonej uczyniło postępowanie oskarżonego, które skutkowały tym, że jako 16 latka wyprowadziła się z domu rodzinnego.

Z kolei kwestionując zasadność obdarzenia wiarygodnością zeznań pokrzywdzonej E. S. skarżąca podnosi, iż zeznania te w toku postępowania ewoluowały, gdyż opisując sytuację w 2017 r. nie podała tego, że została uderzona przez oskarżonego w twarz. Powyższe, w ocenie skarżącej, poddaje w wątpliwość ocenę relacji pokrzywdzonej. Sąd odwoławczy poglądu takiego nie podziela i nie ma wątpliwości, że takiego zachowania oskarżony dopuścił się wobec żony. Na taką ocenę tego dowodu wpływ ma nie tylko ogólna ocena zeznań pokrzywdzonej, ale i to, że o zdarzeniu tym R. S. informowała I. K., pisząc, że oskarżony "dwa dni temu nieźle pobił naszą mamusię... Rozwalił jej okulary". Okoliczności tej apelująca zdaje się nie dostrzegać.

Brak w istocie dokumentacji źródłowej, na podstawie której biegły z zakresu medycyny sądowej wydał opinię na temat obrażeń jakie swoim działaniem spowodował u E. i S. S. oskarżony, w świetle jednoznacznych dowodów zgromadzonych w sprawie, w istocie nie stanowi przeszkody do tego, by przypisać oskarżonemu popełnienie czynu. Opisany sposób powstania obrażeń, jak i skutek (postać obrażenia) analizowała biegła z zakresu medycyny sądowej i nie znalazła przesłanek, by uznać, iż opisany mechanizm nie odpowiada temu, co twierdzili pokrzywdzeni. Trudno przy tym dociec, jakiego uzupełnienia materiału dowodowego domaga się skarżąca, gdy wskazuje, że opiniując biegły nie posiadał kompletnej dokumentacji.

Z tych też względów uznać należy, że żaden z zarzutów nie mógł być uznany za trafny i mający wpływ na wynik postępowania w zakresie postulowanym przez obronę.

W zakresie zaś zarzutu dotyczącej rażącej surowości (niewspółmierności) kary Sąd odwoławczy nie odnosi się, bowiem wobec zmiany opisu czynu przypisanego, tj. zwężenia ram czasowy, wyeliminowania znamienia z art. 207 §1 a k.k. w stosunku do R. S., skutkowało tym, że konieczne było wymierzenie nowej kary, jak też środków probacji, karnych oraz kompensacyjnych. W tej sytuacji i z tych przyczyn zarzut ten stał się niezasadny.

Wniosek

wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Za niezasadnością wniosku przemawia ocena poprzedzających go zarzutów, które w przeważającej, a przy tym zasadniczej mierze okazały się niezasadne, co przedstawione zostało powyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

zaskarżony wyrok podlegał utrzymaniu w mocy w zakresie rozstrzygnięć dotyczących orzeczenia o kosztach procesu (pkt VII, VIII, IX)

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

brak było podstaw do ingerencji w orzeczenie Sądu rejonowego ponad dokonane zmiany.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmiana zaskarżonego wyroku w ten sposób, że:

6.  w punkcie I jego części dyspozytywnej w ramach czynu przypisanego oskarżonemu uznano W. S. za winnego tego, że w okresie od czerwca 2016 roku do 5 lipca 2022 roku w M. woj. (...) poprzez wszczynanie awantur domowych znęcał się psychicznie i fizycznie nad osobami najbliższymi, to jest:

d)  nad synem S. S. nieporadnym z uwagi na wiek w ten sposób, że wyzywał go słowami obraźliwymi, szarpał, ciągnął za uszy i bił pięściami po ciele, uderzył go drewnianym młotkiem w czoło, czym spowodował obrażenia w postaci zasinienia okolicy czołowej i obrzęk tkanek miękkich okolicy czoła, które naruszyły czynności narządów jego ciała na okres krótszy niż 7 dni, groził mu pobiciem, zaś 5 lipca 2022 roku uderzył go ręką w twarz oraz szarpał, czym spowodował obrzęk tkanek miękkich łokcia lewego, zasinienia w obrębie łokcia lewego, które to obrażenia naruszyły czynności narządów ciała na czas krótszy niż 7 dni;

e)  w okresie od czerwca 2016 roku do jesieni 2019 roku nad córką R. S. w ten sposób, że wyzywał ją słowami obraźliwymi, groził jej oraz szarpał ją i bił po całym ciele, zaś w czerwcu 2016 roku uderzył ją plastikową rurą i rurą od odkurzacza, czym spowodował u niej obrażenia w postaci zasinień w obrębie pleców, które naruszyły czynności narządów jej ciała na okres poniżej 7 dni,

f)  nad żoną E. S. w ten sposób, że wyzywał ją słowami obraźliwymi, poniżał, groził pobiciem oraz szarpał, przy czym w 2017 roku łapiąc za ręce i bijąc z otwartej dłoni w twarz, spowodował u niej obrażenia ciała w postaci zasinień w obrębie kończyn górnych, zaczerwienienie skóry i obrzęk tkanek miękkich w obrębie twarzy, które naruszyły czynności narządów jej ciała na okres poniżej 7 dni oraz w kwietniu 2019 roku spowodował obrażenia ciała w postaci zaczerwienienia skóry, otarcia naskórka w okolicy podoczodołowej, obrzęk tkanki miękkiej w obrębie twarzy po stronie lewej, które naruszyły czynności narządów ciała pokrzywdzonej na okres krótszy niż 7 dni, tj. za winnego czynu z art. 207 § 1 i § 1 a k.k. i z art. 157 § 2 k.k. w związku z art. 11 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 207 § 1a k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzono oskarżonemu karę 10 miesięcy pozbawienia wolności;

7.  uchylono rozstrzygnięcia z punktów II, III, IV, V i IV części dyspozytywnej oraz z punktu IX w części dotyczącej opłaty sądowej;

8.  na podstawie art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 2 k.k. warunkowo zawieszono wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej w pkt I.1 niniejszego wyroku na okres 2 lat próby, a na podstawie art. 73 § 2 k.k. oddano oskarżonego w tym czasie pod dozór kuratora sądowego;

9.  na podstawie art. 72 § 1 pkt 1 k.k. zobowiązano oskarżonego do informowania kuratora na piśmie co 6 miesięcy o przebiegu okresu próby,

10.  na podstawie art. 46 § 2 k.k. orzeczono od oskarżonego na rzecz R. S. nawiązkę w kwocie 5000 złotych a na rzecz E. S. nawiązkę w kwocie 3000 złotych.

Zwięźle o powodach zmiany

Powody zmian w zakresie opisu czynu przypisanego W. S. wskazane zostały w sekcji 3.1 niniejszego uzasadnienia, co wiązało się z koniecznością nie tylko wymierzenia na nowo kary, uwzględniającej te zmiany, ale także uchylenia zaskarżonego orzeczenia w zakresie punktów II, III, IV, V, VI części dyspozytywnej oraz punktu IX w części dotyczącej opłaty sądowej. Sąd ad quem uznał, że karą sprawiedliwą i uwzględniającą okoliczności łagodzące oraz obciążające wskazane przez Sąd a quo, a przy tym także ten zawężony czasokres bezprawnych działań oskarżonego wywołujących negatywne skutki w sferze prawidłowego funkcjonowania rodziny, stabilizacji i poczucia bezpieczeństwa dzieci, będzie kara 10 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby lat 2.

Wymierzając oskarżonemu karę Sąd odwoławczy kierował się dyrektywami wymiaru kary określonymi w art. 53 k.k., bacząc, by dolegliwość kary nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu oraz cele kary w zakresie społecznego oddziaływania, a także cele zapobiegawcze, które ma ona osiągnąć w stosunku do skazanego.

Orzeczona w tym wymiarze kara jest zdaniem Sądu adekwatna do społecznej szkodliwości zachowania oskarżonego oraz do stopnia jego zawinienia i powinna być uznana w odczuciu społecznym za sprawiedliwą, a w odniesieniu do oskarżonego spełni swoje cele zapobiegawcze i wychowawcze, i będzie wystarczająca dla zapobieżenia jego powrotowi do przestępstwa. Zachowanie oskarżonego cechowało się znacznym natężeniem przemocy, zostało podjęte ze świadomością jego bezprawności, a przy tym w poczuciu zupełnej bezkarności, z argumentacją, że stanowi element wychowawczy. W czasie, kiedy oskarżony znęcał się nad rodziną, powszechnie nieakceptowalne były zachowania podejmowane przez niego wobec dzieci, czy żony i w żadnym razie tłumaczenie W. S., jak też jego własne doświadczenia z domu rodzinnego, nie mogą usprawiedliwiać tego, czego się dopuśił wobec swych najbliższych.

Orzekając o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności na okres 2 lat próby, oddano jednocześnie oskarżonego w tym okresie pod dozór kuratora sądowego. Sąd zobowiązał go jednocześnie do pisemnego informowania kuratora o przebiegu okresu próby co 6 miesięcy. Biorąc pod uwagę to, że oskarżony sprawuje obecnie bieżącą pieczę na dwojgiem swych dzieci, nadzór kuratora jest konieczny, by oskarżony miał świadomość tego, że jego zachowanie będzie kontrolowane, a naruszenie zasad współżycia społecznego, czy norm prawnych, będzie podlegało ocenie i może pociągnąć dla niego negatywne skutki.

Orzeczenie od oskarżonego na rzecz R. S. nawiązki w kwocie 5.000 zł a na rzecz E. S. w kwocie 3.000 zł znalazło podstawę w art. 46 § 2 k.k. Wysokość orzeczonych nawiązek jest adekwatna w ocenie Sądu odwoławczego do krzywd, jakie doznały pokrzywdzonego, skutku jaki wywarło przestępstwo oskarżonego zarówno w sferze fizycznej jak i psychicznej pokrzywdzonych. Nie można bowiem pominąć tego, że R. S. w większym stopniu zależna była od ojca i miała mniejsze możliwości, by sprzeciwić się jego postępowaniu, czego dobitnym przejawem były zachowania autoagresywne, które podejmował (z próbami samobójczymi włącznie). Dla E. S. skutki wspólnego życia z oskarżonym nie spowodowały takich spustoszeń w sferze emocjonalnej, co winno było znaleźć odzwierciedlenie w rozróżnieniu kwot nawiązki.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III, IV, V

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym oskarżycielce posiłkowej E. S. oraz takichż kosztach udzielonych małoletniemu S. S. Sąd orzekł na podstawie art. 29 ust. 1 prawa o adwokaturze, w zw. z § 17 ust. 2 pkt 4 i § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

Z uwagi na wynik postępowania odwoławczego, ale i sytuację materialną oraz majątkową W. S. (pracuje, a więc uzyskuje dochody, o czym przekonuje to, że korzysta z pomocy obrońcy z wyboru) uznał Sąd odwoławczy za zasadne zwolnić go od obowiązku poniesienia kosztów sądowych związanych z jego apelacją w części, tj. od wydatków, którymi obciążył Skarb Państwa, wymierzył mu zaś opłatę w kwocie 180 złotych, zatem zgodnie z brzmieniem art. 2 ust. 1 pkt 3 Ustawy z 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz.U z 2023 r., poz. 123).

7.  PODPIS

SSO Krzysztof Płudowski SSO Agnieszka Połyniak SR (del. do SO) Maciej Kudzia

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 13 grudnia 2024 r., sygn. akt II K 784/23

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana