IV Ka 894/21 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Świdnicy z 2022-01-28

Sygn. akt IV Ka 894/21

1.

2.WYROK

2.1.W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 stycznia 2022 r.

4.Sąd Okręgowy w Świdnicy w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

6.Przewodniczący:

7.SSO Agnieszka Połyniak (spr.)

8.Sędziowie:

9.SO Waldemar Majka

10.SO Adriana Skorupska

12.Protokolant:

13.Magdalena Telesz

przy udziale Mariusza Moszowskiego Prokuratora Prokuratury Okręgowej,

po rozpoznaniu w dniu 28 stycznia 2022 r.

14.sprawy A. R.

15.córki Z. i S. z domu T.

16.urodzonej (...) w W.

17.oskarżonej z art. 231 § 1 i § 2 kk

18.na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

19.od wyroku Sądu Rejonowego w Wałbrzychu

20.z dnia 12 października 2021 r. sygnatura akt III K 1173/20

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

SSO Adriana Skorupska SSO Agnieszka Połyniak SSO Waldemar Majka

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 894/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Wałbrzychu z 12 października 2021r. sygn. akt III K 1173/20

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mogący mieć wpływ na jego treść, polegający na nieuprawnionym przyjęciu na podstawie zebranego materiału dowodowego, iż A. R. prowadząc postępowanie administracyjne dotyczące P. P.i wydając w dniu 1 grudnia 2017r. decyzję administracyjną w przedmiocie przywrócenia uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi w okresie obowiązywania orzeczonego prawomocnym wyrokiem sądu zakazu prowadzenia pojazdów nie działała w zamiarze bezpośrednim, w celu osiągnięcia przez P. P.korzyści osobistej, a tym samym przyjęciu, iż czyn jej nie wypełnia znamion przestępstwa z art. 231§2 k.k. a tylko z art. 231§1 k.k., podczas gdy biorąc pod uwagę wynikające z przeprowadzonych dowodów, ocenionych swobodnie i z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego okoliczności faktycznych, tj. bezspornego ustalenia, iż J. C. za pieniądze zobowiązał się pozytywnie załatwić sprawę zwrotu prawa jazdy P. P., postępowanie administracyjne prowadziła oskarżona A. R., P. P.uzyskał negatywny wynik badań psychologicznych, w związku z którym A. R. w dniu 23 listopada 2017r. wydała decyzję o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi, po czym J. C. nalegał oraz prosił ją o niezwłoczne załatwienie sprawy, w tym polecił umówienie strony postępowania do innego psychologa w celu uzyskania pozytywnego wyniku badania, a po jego przedłożeniu oskarżona decyzją administracyjną przywróciła mu uprawnienia z rażącą obrazą przepisów prawa, czyniąc w ten sposób wyjątek w dotychczasowej swojej praktyce, w oparciu o doświadczenie życiowe i zasady logiki stwierdzić należy, iż godziła się i bezpośrednio zmierzała do przekroczenia uprawnień tylko i wyłącznie w celu osiągnięcia korzyści osobistej przez P. P., przywracając mu nielegalnie uprawnienia do kierowania pojazdami,a zarzucony jej czyn wypełnił ustawowe znamiona przestępstwa opisanego w art. 231§2 k.k.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Analiza akt sprawy prowadzi do wniosku, iż zasadny jest zarzut podniesiony przez prokuratora, który zakwestionował podstawy uznania przez sąd meriti, że oskarżona A. R. swoim zachowaniem wyczerpała znamiona jedynie występku z art. 231§1 k.k., działając w zamiarze ewentualnym, negując, by miało to doprowadzić do osiągnięcia korzyści osobistej przez P. P..

W pierwszej kolejności, przedstawiając swe stanowisko sąd ad quem wskazuje, że w pełni zachował swą aktualność, a odnoszący się do procesu motywacyjnego, jako klucza do ustalenia strony podmiotowej czynu zabronionego wyrok SN z dnia 13 sierpnia 1974 r., (sygn. akt IV KR 177/74, OSNKW 1974, nr 12, poz. 222), zgodnie z którym: "rekonstrukcja procesu motywacyjnego zachodzącego w psychice konkretnego sprawcy określonego czynu musi z natury rzeczy opierać się przede wszystkim na analizie jego osobowości, a więc cech charakteru, usposobienia, poziomu umysłowego, reakcji emocjonalnych, stosunku do otoczenia i zachowania się w różnych sytuacjach życiowych. Dopiero suma tych danych osobo - poznawczych w zestawieniu z wszystkimi okolicznościami popełnionego czynu daje podstawę do prawidłowej jego oceny od strony podmiotowej". To z tego punktu, jak też poprzez ocenę dotychczasowego sposobu realizacji obowiązków służbowych oraz funkcjonowania oskarżonej w Starostwie, jej poziomu wykształcenia, doświadczenia zawodowego i życiowego, jak też rzeczywistego zaangażowania w sprawę należało ocenić zamiar, z jakim działała oraz cel tych działań.

Wbrew twierdzeniom sądu I instancji materiał dowodowy zgromadzony przez oskarżyciela publicznego pozwala bowiem stwierdzić w jakim celu działała oskarżona i do czego dążyła. I tak nie ulega przecież wątpliwości, że podstawową cechą korzyści zarówno majątkowej, jak i osobistej, jest zdolność do zaspokajania potrzeb ludzkich. Tym samym "korzyścią" może być wszystko to, co zdolność tę posiada, a więc wszelkie dobra w najszerszym tego słowa znaczeniu. Korzyść osobista może, podobnie jak korzyść majątkowa, przybrać w konkretnym wypadku najrozmaitsze formy, np. pomocy w uzyskaniu prestiżowej funkcji w organizacji społecznej, protekcji, czy ograniczenia zakresu obowiązków, zależnie od potrzeb osoby, dla której jest przeznaczona. Rozróżnienie między korzyścią majątkową a osobistą opiera się na kryterium charakteru zaspokojonej potrzeby, jeżeli jakieś dobro zaspokaja przede wszystkim potrzebę niematerialną, to jest korzyścią osobistą. Ten aspekt sprawy pozostał poza uwagą sądu. Kiedy z uwzględnieniem powyższych uwag oceni się treść wiadomości tekstowych ujawnionych w telefonie J. C., wymienianych pomiędzy nim a P. P., jak też z oskarżoną (k. 143 - 297), a nadto relację samego P. P.(k. 730) i następnie te dowody oceni w powiązaniu z depozycjami M. K., A. G.i M. K. (1), to w zgoła innym świetle rysuje się charakter kontaktów A. R. z J. C. oraz stopień jej zaangażowania w odzyskanie uprawnień przez P. P.. Nie ulega przy tym wątpliwości, że posiadanie uprawnień do kierowania pojazdami stanowiło swego rodzaju "dobro", które zaspokajało jego potrzeby, stanowiąc swego rodzaju korzyść osobistą, do osiągnięcia której dążył wszelkimi dostępnymi sobie drogami, w tym pozaprawnymi.

Wskazać także należy, że wbrew temu co ustalił sąd orzekający M. K. (1) nie potwierdziła, by oskarżona informowała ją, jako swoją przełożoną, o naciskach ze strony J. C. oraz, by ta miała odpowiedzieć, że "należy wszystko robić zgodnie z przepisami" (k. 950v), co miałoby stanowić swego rodzaju usprawiedliwienie zaangażowania się oskarżonej w wyszukanie kolejnego psychologa, do którego udał się P. P..

Rzeczywista treść zeznań M. K. (1) tej linii obrony oskarżonej przeczy. Świadek wprost wskazała, że A. R. w przypadku P. P.postąpiła "niezgodnie ze stosowaną praktyką" (k. 588) oraz - co najistotniejsze - nie zapamiętała by oskarżona informowała ją o naciskach ówczesnego (...), zaznaczając wręcz przy tym, że "oczekiwałaby aby ją o tym poinformować i ona załatwiłaby tę sprawę ze (...), twierdząc, że oni nie umawiają petentów z lekarzami na badania" (k. 884).

Z kolei A. G.zeznała, iż J. C. często przychodził do pomieszczenia, w którym pracowała wraz z oskarżoną i przychodził wyłącznie do oskarżonej, z którą wychodził na korytarz, by porozmawiać, co doprowadziło do tego, że w końcu to ona opuszczała pomieszczenie kiedy pojawiał się Starostwa, by mogli swobodnie rozmawiać (k. 698 - 699). Podobnie zeznała M. K. (1) (k. 710v-711). Trudno zatem dać wiarę oskarżonej, że były to sporadyczne kontakty, a te dotyczące P. P.wręcz przybierały formę nacisków, którym się przeciwstawiała i informowała o tym swą przełożoną.

Kiedy nadto uwzględni się zeznania samego P. P., który potwierdził nie tylko to, iż przekazał 10.000 złotych J. C., by ten doprowadził do odzyskania przez niego uprawnień zatrzymanych na 3 lata, a nadto opisał swoje spotkanie z A. R.. Mężczyzna jednoznacznie stwierdził, że "kiedy było podpisywane przez niego drugie pisma do sądu (dotyczyło postępowania z art. 182a kkw zainicjowanego wnioskiem z 4 stycznia 2018r. - wskazanie sądu odwoławczego) C. mówił mu, aby zrobił badanie psychologiczne, bo jest ono konieczne, aby dostał z powrotem prawo jazdy (...) że ma iść do któregokolwiek psychologa (...) był na takim badaniu i za pierwszym razem zabrakło mu jakiegoś punktu i psycholog dał negatywną opinię (...) po tej negatywnej decyzji od psychologa pani R. ze (...)powiedziała mu aby poszedł do drugiego psychologa, ale nie wskazywała konkretnie do kogo ma się udać" (k. 732v). Jak zeznał, nie chciał tracić kolejnych pieniędzy na badanie bez gwarancji otrzymania pozytywnej decyzji i "później R. powiedziała mu, żeby iść do innego psychologa i w jego ocenie wyglądało to tak, jakby ona wszystko wiedziała co dzieje się w jego sprawie (...) w każdym bądź razie R. zaproponowała mu że może badanie powtórzyć u innego psychologa" (k. 732v). To w tym kontekście należy odczytywać smsy wysłane 27 listopada 2017r., przez oskarżoną do J. C., w których informowała, że "pan R. czeka" oraz, że badanie "załatwione na środę" (k. 147). Powyższe - w ocenie tut. sądu - wbrew temu, co uznał sąd meriti świadczy o tym, że A. R. wiedziała w jakim celu J. C. oraz P. P.podejmują tak - wręcz desperackie - działania, by P. P.odzyskał uprawnienia do kierowania pojazdami oraz, by nastąpiło to jak najszybciej, bez oglądania się na zasady postępowania w tego typu sprawach oraz przewidziane prawem terminy z uwagi na wszczęte postępowania sądowe. O tym, że oskarżona miała świadomość tego, co dzieje się w sprawie uprawnień P. P., świadczy to, że to przecież ona wydała 23 listopada 2017r. decyzję o cofnięciu mu uprawnień właśnie w związku z negatywną opinią psychologa i tę decyzję P. P.odebrał osobiście, a skoro 27 listopada 2017r. już umawiała go na kolejne badania u psychologa, to zdawała sobie sprawę z tego, że tego typu działania są nie tylko nieetyczne (oceniając zachowanie jej jako pracownika starostwa), ale i sprzeczne z przepisami ustawy o kierujących pojazdami, jak też z jej własnymi decyzjami.

Jeśli bowiem uwzględni się, że oskarżona miała pełną świadomość tego, że P. P.ma orzeczony przez sąd karny 3-letni zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych. W tych okolicznościach jednoznaczne brzmienie art. 182§2 kkw , stanowiącego, iż organ, do którego przesłano orzeczenie zwierające zakaz prowadzenia pojazdów, zobowiązany jest cofnąć uprawnienia do ich prowadzenia w orzeczonym zakresie oraz nie może wydać tych uprawnień w okresie obowiązywania zakazu, nie pozostawia żadnych wątpliwości odnośnie tego, że miała również świadomość tego, że wydanie decyzji o przywróceniu uprawnień, w tym okresie, niezależnie od wyniku testu psychologicznego, będzie stanowiło rażące naruszenie przepisów prawa. W tym też kontekście należy odczytywać regulację art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o kierujących pojazdami, która zakazuje wydania prawa jazdy osobie w stosunku do której został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych w okresie i zakresie obowiązywania tego zakazu. Obowiązuje bowiem decyzja o cofnięciu uprawnień wydana na podstawie art. 103 ust. 1 pkt 4 ustawy o kierujących pojazdami, którą można zmienić dopiero po ustaniu przyczyn, które spowodowały ich cofnięcie, a nadto jeżeli upłynął okres przekraczający rok od daty ich cofnięcia, warunkiem przywrócenia jest uzyskanie pozytywnego wyniku kontrolnego sprawdzenia kwalifikacji, o ile nie zostanie wydanie orzeczenie przez sąd, o którym mowa w pkt 3a tego przepisu. To postępowanie dopiero było inicjowane w czasie, kiedy wydała swą decyzję o przywróceniu uprawnień.

Skoro to do obowiązków oskarżonej należało wydawanie decyzji o cofnięciu i przywróceniu uprawnień do kierowania pojazdami i takie czynności podejmowała, to nie ma tut. sąd wątpliwości także co do tego, że znany jej był (i jest) przepis art. 84 ustawy o kierujących pojazdami. Ta norma nie pozostawia żadnych wątpliwości interpretacyjnych, stanowiąc, że wniosek o przeprowadzenie ponownego badania psychologicznego można złożyć na piśmie w terminie 14 dni od dnia otrzymania orzeczenia psychologicznego, za pośrednictwem uprawnionego psychologa, który je wydał (art. 84 ust. 3). W dacie, kiedy oskarżona podejmowała się "umówienia" P. P.na kolejne badanie, okres ten nie upłynął, a uprzednia decyzja wciąż była nieprawomocna.

Z tego też względu - zdaniem tut. sądu ad quem - nie ma racji sąd a quo twierdząc, że dowody zgromadzone przez oskarżyciela publicznego nie wskazywały, że A. R. nie miała świadomości tego, do czego dąży P. P.wspierany przez J. C. oraz by nie były to działania podejmowane celowo po to, by osiągnął on korzyść osobistą w postaci odzyskania uprawnień do kierowania pojazdami, a przede wszystkim, by nie zdawała sobie sprawy z tego, że zaangażowała się w działania, które w efekcie skutkują rażącym naruszeniem obowiązujących ją przepisów prawa.

Zasadnie wskazuje prokurator, że wydając 1 grudnia 2017r. niezgodną z prawem decyzję o przywróceniu uprawnień P. P., zdecydowała się na ten krok m.in. dlatego, że miała świadomość tego, że jedyną osobą, która mogłaby tę decyzję zaskarżyć był wyłącznie P. P., a skoro była ona dla niego korzystna, nie miał w tym żadnego interesu. Decyzja ta miała więc szansę się uprawomocnić i wywrzeć określone skutki prawne.

Próba wykazania przez obronę, iż w przypadku kiedy decyzję tę zaskarżył do Samorządowego Kolegium Odwoławczego dopiero następca J. C., to miałoby to świadczyć na korzyść A. R., jest oczywiście chybiona. To właśnie świadomość, iż decyzji tej nikt nie będzie próbował wzruszyć, stanowiła o tym, że oskarżona zdecydowała się na jej wydanie tuż po tym, kiedy sama 23 listopada 2017r. wydała decyzję o cofnięciu P. P.uprawnień, nie zważając nawet na to, że nie dążyła się ona uprawomocnić, a jej adresat miał prawomocnie orzeczony zakaz na okres przekraczający rok, co wymagało, by prócz badań uzyskał pozytywny wynik kontrolnego sprawdzenia kwalifikacji (art. 103 ust. 3 ustawy o kierujących pojazdami). Nie może zatem być zaskoczeniem uznanie przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzji z 1 grudnia 2018r. za rażąco naruszającą prawo. To, w jaki sposób powinna była postąpić oskarżona, kiedy otrzymała pozytywną opinię psychologa, przedstawiła M. K. (1), która kategorycznie stwierdziła, że jeżeli pozbawiony uprawnień przedstawił pozytywny wynik badań psychologicznych to dokument ten "pozostawał w aktach i czekali aż zostanie wykonany wyrok i podda się badaniu kwalifikacji" (k. 885). I tak też postępowała oskarżona w każdym innym przypadku.

Jak zasadnie uznał sąd meriti do przypisania zamiaru ewentualnego, konieczne jest ustalenie, ze sprawca co prawda nie chciał by doszło do realizacji znamion czynu zabronionego, ale miał świadomość wysokiego (istotnego) prawdopodobieństwa dokonania takiego czynu, jak też godził się na czyn będący przestępstwem. Niemniej zauważyć należy, że w doktrynie pojęcie zamiaru bezpośredniego rozciąga się także na wypadki, w których sprawca ma świadomość konieczności wystąpienia określonego skutku i mimo tej świadomości podejmuje działanie realizujące znamiona czynu zabronionego - tzw. przestępstwo nieuchronne (tak I. Andrejew w " Ustawowe..., s. 200 i n.; G. Rejman, Teorie..., s. 187 i n.; M. Król-Bogomilska, Formy..., s. 101 i n.). Strona woluntatywna zamiaru polega na tym, że sprawca, rozpoznając możliwość realizacji określonego stanu rzeczy (strona intelektualna), decyduje się go zrealizować. W tym aspekcie należy rozpatrywać motywację, jak też rodzaj podejmowanych przez oskarżoną działań oraz ich skutki.

Powyższe stanowi również o zasadności zarzutu prokuratora, który podniósł, że sąd orzekający dokonał błędnych ustaleń faktycznych w zakresie zamiaru w jakim działała A. R., jak też stopnia naruszenia przez nią obowiązków, jakie na niej ciążyły, świadomości rażącego naruszenia prawa wskutek wydania decyzji przywracającej uprawnienia P. P.w okresie obowiązywania zakazu sądowego, bez przedstawienia pozytywnego wyniku kontrolnego sprawdzenia kwalifikacji jako kierującego pojazdami oraz w czasie, kiedy nie uprawomocniła się jeszcze decyzja z 23 listopada 2017r. o cofnięciu mu uprawnień. Rację ma skarżący także w tym zakresie, w jakim podniósł, że dla uznania, że oskarżona działała z zamiarem bezpośrednim w celu uzyskania korzyści osobistej przez P. P., nie jest niezbędne, by tę okoliczność musiała przyznać, skoro wniosek taki można wyprowadzić na podstawie oceny materiału dowodowego, obrazującego zdarzenia poprzedzające wydanie decyzji 1 grudnia 2017r., samego zachowania oskarżonej oraz skutków, które były jej wiadome w chwili wydania decyzji.

Wniosek

o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z przyczyn wskazanych powyżej nie można podzielić stanowiska sądu I instancji, że A. R., ulegając naciskom J. C.,, by sprawę P. P."załatwić szybko", jedynie godziła się na to, że przeprowadzona przez nią procedura przywrócenia mu uprawnień będzie dotknięta wadami, a jej rola i zaangażowanie w całe postępowanie z tym związane ogranicza się jedynie do umówienia P. P.do znanego jej psychologa L. R., co stanowiło o tym, że "nie sposób jej przypisać zamiaru bezpośredniego", bowiem nie ma na to żadnych dowodów, zwłaszcza takich, które wskazałyby oskarżyciel. W konsekwencji doprowadziło to błędnego wniosku, że oskarżona swą świadomością obejmowała jedynie skutek w postaci działania na szkodę interesu publicznego, wyrażającego się w umożliwieniu P. P.powoływania się przed organami państwowymi na treść wydanej 1 grudnia 2017r., jako świadczącej o braku przeciwskazań do kierowania pojazdami. Uszło uwagi sądu, że owa decyzja miała stanowić argument dzięki któremu P. P.miałby odzyskać uprawnienia przed końcem orzeczonego przez sąd karny zakazu. Było to zatem działania w celu osiągnięcia korzyści osobistej przez zainteresowanego.

3.2.

zarzut obrazy przepisów prawa materialnego administracyjnego, tj. § 9 ( ust.1 pkt 10 lit b Rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 24 lutego 2016 r. w sprawie wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz.U. z 2016 nr 231), art. 99 ust.1 pkt 2 lit.a i pkt 3 lit a oraz art. 102 ust.1 pkt 3 lit a i lit. b ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. z 2017 r. póz.627 j.t.) a contrario, poprzez przyjęcie, iż sam upływ terminu orzeczonego przez sąd karny okresu zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych uprawnia do zwrotu prawa jazdy, podczas gdy prawidłowa wykładnia przywołanych przepisów prowadzi do wniosku, iż w stosunku do takiej osoby nie może nastąpić zwrot uprawnień do czasu przedstawienia przez nią pozytywnego wyniku badań psychologicznych, lekarskich oraz zaświadczenia o przebyciu kursu reedukacyjnego.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Jakkolwiek same ustalenia faktyczne można by uznać za prawidłowe, tj. w zakresie tego, że w przypadku K. M. uprawnienia do kierowania pojazdami, cofnięte wskutek wydania wyroku przez Sąd Rejonowy w Wałbrzychu w sprawie III W 768/18, na okres krótszy niż rok, nie obligowały do weryfikacji uprawnień poprzez skierowanie w/wym. na stosowny kurs, a 29.I.2019 r. zakaz już nie obowiązywał, to jednakże oceniając zachowanie A. R. należy mieć na uwadze to, że zgodnie z brzmieniem art. 103 ustawy kierujących pojazdami oraz art. 99 ust. 1 pkt 2 i 3 tej ustawy starosta, jest zobowiązany do wydania decyzji administracyjnej o cofnięciu uprawnień w przypadku orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów (art. 103 ust. 1pkt 4) i automatycznie jest także zobowiązany, by wydać kolejną decyzję administracyjną o skierowaniu takiego kierującego na badania lekarskie i psychologiczne, jeżeli kierował w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu (art. 99 ust. 1 pkt 2 i 3). Do tego należy przywołać przepis art. 103 ust. 3 ustawy o kierujących pojazdami, zgodnie z którym starosta wydaje decyzję administracyjną o przywróceniu uprawnień po ustaniu przyczyny, które spowodowały ich cofnięcie oraz po uiszczeniu opłaty ewidencyjnej. Nadto na uwadze należy mieć także art. 102 tej ustawy, który wprost stanowi, że starosta wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy w przypadku, gdy osoba posiadająca prawo jazdy nie przedstawiła w wymaganym terminie zaświadczeń o ukończeniu kursu dokształcającego, orzeczenia o istnieniu lub braku przeciwskazań zdrowotnych i psychologicznych do kierowania pojazdami (pkt 2 i 3 ).

Kiedy powyższe odniesie się do tego, że decyzje te w razie zaistnienia ustawowych przesłanek starosta wydaje z urzędu, to nie ulega wątpliwości, iż nie jest to wynikiem oceny danej sytuacji, lecz każdorazowo muszą być wydane. Nadto brzmienie art. 12 ustawy o kierujących pojazdami, który stanowi, że prawo jazdy nie może być wydane osobie, w stosunku do której został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych w okresie i zakresie obwiązywania tego zakazu oraz w stosunku do osoby, do której wydano decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy w okresie i zakresie obowiązywania tej decyzji (pkt 2 i 3), to nie ma tut. sąd wątpliwości, iż wszystkie wyżej wskazane regulacje te były znane oskarżonej, tym bardziej, iż w innych przypadkach je stosowała.

Uwzględnić trzeba to, że 7 stycznia 2019r. wydała decyzję o cofnięciu uprawnień oraz o wszczęciu postępowania w sprawie skierowania K. M. na badania psychologiczne, lekarskie oraz kurs reedukacyjny, a decyzje te wobec niepodjęcia w terminie stały się prawomocne z dniem 25 stycznia 2019r. (vide koperta, k. 16 teczka 5520, k. 578 akt sprawy). Skoro zaś 29 stycznia 2019r. doręczyła adresatowi decyzje o skierowaniu na badania lekarskie, psychologiczne i kurs reedukacyjny, to nie ulega wątpliwości, że decyzja o zwrocie prawa jazdy K. M. wydana 29 stycznia 2019r. naruszał wskazane wyżej regulacje, ponieważ nie wykonał on ustawowo nałożonych na niego obowiązków, tzn. nie przedłożył stosowanych orzeczeń, które potwierdzałyby jego zdolność do prowadzenia pojazdów. Nie ulega przy tym wątpliwości, iż to postępowanie jest postępowaniem odrębnym (wszak oskarżona musiała wydać odrębne postanowienia w tym zakresie) od postępowania karnego związanego z prowadzeniem pojazdu w stanie po użyciu alkoholu. Oba te postępowania mają przy tym wspólny cel, tj. zapewnienie bezpieczeństwa innym użytkownikom dróg i uczestnikom ruchu drogowego, a przy tym oba wiążą się z brakiem możliwości korzystania z uprawnień kierowcy z powodu zatrzymania prawa jazdy. Zaprezentowane przez oskarżoną tłumaczenie powodów zwrotu prawa jazdy K. M. niweczy wyżej wskazany cel ustawy, a wręcz nasila stopień owego niebezpieczeństwa dla innych uczestników ruchu drogowego ze strony osób, którym 'warunkowo" prawo jazdy wydała. Już tylko na marginesie wskazać wypada, że przedstawiona przez oskarżoną interpretacja jest nieracjonalna, bowiem zakłada konieczność ponownego uruchamiania całej procedury związanej z zatrzymaniem prawa jazdy, cofaniem uprawnień, w sytuacji, kiedy w dacie ich przywracania uprzednia procedura nie została doprowadzona do końca. To zatem ocena chronologii wydarzeń, ustalonej przez sąd orzekający, w powiązaniu z obowiązującymi oskarżoną regulacjami, które były jej znane, prowadzi do wniosku, że nie stanowiło przekroczenia uprawnień wydania 29 stycznia 2019r. K. M. prawa jazdy oraz, że miała zamiaru popełnić przestępstwa z art. 231 k.k. lub jakiegokolwiek innego.

Zgodzić się bowiem należało z apelującym prokuratorem, że nie można zaakceptować stanowisko sądu meriti, iż sam upływ terminu orzeczonego przez sąd karny okresu zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych uprawnia do zwrotu prawa jazdy. Tym samym uznanie, że oskarżona nie popełniła zarzucanego jej czynu nie może być zaaprobowane.

Wniosek

o uchylenie wyroku i przekazanie Sądowi I instancji sprawy do ponownego rozpoznania

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na brzmienie art. 454§1 k.p.k. oraz z przyczyn wyżej wskazanych zaskarżony wyrok nie mógł się ostać, a wniosek apelującego zasługiwał na uwzględnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Z przyczyn wskazanych w sekcji 3.1 i 3.2 niniejszego uzasadnienia, jak też wobec brzmienia art. 454§1 k.p.k., zaskarżony wyrok podlegał uchyleniu, a rzeczą sądu I instancji, przy ponownym rozpoznaniu sprawy, będzie przeprowadzenie całego postępowania od początku, tj. przesłuchanie oskarżonej, z uwzględnieniem okoliczności wynikających z relacji P. P., jak też chronologii podejmowanych przez nią decyzji w kontekście znanych jej przecież regulacji prawnych, ponowne przesłuchanie wszystkich świadków, zwłaszcza zaś osób współpracujących z oskarżoną, w tym M. K. (1) na okoliczność relacji łączących A. R. z J. C., wyjaśnienia okoliczności wydania obu przedmiotowych decyzji w powiązaniu z dotychczasową praktyką oskarżonej, jak też w kontekście ujawnionych wiadomości tekstowych z telefonu J. C.. Dopiero na tej podstawie ocenić będzie mógł sąd orzekający rzeczywistą motywację oskarżonej, stopień naruszenia przez nią obowiązków, jak też rozmiar tak wyrządzonej szkody, co rzutować będzie na wynik tego postępowania.

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPIS

Waldemar Majka Agnieszka Połyniak Adriana Skorupska

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator Prokuratury Okręgowej w Świdnicy

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

warunkowe umorzenie postępowania o czyn z art. 231§1 k.k. i uniewinnienie od zarzutu popełnienia czynu z art. 231§1 i §2 k.k

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Lidia Szukalska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Świdnicy
Osoba, która wytworzyła informację:  SSO Agnieszka Połyniak,  SSO Waldemar Majka ,  SSO Adriana Skorupska
Data wytworzenia informacji: