Portal Orzeczeń Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Świdnicy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 stycznia 2021 roku

Sąd Okręgowy w Świdnicy Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Jacek Szerer

Protokolant : Magdalena Paruch

po rozpoznaniu w dniu 4 stycznia 2021 roku w Świdnicy

na rozprawie

sprawy z powództwa K. W.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda K. W. kwotę 80.000 zł (osiemdziesiąt tysięcy złotych) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 9 marca 2017 roku do dnia zapłaty;

II.  dalej idące powództwo oddala;

III.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 9.417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  nakazuje stronie pozwanej uiścić na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Świdnicy kwotę 3.296,03 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sygn. akt IC 558/17

UZASADNIENIE

Powód K. W. domagał się zasądzenia od strony pozwanej (...) S.A. w W. kwoty 80.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 9 marca 2017r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia. Domagał się nadto ustalenia odpowiedzialności strony pozwanej za skutki wypadku, jakie mogą się u niego ujawnić w przyszłości oraz zasądzenia kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu(...) roku brał udział w wypadku komunikacyjnym, w którym doznał licznych poważnych obrażeń ciała wymagających hospitalizacji i długotrwałego leczenia. Podnosił, że na skutek doznanych w wyniku wypadku obrażeń zmianie uległo całe jego dotychczasowe życie, bowiem powód, oprócz problemów fizycznym wynikających z doznanych urazów, zaczął mieć problemy natury psychicznej skutkujące koniecznością podjęcia terapii psychiatrycznej oraz odwykowej antyalkoholowej. Powód zarzucał nadto, że na skutek obrażeń głowy doznanych w wypadku zmianie uległo jego zachowanie, a w konsekwencji jego relacje partnerskie z matką jego dzieci. Powód wskazywał, że przyznane mu w toku prowadzonego postępowania likwidacyjnego zadośćuczynienie w żadnym zakresie nie rekompensuje jego cierpienia fizycznego i psychicznego wywołanego zdarzeniem z dnia (...)r. Argumentując żądanie w zakresie ustalenia odpowiedzialności strony pozwanej za skutki wypadku jakie mogą się u powoda ujawnić w przyszłości wskazywał, że z opinii lekarzy, u których odbywał konsultacje wynika, że stan jego zdrowia może ulec poprawie lub pogorszeniu, a sam powód z upływem czasu od dnia zdarzenia zauważa systematyczne pogorszenie swojego stanu psychicznego.

Strona pozwana (...) S.A. w W. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Uzasadniając swoje stanowisko ubezpieczyciel przyznał swoją odpowiedzialność za skutki zdarzenia z dnia (...) roku oraz wskazał, iż w toku prowadzonego postępowania likwidacyjnego przyjął swoją odpowiedzialność co do zasady i wypłacił powodowi kwotę 49.018,05 zł, w tym 45.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę. Strona pozwana wskazywała, że przyznana powodowi kwota z tytułu krzywdy jakiej doznał wskutek przedmiotowego wypadku stanowi pełną rekompensatę z tego tytułu. Ustalona w toku postępowania likwidacyjnego kwota określona została mając na uwadze charakter i dolegliwości obrażeń doznanych przez powoda, jego wiek, czas i stopień uciążliwości leczenia. Zdaniem strony pozwanej kwota ta jest odpowiednia do diagnoz, rodzaju obrażeń oraz czasu trwania leczenia i spełnia funkcję kompensacyjną.

Odnosząc się do żądania powoda ustalenia odpowiedzialności na przyszłość strona pozwana wskazywała, że także w tym zakresie żądanie podlega oddaleniu. Zarzucała, że stan zdrowia powoda był przedmiotem szczegółowego badania i oceny przez lekarzy zaufania pozwanego, i tak lekarz specjalista chirurg w orzeczeniu kończącym stwierdził, że leczenie powoda zostało zakończone, trwały uszczerbek na zdrowiu został orzeczony ostatecznie. Podobny wniosek w orzeczeniu zawarł lekarz neurolog wskazując, że leczenie powoda zostało zakończone, także lekarz psychiatra w orzeczeniu wskazał, że leczenie zostało już zakończone. Strona pozwana wskazywała, że stan zdrowia powoda jest znany i ustabilizowany, zatem roszczenie ustalenia odpowiedzialności na przyszłość podlegać winno oddaleniu.

Strona pozwana zakwestionowała nadto początkową datę naliczania odsetek wskazując, że wysokość dodatkowego ewentualnego zadośćuczynienia będzie oceniana przez Sąd na dzień wyrokowania i to od tego dnia ewentualne odsetki winny być zasądzone.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

W dniu (...)w P., O. W. kierująca samochodem osobowym marki O. (...) nr rej (...) nieumyślnie naruszyła zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że nie zachowała ostrożności, a w szczególności, nie zmniejszyła prędkości jazdy samochodu przed wjechaniem w łuk drogi, w wyniku czego straciła panowanie nad pojazdem wpadając w poślizg na łuku drogi w konsekwencji uderzając w przydrożne drzewo w wyniku czego pasażerka N. B. doznała urazu klatki piersiowej po stronie lewej z licznymi złamaniami żeber z rozerwaniem przestrzeni międzyżebrowych, krwawieniem do jamy opłucnowej ze stłuczeniem płuc, złamanie kości czaszki z powstaniem krwawienia podpajęczynówkowego, otarcia naskórka i podbiegnięcia krwawe na twarzy, tułowiu i kończynach skutkujące zgonem, pasażerka S. M. doznała urazu głowy ze stłuczeniem płata skroniowego lewego i krwawieniem podpajęczynówkowym i ranę tłuczoną głowy, stłuczenie brzucha i okolicy lędźwiowej z krwawieniem śledziony, które spowodowały naruszenie czynności narządów ciała trwające dłużej niż dni siedem, a pasażer K. W. doznał urazu głowy z powstaniem krwiaka przymózgowego lewej okolicy czołowej, stłuczenia lewej okolicy czołowej mózgu, złamania kości czaszki i twarzoczaszki, wieloodłamowe złamania ścian lewej zatoki szczękowej głównie ściany bocznej z wklinowaniem fragmentów kostnych do świateł zatoki, a także złamanie wyrostka poprzecznego kręgu C7 i wieloodłamowe złamanie żuchwy, płynotok uszny lewostronny, które spowodowały naruszenie czynności narządów ciała trwające dłużej niż dni siedem.

Prokuratura Rejonowa w(...) po przeprowadzeniu postępowania przygotowawczego skierowała przeciwko O. W. akt oskarżenia do Sądu Rejonowego w (...) w sprawie pod sygn. 2 Ds. 269/14 o skazanie bez przeprowadzenia rozprawy.

dowód :

- odpis aktu oskarżenia Prokuratury Rejonowej w (...) w sprawie 2 Ds. 269/14/Sp, k. 9 – 10,

Pojazd kierowany przez sprawcę zdarzenia w dacie wypadku korzystał z ochrony ubezpieczeniowej w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartej ze stroną pozwaną.

Bezsporne

Bezpośrednio z miejsca zdarzenia powód został przetransportowany karetką pogotowia do (...) Szpitala (...) w D., gdzie po wykonaniu TK głowy i kręgosłupa szyjnego oraz wstępnym rozpoznaniu krwotoku nadtwardówkowego przewieziony został do Oddziału Neurochirurgii (...) im (...) A. S. w W., gdzie przebywał do dnia 12 listopada 2014r. U powoda, po przeprowadzeniu szeregu badań, w tym kontrolnego TK głowy, rozpoznano krwiak przymózgowy lewej okolicy czołowej, złamanie kości czaszki i twarzoczaszki oraz złamanie wyrostka poprzecznego kręgu C7. W dniu 12 listopada 2014 roku powód wypisany został z placówki szpitalnej.

dowód :

- karta informacyjna Izby Przyjęć (...) Szpitala (...) w D. z dnia (...)., k. 11 – 12,

- karta informacyjna z leczenia szpitalnego Oddziału Neurochirurgii (...) im (...) A. S. w W. z dnia 12 listopada 2014r., k. 13 – 14,

W dniu 17 listopada 2014 roku powód w (...) im dra. A. S. w W. w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym konsultowany był przez chirurga szczękowo – twarzowego z rozpoznaniem złamania jarzmowo – szczękowo – oczodołowego po stronie lewej oraz złamaniem żuchwy. W trakcie konsultacji zgłaszał bóle i zawroty głowy. W dniu 18 listopada 2014 roku powód przyjęty został ponownie do Oddziału Neurochirurgicznego powyższej placówki medycznej z rozpoznaniem złamania lewego wyrostka kłykciowego żuchwy średnim ze skróceniem, złamania trzonu żuchwy po lewej stronie międzyzębowej okolicy 31-32 z niewielkim przemieszczeniem, złamania jarzmowo – szczękowo – oczodołowego po lewej stronie, złamaniem lewego łuku jarzmowego i płynotoku usznego lewostronnego. W trakcie hospitalizacji, w dniu 19 listopada 2014r. u powoda wykonano osteosyntezę płytkową złamań, następnie zaobserwowano wyciek z kanału słuchowego lewego – podejrzenie płynotoku usznego. Powoda skonsultowano laryngologicznie i wykonano TK głowy celowane na kości skroniowe i uszy, jednakże nie uwidoczniono cech uszkodzenia pourazowego. W dniu 23 listopada 2014r. powodowi założono drenaż lędźwiowy, który utrzymano przez okres 5 dni. Przez ten czas nie notowano wycieku z kanału słuchowego lewego, zatem drenaż zamknięto, a następnie usunięto. W stanie ogólnym dobrym powód w dniu 28 listopada 2014 roku wypisany został z placówki szpitalnej do domu.

dowód :

- karta informacyjna leczenia szpitalnego Oddziału Neurochirurgii (...) im (...). A. S. w W. z dnia 28 listopada 2014r., k. 17 – 19,

W dniu 27 kwietnia 2015 roku powód przyjęty został do Oddziału (...) Szczękowo – Twarzowej (...) im(...). A. S. w W. celem planowego usunięcia płytki osteosyntezy złamania żuchwy. W trakcie pobytu u powoda wykonano kontrolne RTG panoramiczne, w wyniku którego stwierdzono prawidłowy zrost obu złamań. Usunięto płytkę z okolicy złamania międzyzębowego 31-32, pozostawiono płytki w zakresie wyrostka kłykciowego.

dowód :

- karta informacyjna leczenia szpitalnego Oddziału (...) Szczękowo – Twarzowej (...) im (...) A. S. w W. z dnia 28 kwietnia 2015r., k. 21 – 22,

Mimo przeprowadzenia powyższych zabiegów powód po wypadku w dalszym ciągu odczuwał dyskomfort w zakresie prawidłowego funkcjonowania jamy ustnej. W wyniku doznanego urazu twarzoczaszki u powoda stwierdzono zaburzone czucie w obszarze zaopatrywanym przez nerw zębodołowy po stronie lewej oraz artropatię stawu skroniowo - żuchwowego po stronie lewej i prawej.

dowód :

- zaświadczenie Centrum Stomatologicznego (...) z dnia 17 grudnia 2015r., k. 20,

W wyniku wykonania kontrolnego zdjęcia RTG u powoda ustalono, że w dalszym ciągu widoczne pozostają u niego urazy pooperacyjnego zespolenia złamania jarzmowo – czołowego po stronie lewej oraz operacyjnego zespolenia złamania lewej gałęzi żuchwy. U powoda występują blizny poopetracyjne – okolicy łuku brwiowego lewego 2cm x 1cm, okolicy podżuchwowej po stronie lewej 3cm x 1cm, owłosionej skóry okolicy skroniowej 2cm x 0,5cm.

dowód :

- wynik badania RTG z dnia 9 grudnia 2015r., k. 34,

- zaświadczenie lekarskie z dnia 8 grudnia 2015r., k. 34,

Po wypadku u powoda zaczęły występować problemy natury psychicznej w postaci zaburzenia pamięci, koncentracji, trudności w swobodnym mówieniu, „zacinanie się” oraz skrajną chwiejność emocjonalną. Powód stał się wybuchowy i agresywny, na przemiennie z objawami nadmiernej wrażliwości i płaczliwością. Zdarzało się, że miał nawracające sny związane z wypadkiem. Praktycznie z dnia na dzień zaczął odczuwać bezradność i zrezygnowanie. Od dnia 25 listopada 2015 roku powód pozostaje pod stałą opieką lekarza psychiatry z rozpoznaniem zespołu stresu pourazowego.

dowód :

- historia zdrowia i choroby (...) lek. med. J. K., k. 25 - 33,

- zeznania świadka M. M., k. 65v. – 66,

Bezpośrednio po wypadku powód zaczął skarżyć się na bóle okolicy twarzy, wpierw były to bóle pooperacyjne, a następnie bóle twarzowo – czaszkowe będące następstwem złamania szczęki i kości czołowej. W dalszym ciągu także występują u powoda bóle głowy i karku spowodowane wystąpieniem bezpośrednio po wypadku krwiaka mózgu i złamaniem kręgu C7.

dowód :

- zeznania świadka M. M., k. 65v. – 66,

- przesłuchanie powoda, k. 267 i e-protokół,

W związku z wypadkiem powód doznał szeregu obrażeń ciała w zakresie przede wszystkim głowy i twarzy, które skutkowały kilkukrotnymi hospitalizacjami w placówkach specjalistycznych, wielokrotnymi konsultacjami u lekarzy specjalistów z zakresu : neurochirurgii, neurologii, psychiatrii, stomatologii. Pobyty w szpitalu i liczne zabiegi operacyjne wiązały się z ogromnym bólem, jaki powód odczuwał. Było to również obciążenie natury psychicznej, które spowodowało pogorszenie ogólnego stanu zdrowia powoda. Traumatycznym momentem dla powoda był przede wszystkim pobyt w szpitalu bezpośrednio po wypadku, kiedy to dowiedział się o śmierci jednej z uczestników wypadku, a także o zakresie i rozmiarze doznanych przez niego obrażeń ciała i wynikających z tego ograniczeń i konieczności korzystania z pomocy i opieki personelu medycznego.

Zły stan psychiczny powoda miał bezpośrednie przełożenie na jego relacje w życiu osobistym bowiem nieustanne bóle i zawroty głowy, brak koncentracji, zaburzenia snu oraz zmienność nastrojów w postaci wybuchowości i płaczliwości powodowały narastanie frustracji i złości doprowadzając do napiętych relacji z członkami najbliższej rodziny, w tym partnerką życiową M. M.. Powód miał problemy ze swobodnym komunikowaniem się i okazywaniem uczuć, co tylko pogłębiało występujący u niego stan depresyjny. Poczucie przygnębienia i bezsilności wynikające ze stanu zdrowia powodowały niemożność realizacji wcześniejszych planów życiowych, m.in. dokończenia remontu zakupionego lokalu mieszkalnego, zawarcia związku małżeńskiego. Powód z uwagi na nasilające się zaburzenia psychiczne i pogłębiające się problemy z pamięcią zrezygnował z dalszej edukacji. Pojawiły się u niego także dysfunkcje w zakresie pożycia fizycznego, co pogłębiało już i tak traumatyczne przeżycia powoda związane z wypadkiem. Obniżona samoocena, brak pewności siebie oraz niemożność poradzenia sobie z problemami pojawiającymi się w różnych sferach życia powoda powodowała, że zaczął on nadużywać alkoholu. Powód zauważył, iż zachowania te noszą znamiona nałogu i dosyć szybko podjął stosowne leczenie. Od dnia 4 listopada 2016 roku powód pozostaje pod opieką (...) w D..

dowód :

- zaświadczenie z dnia 2 lutego 2017r., k. 35,

- zeznania świadka M. M., k. 65v. – 66,

- przesłuchanie powoda, k. 267 i e-protokół,

Po wykonaniu u powoda w dniu 2 grudnia 2016 roku badania MR kręgosłupa szyjnego wynika odprostowanie fizjologicznej lordozy kręgosłupa szyjnego, niewielką dyskopatię C4/C5 – (...) bez cech ucisku struktur nerwowych, wczesne zmiany zwyrodnieniowe dolnych trzonów szyjnych oraz dokanałowa przepuklina krążka m/k Th4/Th5.

dowód :

- badanie MR kręgosłupa szyjnego z dnia 2 grudnia 2016r., k. 76 – 77,

Po przeprowadzeniu u powoda w dniu 23 października 2017r. badania MR głowy bez kontrastu ustalono, że występują u niego niespecyficzne poszerzenie przymózgowych przestrzeni płynowych oraz bruzd mózgu w okolicach czołowo – ciemieniowych, prawdopodobnie jako wyraz nieznacznego niedorozwoju lub zaniku korowego płatów czołowych i ciemieniowych oraz drobna torbiel pajęczynówki tylnego dołu czaszki.

dowód :

- badanie MR głowy bez kontrastu z dnia 23 października 2017r., k. 78 – 79,

Powód przed wypadkiem był młodym, zdrowym człowiekiem, miał 29 lat, aktywnie choć amatorsko uprawiał różne dyscypliny sportu, pracował w charakterze przedstawiciela handlowego, planował podjęcie studiów wyższych.

dowód :

- zeznania świadka M. M., k. 65v. – 66,

- przesłuchanie powoda, k. 267 i e-protokół,

Po wypadku opiekę nad nim przejęła jego partnerka, która pomagała mu w wykonywaniu wszystkich czynności, w tym samoobsłudze i poruszaniu się. Od momentu opuszczenia placówki medycznej powód zażywa silne leki przeciwbólowe, antydepresyjne i przeciwlękowe. Odczuwa także istotny dyskomfort psychiczny wynikający z faktu, iż na twarzy i głowie widnieją u niego liczne blizny powypadkowe. Po wypadku z uwagi na konieczność żywienia się jedynie płynami powód schudł 25 kg. Obecnie powód odczuwa napięcie w szczęce, występuje u niego brak czucia po lewej stronie ciała, odczuwa zawroty głowy, występują u niego także problemy z koncentracją i pamięcią. Występujące u powoda po wypadku problemy psychiczne utrzymują się nadal, mimo zażywania leków przepisanych przez lekarza psychiatrę. Występują także problemy intymne związane ze współżyciem, co jest skutkiem zażywanych przez powoda leków. Powód ma również problemy z wymową.

dowód :

- zeznania świadka M. M., k. 65v. – 66,

- przesłuchanie powoda, k. 267 i e-protokół,

Trwały uszczerbek na zdrowiu powoda z przyczyn neurologicznych, będący skutkiem wypadku z dnia (...) stanowi 3%.

Po wypadku u powoda rozpoznawano częściowe zaburzenia czucia w obszarze zaopatrywanym przez nerw zębodołowy dolny po stronie lewej oraz artropatię lewego stawu skroniowo – żuchwowego. W badaniu neurologicznym wykazano niedoczulicę skóry dolnej połowy policzka po stronie lewej. Złamanie żuchwy mogło spowodować częściowe uszkodzenie nerwu zębodołowego. Stwierdzono także u powoda gorsze odsłanianie zębów po lewej stronie, co ma przyczynę w obwodowym, częściowym uszkodzeniu lewego nerwu VII. Rozpoznane u powoda złamanie wyrostka poprzecznego kręgu C7, wynikające z karty informacyjnej leczenia szpitalnego za okres (...) nie występuje w kolejnych dokumentach medycznych. W badaniu MR kręgosłupa szyjnego z dnia 2 grudnia 2016r. nie stwierdzono zmian w obrębie wyrostka poprzecznego siódmego kręgu szyjnego. Brak jest dokumentacji potwierdzającej leczenie przez lekarzy neurologa lub ortopedę dolegliwości jakie mogły być warunkowane złamaniem wyrostka poprzecznego siódmego kręgu szyjnego. Dokumentacja medyczna pozwala na rozpoznanie u powoda pourazowych bólów głowy, które odpowiadają w przypadku powoda objawom neurologicznym encefalopatii pourazowej.

dowód :

- opinia biegłego sądowego z zakresu neurologii M. H. z dnia 27 stycznia 2018r., k. 72 – 75,

- opinia uzupełniająca z dnia 22 kwietnia 2018r., k. 99 – 100,

Procentowy uszczerbek na zdrowiu powoda z przyczyn psychiatrycznych wynosi 7%.

Powód w związku z wypadkiem doznał zaburzeń stresowych pourazowych, na które zareagował dodatkowo nadmiernym spożywaniem alkoholu i powstaniem zespołu zależności alkoholowej. Nadużywanie alkoholu tłumaczy powstanie zaburzeń zachowania w postaci drażliwości, wybuchowości, agresywności, konfliktowości, nie tłumaczy jednak tych zaburzeń, które ewidentnie świadczą o doznawanych objawach zaburzeń stresowych pourazowych. Obecnie powód znajduje się w fazie deklarowanej abstynencji po przebytej terapii uzależnień. W wyniku wypadku doszło u powoda do naruszenia stanu emocjonalnego, który pogorszył dalsze funkcjonowanie powoda w życiu osobistym, osłabiając efektywność funkcjonowania i poczucie satysfakcji życiowej w sposób długotrwały.

Symptomy zaburzeń, które występowały u powoda po wypadku komunikacyjnym spełniają kryteria zaburzeń stresowych pourazowych, gdyż powstały one w okresie adaptacji do znaczących zmian życiowych i do stresującego wydarzenia życiowego, jakim był dla powoda wypadek komunikacyjny i jego skutki, co utrudniło mu społeczne przystosowanie i efektywne działanie. Czas trwania tych objawów powyżej 6 miesięcy czyni je długotrwałymi. Ich nasilenie nie osiągnęło poziomu, który czyniłby powoda niezdolnym do pełnienia różnych ról życiowych oraz wymagającego intensywnej pomocy psychiatrycznej w warunkach hospitalizacji psychiatrycznej. Osłabieniu uległy jednakże : efektywność jego działań, poczucie radości i satysfakcji z czynności dnia codziennego, pojawiły się zaburzenia emocjonalne i depresyjno – lękowe. Powód zaczął na stres reagować nadużywaniem alkoholu, co doprowadziło do powstania zespołu zależności alkoholowej. Ich wystąpienie w czasie bezpośrednio po wypadku i brak uprzednich zaburzeń psychicznych tego rodzaju, wskazuje na ich bezpośredni związek z tym wypadkiem. Wykonane u powoda badania testowe oraz wywiad wskazują, że objawy te jeszcze się nie wycofały, mimo że powód odbył długotrwałą terapię psychiatryczną. Do ich wystąpienia i utrzymywania się sprzyjało podłoże osobowościowe w postaci obniżonej tolerancji stresu i sytuacji obciążenia psychologicznego, fizyczne skutki doznanego wypadku, w tym bóle głowy. Alkoholizm powoda, który pojawił się po wypadku, osłabił efektywność leczenia psychiatrycznego i powodował dodatkowe problemy w relacjach z innymi, które wtórnie obniżały jego nastrój i ogólne samopoczucie psychiatryczne.

dowód :

- opinia sądowo – psychiatryczno – psychologiczna z dnia 29 lipca 2018r., k. 108 – 117,

Trwały uszczerbek na zdrowiu powoda w zakresie szczęk, twarzy i narządu żucia ustalono na 20%.

Powód w wyniku wypadku w zakresie twarzoczaszki doznał złamań kości twarzoczaszki – jej górnego i środkowego piętra w obrębie oczodołów obejmujących swym zasięgiem ściany kostne zatoki czołowej, sitowie oraz zatokę szczękową po stronie lewej, a także dolnego piętra twarzy – złamania dwukrotnego żuchwy w obrębie jej trzonu i wyrostka kłykciowego po stronie lewej. Przebieg leczenia powoda wymagał wykonania dwóch zabiegów operacyjnych : pierwszego w okresie urazowym w celu unieruchomienia odłamów kostnych w zakresie złamań żuchwy, co było związane z założeniem płytek osteotomijnych oraz częściowym ich wyjęciem, w zakresie trzonu żuchwy, po około 6 miesiącach. W okresie pourazowym przez około 6-8 tygodni od wypadku, co wiązało się z gojeniem złamanych kości aż do uzyskania pełnego zrostu, powód wymagał pomocy osób drugich w potrzebie utrzymania pielęgnacji jamy ustnej, jej całodniowej toalety przy istniejącej trudności otwierania ust, rozwarcia żuchwy, jedynej ruchomej kości twarzoczaszki, a także przy sporządzaniu posiłków zgodnie z zaleceniem przyjmowania posiłków płynnych do uzyskania zrostu kostnego. Dalsze rokowania powoda na przyszłość są pozytywne.

dowód :

- opinia biegłego sądowego z zakresu chirurgii szczękowo – twarzowej i stomatologicznej z dnia 28 sierpnia 2019r., k. 200 – 204,

Z laryngologicznego punktu widzenia nie stwierdzono występowania uszczerbku na zdrowi u powoda.

Ze względu na obrażenia, jakich powód doznał w wyniku wypadku, laryngologicznie podejrzewano wyciek płynu mózgowo – rdzeniowego, jednak wielokrotnie wykonane badania obrazowe mózgowia, jak i struktur czaszki, a zwłaszcza w TK kości skroniowych nie wykazały ewidentnie identyfikującej się szczeliny złamania. Ujemny wynik badania radiologicznego nie wyklucza istnienia szczeliny złamania, dlatego o postępowaniu decyduje obraz kliniczny. W trakcie leczenia nie notowano wycieku z kanału słuchowego lewego, zastosowane leczenie antybiotykiem i obserwacja powoda były prawidłowe. W 90% przypadków następuje trwałe i samoistne zagojenie z przetoki w okresie do 2 tygodni. U powoda nie stwierdzono patologii w obrębie błon bębenkowych. W badaniu akumetrycznym słuchu brak jest jakichkolwiek ubytków, szept i mowa potoczna słyszalna z 6 metrów, wykonano również tymanometrię, a wynik badania był prawidłowy, symetryczny, prawidłowe próby statyczne.

dowód :

- opinia biegłego sądowego z zakresu otolaryngologii z dnia 16 stycznia 2020r., k. 229 – 230,

- opinia uzupełniająca z dnia 25 maja 2020r., k. 244,

Powód pismem z dnia 29 października 2016 roku zgłosił swoje roszczenie stronie pozwanej domagając się kwoty 69.237,48 zł, w tym kwoty 60.000 zł tytułem zadośćuczynienia. W toku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego strona pozwana przyjęła odpowiedzialność za skutki wypadku i wypłaciła powodowi kwotę 47.614,42 zł, w tym kwotę 45.000 zł tytułem zadośćuczynienia.

Powód pismem z dnia 21 lutego 2017 roku wezwał stronę pozwaną do wypłaty dalszego zadośćuczynienia w kwocie 80.000 zł. Decyzją z dnia 1 marca 2017 roku strona pozwana odmówiła żądaniu powoda.

dowód :

- pismo strony pozwanej z dnia 5 stycznia 2017r., k. 36 – 37,

- pismo strony pozwanej z dnia 1 marca 2017r., k. 38,

- akta szkody nr (...), k. 53,

Powód zatrudniony jest w G. W. Ś. w charakterze pracownika fizycznego uzyskując z tego tytułu wynagrodzenie w wysokości 4.400 zł brutto miesięcznie.

dowód :

- przesłuchanie powoda, k. 267 i e-protokół,

Sąd zważył, co następuje :

Powództwo podlegało uwzględnieniu.

Zgodnie z przepisem art. 415 kodeksu cywilnego, kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę obowiązany jest do jej naprawienia. Na mocy przepisów dotyczących ubezpieczenia odpowiedzialność ta spada w istocie na ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej sprawcy wypadku (art. 805 k.c., art. 822 k.c., ustawa z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych [t.j. Dz. U. z 2019 roku, poz. 2214 z późn. zm.]). Jak o tym stanowi art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Zgodnie zaś z § 2 tego przepisu świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie: 1) przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku; 2) przy ubezpieczeniu osobowym - umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej. Zgodnie nadto z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Stosownie natomiast do art. 35 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz.U. z 2019 roku, poz. 2214) ubezpieczeniem oc posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. W myśl art. 34 ust. 1 powołanej ustawy z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej (art. 36 ust. 1 zdanie pierwsze). Odpowiedzialność pozwanego nie była w niniejszej sprawie kwestionowana.

Dokonując oceny skutków wypadku w stosunku do powoda, Sąd oparł się na dokumentach przedstawionych przez strony, w tym dokumentacji medycznej powoda, których autentyczności i wiarygodności żadna ze stron nie kwestionowała, a także opiniach głównych i uzupełniających biegłych : z zakresu neurologii M. H., psychiatrii M. Ż. i psychologii A. K., chirurgii szczękowo – twarzowej i stomatologicznej A. Z., zeznaniach świadka M. M., a także przesłuchaniu powoda w charakterze strony. Powód w swoich zeznaniach wskazywał na swoją trudną sytuację zdrowotną związaną z przebiegiem leczenia i skutkami wypadku oraz długotrwałej i ciężkiej rehabilitacji. Wskazał też na ograniczenia przy wielu czynnościach życia codziennego, a także następstwach o charakterze zarówno fizycznym, jak i psychicznym. Zeznania te Sąd uznał za wiarygodne, albowiem charakteryzują się obiektywizmem i wyważeniem, a nadto znalazły potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym – dokumentacji medycznej i opiniach biegłych.

Opinie główne oraz uzupełniające wskazanych wyżej biegłych sądowych, w których stwierdzono skutki obrażeń po wypadku powoda oraz zaistniały uszczerbek na jego zdrowiu - są rzetelne i przekonujące. Zostały oparte na gruntownej i wnikliwej analizie, a biegli, którzy posiadają adekwatne specjalizacje, mają niezbędne kwalifikacje i wiedzę do jej dokonania oraz wyciągnięcia prawidłowych wniosków. I choć opinie biegłych sądowych z zakresu neurologii i laryngologii były kwestionowane, to jednakże po ich uzupełnieniu, w ocenie Sądu, nie mogą one budzić żadnych wątpliwości co do zakresu obrażeń powoda i ustalonego trwałego uszczerbku na zdrowiu.

Sąd dopuścił dowód z opinii kolejnego biegłego z zakresu chirurgii szczękowej uznając, że biegły w swojej opinii, mimo poczynionych ustaleń co do zakresu obrażeń, jakich powód doznał w wyniku wypadku, nie odniósł się do urazów powoda i nie ocenił ich w sposób umożliwiający poczynienie przez Sąd ustaleń w tym zakresie, a następnie oświadczył, w odpowiedzi na zarzuty powoda do przedmiotowej opinii, że nie sporządzi opinii uzupełniającej. Sąd zatem mając na uwadze niepełność opinii biegłego L. R. dopuścił dowód z opinii kolejnego biegłego celem ustalenia obrażeń doznanych przez powoda w wyniku wypadku i uszczerbku na zdrowiu.

Zdaniem biegłych łączny trwały uszczerbek na zdrowiu powoda doznany w wyniku wypadku z dnia (...) roku wyniósł 30%. Powód doznał licznych obrażeń w postaci urazu głowy z powstaniem krwiaka przymózgowego lewej okolicy czołowej, stłuczenia lewej okolicy czołowej mózgu, złamania kości czaszki i twarzoczaszki, wieloodłamowe złamania ścian lewej zatoki szczękowej głównie ściany bocznej z wklinowaniem fragmentów kostnych do świateł zatoki, a także wieloodłamowe złamanie żuchwy.

Spór w przedmiotowej sprawie sprowadzał się w istocie do tego, czy powód może żądać od strony pozwanej dalszej kwoty tytułem zadośćuczynienia.

Zgodnie z art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Odszkodowanie przewidziane w tym przepisie obejmuje wszelkie wydatki pozostające w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, jeżeli są konieczne i celowe.

Jak stanowi art. 445 § 1 k.c. w wypadkach przewidzianych w art. 444 k.c. sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Zadośćuczynienie pieniężne ma na celu przede wszystkim złagodzenie cierpień fizycznych i psychicznych, zarówno tych już doznanych, jak i tych które zapewne wystąpią w przyszłości. Ma ono charakter całościowy i powinno stanowić rekompensatę pieniężną za całą krzywdę doznaną przez poszkodowanego, przyznawaną jednorazowo. Wiadomo, że zadośćuczynienie nie przywróci zdrowia stronie, ale jego celem jest złagodzenie wszelkich cierpień.

Jeżeli chodzi o zagadnienie wysokości zadośćuczynienia to za ugruntowany w orzecznictwie i piśmiennictwie należy uznać pogląd o kompensacyjnym charakterze zadośćuczynienia przewidzianego w art. 445 k.c. Tym samym jego wysokość musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Wysokość ta jednak nie może być nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa, a więc powinna być utrzymana w rozsądnych granicach (tak SN w wyroku z 26 lutego 1962 roku, 4 CR 902/61, OSNCP 1963, nr 5 poz. 107, w wyroku z 24 czerwca 1965 roku, I PR 203/65, OSPiKA 1966, poz. 92, wyrok z 22 marca 1978 roku, IV CR 79/78, niepubl.). Jednocześnie zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, wynikłą na skutek poważnego rozstroju zdrowia i związanego z nim trwałego kalectwa, którego wysokość w ostatecznym wyniku zależy od uznania sądu, nie może być uznane za nadmierne, nawet gdyby przy uwzględnieniu przeciętnego poziomu życia i zamożności społeczeństwa mogło być tak postrzegane, jeżeli jest ono adekwatne do stopnia odniesionych obrażeń i związanych z nimi trwałych następstw dla zdrowia i egzystencji poszkodowanego (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 stycznia 1997r., II CKN 41/96, niepubl.).

Zadośćuczynienie jest sposobem naprawienia krzywdy. Chodzi tu o krzywdę ujmowaną jako cierpienie fizyczne, a więc ból i inne dolegliwości oraz cierpienia psychiczne, czyli negatywne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała, czy rozstroju zdrowia w postaci np. zeszpecenia, wyłączenia z normalnego życia itp. Celem zadośćuczynienia jest przede wszystkim złagodzenie tych cierpień. Winno ono mieć charakter całościowy i obejmować wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości (a więc prognozy na przyszłość). Przy ocenie więc „odpowiedniej sumy" należy brać pod uwagę wszystkie okoliczności danego wypadku, mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2000 roku, I CKN 969/98, LEX nr 50824).

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd uznał, że żądane przez powoda zadośćuczynienie jest zasadne co do dalszej kwoty 80.000 zł. W tym zakresie Sąd uwzględnił jego żądanie mając na uwadze uszczerbek jakiego doznał on w wyniku wypadku, jego skutki, a także rokowania na przyszłość. Łącznie zadośćuczynienie należne powodowi z tytułu szkody stanowi kwotę 125.000 zł (45.000 zł uznane przez ubezpieczyciela, 80.000 zł przyznane przez Sąd).

Rozważając wysokość należnego powodowi zadośćuczynienia Sąd miał na względzie zakres doznanego przez niego uszkodzenia ciała. Schorzenia te wpłynęły na funkcjonowanie i tryb życia powoda, który nie może już w sposób aktywny korzystać z życia, w dalszym ciągu odczuwa dolegliwości bólowe oraz psychiczne następstwa wypadku, jakiemu uległ. W wyniku doznanych obrażeń przebył dwa zabiegi operacyjne, po wypadku opiekę nad nim przejęła jego partnerka, która pomagała mu w wykonywaniu wszystkich czynności, w tym samoobsłudze i poruszaniu się. Praktycznie od momentu opuszczenia placówki medycznej powód zażywa silne leki przeciwbólowe, antydepresyjne i przeciwlękowe. Odczuwa także istotny dyskomfort psychiczny wynikający z faktu, iż na twarzy i głowie widnieją u niego liczne blizny powypadkowe. Po wypadku u powoda zaczęły występować problemy natury psychicznej w postaci zaburzenia pamięci, koncentracji, trudności w swobodnym mówieniu, „zacinanie się” oraz skrajną chwiejność emocjonalną. Powód stał się wybuchowy i agresywny, na przemiennie z objawami nadmiernej wrażliwości i płaczliwością. Zdarzało się, że miał nawracające sny związane z wypadkiem. Praktycznie z dnia na dzień zaczął odczuwać bezradność i zrezygnowanie. Obecnie w dalszym ciągu powód pozostaje pod stałą opieką lekarza psychiatry z rozpoznaniem zespołu stresu pourazowego.

Mając na uwadze wszystkie powyższe okoliczności Sąd uznał, że zadośćuczynienie za doznaną przez powoda krzywdę w wysokości dalszych 80.000 zł jest kwotą odpowiednią w rozumieniu art. 445 § 1 k.c.

Od zasądzonej w pkt I wyroku kwoty na podstawie art. 481 § 1 k.c. należało zasądzić odsetki za opóźnienie. Zgodnie z tym przepisem jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Odsetki ustawowe od kwoty 80.000 zł zasądzono od dnia 9 marca 2017r. do dnia zapłaty mając na uwadze, iż powód wystąpił do strony pozwanej z żądaniem wypłaty dalszych kwot tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania w piśmie z dnia 21 lutego 2017r. Strona pozwana zajęła ostateczne stanowisko w piśmie z dnia 1 marca 2017r., należne powodowi odsetki należało zasądzić od dnia 9 marca 2017 roku. Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w punkcie I wyroku.

Odnosząc się do żądania powoda ustalenia odpowiedzialności pozwanego na przyszłość za wszelkie następstwa wypadku drogowego z dnia 9 listopada 2014r., w ocenie Sądu przeprowadzone postępowanie dowodowe nie pozwala przyjąć istnienia takiej odpowiedzialności po stronie pozwanej.

Stosownie do treści art. 189 k.p.c. powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Wprowadzenie ustawą z dnia 16.02.2007r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 80, poz. 538) nowej regulacji w art. 442 ¹ § 3 k.c. oznacza, że nie został w żaden sposób ograniczony czas, w jakim może ujawnić się nowa szkoda na osobie, prowadząc do zaktualizowania się odpowiedzialności pozwanego za skutki danego zdarzenia. Tym samym w/w przepis eliminuje niebezpieczeństwo upływu terminu przedawnienia roszczenia o naprawienie szkody na osobie wcześniej niż szkoda ta się ujawniła. Wobec powyższego uznać należy, iż powód nie ma interesu prawnego w żądaniu wskazanego wyżej ustalenia, albowiem w przypadku wystąpienia „nowego” skutku pozostającego w związku przyczynowym z wypadkiem poszkodowany będzie mógł w terminie 3 lat od powzięcia wiadomości o jej wystąpieniu dochodzić jej naprawienia na drodze sądowej. Skoro zatem powodowi będzie przysługiwało roszczenie o zasądzenie świadczenia (a więc inna forma ochrony jej praw), to brak jest interesu prawnego w żądaniu ustalenia odpowiedzialności strony pozwanej na przyszłość. W razie wystąpienia „nowej” szkody w przyszłości powód będzie mógł domagać się jej naprawienia na drodze postępowania sądowego o świadczenie (zapłatę dalszego zadośćuczynienia, odszkodowania bądź ewentualnie renty). Okoliczności te nie przemawiają w chwili obecnej za uznaniem żądanej przez powoda odpowiedzialności strony pozwanej na przyszłość. Mając zatem na uwadze powyższe orzeczono jak w punkcie II wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. przyjmując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Odnośnie kosztów procesu należnych powodowi uznać należy, iż wygrał on proces w całości, a poniesione przez niego koszty stanowiły kwotę 9.417 zł, w tym 4.000 zł opłaty sądowej od pozwu, 5.400 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego (§ 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie [t.j. Dz.U. z 2015, poz. 1800 ze zm.]) oraz 17 zł tytułem uiszczonej opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa (punkt III wyroku).

Jednocześnie Sąd nakazał stronie pozwanej, na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. 2020, poz. 755), uiszczenie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Świdnicy kwoty 3.296,03 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych obejmujących wydatki związane z wydaniem opinii biegłych w sprawie (punkt IV wyroku).