Treść orzeczenia I C 2262/17 - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Świdnicy

I C 2262/17 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Świdnicy z 2020-03-05

Sygn. akt IC 2262/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 marca 2020 roku

Sąd Okręgowy w Świdnicy Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Monika Pieczara

Protokolant: Karolina Piech

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 marca 2020 roku w Ś.

sprawy z powództwa M. Z. (1)

przeciwko (...) SA z siedzibą w W.

o zapłatę i ustalenie

I. zasądza od strony pozwanej (...) SA z siedzibą w W. na rzecz powódki M. Z. (1) kwotę 92.000 zł (dziewięćdziesiąt dwa tysiące złotych) z odsetkami:

- ustawowymi liczonymi od kwoty 2.000 zł od dnia 30 maja 2014r. do dnia 31 grudnia 2015r.,

- ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 2.000 zł od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty;

- ustawowymi liczonymi od kwoty 33.000 zł od dnia 28 lutego 2015r. do dnia 31 grudnia 2015r.,

- ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 33.000 zł od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty,

- ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 31.000 zł od dnia 5 grudnia 2017r. do dnia zapłaty,

- ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 26.000 zł od dnia 3 lutego 2020r. do dnia zapłaty;

II. zasądza od strony pozwanej (...) SA z siedzibą w W. na rzecz powódki M. Z. (1) kwotę 17.906,96 zł (siedemnaście tysięcy dziewięćset sześć złotych 96/100) z odsetkami:

- ustawowymi liczonymi od kwoty 1.076,37 zł od dnia 25 sierpnia 2015r. do dnia 31 grudnia 2015r. i ustawowymi za opóźnienie liczonymi od tej kwoty od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty,

- ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 648,92 zł od dnia 1 grudnia 2017r. do dnia zapłaty,

- ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 949,80 zł od dnia 1 grudnia 2017r. do dnia zapłaty,

- ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 1.246,17 zł od dnia 28 kwietnia 2015r. do dnia zapłaty,

- ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 674,49 zł od dnia 25 sierpnia 2015r. do dnia zapłaty,

- ustawowymi liczonymi od kwoty 2.520 zł od dnia 12 lutego 2015r. do dnia 4 sierpnia 2015r.,

- ustawowymi liczonymi od kwoty 1.224 zł od dnia 5 sierpnia 2015r. do dnia zapłaty,

- ustawowymi liczonymi od kwoty 11.620 zł od dnia 28 kwietnia 2014r. do dnia zapłaty,

- ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 467,21 zł od dnia 29 grudnia 2016r. do dnia zapłaty;

III. zasądza od strony pozwanej na rzecz powódki rentę płatną od dnia 1 grudnia 2016r. i nadal po 100 zł (sto złotych) miesięcznie z góry do dnia 10-go każdego miesiąca, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w razie zwłoki w płatności;

IV. ustala odpowiedzialność strony pozwanej na przyszłość za dalsze szkody mogące powstać u powódki w związku z wypadkiem z dnia (...)

V. oddala powództwo w pozostałej części;

VI. umarza postępowanie co do kwoty 23.014,69 zł;

VII. zasądza od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 1.867,42 zł tytułem stosunkowego zwrotu kosztów procesu;

VIII. nakazuje stronie pozwanej, aby uiściła na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Świdnicy kwotę 5.594,36 zł tytułem kosztów sądowych oraz kwotę 5.882,41 zł tytułem brakujących wydatków sądowych.

Sygn. akt I C 2262/17

UZASADNIENIE

Powódka M. Z. (1) w pozwie wniesionym w dniu 28 kwietnia 2015r. wniosła o zasądzenie od strony pozwanej (...) SA z siedzibą w W.:

- kwoty 55.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę w związku z wypadkiem, jakiemu uległa w dniu (...)., wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 2.000 zł od dnia 14 maja 2014r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 53.000 zł od dnia 20 września 2014r. do dnia zapłaty,

- kwoty 1.694,59 zł tytułem zwrotu kosztów diagnostyki, leczenia i rehabilitacji,

- kwoty 24,10 zł tytułem zwrotu kosztów cyfrowej dokumentacji medycznej i kosztów przesyłki tej dokumentacji w związku z wypadkiem z dnia (...).,

- kwoty 1.998,40 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdu na leczenie i rehabilitację powódki oraz dojazdu męża powódki po wypadku z RFN do Polski i rezygnacji z pracy,

- kwoty 14.140 zł tytułem odszkodowania za koszty opieki wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 2.520 zł od dnia 12 lutego 2015r. do dnia zapłaty, od kwoty 11.620 zł – od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, na którą składają się: kwota 2.380 zł – koszty opieki nad dwójką małoletnich dzieci powódki tj. F. Z. i J. Z. w okresie jej hospitalizacji w okresie od dnia (...). do dnia 7 kwietnia 2014r. (17 dni po 14 godz. = 238 godz. x 10 zł/godz.), kwota 6.300 zł – koszty opieki nad trójką małoletnich dzieci powódki, tj. M. Z. (2), F. Z. i J. Z. w okresie od wyjścia powódki ze szpitala do rozpoczęcia jej pionizacji, tj. od dnia 8 kwietnia 2014r. do dnia 10 czerwca 2014r. (63 dni po 10 godz. = 630 godz. x 10 zł/godz.), kwota 4.900 zł – koszty opieki nad trójką małoletnich dzieci powódki w okresie jej hospitalizacji w okresie od dnia 16 lipca 2014r. do dnia 20 sierpnia 2014r. (35 dni po 14 godz.= 490 godz. x 10 zł/godz.), kwota 560 zł – koszty opieki nad trójką małoletnich dzieci powódki w okresie jej hospitalizacji w szpitalu od dnia 12 lutego 2015r. do dnia 16 lutego 2015r. (4 dni po 14 godz. = 56 godz. x 10 zł/godz.),

- dwukrotności kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, powiększonych o należny podatek VAT według stawki 23 % oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł,

- kosztów przejazdu pełnomocnika powódki pojazdem o pojemności powyżej 900cm³ na każdą rozprawę w wysokości 151,11 zł według wyliczenia: 90,40 km (odległość kancelarii do siedziby Sądu) x 2 = 180,80 km x 0,8358 zł/km.

W uzasadnieniu pozwu powódka podała, że w dniu (...). w B. miał miejsce wypadek komunikacyjny. Kierująca pojazdem marki D. (...) o numerze rejestracyjnym (...), którego pasażerką była powódka, wyjeżdżając z drogi podporządkowanej nie ustąpiła pierwszeństwa przejazdu poruszającemu się drogą główną pojazdowi marki A., w wyniku czego doszło do zderzenia obu pojazdów, a następnie pojazd D. wielokrotnie dachując stoczył się na przydrożne pole. W wyniku tego zdarzenia córka powódki M. Z. (2) wypadła z fotelika dziecięcego poza pojazd, a powódka doznała ciężkich obrażeń ciała w postaci: wstrząsu mózgu z krwiakiem podtwardówkowym o grubości 8 mm oraz krwią w szczelinie podłużnej mózgu, złamania obu kości łonowych, złamania kości kulszowej z przesunięciem po stronie lewej, złamania kości krzyżowej po stronie lewej, złamania wyrostków poprzecznych kręgów lędźwiowych L1-L5 po stronie lewej, stłuczenia nerki prawej z krwiakiem podtorebkowym okołonerkowym o grubości 6 mm, rozerwania pęcherza moczowego z zaburzeniem oddawania moczu oraz powracającym zapaleniem pęcherza moczowego, złamania zęba nr 26 – trzonowiec pierwszy górny lewy, przepukliny pępkowej, zespołu bólowego korzeniowego kręgosłupa szyjnego, zespołu bólowego głowy, zespołu bólowego korzeniowego kręgosłupa lędźwiowego, fizjologicznego zaburzenia stresowego pourazowego (zaburzenia snu, powracające obrazy wypadku, lęk przed poruszaniem się pojazdem mechanicznym, obawy o zdrowie, zwiększona wrażliwość psychologiczna, trudności w koncentracji, stałe rozdrażnienie).

Bezpośrednio po wypadku powódka została przewieziona do (...) Centrum Medycznego w P., gdzie wykonano zabieg laparotomii zwiadowczej i szycia pęcherza moczowego, zaopatrując powódkę w dren jamy otrzewnej oraz przestrzeni podotrzewnej. W związku z silnym wstrząsem urazowym oraz niewydolnością oddechową powódka w dniach od (...) przebywała okresowo w Oddziale Intensywnej Terapii celem stabilizacji krążeniowo-oddechowej i leczenia pourazowego. W dniu 7 kwietnia 2014r. powódka została wypisana ze szpitala celem dalszego leczenia w domu w postaci leżenia przez okres 10 tygodni po wypadku i otrzymała skierowanie do poradni urazowo-ortopedycznej celem kontynuacji leczenia i kontroli jego postępów. W dniu 10 czerwca 2014r. powódka zgodnie z zaleceniem lekarza rozpoczęła naukę chodzenia. W dniu 12 czerwca 2014r. neurochirurg stwierdził prawidłowy proces zrostu złamań, dalsze gojenie się rany głowy w okolicy ciemieniowej, a także zdiagnozował zaburzenia w oddawaniu moczu, tzw. mikcję o charakterze zalegania moczu w pęcherzu moczowym. W okresie od dnia 16 lipca do dnia 20 sierpnia 2014r. powódka przebywała w Oddziale (...) Ogólnoustrojowej w (...) Sp. z o.o. w B., gdzie zdiagnozowano u niej przewlekły zespół bólowy kręgosłupa szyjnego, przewlekły zespół bólowy kręgosłupa lędźwiowego, bólowe ograniczenia ruchomości czynnej w stawach biodrowych z upośledzeniem wydolności chodu. W trakcie pobytu w placówce powódka miała wdrożone zabiegi rehabilitacyjne w postaci ćwiczeń ogólnousprawniających, ćwiczeń izotonicznych, ćwiczeń czynnych w odciążeniu z oporem, ćwiczeń czynnych wolnych, prądów interferencyjnych oraz laseroterapii punktowej.

Wobec zdiagnozowania objawów zalegania moczu w pęcherzu moczowym, lekarz urolog zalecił powódce leczenie lekiem O..

W związku z silnymi bólami i zawrotami głowy powódka odbyła konsultację neurologiczną, w trakcie której lekarz neurolog dodatkowo stwierdził u niej zaburzenia koncentracji, przewlekły zespół bólowy kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego oraz skierował powódkę na pilne badanie TK głowy, które wykonano w dniu 9 lutego 2015r., nie stwierdzając zmian organicznych.

W okresie od dnia 12 lutego do dnia 16 lutego 2015r. powódka przebywała w Oddziale (...) SA w P., gdzie wykonano zabieg usunięcia pourazowej przepukliny brzusznej, uwolniono pooperacyjne zrosty w jamie brzusznej, a także przeprowadzono plastykę powłok brzusznych z wszczepieniem siatki podtrzymującej. W dniu 24 lutego 2015r. usunięto powódce szwy pooperacyjne. Dnia 1 kwietnia 2015r. wykonano u niej badanie rezonansem magnetycznym kręgosłupa szyjnego, w wyniku którego stwierdzono kyfotyczne ustawienie kręgosłupa szyjnego z lewowypukłą skoliozą, a na poziomach C4-C5, C6-C7, C6-C7 oraz C7- (...) kręgosłupa wypukliny krążków międzykręgowych modelujące worek oponowy, które powodują występowanie stałych bóli.

Doznane urazy wywołały u powódki długotrwałą niezdolność do pracy i opieki nad swoimi małoletnimi dziećmi. Powódka do dnia dzisiejszego nie jest w pełni sprawna, a silne bóle i ograniczenia utrzymują się nadal, pomimo wdrożonego leczenia. Okres unieruchomienia ortopedycznego spowodował co najmniej na 3 miesiące całkowite ograniczenia ruchowe powódki i zaburzenie w codziennym funkcjonowaniu. Przez okres około 4 miesięcy opiekę nad powódką sprawowały siostry powódki K. P. (1) i K. S., które na ten czas zrezygnowały z pracy zawodowej oraz mąż powódki A. Z., który bezpośrednio po wypadku zakończył pracę zawodową, która przez ostatnich kilka lat wykonywał na terenie RFN i wrócił do domu. Powódka do dnia 10 czerwca 2014r. wymagała pomocy podczas ubierania się, mycia, jedzenia, zaś po tym okresie – podczas przemieszczania się po domu w trakcie leczenia i rehabilitacji. W chwili obecnej powódka nie może wykonywać jakichkolwiek czynności związanych chociażby z lekkim wysiłkiem fizycznym, w tym robienia zakupów, gotowania, sprzątania czy opieki nad dziećmi. Wypadek spowodował u powódki również negatywne skutki w sferze psychicznej w postaci lęków, panicznego strachu, nadmiernej czujności i przesadnej reakcji na sytuacje drogowe. Silny stres pourazowy przejawia się u niej bezsennością, nadwrażliwością, zwiększoną pobudliwością oraz problemami z koncentracją. Przyjmowane środki farmakologiczne wpływają na stan hormonalny jej organizmu.

Po zgłoszeniu szkody strona pozwana przyjęła odpowiedzialność za skutki wypadku z dnia (...). i wypłaciła powódce kwotę 8.000 zł tytułem zadośćuczynienia za ból i cierpienie oraz kwotę 271,95 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia. Pomimo wniesionego odwołania od tej decyzji, strona pozwana pozostawiła je bez odpowiedzi.

Strona pozwana (...) SA w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w części, tj. ponad kwotę 23.014, 69 zł. Jednocześnie strona pozwana uznała żądanie pozwu w części co do kwoty 20.000 zł tytułem zadośćuczynienia, co do kwoty 1.718,69 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia i co do kwoty 1.296 zł tytułem zwrotu kosztów opieki. Tym samym strona pozwana w następstwie częściowego uznania powództwa wskazane wyżej kwoty wypłaciła powódce. W związku z powyższym, powódka z tytułu szkody powstałej w następstwie wypadku z dnia (...). otrzymała od strony pozwanej łącznie kwotę 28.000 zł zadośćuczynienia, 1.990,65 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia oraz 1.296 zł tytułem zwrotu kosztów opieki. Zdaniem strony pozwanej wpłacone powódce zadośćuczynienie w kwocie 28.000 zł jest adekwatne do krzywdy doznanej przez powódkę. Strona pozwana ustalając wysokość zadośćuczynienia brała pod uwagę m.in. charakter doznanych urazów, długotrwałość rozstroju zdrowia i jego wpływ na funkcjonowanie powódki oraz stwierdzony u powódki 22% długotrwały uszczerbek na zdrowiu. Strona pozwana uznała żądanie zapłaty i wypłaciła powódce: kwotę 1.694,59 zł tytułem zwrotu kosztów diagnostyki, leczenia i rehabilitacji oraz kwotę 24,10 zł tytułem zwrotu kosztów cyfrowej dokumentacji medycznej i kosztów przesyłki tej dokumentacji w związku z wypadkiem z dnia (...)

Odnośnie żądania zapłaty kwoty 1.998,40 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdu na leczenie i rehabilitację powódki oraz dojazdu męża powódki po wypadku z RFN do Polski, strona pozwana wskazała, iż żądanie zwrotu kosztów dojazdu męża powódki po wypadku z RFN do Polski nie pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z wypadkiem. Nadto strona pozwana zauważyła, iż żądanie zwrotu kosztów dojazdów zostało wyliczone przez powódkę w oparciu o tzw. kilometrówkę, co nie może mieć zastosowania dla ustalenia odszkodowania z tego tytułu, albowiem refundacja kosztów przejazdów związanych z odszkodowaniem winna nastąpić według rzeczywistego wydatku.

Odnosząc się do żądania zwrotu kosztów opieki nad powódką, strona pozwana uznała żądanie do kwoty 1.296 zł i taką kwotę wypłaciła powódce. Strona pozwana przyjęła, że powódka wymagała opieki w okresie od dnia 7 kwietnia 2014r. do dnia 10 czerwca 2014r., ale sprzeciwiła się, jakby wymagała tej opieki 10 godzin dziennie oraz przy uwzględnieniu stawki wynoszącej 10 zł za godzinę.

Strona pozwana sprzeciwiła się w całości żądaniu powódki w zakresie zwrotu kosztów opieki nad jej małoletnimi dziećmi, albowiem żądanie to nie znajduje podstawy prawnej i nie pozostaje w adekwatnym związku przyczynowo – skutkowym z wypadkiem powódki.

W piśmie z dnia 20 sierpnia 2015r. (k. 126-129) powódka ograniczyła powództwo o kwotę 23.014,69 zł i zrzekła się roszczenia co do tej kwoty oraz wniosła o umorzenie postępowania w tym zakresie. Następnie powódka rozszerzyła powództwo o kwotę 1.750,86 zł tytułem zwrotu dalszych kosztów diagnostyki, leczenia i rehabilitacji oraz dalszych kosztów dojazdu do placówek medycznych. Precyzując żądanie pozwu powódka wniosła o zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powódki:

- kwoty 35.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną w związku z wypadkiem, jakiemu uległa powódka w dniu (...), wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 2.000 zł od dnia 14 maja 2014r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 33.000 zł od dnia 28 lutego 2015r. do dnia zapłaty,

- kwoty 1.076,37 zł tytułem zwrotu dalszych kosztów diagnostyki, leczenia i rehabilitacji, obejmującej: kwotę 200 zł za konsultację neurologiczną, kwotę 45 zł za zakup pasa brzusznego przewiewnego, kwotę 100 zł za zakup poduszki ortopedycznej, kwotę 130 zł za konsultację neurochirurgiczną, kwotę 127 zł za zabiegi rehabilitacyjne, kwotę 74,37 zł za środki farmaceutyczne wraz z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia niniejszego pisma stronie pozwanej,

- kwoty 2.672,89 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdu na leczenie i rehabilitację powódki oraz dojazdu męża powódki po wypadku z RFN do Polski i rezygnacji z pracy na terenie Niemiec, wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 1.998,40 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty i od kwoty 674,49 zł od dnia doręczenia niniejszego pisma stronie pozwanej,

- kwoty 12.844 zł tytułem odszkodowania za koszty opieki w związku z wypadkiem z dnia (...) wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 2.520 zł od dnia 12 lutego 2015r. do dnia 4 sierpnia 2015r., od kwoty 1.224 zł – od dnia 5 sierpnia 2015r. do dnia zapłaty, od kwoty 11.620 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, na którą składają się: kwota 2.380 zł – koszty opieki nad dwójką małoletnich dzieci powódki tj. F. Z. i J. Z. w okresie jej hospitalizacji od dnia (...) do dnia 7 kwietnia 2014r. (17 dni po 14 godz. = 238 godz. x 10 zł/godz.), kwota 6.300 zł – koszty opieki nad trójką małoletnich dzieci powódki, tj. M. Z. (2), F. Z. i J. Z. w okresie od wyjścia powódki ze szpitala do rozpoczęcia jej pionizacji, tj. od dnia 8 kwietnia 2014r. do dnia 10 czerwca 2014r. (63 dni po 10 godz. = 630 godz. x 10 zł/godz.), kwota 4.900 zł – koszty opieki nad trójką małoletnich dzieci powódki w okresie jej hospitalizacji w okresie od dnia 16 lipca 2014r. do dnia 20 sierpnia 2014r. (35 dni po 14 godz.= 490 godz. x 10 zł/godz.), kwota 560 zł – koszty opieki nad trójką małoletnich dzieci powódki w okresie jej hospitalizacji w szpitalu od dnia 12 lutego 2015r. do dnia 16 lutego 2015r. (4 dni po 14 godz. = 56 godz. x 10 zł/godz.). Nadto powódka wniosła o zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powódki kwoty 7.200 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego, powiększonych o podatek VAT, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł oraz zwrotu kosztów przejazdu pełnomocnika powódki pojazdem o pojemności powyżej 900 cm^{(
3)} na każdą rozprawę w wysokości 151,11 zł, licząc odległość z siedziby kancelarii do siedziby Sądu: 90,4 km x 2 = 180,80 km.

W piśmie z dnia 12 stycznia 2015r. (k. 155-156) powódka rozszerzyła żądanie pozwu o kwotę 648,92 zł, na którą składają się: kwota 583,11 zł tytułem zwrotu dalszych kosztów leczenia powódki, kwota 65,81 zł tytułem zwrotu wydatków na zwiększone potrzeby powódki, wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od daty doręczenia niniejszego pisma pełnomocnikowi strony pozwanej do dnia zapłaty. Precyzując żądanie pozwu powódka wniosła o zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powódki:

- kwoty 35.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną w związku z wypadkiem, jakiemu uległa powódka w dniu (...)., wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 2.000 zł od dnia 14 maja 2014r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 33.000 zł od dnia 28 lutego 2015r. do dnia zapłaty,

- kwoty 1.659,48 zł tytułem zwrotu dalszych kosztów diagnostyki, leczenia i rehabilitacji, obejmującej: 1.079,37 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 25 sierpnia 2015r. (tj. od dnia następnego po dacie doręczenia pełnomocnikowi strony pozwanej pisma pełnomocnika powódki z dnia 20 sierpnia 2015r.) do dnia zapłaty oraz kwotę 583,11 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od daty doręczenia niniejszego pisma pełnomocnikowi strony pozwanej do dnia zapłaty;

- kwoty 65,81 zł tytułem zwrotu poniesionych wydatków na zwiększone potrzeby powódki wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od daty doręczenia niniejszego pisma pełnomocnikowi strony pozwanej do dnia zapłaty,

- kwoty 12.844 zł tytułem odszkodowania za koszty opieki w związku z wypadkiem z dnia (...). wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 2.520 zł od dnia 12 lutego 2015r. do dnia 4 sierpnia 2015r., od kwoty 1.224 zł – od dnia 5 sierpnia 2015r. do dnia zapłaty, od kwoty 11.620 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, na którą składają się: kwota 2.380 zł – koszty opieki nad dwójką małoletnich dzieci powódki tj. F. Z. i J. Z. w okresie jej hospitalizacji od dnia (...) do dnia 7 kwietnia 2014r. (17 dni po 14 godz. = 238 godz. x 10 zł/godz.), kwota 6.300 zł – koszty opieki nad trójką małoletnich dzieci powódki, tj. M. Z. (2), F. Z. i J. Z. w okresie od wyjścia powódki ze szpitala do rozpoczęcia jej pionizacji, tj. od dnia 8 kwietnia 2014r. do dnia 10 czerwca 2014r. (63 dni po 10 godz. = 630 godz. x 10 zł/godz.), kwota 4.900 zł – koszty opieki nad trójką małoletnich dzieci powódki w okresie jej hospitalizacji w okresie od dnia 16 lipca 2014r. do dnia 20 sierpnia 2014r. (35 dni po 14 godz.= 490 godz. x 10 zł/godz.), kwota 560 zł – koszty opieki nad trójką małoletnich dzieci powódki w okresie jej hospitalizacji w szpitalu od dnia 12 lutego 2015r. do dnia 16 lutego 2015r. (4 dni po 14 godz. = 56 godz. x 10 zł/godz.). Nadto powódka wniosła o zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powódki kwoty 7.200 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego, powiększonych o podatek VAT, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł oraz zwrotu kosztów przejazdu pełnomocnika powódki pojazdem o pojemności powyżej 900 cm^{(
3)} na każdą rozprawę w wysokości 151,11 zł, licząc odległość z siedziby kancelarii do siedziby Sądu: 90,4 km x 2 = 180,80 km.

W piśmie z dnia 8 lipca 2016r. (k. 215-217) powódka rozszerzyła żądanie pozwu, wnosząc o zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powódki, obok w/w roszczeń:

- kwoty 949,80 zł tytułem zwrotu kosztu konsultacji, leczenia i rehabilitacji, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia doręczenia rozszerzenia pozwu pełnomocnikowi strony pozwanej do dnia zapłaty,

- kwoty 5.250 zł tytułem skapitalizowanej renty z tytułu zwiększonych potrzeb na leczenie i konsultacje urologiczne oraz zakup podkładów higienicznych za okres od dnia 1 listopada 2014r. do dnia 31 lipca 2016r. po 250 zł miesięcznie, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia doręczenia rozszerzenia pozwu pełnomocnikowi strony pozwanej do dnia zapłaty,

- renty z tytułu zwiększonych potrzeb na leczenie i konsultacje urologiczne oraz zakup podkładów higienicznych w kwocie 250 zł miesięcznie, płatnej do dnia 10-go każdego miesiąca z góry, począwszy od dnia 1 sierpnia 2016r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w przypadku zwłoki w płatności którejkolwiek z rat.

W piśmie z dnia 12 grudnia 2016r. (k. 257-258) powódka rozszerzyła powództwo o ustalenie, iż pozwany będzie ponosił odpowiedzialność za skutki wypadku z dnia (...), które mogą ujawnić się w przyszłości. Nadto rozszerzyła powództwo o zasądzenie:

- kwoty 191,42 zł z tytułem zwrotu kosztów leczenia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia doręczenia stronie pozwanej niniejszego pisma do dnia zapłaty;

- kwoty 275,79 zł z tytułu zwrotu wydatków poniesionych na zwiększone potrzeby powódki wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia doręczenia stronie pozwanej odpisu niniejszego pisma do dnia zapłaty.

W piśmie procesowym z dnia 27 listopada 2017r. (k. 319-320) powódka M. Z. (1) rozszerzyła żądanie pozwu, wnosząc o zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powódki kwoty 31.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia doręczenia rozszerzenia pozwu pełnomocnikowi strony pozwanej. Precyzując żądanie pozwu powódka wniosła o zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powódki:

1) kwoty 66.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną w związku z wypadkiem, jakiemu uległa powódka w dniu (...) wraz z:

- odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 2.000 zł liczonymi od dnia 14 maja 2014r. do dnia 31 grudnia 2015r.;

- odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 2.000 zł od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty;

- odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 33.000 zł od dnia 28 lutego 2015r. do dnia 31 grudnia 2015r.,

- odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 33.000 zł od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty,

- odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 31.000 zł od dnia doręczenia rozszerzenia pozwu pełnomocnikowi strony pozwanej do dnia zapłaty;

2) kwoty 1.659,48 zł tytułem zwrotu dalszych kosztów diagnostyki, leczenia i rehabilitacji, obejmującej: kwotę 1.076,37 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 25 sierpnia 2015r. (tj. od dnia następnego po dacie doręczenia pełnomocnikowi strony pozwanej pisma pełnomocnika powódki z dnia 20 sierpnia 2015r.) do dnia 31 grudnia 2015r. i odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty oraz kwotę 583,11 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 1 grudnia 2017r. (tj. od daty doręczenia pisma z 12.01.2015r. pełnomocnikowi strony pozwanej) do dnia zapłaty;

- kwoty 341,60 zł tytułem zwrotu poniesionych wydatków na zwiększone potrzeby powódki wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi : od kwoty 65,81 zł od dnia 1 grudnia 2017r. (tj. od daty doręczenia pisma z 12 stycznia 2015r. pełnomocnikowi strony pozwanej) do dnia zapłaty, od kwoty 275,79 zł od dnia 29 grudnia 2016 roku do dnia zapłaty;

- kwoty 2.672,89 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdu na leczenie i rehabilitację powódki oraz dojazdu męża powódki po wypadku z RFN do Polski i rezygnacji z pracy na terenie Niemiec, wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 1.998,40 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty i od kwoty 674,49 zł od dnia 25 sierpnia 2015r.,

- kwoty 12.844 zł tytułem odszkodowania za koszty opieki w związku z wypadkiem z dnia (...). wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 2.520 zł od dnia 12 lutego 2015r. do dnia 4 sierpnia 2015r., od kwoty 1.224 zł – od dnia 5 sierpnia 2015r. do dnia zapłaty, od kwoty 11.620 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, na którą składają się: kwota 2.380 zł – koszty opieki nad dwójką małoletnich dzieci powódki tj. F. Z. i J. Z. w okresie jej hospitalizacji od dnia (...) do dnia 7 kwietnia 2014r. (17 dni po 14 godz. = 238 godz. x 10 zł/godz.), kwota 6.300 zł – koszty opieki nad trójką małoletnich dzieci powódki, tj. M. Z. (2), F. Z. i J. Z. w okresie od wyjścia powódki ze szpitala do rozpoczęcia jej pionizacji, tj. od dnia 8 kwietnia 2014r. do dnia 10 czerwca 2014r. (63 dni po 10 godz. = 630 godz. x 10 zł/godz.), kwota 4.900 zł – koszty opieki nad trójką małoletnich dzieci powódki w okresie jej hospitalizacji w okresie od dnia 16 lipca 2014r. do dnia 20 sierpnia 2014r. (35 dni po 14 godz.= 490 godz. x 10 zł/godz.), kwota 560 zł – koszty opieki nad trójką małoletnich dzieci powódki w okresie jej hospitalizacji w szpitalu od dnia 12 lutego 2015r. do dnia 16 lutego 2015r. (4 dni po 14 godz. = 56 godz. x 10 zł/godz.);

- kwoty 1.141,22 zł tytułem zwrotu kosztu konsultacji, leczenia i rehabilitacji, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi : od kwoty 949,80 zł od dnia 1 grudnia 2017r. (tj. od daty doręczenia pisma z dnia 8 lipca 2016r. pełnomocnikowi strony pozwanej) do dnia zapłaty, od kwoty 191,42 zł od dnia 29 grudnia 2016 roku do dnia zapłaty;

- kwoty 5.250 zł tytułem skapitalizowanej renty z tytułu zwiększonych potrzeb na leczenie i konsultacje urologiczne oraz zakup podkładów higienicznych za okres od dnia 1 listopada 2014r. do dnia 31 lipca 2016r., tj. po 250 zł miesięcznie, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia od dnia 1 grudnia 2017r. (tj. od daty doręczenia pisma z dnia 8 lipca 2016r. pełnomocnikowi strony pozwanej) do dnia zapłaty,

- renty z tytułu zwiększonych potrzeb na leczenie i konsultacje urologiczne oraz zakup podkładów higienicznych w kwocie 250 zł miesięcznie, płatnej do dnia 10-go każdego miesiąca z góry, począwszy od dnia 1 sierpnia 2016r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w przypadku zwłoki w płatności którejkolwiek z rat;

- ustalenia odpowiedzialności strony pozwanej za skutki wypadku, jakiemu powódka uległa w dniu (...), które mogą ujawnić się w przyszłości.

W piśmie procesowym z dnia 27 stycznia 2020r. (k. 524-525), otrzymanym przez stronę pozwaną w dniu 3 lutego 2020r.) powódka rozszerzyła żądanie pozwu o kwotę 100.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia doręczenia tego pisma pełnomocnikowi strony pozwanej do dnia zapłaty.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

W dniu (...) w B. miał miejsce wypadek komunikacyjny. Kierująca pojazdem marki D. (...) o numerze rejestracyjnym (...), którego pasażerką była powódka, wyjeżdżając z drogi podporządkowanej nie ustąpiła pierwszeństwa przejazdu poruszającemu się droga główną pojazdowi marki A., w wyniku czego doszło do zderzenia obu pojazdów, a następnie pojazd D. wielokrotnie koziołkując stoczył się na przydrożne pole. W wyniku tego zdarzenia córka powódki M. Z. (2) wypadła z fotelika dziecięcego poza pojazd, a powódka doznała ciężkich obrażeń ciała.

Bezpośrednio po zdarzeniu powódka została przewieziona na (...) SA w P., gdzie rozpoznano u niej: złamanie innych i nieokreślonych części odcinka lędźwiowego kręgosłupa i miednicy, krwotok nadtwardówkowy, uraz kilku narządów jamy brzusznej, a następnie została przekazana na Oddział (...) Ogólnej i Naczyniowej. U powódki stwierdzono następujące urazy: wstrząs mózgu z krwiakiem podtwardówkowym o grubości 8 mm oraz krwią w szczelinie podłużnej mózgu, złamanie obu kości łonowych, złamanie kości kulszowej z przesunięciem po stronie lewej, złamanie kości krzyżowej po stronie lewej, złamanie wyrostków poprzecznych kręgów lędźwiowych L1-L5 po stronie lewej, stłuczenie nerki prawej z krwiakiem podtorebkowym okołonerkowym o grubości 6 mm, rozerwanie pęcherza moczowego z zaburzeniem oddawania moczu oraz powracającym zapaleniem pęcherza moczowego, złamanie zęba nr 26 – trzonowca pierwszego górnego lewego, przepuklinę pępkową, zespół bólowy korzeniowy kręgosłupa szyjnego, zespół bólowy głowy, zespół bólowy korzeniowy kręgosłupa lędźwiowego, fizjologiczne zaburzenia stresowe pourazowe (zaburzenia snu, powracające obrazy wypadku, lęk przed poruszaniem się pojazdem mechanicznym, obawy o zdrowie, zwiększona wrażliwość psychologiczna, trudności w koncentracji, stałe rozdrażnienie).

Na Oddziale (...) (...) (...) Centrum Medycznego w P. wykonano powódce zabieg laparotomii zwiadowczej i szycia pęcherza moczowego, zaopatrując powódkę w dren jamy otrzewnej oraz przestrzeni podotrzewnej. W związku z silnym wstrząsem urazowym oraz niewydolnością oddechową powódka w dniach od (...). przebywała okresowo w Oddziale (...) celem stabilizacji krążeniowo-oddechowej i leczenia pourazowego.

W dniu 7 kwietnia 2014r. powódka została wypisana ze szpitala z zaleceniem leżenia przez 10 tygodni od wypadku, a następnie okresowej kontroli w poradni urazowo-ortopedycznej, stosowania F. przez 5 dni, przyjmowania leku P. C. w razie dolegliwości bólowych oraz C. podskórnie przez cały okres unieruchomienia w łóżku.

Dowód: - karta informacyjna leczenia szpitalnego (...) Centrum Medycznego SA w P. k. 19-20,

- karta informacyjna leczenia szpitalnego Oddziału (...) SA w P. k. 21-22, 23,

- karta informacyjna leczenia szpitalnego Oddziału Intensywnej Terapii (...) Centrum Medycznego SA w P. k. 24-27,

- skierowanie do poradni urazowo-ortopedycznej k. 28.

W dniu 2 czerwca 2014r. wykonano powódce zdjęcia RTG miednicy w pozycjach: kręgosłup L-S Ap, kręgosłup L-S LAT oraz miednica AP. Lekarz analizujący zdjęcia po zbadaniu powódki potwierdził zatarcie przełomów złamania miednicy oraz zalecił po 1-2 tygodniach podjęcie próby pionizacji i nauki chodzenia przez powódkę z odciążeniem kończyn dolnych przy pomocy kul łokciowych lub balkonika.

W dniu 10 czerwca 2014r. powódka zgodnie z zaleceniem lekarza rozpoczęła naukę chodzenia. W dniu 12 czerwca 2014r. neurochirurg stwierdził prawidłowy proces zrostu złamań, dalsze gojenie się rany głowy w okolicy ciemieniowej, a także zdiagnozował zaburzenia mikcji o charakterze zalegania moczu w pęcherzu moczowym.

Dowód: - 3 zdjęcia RTG k. 29-30,

- informacja dla lekarza kierującego z 02.06.2014r. k. 31,

- informacja dla lekarza kierującego z 12.06.2014r. k. 32.

W okresie od dnia 16 lipca do dnia 20 sierpnia 2014r. powódka przebywała w Oddziale (...) Ogólnoustrojowej w (...) Sp. z o.o. w B., gdzie zdiagnozowano u niej przewlekły zespół bólowy kręgosłupa szyjnego, przewlekły zespół bólowy kręgosłupa lędźwiowego, bólowe ograniczenia ruchomości czynnej w stawach biodrowych z upośledzeniem wydolności chodu W trakcie pobytu w tej placówce powódka odbyła rehabilitację w postaci ćwiczeń ogólnousprawniających, ćwiczeń izotonicznych, ćwiczeń czynnych w odciążeniu z oporem, ćwiczeń czynnych wolnych, prądów interferencyjnych, laseroterapii punktowej. Powódka została wypisana z zaleceniami kontynuacji wyuczonych ćwiczeń usprawniających, unikania nagłych przeciążeń kręgosłupa i okresowej kontroli ortopedycznej.

Dowód: - karta informacyjna Oddziału (...) Ogólnoustrojowej w (...) Sp. z o.o. w B. k. 33.

W dniu 20 września 2014r. powódka odbyła konsultację urologiczną, gdzie stwierdzono u niej objawy zalegania moczu w pęcherzu moczowym, które zostały potwierdzone w trakcie wizyty u urologa w dniu 12 grudnia 2014r. Wobec zdiagnozowania objawów zalegania moczu w pęcherzu moczowym, lekarz urolog zalecił powódce leczenie lekiem O..

Dowód: - karta konsultacji urologicznej z 20.09.2014r. k. 34,

- zaświadczenie lekarskie z 12.12.2014r. k. 35

W dniu 18 grudnia 2014r. powódka odbyła wizytę u chirurga ogólnego, który zdiagnozował u niej przepuklinę w górnym biegunie rany pośrodkowej w okolicy pępka oraz wypisał jej skierowanie do szpitala celem usunięcia przepukliny i wykonania plastyki pooperacyjnej.

Dowód: - skierowanie do szpitala z 18.12.2014r. k. 35,

- historia zdrowia i choroby pacjenta S. Centrum Medycznego (...). z o.o. w K. k. 36.

Dowód: - zaświadczenie lekarskie z 26.01.2015r. k. 37,

- opis badania TK głowy z 09.02.2015r. k. 38.

Dowód: - karta informacyjna leczenia szpitalnego Oddziału (...) SA w P. k. 39,

- informacja dla lekarza kierującego z 23.02.2015r. k. 40,

- informacja dla lekarza kierującego z 24.02.2015r. k. 41.

W dniu 16 marca 2015r., w związku z nasilającymi się stanami bólowymi kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego oraz stawów krzyżowo-biodrowych, powódka odbyła wizytę w gabinecie (...) SA w P., gdzie wykonano jej kolejne zdjęcia RTG miednicy i stawów krzyżowo-biodrowych oraz zalecono rehabilitację.

Dowód: - informacja dla lekarza kierującego z 16.03.2015r. k. 42,

- skierowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne z 16.03.2015r. k. 43.

Dnia 1 kwietnia 2015r. wykonano u powódki badanie rezonansem magnetycznym kręgosłupa szyjnego, gdzie stwierdzono kyfotyczne ustawienie kręgosłupa szyjnego z lewowypukłą skoliozą, a na poziomach C4-C5, C6-C7, C6-C7 oraz C7- (...) kręgosłupa stwierdzono u powódki wypukliny krążków międzykręgowych modelujące worek oponowy, które powodują występowanie u powódki stałych bóli.

Dowód: - opis badania MR kręgosłupa szyjnego z 01.04.2015r. k. 44.

W dniu 29 kwietnia 2015r. powódka odbyła konsultację neurologiczną, podczas której lekarz stwierdził zespół lękowo – depresyjny sytuacyjny i zalecił konsultację urologiczną i psychologiczną.

Dowód: - zaświadczenie lekarskie z 29.04.2015r. k. 107.

Podczas konsultacji urologicznych powódki w dniach: 12 grudnia 2014r., 22 maja 2015r. i 6 listopada 2015r. lekarz urolog potwierdził stan zalegania moczu i konieczność dalszego leczenia lekiem O..

Dowód: - zaświadczenie lekarskie z Prywatnego Gabinetu Urologicznego lek. med. A. B. z 12.12.2014r. k. 108,

- wpisy lek. med. A. B. z dnia 22.05.2015r. i 06.11.2015r. k. 158.

W dniu 24 listopada 2015r. powódka odbyła konsultację chirurgiczną w prywatnej (...), podczas której potwierdzono stan powódki po leczeniu operacyjnym przepukliny w bliźnie pooperacyjnej z wszczepem siatki, utrzymujące się dolegliwości bólowe w okolicy operowanej o typie neuralgii; w badaniu powięź prawidłowo napięta, w usg i badaniu bez cech przepukliny, widoczna asymetria tkanek po obu stronach blizny pośrodkowej, mocno widoczna blizna. Lekarz przepisał: C./C. maść zewnętrznie, I. w razie bólu oraz zalecił rehabilitację w celu wzmocnienia mięśnia prostego brzucha.

Dowód: - karta konsultacji chirurgicznej z (...) O. B. w K. z dnia 24.11.2015r. k. 160.

W dniu 14 grudnia 2015r. powódka została skierowana na zabiegi fizjoterapeutyczne ze (...) SA.

U powódki rozpoznano złamanie innych i nieokreślonych części odcinka lędźwiowego, kręgosłupa i miednicy, utrzymujące się bóle okolicy lędźwiowo – krzyżowej i stawów krzyżowo – biodrowych oraz okolicy spojenia łonowego.

Dowód: - skierowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne z 14.12.2015r. k. 164,

- informacja dla lekarza kierującego/(...) ze (...) SA z 14.12.2015r. k. 166.

Doznane urazy wywołały u powódki długotrwałą niezdolność do pracy i opieki nad swoimi małoletnimi dziećmi: J. Z. – ur. (...), F. Z. – ur. (...), M. Z. (2) – ur. (...) Małoletnia M. miała po wypadku założony gips. Powódka po pobycie w szpitalu leżała w domu i płakała, miała obniżony nastrój, wszelkie ruchy wywoływały ból, w szczególności cierpiała na bóle miednicy, brzucha, karku i głowy, drętwiały jej nogi. Wymagała stałej opieki. Okres unieruchomienia ortopedycznego spowodował co najmniej na 3 miesiące całkowite ograniczenia ruchowe powódki i zaburzenia w codziennym funkcjonowaniu. Przez okres około 4 miesięcy opiekę nad powódką sprawowały bezpłatnie siostry powódki K. P. (1) i K. S., które zostały zmuszone przez ten okres do rezygnacji z pracy zawodowej oraz mąż powódki A. Z., który natychmiast po wypadku zrezygnował z pracy wykonywanej przez ostatnie parę lat na terenie RFN. Powódka do dnia 10 czerwca 2014r. nie była w stanie nic przy sobie zrobić, wymagała pomocy podczas ubierania się, mycia, jedzenia, zaś po 10 czerwca 2014r., kiedy zaczęła przyjmować pozycję pionową, siadała, próbowała też chodzić o kulach – podczas przemieszczania się po domu w trakcie leczenia i rehabilitacji. W tym czasie powódka bardzo cierpiała, wszystko ją bolało. Powódka chodziła przy pomocy jednej kuli i była w stanie samodzielnie robić toaletę dopiero w okolicach zimy. W styczniu 2015r., kiedy powódka wraz z mężem i dziećmi przeprowadzili się do jej rodziców, powódka odzyskała zdolność chodzenia bez kul.

K. P. (1) pomagała powódce w opiece nad dziećmi, przy gotowaniu, sprzątaniu. Przychodziła do niej kilka dni w tygodniu w okresie od kwietnia do czerwca 2014r. Później trochę pomagała powódce, kiedy zaczynała chodzić. K. P. (2) wspomagała siostrę finansowo, gdyż była ona w ciężkiej sytuacji finansowej.

K. S. zrezygnowała z pracy w W., zamieszkała u powódki do sierpnia 2014 roku, zajmowała się dziećmi powódki, gotowała, sprzątała. Po tym czasie wróciła do W., a opiekę w całości przejął mąż powódka A. Z..

Do końca 2014 roku powódka wraz z mężem mieszkali w wynajmowanym domu w D., a następnie przeprowadzili się do rodziców powódki.

Po wypadku powódka nie może wykonywać jakichkolwiek czynności związanych chociażby z lekkim wysiłkiem fizycznym, w tym robienie zakupów, gotowanie, sprzątanie czy opieka nad dziećmi. Wypadek spowodował u powódki również negatywne skutki w sferze psychicznej w postaci lęków, panicznego strachu, nadmiernej czujności i przesadnej reakcji na sytuacje drogowe. Silny stres pourazowy przejawia się bezsennością, nadwrażliwością, zwiększoną pobudliwością oraz problemami z koncentracją. Przyjmowane środki farmakologiczne wpływają na stan hormonalny jej organizmu.

Powódka do dnia dzisiejszego nie jest w pełni sprawna, odczuwa ból, który nasila się przy zmianach pogodowych. Powódka skarży się na bóle pleców, karku, miednicy, brzucha, kłopoty z pęcherzem, bóle głowy, czasami coś zapomina, ma kłopoty z wysłowieniem się, z wykonywaniem prostych zadań matematycznych. Nie może za długo stać, siedzieć, często drętwieje jej lewa noga, nie może dźwigać, śpi na poduszce ortopedycznej. Opiekę nad dziećmi przejął mąż powódki. Powódka nie może wykonywać czynności związanych z wysiłkiem, na przykład noszenie dzieci. Przy przygotowywaniu posiłków, sprzątaniu, opiece nad dziećmi pomagają powódce jej rodzice.

Kondycja psychiczna powódki uległa zmianie, powódka popadła w depresję. Nie może podejmować aktywności życiowej takiej, jak przed wypadkiem, przez długi czas nie mogła wrócić do pracy. Jest bardziej nerwowa i niecierpliwa. Przed wypadkiem powódka była wysportowana, biegała, ćwiczyła taekwondo, po wypadku nie może już podejmować takiej aktywności fizycznej. Przed wypadkiem powódka nie miała innych urazów, była w pełni zdrowa, nie skarżyła się na żadne dolegliwości.

Powódka przyjmowała środki przeciwbólowe, maści, leki na stawy, leki na prostatę.

Dowód: - odpis skrócony aktu urodzenia M. Z. (2) k. 84,

- odpis skrócony aktu urodzenia F. Z. k. 85,

- odpis skrócony aktu urodzenia J. Z. k. 86,

- zeznania świadka K. P. (1) k. 140v-141,

- zeznania świadka K. S. k. 141,

- zeznania świadka A. Z. k. 141v-142,

- przesłuchanie powódki M. Z. (1) k. 142v-143.

W trakcie leczenia powódka poniosła koszty leków, zaopatrzenia medycznego, środków higienicznych, środków ortopedycznych, a także odpłatnych konsultacji neurochirurgicznych, urologicznych, chirurgicznych i ortopedycznych, w tym: 206,95 zł za środki farmakologiczne, 65 zł za środki zaopatrzenia medycznego, 566,63 zł za środki farmaceutyczne, 13,47 zł za środki farmaceutyczne, 19,98 zł za środki higieniczne, 150 zł za poradę neurochirurgiczną, 60 zł za kulę łokciową, 58,29 zł za środki farmaceutyczne, 130 zł za konsultację urologiczną, 110 zł za konsultację chirurgiczną, 49,58 zł za środek farmaceutyczny, 130 zł za konsultację ortopedyczną, 31,55 zł za środek farmaceutyczny, 48 zł za środek zaopatrzenia medycznego, 62,91 zł za środki farmaceutyczne, 50 zł za środek zaopatrzenia medycznego, 127,40 zł za środek farmaceutyczny, 86,78 zł za środki farmaceutyczne, 90 zł za poradę lekarską w gabinecie urologicznym, 137,89 zł za leki, 150 zł za poradę medyczną i badanie przez lekarza chirurga, 48,11 zł za leki, 7,14 zł za leki, 45,43 zł za środki higieniczne (podpaski, wkładki higieniczne, żel do higieny intymnej), 149,97 zł za leki, 20,38 zł za środki higieniczne (podpaski, wkładki higieniczne), 120 zł za poradę urologiczną w dniu 17 czerwca 2016r., 506,60 zł za zabiegi rehabilitacyjne, 110 zł za konsultację ortopedyczną, 70,12 zł za środki zaopatrzenia farmakologicznego, 99,50 zł za środki zaopatrzenia higienicznego, 45,98 zł za środki zaopatrzenia farmakologicznego, 110 zł za konsultację ortopedyczną w dniu 22 sierpnia 2016r., 81,42 zł za leki, 18,89 zł za środki higieniczne (podpaski, wkładki higieniczne), 50,76 zł za środki higieniczne (podpaski, wkładki higieniczne), 99,19 zł za środki higieniczne (podpaski, wkładki higieniczne), 106,95 zł za środki higieniczne (podpaski, wkładki higieniczne),

Dowód: - faktura VAT nr (...) z 07.04.2014r. k. 45,

- faktura VAT nr (...) z 07.04.2014r. k. 46,

- faktura VAT nr (...) z 24.04.2014r. k. 50,

- faktura VAT nr (...) z 29.04.2014r. k. 51,

- faktura VAT nr (...) z 18.05.2014r. k. 52,

- faktura VAT nr (...) z 12.06.2014r. k. 53,

- faktura VAT nr (...) z 25.06.2014r. k. 54,

- rachunek nr (...) z 12.12.2014r. k. 56,

- faktura VAT nr (...)/(...) z 18.12.2014 k. 57,

- faktura VAT nr (...) z 22.12.2014r. k. 58,

- faktura VAT nr (...) z 14.11.2014r. k. 61,

- paragon fiskalny nr 233 z 31.01.2015r. k. 62,

- faktura VAT nr (...) z 09.02.2015r. k. 63,

- faktura VAT nr (...) z 13.02.2015r. k. 64,

- faktura VAT nr (...) z 16.02.2015r. k. 65,

- faktura VAT nr (...) z 16.02.2015r. k. 66,

- faktura VAT nr (...) z 24.02.2015r. k. 67,

- faktura VAT nr (...) z 24.02.2015r. k. 68.

- paragon fiskalny nr (...) z 06.11.2015r. k. 157,

- faktura VAT nr (...) z 06.11.2015r. k. 159,

- faktura nr (...) z 24.11.2015r. k. 161,

- faktura VAT nr (...) z 24.11.2015r. k. 162,

- faktura VAT nr (...) z 25.11.2015r. k. 163,

- faktura VAT nr (...) z 12.11.2015r. k. 165,

- faktura VAT nr (...) z 22.12.2015r. k. 167,

- faktura VAT nr (...) z 05.01.2016r. k. 168,

- paragon nr (...) z 17.06.2016r. k. 219,

- faktura VAT nr (...) z 04.05.2016r. k. 222,

- faktura VAT nr (...)/KK z 15.06.2016r. k. 223,

- faktura VAT nr (...) z 17.06.2016r. k. 225,

- faktura VAT nr (...) z 20.06.2016r. k. 226,

- faktura VAT nr (...) z 20.06.2016r. k. 227,

- paragon nr (...) z 22.08.2016r. k. 261,

- faktura VAT nr (...) z 23.03.2016r. k. 264,

- faktura VAT nr (...) z 26.03.2016r. k. 265,

- faktura VAT nr (...) z 12.04.2016r. k. 266,

- faktura VAT nr (...) z 05.09.2016r. k. 267,

- faktura VAT nr (...) z 27.10.2016 k. 268

Powódka poniosła koszty nagrania wyników badań związanych z wypadkiem na płytę CD oraz koszty przesłania ich do powódki w wysokości 24,10 zł, o których zwrot wniosła w piśmie z dnia 27 czerwca 2014r.

Dowód: - pismo pełnomocnika powódki z 27.06.2014r. k. 55,

- faktura VAT nr (...) z 30.04.2014r. k. 79,

- faktura VAT nr (...) z 08.05.2014r. k. 80.

W okresie od dnia 29 kwietnia 2015r. do dnia 24 lipca 2015r. powódka wydatkowała kwotę 1.076,37 zł tytułem dalszych kosztów diagnostyki, leczenia i rehabilitacji, obejmującej: kwotę 200 zł za konsultację neurologiczną, kwotę 45 zł za zakup pasa brzusznego przewiewnego, kwotę 100 zł za zakup poduszki ortopedycznej, kwotę 130 zł za konsultację neurochirurgiczną, kwotę 527 zł za zabiegi rehabilitacyjne, kwotę 74,37 zł za środki farmaceutyczne.

Dowód: - faktura VAT nr (...) z 29.04.2015r. k. 130,

- faktura VAT nr (...) z 07.05.2015r. k. 131,

- faktura VAT nr (...) z 05.05.2015r. k. 132,

- paragon fiskalny z 22.05.2015r. k. 133,

- zaświadczenie lekarskie z 22.05.2015r. k. 133,

- faktura VAT nr (...) z 24.07.2015r. k. 134,

- faktura VAT nr (...) z 26.05.2015r. k. 135.

Powódka została zaliczona do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, przy czym niepełnosprawność istnieje od dnia (...).Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności obowiązywało do dnia 30 kwietnia 2018r.

Dowód: - orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z 22.04.2016. k. 218.

Podczas konsultacji urologicznej w dniu 26 lutego 2016r., a następnie w dniu 26 maja 2017r. lekarz stwierdził nadal problemy związane z nietrzymaniem moczu i konieczność zażywania leków O. oraz D..

Dowód: - zaświadczenie lekarskie z 26.02.2016r. k. 259,

- zaświadczenie lekarskie z 26.05.2017r. k. 297.

Powódka w dniach od 4 maja 2016r. do 18 maja 2016r. korzystała odpłatnie w (...) z następujących zabiegów fizjoterapeutycznych: gimnastyka w basenie – 8 szt., krioterapia – 10 szt., laser – 10 szt., masaż kręgosłupa – 10 szt., ultradźwięki – 10 szt.

Dowód: - zaświadczenie z 25.05.2016r. k. 220.

Podczas konsultacji ortopedycznej w domu w dniu 15 czerwca 2016r. stwierdzono u powódki nadal długotrwale utrzymujące się przewlekłe bóle obręczy biodrowych obustronne, odcinka L-S kręgosłupa, grzbietu i okolic krzyżowo – biodrowych; zalecono okresową regularną rehabilitację.

Dowód: - historia zdrowia i choroby pacjenta z 15.06.2016r. k. 221.

Podczas konsultacji urologicznej w dniu 17 czerwca 2016r. potwierdzono występujące u powódki dolegliwości związane z nietrzymaniem moczu, będące skutkiem rozerwania pęcherza moczowego, konieczność zażywania leków O., D., F. oraz stosowania podpasek i wkładek higienicznych.

Dowód: - zaświadczenie lekarskie z 17.06.2016r. k. 219.

Podczas badania powódki w dniu 1 sierpnia 2016r. w (...) SA stwierdzono utrzymujące się przewlekłe bóle okolicy lędźwiowo-krzyżowej i stawów krzyżowo – biodrowych oraz okolicy spojenia łonowego, cały czas nawracające bóle promieniujące z pośladka L do stopy, drętwienia i parestezje.

Dowód: - informacja dla lekarza kierującego/POZ z 01.08.2016r. k. 263

Podczas wizyt domowych w dniu 22 sierpnia 2016r. i w dniu 9 września 2016r. u powódki nadal stwierdzono dolegliwości bólowe, powodujące trudności z wykonywaniem pracy, również w trybie siedzącym oraz zalecono okresową regularną rehabilitację.

Dowód: - historia zdrowia i choroby pacjenta z 15.06.2016r. k. 260,

- historia zdrowia i choroby pacjenta z 09.09.2016r. k. 262.

W dniu 5 grudnia 2016r. u powódki przeprowadzono badanie rezonansem magnetycznym kręgosłupa lędźwiowego. W opisie badania stwierdzono: na poziomie L4-L5 widoczne jest niewielkie uwypuklenie zarysu krążka miedzykręgowego typu „bulging disc” uciskające worek oponowy; na poziomie L5-S1 widoczna jest płaskopodstawna, pośrodkowo – lewoboczna przepuklina krążka międzykręgowego, uciskająca worek oponowy i zwężająca nieznacznie lewy otwór m/k; guzki S. dolnych trzonów piersiowych i górnych lędźwiowych; zaawansowane zmiany zwyrodnieniowo – przerostowe stawów miedzykręgowych na poziomie L5/S1.

Dowód: - wynik badania rezonansem magnetycznym kręgosłupa powódki z 05.12.2016r. k. 274.

Od dnia 27 stycznia 2017r. powódka M. Z. (1) wzięła udział w rehabilitacji leczniczej w schorzeniach narządu ruchu w systemie stacjonarnym w (...) Zdrojowym w J. w ramach prewencji rentowej ZUS.

Dowód: - zawiadomienie o skierowaniu na rehabilitację leczniczą z 25.11.2016r. k. 275.

Orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 22 lutego 2017r. ustalono u powódki niezdolność do pracy, zaś w związku z rokowaniem odzyskania zdolności do pracy po leczeniu farmakologicznym, wskazano na istnienie okoliczności uzasadniających ustalenie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego.

Dowód: - orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z 22.02.2017r. k. 288.

W okresie od dnia 27 stycznia 2017r. do dnia 19 lutego 2017r. powódka odbyła rehabilitację leczniczą w (...) SA w S..

Dowód: - informacja o przebytej rehabilitacji leczniczej z 19.02.2017r. k. 289.

W dniu 1 października 2017r. u powódki przeprowadzono badanie rezonansem magnetycznym kręgosłupa lędźwiowego. W opisie badania stwierdzono: na poziomie L5-S1 pośrodkowo – lewoboczna wypuklina krążka miedzykręgowego, która modeluje nieznacznie worek oponowy, zwęża lewy zachyłek boczny kanału kręgowego i lewy otwór międzykręgowy; wypuklina przylega do lewego korzenia nerwowego S1; na poziomie L4- (...) niewielkiej, dwubocznej wypukliny krążka międzykręgowego, która zwęża nieznacznie oba zachyłki boczne kanału kręgowego na tym poziomie; degeneracyjne obniżenie wysokości i sygnału w obrazach T2 zależnych krążka L5-S1; zmiany zwyrodnieniowo – wytwórcze stawów międzywyrostkowych na tym poziomie; nierówności blaszek granicznych trzonów górnych kręgów lędźwiowych i uwidocznionych dolnych kręgów piersiowych układające się w guzki S.. Obraz kręgosłupa lędźwiowego nie różni się istotnie w porównaniu z badaniem z grudnia 2016r.

Dowód: - wynik badania rezonansem magnetycznym kręgosłupa powódki z 21.09.2017r. k. 304.

Pojazd sprawcy wypadku był ubezpieczony w (...) SA.

Dowód: - pismo (...) z 21.04.2015r. k. 17.

W piśmie z dnia 22.04.2014r. pełnomocnik powódki wezwał (...) SA do wypłaty zaliczki na poczet przyszłego świadczenia w kwocie 10.000 zł.

Dowód: - pismo pełnomocnika powódki 22.04.2014r. z potwierdzeniem nadania i odbioru k. 47-48.

(...) SA przyjęło odpowiedzialność za skutki zdarzenia z dnia 21 marca 2014r. i decyzją z dnia 6 maja 2014r. przyznało powódce zadośćuczynienie za krzywdę w kwocie 8.000 zł i zwrot kosztów leczenia w wysokości 271,95 zł.

Dowód: - decyzja (...) SA z 06.05.2014r. k. 49.

W pismach z dnia 27 czerwca 2014r. i 13 stycznia 2015r. pełnomocnik powódki wezwał (...) SA do dokonania dopłaty do otrzymanego świadczenia dalszej kwoty 20.000 zł.

Dowód: - pismo pełnomocnika powódki z 27.06.2014r. k. 55,

- pismo pełnomocnika powódki z 13.01.2015r. z potwierdzeniem nadania i odbioru k. 59-60.

W piśmie z dnia 28 sierpnia 2014r. pełnomocnik powódki zaproponował ugodowe zakończenie sprawy poprzez wypłatę całościowo kwoty 100.000 zł i zrzeczenie się dalszych roszczeń. Na powyższą propozycję strona pozwana nie udzieliła odpowiedzi, jak również na kolejne pismo z dnia 15 października 2014r., przesłane wraz z dokumentem dalszego leczenia – konsultacji z poradni urologicznej.

Dowód: - pismo pełnomocnika powódki z 28.08.2014r. z potwierdzeniem nadania i odbioru k. 71-72,

- pismo pełnomocnika powódki z 15.10.2014r. z potwierdzeniem nadania i odbioru k. 73-74.

Pismem z dnia 25 stycznia 2015r. pełnomocnik powódki wezwał stronę pozwaną do wypłaty zadośćuczynienia w kwocie 55.000 zł oraz odszkodowania za sprawowaną opiekę w wysokości 2.520 zł.

Dowód: - pismo pełnomocnika powódki z 25.01.2015r. z potwierdzeniem odbioru k. 75-77.

Następnie pełnomocnik powódki w piśmie z dnia 30 stycznia 2015r. przesłał stronie pozwanej odpis historii choroby dotyczącej wizyty powódki u lekarza chirurga w dniu 18 grudnia 2014r. oraz odpis zaświadczenia lekarskiego z dnia 26 stycznia 2015r. od lekarza neurologa.

Dowód: - pismo pełnomocnika powódki z 30.01.2015r. k. 78.

W piśmie z dnia 7 kwietnia 2015r. pełnomocnik powódki wniósł do (...) SA o refundację kosztów leczenia w wysokości 594,93 zł za faktury nr (...) z 14.11.2014r., 233 z 31.01.2015r., (...) z 09.02.2015r., (...) z 13.02.2015r., (...) z 16.02.2015r., (...) z 16.02.2015r., (...) z 24.02.2015r., (...) z 24.02.2015r.

Dowód: - pismo pełnomocnika powódki z 07.04.2015r. z potwierdzeniem odbioru k. 69-70.

Mąż powódki A. Z. w związku z wypadkiem komunikacyjnym w okresie od dnia 21 marca 2014r. do dnia 5 lutego 2015r. przejechał łącznie 1.491 km samochodem marki O. (...) o poj. silnika 1995 cm, zaś w okresie od dnia 9 lutego 2015r. do dnia 7 sierpnia 2015r. przejechał łącznie 807 km. A. Z. zawoził żonę do lekarzy specjalistów: ortopedów, neurologów, chirurgów, urologów, do P., B., K..

Dowód: - oświadczenie A. Z. z 05.02.2015r. k. 81,

- kserokopia dowodu rejestracyjnego k. 82,

- specyfikacja dojazdów k. 83,

- specyfikacja dojazdów k. 136,

- zeznania świadka A. Z. k. 141v-142.

A. Z. był zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy w K. w okresie od dnia 8 grudnia 2014r. bez prawa do zasiłku.

Dowód: - zaświadczenie PUP w K. z 08.04.2015r. k. 16.

Powódka była zatrudniona w okresie od dnia 10 lutego 2006r. do dnia 31 stycznia 2017r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w K. – Filia w B. na stanowisku inspektora.

Powódka pozostawała na urlopie wychowawczym na córkę M. Z. (1) do dnia 31 sierpnia 2015r. Od dnia 28 kwietnia 2016r. do dnia 26 października 2016r. powódka była na zwolnieniu lekarskim. Od dnia 27 października 2016r. do dnia 31 stycznia 2017r. powódka pobierała świadczenie rehabilitacyjne.

Dowód: - zaświadczenie PUP w K. z 15.12.2014r. k. 15,

- świadectwo pracy PUP w K. z 31.01.2017r. k. 292,

- zaświadczenie PUP w K. z 31.01.2017r. k. 293.

Decyzją z dnia 8 kwietnia 2015r. (...) SA przyznało i wypłaciło powódce dalsze kwoty z tytułu wypadku z dnia (...)kwotę 20.000 zł tytułem zadośćuczynienia, kwotę 1.718,69 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia i kwotę 1.296 zł tytułem zwrotu kosztów opieki.

Dowód: - decyzja (...) SA z 04.08.2015r. k. 115.

Aktualny stan zdrowia powódki jest zły. Powódka jest załamana, nerwowa, przez cały czas od momentu wypadku odczuwa bóle kręgosłupa, miednicy, karku zmienia się tylko intensywność bólu.

Powódka ma dalej problemy z pęcherzem, nietrzymaniem moczu. Miała operowana przepuklinę i nie może dźwigać.

Powódce zalecono pływanie na basenie, rehabilitację, sanatorium. Powódka nie ma pieniędzy na rehabilitację. Koszt jednego pakietu rehabilitacji to około 500 zł.

Powódka nie kupuje już leku O., od 6 miesięcy kupuje lek Z., który kosztuje 35 zł (tj. opakowanie zawierające 30 tabletek) i zażywa jedną tabletkę dziennie. Powódka od roku nie bierze już leku na nietrzymanie moczu D.. Zażywa F., oraz przeciwbólowo I. (bierze w ostateczności 2 razy w tygodniu), jak również wapno, magnez. Powódka korzysta z płynu do higieny intymnej po każdym skorzystaniu z toalety. Zużywa dużo wkładek i podpasek, za każdym razem, jak jest w toalecie, wymienia je, a korzysta nawet 20 razy dziennie z toalety.

Po wypadku powódka chodziła do urologa co 2,3 miesiące. Jak już nie miała zapaleń, to chodziła kontrolnie co pół roku.

Przed wypadkiem powódka była aktywna, chodziła z dziećmi na spacery, jeździła z dziećmi na rowerach. Aktualnie nie jest już taka aktywna. Powódka posiada karty wędkarskie, przed wypadkiem jeździła z całą rodziną pod namioty wędkować. Aktualnie nie jest w stanie wyjeżdżać i spać pod namiotem na materacu. Powódka nie chodzi z mężem na imprezy taneczne tak, jak wcześniej, gdyż nie jest w stanie tańczyć. Nie może podnosić dzieci, brać je na ręce, jedynie może je brać na kolana.

Stan zdrowia powódki spowodował, że powódka odmawiała współżycia z mężem.

W 2016 roku powódka została zwolniona z pracy w Urzędzie Pracy w K. – (...) w B., gdzie pracowała jako inspektor. Od 5 miesięcy powódka pracuje w swoim miejscu zamieszkania, w D., w domu kultury, zajmuje się organizowaniem warsztatów dla dzieci. Otrzymuje najniższe wynagrodzenie.

Dowód: - uzupełniające przesłuchanie powódki M. Z. (1) k. 526-527.

Bezpośrednio po wypadku u powódki pojawiły się objawy zaburzeń adaptacyjnych i mimo, że w początkowym okresie ich nasilenie było znacznie większe a następnie uległo redukcji, to jednak trwają one nadal. Powódka odczuwa lęk, obawę o życie własne i swojej córki, obniżony nastrój, płaczliwość, bezsenność i dyskomfort psychiczny. Duży wpływ na stan psychiczny powódki miały również dolegliwości bólowe, unieruchomienie przez okres przez 10 tygodni, świadomość ciężkiego stanu córki i związana z tym jej hospitalizacja, konieczność korzystania z opieki innych osób we wszystkich czynnościach życia, w tym higienicznych, niemożność sprawowania opieki nad dziećmi, a także świadomość trudnej i stale pogarszającej się sytuacji finansowej rodziny spowodowanej rezygnacją z pracy przez męża. Długi czas powrotu do w miarę samodzielnego funkcjonowania, a także pojawiające się późne komplikacje zdrowotne (nietrzymanie moczu, przepuklina w bliźnie pooperacyjnej), nie sprzyjały wygaszaniu się objawów psychopatologicznych. Powódka nie podjęła leczenia farmakologicznego psychiatrycznego w pierwszym okresie po zdarzeniu z powodu braku fizycznej możliwości udania się do psychiatry, a następnie z powodu złej sytuacji finansowej. Powódka wspomagała się lekami ziołowymi dostępnymi bez recepty. Obrażenia, jakich doznała powódka w dniu 21 marca 2014r., spowodowały u niej wystąpienie zaburzeń adaptacyjnych – reakcji mieszanej depresyjno-lękowej, które w początkowym okresie miały wpływ na życie społeczne i osobiste powódki, upośledzając w znacznym stopniu jej funkcjonowanie. Następnie uległy one redukcji, jednak utrzymują się nadal. Długotrwały uszczerbek na zdrowiu spowodowany wypadkiem komunikacyjnym określony został przez biegłego sądowego z zakresu psychiatrii na 5%. W przyszłości jest mało prawdopodobne, aby pojawiły się inne następstwa wypadku związane ze zdrowiem psychicznym.

Dowód: - opinia biegłego sądowego z zakresu psychiatrii R. B. k. 171-177.

W następstwie wypadku komunikacyjnego z dnia (...) u powódki wystąpiły zaburzenia świadomości będące następstwem wstrząśnienia mózgu. Po odzyskaniu świadomości pojawiły się silne bóle głowy, które utrzymują się do chwili obecnej. U powódki rozpoznana została cerebrastenia pourazowa, w wyniku której występują : bóle głowy, osłabienie pamięci świeżej, trudności z koncentracją i znajdowaniem słów. Stwierdzono również przedłużające się zaburzenia adaptacyjne o obrazie lękowo-depresyjnym, co objawia się tym, że powódka, choć z natury jest osobą pogodną, relacjonuje wzmożoną drażliwość, nerwowość oraz wahania nastroju wraz z płaczliwością. Dręczy ją poczucie utraty zdrowia i obawa o przyszłość. Jest również niezadowolona ze swojego ciała, które przed wypadkiem było wygimnastykowane i zgrabne, a które po wypadku odbiera jako zdeformowane i mniej sprawne, albowiem powódka zmuszona była zrezygnować z aktywności fizycznej i uprawiania sportu.

Jakość życia powódki obniżają dokuczliwe bóle w okolicach miednicy, powodując niemożność dłuższego siedzenia i stania oraz zaleganie moczu w pęcherzu moczowym będące przyczyną stałego dyskomfortu. Również satysfakcja z życia intymnego i libido uległy zmniejszeniu. Powódka ma zaniżoną samoocenę, komunikuje niezadowolenie z siebie, poczucie bezużyteczności, utratę szacunku do samej siebie. Powódka jest stale napięta, czujna, niespokojna, ma problemy z odprężeniem się, odczuwa nasilenie objawów depresji, a także smutek, przygnębienie, martwienie się stanem zdrowia, anhedonię, poczucie winy i kary, niezadowolenie z siebie, wzmożoną płaczliwość, drażliwość, męczliwość, problemy z inicjowaniem czynności, pogorszenie snu i apetytu oraz zmniejszenie libido. Powódka jest niezadowolona ze swojej egzystencji, ma poczucie braku kontroli nad swoim życiem, poczucie słabego zdrowia i nieatrakcyjności. Powódka ma również zaburzenia regulacji emocji. Z nerwów sięgnęła po papierosy mimo, że nie paliła wiele lat. Dodatkowo samopoczucie powódki pogorszyły takie czynniki, jak: choroba męża, informacja o wypowiedzeniu pracy po zakończeniu zwolnienia lekarskiego związana z likwidacją etatu, niepewność co do zatrudnienia w przyszłości, problemy finansowe, skutkujące rezygnacją z samodzielnego mieszkania i koegzystencją z rodzicami, a także obawy związane ze stanem zdrowia i odzyskaniem sprawności fizycznej.

Po wypadku powódka tłumiła niezadowolenie, smutek i płaczliwość, aby nie pogłębiać poczucia winy skłonnej do depresji matki będącej sprawczynią zdarzenia. W okresie rekonwalescencji martwiła się również o zdrowie najmłodszej córki, która również była poszkodowana w wypadku. Powódka nie korzystała z pomocy psychologa, nie była konsultowana psychiatrycznie, nie brała leków psychotropowych, bowiem otrzymywała wsparcie i pomoc ze strony bliskich, jednakże sygnalizuje ona zamiar skorzystania z pomocy psychologa i psychiatry.

W związku z następstwem wypadku komunikacyjnego z dnia(...). biegły psycholog określił u powódki 7% uszczerbku na zdrowiu.

Dowód: - opinia biegłego sądowego psychologa M. G. k. 188 – 195.

Powódka w następstwie wypadku doznała rozległego uszkodzenia ciała, co spowodowało konieczność utrzymywania jej w śpiączce farmakologicznej przez 3 doby. U powódki doszło do rozerwania pęcherza moczowego i uszkodzenia powłok jamy brzusznej, czyli skóry, tkanki podskórnej, powięzi, mięśni i otrzewnej. Przerwanie powłok jamy brzusznej spowodowało, że u powódki pojawiła się przepuklina brzuszna, która utrzymywała się przez okres powyżej 6 miesięcy. Gojenie powłok brzucha po zabiegu wykonanym w dniu (...) przebiegało w niekorzystnych dla powódki okolicznościach spowodowanych utratą krwi z powodu krwotoku wewnętrznego pourazowego, co skutkowało obniżeniem wartości hemoglobiny i znacznym spadkiem poziomu białka. Do połowy czerwca 2014r. powódka wymagała całodobowej opieki innych osób. Do czasu zakończenia rehabilitacji w dniu 20 sierpnia 2014r. wymagała takiej opieki częściowo, zwłaszcza przy jej uruchamianiu. Powódka nie była w tym czasie zdolna do sprawowania opieki nad dziećmi i wykonywania czynności związanych z prowadzeniem domu. Biegły z zakresu chirurgii określił trwały uszczerbek na zdrowiu powódki na poziomie 5 % w zakresie uszkodzenia powłok brzucha oraz na poziomie 15 % w zakresie uszkodzenia pęcherza moczowego – z zastrzeżeniem weryfikacji przez biegłego z zakresu urologii.

Dowód: - opinia biegłego sądowego z zakresu chirurgii ogólnej T. Z. k. 232-233,

- opinie uzupełniające biegłego sądowego T. Z. k. 248 i k. 279.

Powódka w wyniku wypadku komunikacyjnego z dnia (...) r. doznała obrażeń wielonarządowych, zagrażających życiu. Doznała urazu głowy, urazu brzucha czyli stłuczenia nerki i rozerwania pęcherza moczowego, a także bardzo poważnego złamania miednicy zaliczanego do najcięższych według każdej klasyfikacji, co skutkowało koniecznością leczenia przez kilka tygodni. Powódka doznała również złamania wszystkich wyrostków poprzecznych kręgów odcinka lędźwiowego kręgosłupa po stronie lewej. Powódka przez pierwszych osiem tygodni po wypadku odczuwała cały czas bóle kręgosłupa, które wespół z koniecznością leżenia ograniczały w znacznym stopniu jej sprawność i zdolność do samoobsługi. Powódka wymagała pomocy innych osób przy podstawowych czynnościach: ubieraniu się, przygotowywaniu posiłków, prowadzeniu domu, a nawet czynnościach toaletowych. W tym okresie zakres pomocy osób trzecich wynosił 6 godzin dziennie. Przez okres następnych trzech miesięcy samodzielność powódki z pewnością poprawiła się, bóle złagodniały, nadal jednak nie mogła dłużej przebywać w pozycji stojącej czy spacerować, niemożliwe były czynności wykonywane w pochyleniu. Na ten okres pomóc osób trzecich powinna była wynosić 2 godziny dziennie.

Wobec wskazanych dolegliwości, które spotkały powódkę, biegli neurolog i chirurg ortopeda ustalili stopień długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 5% z uwagi na izolowane uszkodzenia wyrostków poprzecznych, wyrostków ościstych (z pkt 91 w zw. z § 8 ust. 3 Rozporządzenia z dnia 18 grudnia 2002r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania – t.j. Dz. U. z 2013r., poz. 954) oraz 10% za złamanie miednicy z przerwaniem obręczy biodrowej jedno- lub wielomiejscowe w odcinku przednim i tylnym - typ M.'a (z pkt 96 b) cyt. Rozporządzenia), co daje łącznie trwały uszczerbek na zdrowiu na poziomie 15 %.

Rokowania dla pełnego odzyskania sprawności organizmu powódki są korzystne. Powódka jest w stanie powrócić w pełni do stanu zdrowia sprzed wypadku, przy czym będzie wymagała okresowej rehabilitacji i kontroli chirurgicznej oraz ortopedycznej.

Dowód: - opinia biegłego sądowego neurologa J. W. i biegłego sądowego chirurga-ortopedy S. L. k. 306- 312.

U powódki występują objawy zaburzenia czynności pęcherza, zarówno w fazie gromadzenia moczu jak i w fazie jego wydalania, a także brak jest prawidłowej koordynacji pomiędzy skurczem pęcherza a relaksacją zwieraczy. Powódka ma problemy z gromadzeniem i oddawaniem moczu – ma znacznie obniżoną pojemność pęcherza, a nadto występują u niej objawy braku prawidłowej koordynacji wypieraczowo – zwieraczowej. Powódka ma również problemy z nietrzymaniem moczu. Dominującymi problemem urologicznymi powódki są zatem obniżona pojemność czynnościowa pęcherza moczowego oraz brak możliwości całkowitego opróżnienia pęcherza. Skutkuje to koniecznością częstego oddawania moczu, także w nocy, mimo zastosowania ograniczeń w spożywaniu płynów. Zaburzenia te powodują również okresowe występowanie zakażeń układu moczowego powódki. Przyczyną zaburzeń czynności pęcherza i zwieraczy u powódki jest pourazowe uszkodzenie układu moczowego z pęknięciem jego ścian oraz uszkodzenie kręgosłupa w odcinku lędźwiowym i krzyżowym w postaci złamań kości kręgosłupa i kości miednicy. Powódka oddaje mocz często i nieregularnie oraz popuszcza mocz zarówno z powodu zmniejszenia pojemności czynnościowej pęcherza (będącego skutkiem urazowego pęknięcia ścian pęcherza i operacji ich szycia), jak i braku koordynacji pomiędzy czynnością pęcherza, a czynnością zwieraczy. Ponadto powódka ma trudności z oddawanie moczu: występują u niej objawy braku prawidłowej koordynacji wypieraczowo – zwieraczowej. Według biegłego z zakresu urologii u powódki doszło do zaburzeń czynności pęcherza w rozmiarze 30%, a w przypadku uznania wszystkich dolegliwości powódki związanych z układem moczowym (tj. brak prawidłowej koordynacji wypieraczowo – zwieraczowej, trudności w oddawaniu moczu, zakażenia układu moczowego) wskazuje on na możliwość uznania nawet do 75% uszczerbku na zdrowiu.

Rokowania co do wyleczenia powódki nie są korzystne. Stan czynnościowy układu moczowego już się nie poprawi, co wiąże się także z możliwym nasileniem dolegliwości związanych z fizjologicznym procesem starzenia się organizmu każdego człowieka.

Dowód: - opinia biegłego sądowego urologa P. K. k. 345-355,

- opinie uzupełniające biegłego sądowego urologa P. K. k. 389-390, 429-430.

Rozległe urazy wielonarządowe doznane przez powódkę, w szczególności złamanie miednicy oraz uszkodzenie pęcherza moczowego nie mają wpływu na płodność i ewentualny przebieg kolejnej ciąży u powódki. Przy urazie miednicy, którego powódka doznała w wyniku wypadku nie doszło do uszkodzenia tkanek miękkich narządu rodnego, zatem biegły ginekolog nie wskazał na trwały uszczerbek na zdrowiu powódki z punktu widzenia swojej specjalności.

Dowód: - opinia biegłego sądowego ginekologa S. H. k. 413-415.

Powódka w wyniku wypadku doznała urazu zęba nr 27 (pierwotnie 26 – zęba 26 brak w uzębieniu powódki), który został odbudowany. Utrata częściowa korony zęba - jak w przypadku powódki - kwalifikuje się jako uszczerbek na zdrowiu na poziomie 1%. Jest to ząb po leczeniu kanałowym sprzed wypadku, dlatego też jego rokowanie jest niepewne: w przyszłości ząb ten powinien mieć wykonaną koronę protetyczną w postaci korony porcelanowej na podbudowie metalu.

Dowód: - opinia biegłego sądowego stomatologa J. C. k. 458-459,

- opinie uzupełniające biegłego sądowego J. C. k. 478, 515,

- zaświadczenie lekarskie z 28.09.2014r. k. 188 akt szkody (...) SA nr (...) – kopia w zał.

Przyjęcie pacjentów w listopadzie 2015 roku na podstawie skierowania w ramach świadczeń finansowanych przez NFZ w poradni chirurgicznej i urologicznej Zespołu (...) w K. odbywało się na bieżąco.

W poradni chirurgii urazowo – ortopedycznej w maju i czerwcu 2016r. okres oczekiwania na wizytę lekarską wynosił do 30 dni od daty rejestracji.

Okres oczekiwania na wykonanie zabiegów rehabilitacyjnych na podstawie skierowania w ramach świadczeń finansowanych przez NFZ trwał około 12 miesięcy od daty rejestracji.

Dowód: - pismo Zespołu (...) w K. z 09.01.2018r. k. 342.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym dokumentów prywatnych przedstawionych przez strony, dokumentacji medycznej, zeznań świadków K. P. (1), K. S. i A. Z., którym Sąd dał wiarę w całości, jak również opinii biegłych sądowych z zakresu ortopedii i traumatologii, neurologii, chirurgii ogólnej, urologii, ginekologii, stomatologii oraz psychiatrii i psychologii.

W orzecznictwie przyjmuje się, iż kontrola opinii biegłego powinna polegać na sprawdzeniu prawidłowości – z punktu widzenia wymagań logiki i zasad doświadczenia życiowego, rozumowania przeprowadzonego w jej uzasadnieniu, które doprowadziło do wydania przez biegłego takiej, a nie innej opinii.

W ocenie Sądu opinia biegłych sądowych z zakresu chirurgii – ortopedii i neurologii została sporządzona w sposób fachowy i rzetelny. Biegli dokładnie przeanalizowali zgromadzoną dokumentację medyczną, dokonali bezpośredniego badania powódki. Biegli ocenili długotrwały uszczerbek na zdrowiu u powódki w wysokości 5 % - z uwagi na izolowane uszkodzenia wyrostków poprzecznych, wyrostków ościstych oraz 10% za złamanie miednicy z przerwaniem obręczy biodrowej jedno- lub wielomiejscowe w odcinku przednim i tylnym (typ M.'a), co daje łącznie trwały uszczerbek na zdrowiu na poziomie 15 %. Podkreślić należy, że pomimo braku leczenia operacyjnego i poprzestania na leczeniu jedynie zachowawczym powódki (konieczność leżenia przez kilka tygodni), złamanie stwierdzone u powódki należało do najcięższych według każdej klasyfikacji. Biegli ocenili uszczerbek na zdrowiu na poziomie poniżej dolnej wartości zakresu procentowego uszczerbku na zdrowiu, gdyż w ich ocenie złamanie nie należało do najcięższych ze spotykanych, zaś po leczeniu efekt ruchowy jest dobry. W zakresie ocenionego uszczerbku po uszkodzeniu kręgosłupa w odcinku lędźwiowym biegli podali, że z uwagi na młody wiek i szczupłą budowę ciała powódka jest w stanie znacznie poprawić swoją sprawność w zakresie ruchomości odcinka lędźwiowego, przy czym zalecana jest w tym kierunku rehabilitacja, polegająca na codziennym wykonywaniu ćwiczeń według instruktażu udzielonego przez doświadczonego rehabilitanta. Podkreślić należy, że żadna ze stron nie wniosła zastrzeżeń do opinii biegłych sądowych z zakresu ortopedii i neurologii.

Zdaniem Sądu na uwzględnienie zasługuje także opinia biegłego z zakresu chirurgii ogólnej. Z treści opinii jednoznacznie wynika, iż u powódki stwierdzono trwały uszczerbek na zdrowiu na poziomie 5 % w zakresie uszkodzenia powłok brzucha oraz na poziomie 15 % w zakresie uszkodzenia pęcherza moczowego – z zastrzeżeniem weryfikacji przez biegłego z zakresu urologii. Zarzuty do opinii podniesione przez stronę pozwaną zostały dostatecznie wyjaśnione w opinii uzupełniającej, w której biegły wyraźnie uzasadnił trwały charakter uszczerbku na zdrowiu w zakresie uszkodzenia powłok brzucha wskazując, iż fakt zoperowania i zagojenia się nie jest równoznaczny z powrotem wytrzymałości powłok brzucha sprzed urazu, a po zabiegu powstają również zrosty wewnątrz jamy brzusznej z otrzewną, które mogą być powodem zaburzeń perystaltyki jelit, grożą powstaniem nawet w odległym czasie od urazu niedrożności przewodu pokarmowego, co jest stanem zagrożenia życia. Odnośnie zaś uszczerbku na zdrowiu powódki w zakresie uszkodzenia pęcherza moczowego, wypowiedział się w swojej opinii biegły z zakresu urologii, który wskazał, że u powódki doszło do zaburzeń czynności pęcherza w rozmiarze 30%, a w przypadku uznania wszystkich dolegliwości powódki związanych z układem moczowym (tj. brak prawidłowej koordynacji wypieraczowo – zwieraczowej, trudności w oddawaniu moczu, zakażenia układu moczowego), wskazał on na możliwość uznania nawet do 75% uszczerbku na zdrowiu. W ocenie Sądu opinia sporządzona przez biegłego w sposób kompletny, jasny i precyzyjny odnosiła się do wszystkich istotnych okoliczności będących przedmiotem tezy dowodowej, zaś wnioski wypływające z opinii biegły w sposób rzetelny uzasadnił. Biegły przeprowadził badanie lekarskie powódki, dwukrotne badanie ultrasonograficzne, urodynamiczne, dwukrotne badanie uroflowmetryczne oraz badanie cystomerii mikcyjnej. Wnioski wynikające z opinii są zrozumiałe i zostały wyczerpująco uzasadnione, zaś zarzuty podnoszone przez stronę pozwaną w żadnym stopniu nie podważyły opinii i zostały przez biegłego wyjaśnione. Zarówno opinia główna, jak i uzupełniające są spójne, jasne i kompletne. W szczególności biegły sądowy wydał opinię po przeprowadzonym dwukrotnym badaniu urodynamicznym powódki, które pozwoliły na stwierdzenie istnienia zaburzeń czynności pęcherza i zwieraczy w momencie przeprowadzenia badania. W zakresie proponowanego uszczerbku na zdrowiu powódki na poziomie 75 % biegły sądowy P. K. podał w swojej opinii, że w tabelach szacowania uszczerbku na zdrowiu nie występuje punkt dotyczący zaburzeń oddawania moczu odnoszący się do zjawiska nieprawidłowej koordynacji wypieraczowo – zwieraczowej, stwierdzanej u powódki, które to zjawisko powoduje dokładnie takie same następstwa jak zwężenie cewki moczowej. Dlatego też biegły poddał pod rozwagę Sądu uznanie następstw tego zjawiska za analogiczne z zaburzeniami stwierdzanymi u pacjentów ze zwężeniem cewki moczowej.

Odnosząc się do zarzutów strony pozwanej do opinii biegłego sądowego z zakresu stomatologii J. C., jakoby biegły nie przedstawił żadnego dowodu medycznego, który potwierdzałby uraz zęba 27 w wypadku komunikacyjnym z dnia (...). wskazać należy, iż dowodem potwierdzającym uraz zęba w wyniku przedmiotowego wypadku jest zaświadczenie lekarskie z dnia 28.09.2014r. Biegły odpowiedział na zarzuty strony pozwanej, podając w szczególności, że nie analizuje sytuacji na zasadzie: „co by było, gdyby”, a nadto wskazał, że trudno jest określić w opiniowanym zdarzeniu uszkodzenia naturalne tkanek zęba 27 przez pierwotną próchnicę.

Ustalenia faktyczne Sąd oparł także na podstawie opinii biegłych z zakresu psychiatrii i psychologii, z których treści wynika, iż urazy doznane przez powódkę w dniu (...) spowodowały u niej wystąpienie zaburzeń adaptacyjnych – reakcji mieszanej depresyjno-lękowej, wobec czego długotrwały uszczerbek na zdrowiu spowodowany wypadkiem komunikacyjnym określony został przez biegłego sądowego z zakresu psychiatrii na poziomie 5%, zaś przez biegłego sądowego z zakresu psychologii na poziomie 7 %. Nie kwestionując badań przeprowadzonych przez biegłego psychologa i płynących z nich wniosków, Sąd przyjął wysokość uszczerbku na zdrowiu określoną przez biegłego psychiatrę, z uwagi na posiadane przez niego kompetencje do orzekania o stopniu uszczerbku na zdrowiu.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlega uwzględnieniu.

Zgodnie z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Przepis art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. z 2019r., poz. 2214) stanowi, iż z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Zgodnie zaś z art. 35 w/w ustawy ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.

W niniejszej sprawie bezspornym pozostawał fakt, iż samochód, którym poruszał się sprawca wypadku drogowego z dnia (...), był objęty ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej na podstawie umowy ubezpieczenia zawartej z pozwanym ubezpieczycielem. Jeżeli chodzi o samą zasadę odpowiedzialności, to w toku postępowania nie ujawnił się na tym tle żaden spór, jako że strona pozwana nie kwestionowała faktów, które legły u podstaw przyjęcia jej odpowiedzialności, ani też ich oceny prawnej, o czym świadczy stanowisko zawarte w odpowiedzi na pozew oraz wyrażone w toku postępowania likwidacyjnego. Natomiast zarzuty skierowano co do samej wysokości żądań pozwu oraz ich rodzaju, wskazując na ich niezasadnie wyolbrzymiony rozmiar oraz ich nieudowodnienie.

Rozstrzygnięcie sprowadzało się zatem do oceny zasadności zasądzenia na rzecz powódki zadośćuczynienia w kwocie przez nią żądanej w związku z konsekwencjami w/w wypadku, a także kwestii zasądzenia jej odszkodowania za poniesione koszty leczenia i rehabilitacji, zakupu leków, koszty opieki, koszty dojazdów na leczenie i rehabilitację oraz dojazdu męża powódki po wypadku z RFN do Polski, a nadto zasądzenia renty z tytułu zwiększonych potrzeb na leczenie i konsultacje urologiczne oraz zakup podkładów higienicznych.

Roszczenie o zapłatę zadośćuczynienia:

Roszczenie powódki o zapłatę zadośćuczynienia znajdowało podstawę prawną w art. 445 § 1 k.c., zgodnie z którym w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Przepis art. 444 § 1 k.c. stanowi zaś, iż w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

Przesłankami odpowiedzialności z tytułu czynu niedozwolonego, które warunkują powstanie obowiązku naprawienia przez sprawcę szkody w rozumieniu przepisów dotyczących reżimu deliktowego są: szkoda w znaczeniu uszczerbku w dobrach osoby poszkodowanej, zdarzenie wyrządzające szkodę oraz związek przyczynowy pomiędzy szkodą a zdarzeniem. Zgodnie z treścią przepisu art. 6 k.c., ciężar dowodu co do wszystkich wymienionych przesłanek odpowiedzialności spoczywa na poszkodowanym. Krzywda polega na odczuwaniu cierpienia fizycznego (dolegliwości bólowych) bądź cierpienia psychicznego. Zadośćuczynienie pieniężne ma na celu przede wszystkim złagodzenie cierpienia osoby poszkodowanej. Wprawdzie wyżej powołane przepisy nie wskazują, jakie kryteria należy uwzględnić przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia pieniężnego, niemniej kryteria te zostały wypracowane w judykaturze. Zatem przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia pieniężnego należy uwzględnić w szczególności:

- rodzaj i rozmiar doznanych obrażeń ciała,

- stopień i rodzaj cierpień fizycznych i psychicznych oraz ich intensywność,

- nieodwracalność, trwałość następstw uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia (por. wyrok SN z 20.04.2006r., IC CSK 99/05, LEX nr 1980509),

- sposób i długotrwałość leczenia oraz rehabilitacji,

- wiek poszkodowanego,

- skutki uszczerbku na zdrowiu na przyszłość (np. niemożność wykonywania dotychczasowego zawodu, uprawiania sportów, rozwijania zainteresowań i pasji, posiadania dzieci, utrata kontaktów towarzyskich),

- poczucie nieprzydatności społecznej i bezradność życiowa powstałe wskutek zdarzenia wywołującego uszczerbek na zdrowiu,

- konieczność korzystania ze wsparcia innych, w tym najbliższych, przy prostych czynnościach życia codziennego (zob. wyrok SN z 09.11.2007r., V CSK 245/07, wyrok SN z 08.10.2008r., IV CSK 243/08, wyrok SN z 04.02.2008r., III KK 349/07, Biul. PK 2008, nr 4, wyrok SN z 17.09.2010r., II CSK 94/10 niepubl.),

- pozbawienie możliwości osobistego wychowywania dzieci i zajmowania się gospodarstwem domowym (zob. wyrok SN z 18.04.2002r., II CKN 605/00),

- rodzaj i stopień winy sprawcy, w tym szczególnie wysokie natężenie tej winy,

- aktualne warunki i stopa życiowa społeczeństwa kraju, w którym mieszka poszkodowany, a najbliższym punktem odniesienia powinien być poziom życia osoby, której przysługuje zadośćuczynienie, gdyż jej stopa życiowa rzutować będzie na rodzaj wydatków konsumpcyjnych mogących zrównoważyć doznane cierpienia (zob. wyrok SN z 29.05.2008r., II CSK 78/08, wyrok SN z 14.02.2008r., II CSK 536/07, OSP 2010/5/47, wyrok SN z 04.02.2008r., III KK 349/07, Biul. PK 2008/4/7),

- konieczność przedstawiania przez sumę zadośćuczynienia odczuwalnej wartości ekonomicznej, przynoszącej poszkodowanemu równowagę emocjonalną, naruszoną przez doznane cierpienia psychiczne – nie będącą jednak wartością nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy, co wynika z kompensacyjnego charakteru zadośćuczynienia (wyrok SN z 04.02.2008r., III KK 349/07, Biul. PK 2008, nr 4, wyrok SN z 14.02.2008r., (...) 536/07).

W niniejszej sprawie należy uznać, że powódce przysługuje w stosunku do strony pozwanej roszczenie o zasądzenie zadośćuczynienia na podstawie art. 445 k.c. Nie ma wątpliwości, iż na skutek wypadku z dnia(...) roku powódka doznała cierpień o charakterze fizycznym i psychicznym. Uszkodzenie ciała, o którym mowa w art. 444 § 1 k.c., obejmuje naruszenie integralności cielesnej, natomiast wywołanie rozstroju zdrowia, obejmuje wszelkie, chociażby przemijające, zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu. Przed wszczęciem postępowania sądowego powódka otrzymała od strony pozwanej kwotę 8.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, zaś po wniesieniu powództwa strona pozwana uznała żądanie pozwu do kwoty 20.000 zł tytułem zadośćuczynienia i wypłaciła powódce tę kwotę, zatem łącznie strona pozwana wypłaciła powódce zadośćuczynienie za doznaną krzywdę w wysokości 28.000 zł. W ocenie Sądu żądanie przez powódkę dalszego zadośćuczynienia za krzywdę jest uzasadnione do kwoty 92.000 zł (tj. do łącznej kwoty zadośćuczynienia 120.000 zł: 92.000 zł + zadośćuczynienie przyznane przez (...) SA 28.000 zł).

Analizując skutki przedmiotowego wypadku, należy podzielić wnioski opinii sporządzonych przez biegłych sądowych z zakresu odmiennych specjalizacji, w tym oceny procentowego trwałego uszczerbku na zdrowiu powódki:

- z zakresu neurologii i ortopedii: 5 % - z uwagi na izolowane uszkodzenia wyrostków poprzecznych, wyrostków ościstych oraz 10% za złamanie miednicy z przerwaniem obręczy biodrowej jedno- lub wielomiejscowe w odcinku przednim i tylnym (typ M.'a), co daje łącznie trwały uszczerbek na zdrowiu na poziomie 15 %,

- z zakresu chirurgii: 5 % z uwagi na uszkodzenia powłok brzucha,

- z zakresu urologii: co najmniej 30% z uwagi na zaburzenia czynności pęcherza moczowego,

- z zakresu psychiatrii: 5% z uwagi na zaburzenia adaptacyjne – reakcji mieszanej depresyjno-lękowej,

- z zakresu stomatologii: 1% z uwagi na utratę częściową korony zęba. W wyniku przeprowadzonych badań przez biegłych sądowych łącznie uszczerbek na zdrowiu powódki wynosi 56 %.

W toku postępowania Sąd ustalił także, iż na skutek wypadku powódka nie była zdolna do wykonywania pracy i opieki nad swoimi małoletnimi dziećmi: J. Z.–ur. (...), F. Z.-ur. (...), M. Z. (2) –ur. (...) Okres unieruchomienia ortopedycznego spowodował co najmniej na 3 miesiące całkowite ograniczenia ruchowe powódki i zaburzenie w codziennym funkcjonowaniu. Powódka do dnia 10 czerwca 2014r. wymagała pomocy podczas ubierania się, mycia, jedzenia, zaś po dniu 10 czerwca 2014r., kiedy zaczęła przyjmować pozycję pionową, siadała, próbowała też chodzić o kulach – podczas przemieszczania się po domu w trakcie leczenia i rehabilitacji. W tym czasie powódka bardzo cierpiała, przyjmowała środki przeciwbólowe, maści, leki na stawy. Powódka chodziła przy pomocy jednej kuli i była w stanie samodzielnie robić toaletę dopiero w okolicach zimy. W styczniu 2015r., kiedy powódka wraz z mężem i dziećmi przeprowadzili się do jej rodziców, powódka odzyskała zdolność chodzenia bez kul. Jednakże do chwili obecnej powódka nie jest w pełni sprawna, nie może wykonywać jakichkolwiek czynności związanych chociażby z lekkim wysiłkiem fizycznym, nie może dźwigać, nie może podnosić dzieci, brać je na ręce, jedynie może je brać na kolana.

Powódka jest załamana, nerwowa, przez cały czas od momentu wypadku odczuwa bóle kręgosłupa, miednicy, karku, zmienia się tylko intensywność bólu.

Przed wypadkiem powódka była wysportowana, biegała, ćwiczyła taekwondo, po wypadku powódka nie może podejmować takiej aktywności fizycznej. Przed wypadkiem powódka chodziła z dziećmi na spacery, jeździła z dziećmi na rowerach. Aktualnie nie jest już taka aktywna. Powódka posiada karty wędkarskie, przed wypadkiem jeździła z całą rodziną pod namioty wędkować. Aktualnie nie jest w stanie wyjeżdżać i spać pod namiotem na materacu. Powódka nie chodzi z mężem na imprezy taneczne tak, jak wcześniej, gdyż nie jest w stanie tańczyć. Stan zdrowia powódki spowodował, że powódka odmawiała współżycia z mężem.

Przed wypadkiem powódka nie miała innych urazów, była w pełni zdrowa i nie skarżyła się na żadne dolegliwości. Ze względu na zaburzenia układu moczowego powódka przyjmuje przez cały czas leki. Wszystkie wskazane powyżej okoliczności przemawiają za uwzględnieniem żądania powódki w zakresie zadośćuczynienia za krzywdę w części i zasądzenie na jej rzecz kwoty 92.000 zł. W ocenie Sądu kwota ta, po zsumowaniu jej z kwotą przyznaną od strony pozwanej (tj. 120.000 zł), odpowiada rozmiarowi i intensywności negatywnych doznań spowodowanych wypadkiem, uwzględnia skutki zdarzenia w obecnym życiu powódki i nie prowadzi do jej nieuzasadnionego wzbogacenia. Mając wskazane okoliczności na uwadze, Sąd zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 92.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę, jak w punkcie I wyroku.

Roszczenie o zapłatę odszkodowania za poniesione koszty leczenia, rehabilitacji, koszty zakupu leków, koszty dojazdów do lekarzy i placówek medycznych oraz koszty opieki

Zgodnie z art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Należy raz jeszcze podkreślić, iż wywołanie rozstroju zdrowia, obejmuje wszelkie, chociażby przemijające, zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu.

Odszkodowanie przewidziane w art. 444 § 1 k.c. obejmuje wszelkie wydatki pozostające w związku z uszkodzeniem ciała i rozstrojem zdrowia, jeżeli są one konieczne i celowe. Co prawda ustawodawca nie dokonał choćby przykładowego wyliczenia tych wydatków, lecz sformułowanie „wszelkie wydatki” pozwoliło dokonać przykładowego wyliczenia tych wydatków w orzecznictwie Sądu Najwyższego. Do wydatków, o których mowa w art. 444 § 1 k.c. zaliczono między innymi: koszty leczenia (pobytu w szpitalu, konsultacji lekarskich, dodatkowej pomocy pielęgniarskiej, kosztów zakupu lekarstw, itp.), koszty specjalnego odżywiania się, nabycia protez i innych koniecznych aparatów np. okularów czy aparatów słuchowych (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 1981 r., I CR 455/80, LEX nr 2644), wydatki związane z przewozem chorego do szpitala i na zabiegi, z przejazdami osób bliskich w celu odwiedzin chorego w szpitalu, z koniecznością specjalnej opieki i pielęgnacji (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 1973 r., II CR 365/73, LEX nr 1697), koszty zabiegów rehabilitacyjnych, a także inne koszty np. opłaty za kursy czy szkolenia, mające na celu przekwalifikowanie zawodowe poszkodowanego. Przyjmuje się nadto, że korzystanie z pomocy innej osoby i związane z tym koszty stanowią koszty leczenia w rozumieniu art. 444 § 1 k.c., a legitymacja czynna w zakresie żądania zwrotu tych kosztów przysługuje poszkodowanemu niezależnie od tego, kto sprawuje opiekę nad nim, tj. żona czy inna osoba bliska albo inna osoba określana jako trzecia (por. wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 23 września 2014 r. I ACa 846/14, Lex nr 1567001).

Odnosząc się do wysokości żądanego przez powódkę odszkodowania, na które składają się wyliczone przez powódkę koszty leczenia, rehabilitacji, koszty zakupu leków i środków higienicznych związanych ze zwiększonymi potrzebami, Sąd uznał za zasadne zasądzenie powódce kwoty 3.142,30 zł, która w całości wynika z przedłożonych przez nią faktur:

- kwota 200 zł za konsultację neurologiczną - faktura VAT nr (...) z 29.04.2015r.,

- kwota 45 zł za zakup pasa brzusznego przewiewnego - (...) z 07.05.2015r.,

- kwota 100 zł za zakup poduszki ortopedycznej - (...) z 05.05.2015r.,

- kwota 130 zł za konsultację neurochirurgiczną - paragon fiskalny z 22.05.2015r.,

- kwota 527 zł za zabiegi rehabilitacyjne - faktura VAT nr (...) z 24.07.2015r.,

- kwota 74,37 zł za środki farmaceutyczne - faktura VAT nr (...) z 26.05.2015r.

- kwota 90 zł za poradę lekarską w gabinecie urologicznym - paragon fiskalny nr (...) z 06.11.2015r.,

- kwota 137,89 zł za leki - faktura VAT nr (...) z 06.11.2015r.,

- kwota 150 zł za poradę medyczną i badanie przez lekarza chirurga -faktura VAT nr (...) z 24.11.2015r.,

- kwota 48,11 zł za leki –faktura VAT nr (...) z 24.11.2015r.,

- kwota 7,14 zł za leki – faktura VAT nr (...) z 25.11.2015r.,

- kwota 45,43 zł za środki higieniczne (podpaski, wkładki higieniczne, żel do higieny intymnej - faktura VAT nr (...) z 12.11.2015r.,

- kwota 149,97 zł za leki - faktura VAT nr (...) z 22.12.2015r.,

- kwota 20,38 zł za środki higieniczne (podpaski, wkładki higieniczne) - faktura VAT nr (...) z 05.01.2016r.,

- kwota 120 zł za poradę urologiczną w dniu 17 czerwca 2016r. - paragon nr (...) z 17.06.2016r.,

- kwota 506,60 zł za zabiegi rehabilitacyjne - faktura VAT nr (...) z 04.05.2016r.,

- kwota 110 zł za konsultację ortopedyczną - faktura VAT nr (...)/KK z 15.06.2016r,

- kwota 67,72 zł za środki zaopatrzenia farmakologicznego - faktura VAT nr (...) z 17.06.2016r.,

- kwota 99,50 zł za środki zaopatrzenia higienicznego - faktura VAT nr (...) z 20.06.2016r.,

- kwota 45,98 zł za środki zaopatrzenia farmakologicznego - faktura VAT nr (...) z 20.06.2016r.

- kwota 110 zł za konsultację u lekarza ortopedy w dniu 22 sierpnia 2016r. – paragon nr (...) z 22.08.2016r.,

- kwota 81,42 zł za leki – faktura VAT nr (...) z 23.03.2016r.,

- kwota 18,89 zł za środki zaopatrzenia higienicznego – faktura VAT nr (...) z 26.03.2016r.,

- kwota 50,76 zł za środki zaopatrzenia higienicznego – faktura VAT nr (...) z 12.04.2016r.,

- kwota 99,19 zł za środki zaopatrzenia higienicznego – faktura VAT nr (...) z 05.09.2016r.,

- kwota 106,95 zł za środki zaopatrzenia higienicznego – faktura VAT nr (...) z 27.10.2016r.

W ocenie Sądu wskazane powyżej koszty były niewątpliwie związane z doznanymi wskutek wypadku urazami. Wskazać należy, że żądanie zwrotu kosztów leczenia mieści się w prawnym roszczeniu o odszkodowanie, obejmującym wszelkie koszty wynikłe z rozstrojem zdrowia, a więc zarówno te jednorazowe, jak też te cykliczne, wynikające z zakupu lekarstw, opłacenia wizyt lekarskich czy prowadzonej terapii. Nie ma podstaw, by kwestionować celowość i zasadność poniesionych przez powódkę kosztów.

Wbrew stanowisku strony pozwanej należy stwierdzić, iż świadczenie ubezpieczyciela w ramach umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje także uzasadnione i celowe koszty leczenia oraz rehabilitacji poszkodowanego niefinansowane ze środków publicznych. Poszkodowany nie może być pozbawiony możliwości korzystania z leczenia lub rehabilitacji, które mogłyby doprowadzić do odpowiedniego efektu restytucyjnego w zakresie jego stanu zdrowia, nawet jeżeli realizowane świadczenia medyczne powodować mogą powstanie odpowiednich, zwiększonych kosztów. Należy pozostawić mu zatem możliwość wyboru systemu leczenia publicznego lub prywatnego, przynajmniej w takiej sytuacji, w której brak podstaw do przyjęcia istnienia pełnego wyboru alternatywnego z racji istotnego ograniczenia faktycznego dostępu do usługi medycznej oferowanej w ramach powszechnego systemu ubezpieczeń. Jednocześnie nie można obarczać poszkodowanego obowiązkiem każdorazowego dowodzenia tylko za pomocą wskazywanych przez zobowiązanego środków dowodowych (np. odpowiednich zaświadczeń medycznych) zasadności skorzystania z leczenia lub rehabilitacji niefinansowanych ze środków publicznych. Takie bezpodstawne wymagania dowodowe prowadzą do obciążania poszkodowanych obowiązkiem wykazywania wystąpienia wskazanych wcześniej sytuacji uzasadniających leczenie prywatne. Jeżeli jednak ubezpieczyciel odpowiadający wobec poszkodowanego w ramach umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych powołuje się wobec uprawnionego na ustawowy obowiązek minimalizacji szkody, to może kwestionować celowość kosztów poniesionych przez poszkodowanego; wtedy ciężar dowodu spoczywa na ubezpieczycielu (por. uchwała Sądu Najwyższego 7 sędziów z dnia 19 maja 2016 r. III CZP 63/15, LEX nr 2041106). Z tych względów Sąd uznał, że przedstawione przez powódkę faktury i rachunki za podjęte leczenie i rehabilitację były konieczne i celowe. Strona pozwana zaś nie przedstawiła żadnych dowodów, które wskazywałyby, że badania te miałyby być przeprowadzone w ramach NFZ. Wprawdzie na wniosek strony pozwanej Sad zwrócił się do ZOZ w K. o informację na temat okresu oczekiwania na konsultacje i poradę lekarską w poradni urologicznej, chirurgicznej, ortopedycznej oraz leczenia rehabilitacyjnego, uzyskując pismem z dnia 9 stycznia 2018 roku informacje, iż przyjmowanie pacjentów na podstawie skierowania w ramach świadczeń refundowanych przez NFZ w poradni chirurgicznej i urologicznej odbywały się na bieżąco, w poradni chirurgiczno –ortopedycznej okres oczekiwania na wizytę lekarską wynosił do 30 dni od daty rejestracji, zaś okres oczekiwania na wykonanie zabiegów rehabilitacyjnych trwał około 12 miesięcy od daty rejestracji, to jednakże, zdaniem Sądu, stan zdrowia powódki, obrażenia ciała, jakich doznała ona skutek przedmiotowego wypadku, uzasadniały fakt skorzystania przez nią z leczenia w ramach prywatnych wizyt lekarskich i konsultacji specjalistycznych w terminie wcześniejszym, niż wyznaczone w ramach świadczeń refundowanych przez NFZ.

Na uwzględnienie zasługuje również żądanie powódki w zakresie zwrotu kosztów dojazdu do lekarzy, placówek medycznych i w celu zakupu niezbędnych środków zaopatrzenia medycznego w wysokości 1.246,17 zł (1.491 km x 0,8358 zł = 1.246 zł oraz 674,49 zł (807 km x 0,8358 zł), łącznie: 1.920,66 zł. Powódka przedłożyła specyfikacje dojazdów, w której możliwie szczegółowo opisała miejsca, do których powódka (bądź osoba sprawująca nad nią opiekę) musiała się udać i odległości ich położenia względem miejsca jej zamieszkania, a także daty przejazdu. Nadto powódka wskazała środek transportu, jakim się przemieszczała, pojemność silnika, co pozwoliło na zweryfikowanie przyjętych przez nią wartości. Natomiast w ocenie Sądu żądanie zwrotu kosztów dojazdu męża powódki z Niemiec do Polski (na trasie liczącej 900 km) nie pozostaje w związku z wypadkiem, albowiem skoro mąż powódki podjął się pracy w Niemczech, to musi liczyć się z kosztami powrotu do Polski i koszty te ponosiłby również mimo braku wypadku, kiedy wracałby do Polski do rodziny.

Odnosząc się do żądania zwrotu kosztów opieki nad małoletnimi dziećmi powódki, wskazać należy, że z materiału dowodowego sprawy, w tym z zeznań świadków K. P. (1), K. S., A. Z. wynika, iż powódka po powrocie ze szpitala, tj. od dnia 8 kwietnia 2014r. do dnia 10 czerwca 2014r. z uwagi na doznane urazy była osobą leżącą, nie była w stanie nic przy sobie zrobić, każdy ruch powodował ból, cierpiała na bóle w szczególności miednicy, brzucha, karku i głowy, wymagała codziennej stałej pomocy podczas wszystkich czynności osobistych, jak: ubieranie się, mycie, jedzenie, załatwianie potrzeb fizjologicznych. Z uwagi na wskazany stan zdrowia powódki oraz dalszą jej hospitalizację, w ocenie Sądu, racjonalnie uzasadnione jest żądanie powódki zwrotu kosztów opieki nad jej małoletnimi dziećmi J. Z., ur. (...) (w dacie wypadku (...) lata), F. Z., ur. (...) (w dacie wypadku(...) lat) i M. Z. (2), ur. (...) (w dacie wypadku (...) lata) w kwocie 14.140 zł:

1) w okresie pobytu powódki w szpitalu, tj. od dnia (...). do dnia 7 kwietnia 2014r. – przez 17 dni po 14 godzin dziennie, co przy przyjęciu przeciętnej stawki 10 zł za godzinę opieki daje kwotę 2.380 zł (17 dni x 14 godz. x 10 zł),

2) w okresie od dnia 8 kwietnia 2014r. do dnia 10 czerwca 2014r. przez czas 10 godzin dziennie, co przy przyjęciu stawki 10 zł za godzinę daje kwotę 6.300 zł (63 dni x 10 godz. x 10 zł),

3) w okresie hospitalizacji powódki od dnia 16 lipca 2014r. do dnia 20 sierpnia 2014r. przez czas 14 godzin dziennie, co daje kwotę: 4.900 zł (35 dni x 14 godz. x 10 zł),

4) w okresie hospitalizacji powódki od dnia 12 lutego 2015r. do dnia 16 lutego 2015r. przez czas 14 godzin dziennie, do daje kwotę: 560 zł (4 dni x 14 godz. x 10 z).

Z uwagi na wypłacenie powódce kwoty 1.296 zł tytułem zwrotu kosztów opieki po wszczęciu postępowania sądowego i cofnięcie przez nią powództwa o tę kwotę, Sąd zasądził na rzecz powódki tytułem kosztów opieki kwotę 12.844 zł, zaś umorzył postępowanie co do kwoty 1.296 zł.

W ocenie Sądu poszkodowanemu przysługuje zwrot wszelkiego rodzaju kosztów pozostających w związku z wypadkiem, a następnie jego niezdolnością do podejmowania czynności w czasie procesu leczenia i rehabilitacji, na co wskazuje dyspozycja art. 444 § 2 kc stanowiąca, że „naprawienie szkody obejmuje wszelkie koszty wynikłe w związku z uszkodzeniem ciała lub wywołaniem rozstroju zdrowia”. Zatem do kosztów tych również należą koszty opieki przez osoby trzecie nad małoletnimi dziećmi poszkodowanej matki w okresie jej leczenia i rehabilitacji, albowiem są one związane ze szkodą poniesioną przez powódkę. Podkreślić tutaj należy, że poszkodowany nie jest zobowiązany do udowodnienia poniesionych wydatków i może dochodzić roszczenia także wówczas, jeżeli dysponuje wystarczającymi środkami z innych tytułów lub opiekę nad nim sprawują osoby (np. rodzice, rodzeństwo), niedomagające się w zamian żadnej finansowej rekompensaty (por. wyrok SN z 4 marca 1969 r., I PR 28/69, OSN 1969, Nr 12, poz. 229; wyrok SN z 11 marca 1976 r., IV CR 50/76, OSN 1977, Nr 1, poz. 11).

Mając na uwadze powyższe, Sąd w punkcie II wyroku zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 17.906,96 zł tytułem odszkodowania (3.142,30 zł + 1.920,66 zł + 12.844 zł), oddalając powództwo w pozostałej części.

Sąd umorzył postępowanie co do kwoty 1.718,69 zł żądanej tytułem odszkodowania, a następnie uznanej i wypłaconej powódce, co do której powódka cofnęła żądanie, na które to odszkodowanie składają się:

- kwota 566,63 zł wynikająca z FV nr (...),

- kwota 13,47 zł wynikająca z FV nr (...),

- kwota 19,98 zł wynikająca z FV nr (...),

- kwota 150 zł wynikająca z FV nr (...),

- kwota 50 zł wynikająca z FV nr (...),

- kwota 58,29 zł wynikająca z FV nr (...),

- kwota 130 zł wynikająca z rachunku nr (...),

- kwota 110 zł wynikająca z FV nr (...),

- kwota 49,58 zł wynikająca z FV nr (...),

- kwota 130 zł wynikająca z paragonu fiskalnego nr (...),

- kwota 31,55 zł wynikająca z FV nr (...),

- kwota 48 zł wynikająca z FV nr (...),

- kwota 62,91 zł wynikająca z FV nr (...),

- kwota 50 zł wynikająca z FV nr (...),

- kwota 127,40 zł wynikająca z FV nr (...),

- kwota 86,78 zł wynikająca z FV nr (...),

- kwota 24,10 zł wynikająca z FV nr (...) i (...) (...).

Kwotę 206,95 zł (wynikającą z faktury VAT nr (...) – k. 45) i kwotę 65 zł (wynikająca z faktury VAT nr (...) – k. 46), łącznie 271,95 zł strona przyznała wypłaciła powódce tytułem odszkodowania w trakcie postępowania likwidacyjnego szkody.

Roszczenie o zapłatę renty

Podstawą prawną świadczenia rentowego jest art. 444 § 2 k.c., przyznający poszkodowanemu uprawnienie do żądania od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty w sytuacji, gdy poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość. Artykuł 444 § 2 k.c. pozwala na wyróżnienie dwóch rodzajów renty, a mianowicie: renty na wypadek całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej oraz renty z powodu zwiększenia się potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość, przy czym celem tej renty jest przede wszystkim pokrycie stałych , powtarzających się wydatków, których ponoszenie związane jest z leczeniem poszkodowanego, jego specjalnym odżywianiem, koniecznością dojazdów do specjalistów, w tym na rehabilitację. Ta renta ma również pokryć szkodę przyszłą związaną z koniecznością korzystania z odpłatnej pomocy osób trzecich (np. pielęgniarki), ale także zapewnienia poszkodowanemu innych zajęć (np. koszty rehabilitacji, pobytu w sanatorium itp.). Renta z tytułu zwiększonych potrzeb jest uzasadniona nawet wówczas, gdy te zwiększone potrzeby nie są zaspokajane (w ogóle lub częściowo). Renta ta przysługuje bowiem poszkodowanemu za samo zwiększenie się jego potrzeb. Przy obliczaniu wysokości tej renty sąd może sięgnąć do art. 322 k.p.c., a więc poszkodowany nie ma obowiązku ścisłego udowodnienia wysokości szkody.

Z przesłuchania powódki wynika, iż w związku z dolegliwościami układu moczowego, tj. nietrzymaniem moczu, powódka zażywa obecnie lek Z. (koszt: 35 zł jedno opakowanie 30 tabletek) oraz lek F. - przeciwbakteryjny zapobiegający stanom zapalnym pęcherza moczowego (koszt: 5,36 zł). Powódka zażywa też leki przeciwbólowe (I.), średnio dwa razy dziennie (koszt: 13,99 zł) oraz wapno i magnez celem stabilizacji procesu diurezy, nadto powódka zakupuje środki higieniczne w postaci płynu do higieny intymnej (miesięczny koszt: 16,87 zł), wkładek higienicznych i podpasek. Istnienie zwiększonych potrzeby powódki jest uzasadnione co do zasady w świetle opinii biegłego sądowego urologa P. K., z której wynika, iż rokowania co do wyleczenia powódki nie są korzystne, ponieważ stan czynnościowy układu moczowego już się nie poprawi, co wiąże się także z możliwym nasileniem dolegliwości związanych z fizjologicznym procesem starzenia się organizmu.

Obok ponoszenia miesięcznych kosztów zakupu wskazanych wyżej środków farmakologicznych i higienicznych, dodatkowo powódka co kwartał odbywa wizytę lekarską u lekarza urologa, której koszt wynosi około 120 zł. Na podstawie tych wyliczeń dotyczących zwiększonych potrzeb związanych z leczeniem, konsultacjami lekarskimi i zakupem podkładów higienicznych powódka domaga się renty w wysokości po 250 zł miesięcznie, począwszy od dnia 1 sierpnia 2016r. oraz renty skapitalizowanej w łącznej kwocie 5.250 zł za okres od dnia 1 listopada 2014r. do dnia 31 lipca 2016r.

Zdaniem Sądu powódce nie należy się renta skapitalizowana w związku ze zwiększonymi jej potrzebami za wskazany wyżej okres, albowiem wszelkie wydatki, jakie powódka poniosła w związku z wypadkiem, zostały przez nią przedstawione do rozliczenia w niniejszym postępowaniu w formie faktur VAT i rachunków oraz zostały na jej rzecz zasądzone (ewentualnie wypłacone przez stronę pozwaną w częściowym uznaniu powództwa), w związku z czym powódka nie może dwa razy domagać się zwrotu tych samych wydatków. Na przykład Sąd uwzględnił roszczenie powódki o zwrot następujących wydatków poniesionych w okresie od maja 2015r. do 31 lipca 2016r. związanych z w/w potrzebami powódki:

- kwotę 74,37 zł za zakup leku O. według faktury VAT nr (...) z 26.05.2015r.,

- kwoty 90 zł za poradę lekarską w gabinecie urologicznym według paragonu fiskalnego nr (...) z 06.11.2015r.,

- kwotę 137,89 zł za zakup leków: O., C., C. (...), D., F. według faktury VAT nr (...) z 06.11.2015r.,

- kwotę 7,14 zł za zakup leku F. T. według faktury VAT nr (...) z 25.11.2015r.,

- kwotę 45,43 zł za środki higieniczne (podpaski, wkładki higieniczne, żel do higieny intymnej według faktury VAT nr (...) z 12.11.2015r.,

- kwotę 20,38 zł za środki higieniczne (podpaski, wkładki higieniczne) według faktury VAT nr (...) z 05.01.2016r.

- kwotę 81,42 zł za leki O. i F. – faktura VAT nr (...) z 23.03.2016r.,

- kwotę 18,89 zł za środki zaopatrzenia higienicznego (podpaski i wkładki higieniczne) – faktura VAT nr (...) z 26.03.2016r.,

- kwotę 50,76 zł za środki zaopatrzenia higienicznego (podpaski i wkładki higieniczne) – faktura VAT nr (...) z 12.04.2016r.,

- kwotę 120 zł za poradę urologiczną w dniu 17 czerwca 2016r. według paragonu nr (...) z 17.06.2016r.,

- kwotę 67,72 zł za zakup leków O., F., T. według faktury VAT nr (...) z 17.06.2016r.,

- kwotę 99,50 zł za zakup środków zaopatrzenia higienicznego (tj. wkładek, podpasek) według faktury VAT nr (...) z 20.06.2016r.,

- kwotę 45,98 zł za zakup leku I. i V. O. według faktury VAT nr (...) z 20.06.2016r.

Łączna suma w/w wydatków poniesionych przez powódkę na przestrzeni 14 miesięcy wynosi 859,48 zł, co daje miesięcznie kwotę 61,39 zł i pozostaje w sprzeczności w zestawieniem miesięcznych kosztów na leki i środki higieniczne przedłożonych przez powódkę.

Następnie w okresie po 1 lipca 2016r. do listopada 2016r. Sąd rozliczył w niniejszym postępowaniu następujące wydatki powódki poniesione w związku z w/w potrzebami powódki:

- kwota 99,19 zł za środki zaopatrzenia higienicznego – faktura VAT nr (...) z 05.09.2016r.,

- kwota 106,95 zł za środki zaopatrzenia higienicznego – faktura VAT nr (...) z 27.10.2016r.

Łączna kwota w/w wydatków poniesionych przez powódkę w omawianym zakresie na przestrzeni 5 miesięcy wynosi 206,14 zł, co w przeliczeniu na jeden miesiąc stanowi kwotę 41,22 zł.

Wobec powyższego, mając na uwadze fakt, że powódka bez związku z wypadkiem kupowałaby pewną ilość podpasek i wkładek higienicznych w związku z comiesięcznym cyklem menstruacyjnym oraz kupowałaby również płyn do higieny intymnej, suplementacja tzw. sztucznymi suplementami typu wapno czy magnez jest zbędna (według wiedzy Sądu brak dowodów, aby sztuczne suplementy były wchłaniane przez organizm, zaś jedynymi wchłanianymi „suplementami” są te czerpane z żywego pożywienia, tj. roślin), zaś na konsultacje lekarskie powódka może udać się w ramach NFZ, gdyż wszelkie wizyty lekarskie może powódka zaplanować z wyprzedzeniem (w przeciwieństwie do okresu mającego miejsce bezpośrednio po wypadku, kiedy istniała konieczność natychmiastowej konsultacji lekarskiej), w ocenie Sądu uzasadnione jest roszczenie powódki o zasądzenie renty w związku z jej zwiększonymi potrzebami, tj. na zakup leków, wkładek higienicznych i podpasek w wysokości 100 zł miesięcznie. Wobec rozliczenia wcześniejszych wydatków powódki do listopada 2016r. (stosownie do pisma pełnomocnika powódki z dnia 12 grudnia 2016r.), renta należy się powódce od dnia 1 grudnia 2016r., o czym Sąd orzekł w punkcie III wyroku.

Roszczenie o zapłatę odsetek od kwoty zadośćuczynienia i odszkodowania:

Podstawę rozstrzygnięcia o odsetkach stanowił art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 455 k.c. i art. 817 k.c. Zasadą jest, iż w razie wyrządzenia szkody czynem niedozwolonym odsetki należą się poszkodowanemu już od chwili zgłoszenia przezeń roszczenia o zapłatę zadośćuczynienia (por. art. 455 k.c.). Wynikająca z art. 455 k.c. reguła, według której dłużnik ma świadczyć niezwłocznie po wezwaniu go przez wierzyciela do wykonania, ulega modyfikacji w odniesieniu do świadczeń przysługujących poszkodowanemu od zakładu ubezpieczeń. Ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku (art. 817 § 1 k.c.). Świadczenie ubezpieczyciela ma zatem charakter terminowy. Gdy wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okaże się niemożliwe, świadczenie powinno zostać spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe (art. 817 § 2 k.c.). Z regulacją zawartą w art. 817 k.c. koresponduje treść art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Niespełnienie świadczenia w terminie powoduje po stronie dłużnika konsekwencje przewidziane w art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie (art. 481 § 2 k.c.).

Powódka zażądała zapłaty zaliczki na poczet zadośćuczynienia w kwocie 10.000 zł w piśmie z dnia 22 kwietnia 2014r. Strona pozwana potwierdziła zgłoszenie powstałej szkody w piśmie z dnia 29 kwietnia 2014 roku, tym samym termin do przeprowadzenia likwidacji szkody i wypłaty żądanego w piśmie z dnia 22 kwietnia 2014r. zadośćuczynienia upłynął z dniem 29 maja 2014r., zatem od kwoty 2.000 zł należą się odsetki ustawowe od dnia 30 maja 2014r. do dnia 31 grudnia 2014r. i odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2015r. do dnia zapłaty. Powódka nie przedstawiła żadnego dowodu na to, że zgłosiła szkodę w dniu 16 kwietnia 2014r.

Pismem z dnia 25 stycznia 2015r. pełnomocnik powódki wezwał stronę pozwaną do wypłaty zadośćuczynienia w wysokości 55.000 zł. Pismo to strona pozwana otrzymała w dniu 28 stycznia 2015r. (potwierdzenie odbioru pisma – k. 77), zatem odsetki ustawowe od kwoty 33.000 zł (kwota 20.000 zł została uznana i wypłacona) należą się od dnia 28 lutego 2015r. do dnia 31 grudnia 2015r., zaś ustawowe za opóźnienie – od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty. Z uwagi na rozszerzenie pozwu o dalszą kwotę, tj. 31.000 zł, w piśmie procesowym z dnia 27 listopada 2017r., odsetki ustawowe za opóźnienie należą się od kwoty 31.000 zł od dnia doręczenia tego pisma pełnomocnikowi strony pozwanej, tj. od dnia 5 grudnia 2017r. (k. 325v). Wobec rozszerzenia żądania zadośćuczynienia o dalszą kwotę 100.000 zł w piśmie procesowym z dnia 27 stycznia 2020r., odsetki ustawowe za opóźnienie należą się od kwoty zasądzonej, tj. 26.000 zł od dnia doręczenia tego pisma pełnomocnikowi strony pozwanej, tj. od dnia 3 lutego 2020r. (zgodnie z twierdzeniem pełnomocnika strony pozwanej w piśmie z dnia 14 lutego 2020r.). O należnych odsetkach z tytułu kwoty zadośćuczynienia Sąd orzekł w punkcie I wyroku.

Od kwoty odszkodowania 1.076,37 zł Sąd zasądził odsetki ustawowe od dnia 25 sierpnia 2015r., tj. daty otrzymania przez stronę pozwaną pisma pełnomocnika powódki z dnia 20 sierpnia 2015r., zawierającego żądanie zapłaty tej kwoty, do dnia 31 grudnia 2015r. i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty. Od kwoty odszkodowania 648,92 zł Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 1 grudnia 2017r, tj. od daty otrzymania przez stronę pozwaną pisma pełnomocnika powódki z dnia 12 stycznia 2015r., zawierającego żądanie zasądzenia tej kwoty (k. 330), do dnia zapłaty. Od kwoty odszkodowania 949,80 zł Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 1 grudnia 2017r, tj. od daty otrzymania przez stronę pozwaną pisma pełnomocnika powódki z dnia 8 lipca 2016r., zawierającego żądanie zasądzenia tej kwoty (k. 330), do dnia zapłaty. Od kwoty odszkodowania 467,21 zł Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 29 grudnia 2016r. (tj. od dnia doręczenia stronie pozwanej odpisu pisma pełnomocnika powódki z dnia 12 grudnia 2016r., przyjętego zwyczajowo z upływem czternastego dnia od daty wpływu pisma do Sądu, z uwagi na brak potwierdzenia doręczenia tegoż pisma stronie pozwanej, przy czym sam fakt doręczenia tego pisma stronie pozwanej jest bezsprzeczny, na co powołuje się jej pełnomocnik w piśmie z dnia 14 czerwca 2017r.) do dnia zapłaty.

Od kwoty odszkodowania 1.246,17 zł z tytułu zwrotu kosztów dojazdu do lekarzy i placówek medycznych Sąd zasądził ustawowe odsetki za opóźnienie od dnia 28 kwietnia 2015r. (tj. od dnia wniesienia pozwu) do dnia zapłaty, zaś od kwoty 674,49 zł – ustawowe odsetki za opóźnienie od dnia 25 sierpnia 2015r., tj. daty otrzymania przez stronę pozwaną pisma pełnomocnika powódki z dnia 20 sierpnia 2015r., do dnia zapłaty.

Od kwoty odszkodowania z tytułu zwrotu kosztów opieki Sąd zasądził odsetki ustawowe liczone od kwoty 2.520 zł od dnia 12 lutego 2015r. (tj. stosownie do wezwania do zapłaty tejże kwoty w terminie 14 dni w piśmie pełnomocnika powódki z dnia 25 stycznia 2015r., odebranym przez stronę pozwaną w dniu 28 stycznia 2015r.) do dnia 4 sierpnia 2015r., tj. do dnia zapłaty powódce przez stronę pozwaną kwoty 1.296 zł tytułem zwrotu kosztów opieki,

- ustawowymi liczonymi od kwoty 1.224 zł od dnia 5 sierpnia 2015r. do dnia zapłaty,

- ustawowymi liczonymi od kwoty 11.620 zł od dnia 28 kwietnia 2014r., tj. od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. O należnych odsetkach z tytułu kwot odszkodowania Sad orzekł w punkcie II wyroku.

Ustalenie odpowiedzialności strony pozwanej na przyszłość:

Odnosząc się do żądania powódki ustalenia odpowiedzialności strony pozwanej na przyszłość za wszelkie następstwa wypadku drogowego z dnia (...) roku, w ocenie Sądu przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwala przyjąć istnienie takiej odpowiedzialności po stronie pozwanej. Orzeczenie to oparto o przepis art. 189 k.p.c. Wskazać należy (uzasadnienie uchwały Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 1970r., III PZP 34/69, OSNCP 1970/12/217), że szkody na osobie nie zawsze powstają jednocześnie ze zdarzeniem, które wywołało uszkodzenie ciała. Są one z istoty swej rozwojowe. Poszkodowany z reguły nie może w chwili wszczęcia procesu dochodzić wszystkich roszczeń, jakie mogą mu przysługiwać z określonego stosunku prawnego. Następstwa bowiem uszkodzenia ciała są z reguły wielorakie i zwłaszcza w wypadkach cięższych uszkodzeń, wywołują niekiedy skutki, których dokładnie nie można określić ani przewidzieć, gdyż są one zależne od indywidualnych właściwości organizmu, osobniczej wrażliwości, przebiegu leczenia i rehabilitacji oraz wielu innych czynników. Może następować znaczne rozmijanie się w czasie daty wystąpienia szkody z datą zdarzenia, które szkodę tę wyrządziło. Dlatego przy uszkodzeniu ciała lub doznaniu rozstroju zdrowia poszkodowany może określić podstawę żądanego odszkodowania jedynie w zakresie tych skutków, które już wystąpiły, natomiast nie może określić dalszych skutków jeszcze nie ujawnionych, których jednak wystąpienie jest prawdopodobne.

Dokonując ustaleń faktycznych w tej części Sąd oparł się przede wszystkim na opiniach biegłych sporządzonych na potrzeby niniejszego postępowania, w szczególności biegłego sądowego z zakresu urologii P. K., który w swojej opinii zawarł, że u powódki występują objawy zaburzenia czynności pęcherza, zarówno w fazie gromadzenia moczu jak i w fazie jego wydalania, a także brak jest prawidłowej koordynacji pomiędzy skurczem pęcherza a relaksacją zwieraczy. Powódka ma problemy z gromadzeniem i oddawaniem moczu – ma znacznie obniżoną pojemność pęcherza, a nadto występują u niej objawy braku prawidłowej koordynacji wypieraczowo – zwieraczowej. Powódka ma również problemy z nietrzymaniem moczu. Przyczyną zaburzeń czynności pęcherza i zwieraczy u powódki jest pourazowe uszkodzenie układu moczowego z pęknięciem jego ścian oraz uszkodzenie kręgosłupa w odcinku lędźwiowym i krzyżowym w postaci złamań kości kręgosłupa i kości miednicy. Rokowania co do wyleczenia powódki nie są korzystne. Stan czynnościowy układu moczowego już się nie poprawi, a możliwym jest także nasilenie dolegliwości związanych z fizjologicznym procesem starzenia się organizmu każdego człowieka.

Sąd w punkcie IV wyroku, mając na uwadze powyższe, zgodnie z art. 189 k.p.c. ustalił w tym zakresie odpowiedzialność strony pozwanej.

W punkcie V wyroku Sąd oddalił powództwo w pozostałej części.

W punkcie VI wyroku Sąd, wobec ograniczenia powództwa w tej części, na podstawie art. 355 kpc w zw. z art. 203 § 1 kpc, umorzył postępowanie co do kwoty 23.014,69 zł, obejmującej: kwotę 20.000 zł uznaną i wypłaconą przez stronę pozwaną z tytułu zadośćuczynienia, kwotę 1.296 zł uznaną i wypłaconą przez stronę pozwaną z tytułu zwrotu kosztów opieki i kwotę 1.718,69 zł uznaną i wypłaconą przez stronę pozwaną z tytułu odszkodowania (zwrotu kosztów leczenia).

Koszty procesu:

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 6 w zw. z § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 461 z późn. zm.), mając na uwadze częściowe uwzględnienie żądań powódki, skutkujące stosunkowym rozdzieleniem kosztów procesu.

Mianowicie powódka domagała się w niniejszym postępowaniu zasądzenia kwoty 192.909,19 zł [189.909,19 zł + wartość przedmiotu sporu w sprawie o zasądzenie renty bieżącej 3.000 zł (250 x12)], natomiast Sąd zasądził kwotę 111.106,96 zł [109.906,96 zł + wartość przedmiotu sporu w sprawie o zasądzenie renty bieżącej 1.200 zł (100 x12)], co stanowi 58 % i uprawnia do zwrotu częściowego zwrotu kosztów procesu stosownie do wygranej powódki. Na koszty procesu poniesione przez powódkę w łącznej kwocie 5.838,89 zł składają się: wynagrodzenie procesowe w wysokości 1,5 stawki minimalnej, tj. w kwocie 5.400 zł (z uwagi na duży nakład pracy pełnomocnika oraz zawiłość sprawy), opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł i koszty dojazdu pełnomocnika powódki na rozprawę w łącznej wysokości 421,89 zł według następującego wyliczenia:

- odległość z siedziby kancelarii (ul. (...), W.) do siedziby Sądu Rejonowego w (...) wynosi 90,4 km, zatem: 90,4 km x 2 = 180,80 km x 0,8358 = 151,11 zł, a ponieważ pełnomocnik powódki uczestniczył w rozprawie przed Sądem Rejonowym w (...) w dniu 14 października 2015r., to należne koszty stanowią kwotę 151,11 zł,

- odległość z siedziby kancelarii (ul. (...), W.) do siedziby tut. Sądu (Pl. (...), Ś.) według targeo.pl wynosi 54 km; zatem: 54 km x 2 = 108 km x 0,8358 = 90,26 zł, a ponieważ pełnomocnik uczestniczył w rozprawie przed tut. Sądem w dniach: 7 stycznia 2019r., 28 stycznia 2020r. i 5 marca 2020r. to należne koszty stanowią kwotę 270,78 zł.

Powód poniósł 5.838,89 zł kosztów procesu. Koszty pozwanego wyniosły 3.617 zł (3.600 zł wynagrodzenie adwokata i 17 zł opłata skarbowa od pełnomocnictwa). Koszty poniesione przez obie strony należy zsumować, co daje kwotę 9.455,89 zł. Powód przegrał sprawę w 42%, tym samym pozwany przegrał sprawę w 58%. Strony poniosą koszty w takim stosunku, w jakim przegrały sprawę: powód 3.971,47 zł (9.455,89 zł x 42%), pozwany 5.484,41 zł (9.455,89 zł x 58%),

Po porównaniu kosztów rzeczywiście poniesionych z kosztami, które strony powinny ponieść uwzględniając stosunek, w jakim przegrały sprawę, różnica powinna być przyznana stronie, która poniosła koszty wyższe od kosztów, którymi powinno się ją obciążyć, a zatem powodowi należy się zatem zwrot w wysokości 1.867,42 zł (5.838,89 zł – 3.971,47 zł), stąd orzeczono jak w punkcie VII wyroku.

Postanowieniem z dnia 28 października 2015r. powódka została zwolniona od kosztów sądowych w całości (k. 150). W tej sytuacji w punkcie VIII sentencji wyroku na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28.07.2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2019r., poz. 785 z późn. zm.) w zw. z art. 100 kpc Sąd obciążył stronę pozwaną, stosownie do wysokości przegranej, wydatkami sądowymi uiszczonymi tymczasowo ze środków Skarbu Państwa, na które składają się :

- kwota 703,34 zł przyznana tytułem wynagrodzenia biegłemu sądowemu z zakresu psychologii (k. 197),

- kwota 480,48 zł przyznana tytułem wynagrodzenia biegłej sądowej z zakresu psychiatrii (k. 204),

- kwoty 360 zł, 92 zł i 124 zł przyznane tytułem wynagrodzenia biegłemu sądowemu z zakresu chirurgii ogólnej (k. 244, 252, 281),

- kwota 1.311,39 zł przyznana tytułem wynagrodzenia biegłej sądowej z zakresu neurologii (k. 313),

- kwota 1.311,39 zł przyznana tytułem wynagrodzenia biegłemu sądowemu z zakresu chirurgii urazowej i ortopedii (k. 313),

- kwoty 2.084,06 zł, 233,13 zł i 233,13 zł przyznane tytułem wynagrodzenia biegłemu sądowemu z zakresu urologii (k. 392, 432),

- kwota 912,06 zł przyznana tytułem wynagrodzenia biegłemu sądowemu z zakresu ginekologii (k. 416),

- kwoty 1.425,12 zł, 238,15 zł i 633,85 zł przyznane tytułem wynagrodzenia biegłemu sądowemu z zakresu stomatologii (k. 463, 519),

łącznie: 10.142,10 zł x 58% = 5.882,41 zł

W zakresie opłaty stosunkowej od pozwu zważyć należy, że po ostatecznym sprecyzowaniu żądania pozwu powódka domagała się zasądzenia kwoty 192.909,19 zł, zatem opłata stosunkowa od pozwu stanowiła kwotę 9.645,45 zł (192.909,19 zł x 5%). Mając na uwadze wysokość przegranej strony pozwanej, Sąd nakazał stronie pozwanej uiścić opłatę sądową od pozwu, od której uiszczenia powódka została zwolniona, w kwocie 5.594,36 zł (9.645,45 zł x 58%).

Mając na uwadze powyższe, Sąd nakazał stronie pozwanej uiścić na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Świdnicy kwotę 5.594,36 zł tytułem kosztów sądowych oraz kwotę 5.882,41 zł tytułem wydatków (punkt VIII wyroku).

Dodano: 7 lipca 2020, Opublikował(a): Krystyna Karwat
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Świdnicy
Osoba, która wytworzyła informację: Monika Pieczara
Data wytworzenia informacji: 5 marca 2020