Portal Orzeczeń Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Świdnicy

WYROK

UZASADNIENIE

Apelacja nie jest uzasadniona.

Sąd Okręgowy, rozpoznając apelację, wziął pod uwagę ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd pierwszej instancji, gdyż są prawidłowe

i szczegółowe, podzielił również, jako wszechstronną i logiczną, dokonaną przez ten Sąd ocenę materiału dowodowego oraz rozważania prawne, uznając je za własne i nie dostrzegając potrzeby ponownego ich przytaczania.

W pierwszej kolejności, odnosząc się do zarzutu naruszenia przepisu art. 339 kpc, należy zauważyć, że przy wyrokowaniu zaocznym swoje przekonanie o zasadności powództwa sąd pierwszej instancji - zgodnie

z treścią art. 339 § 2 k.p.c. - opiera na domniemaniu prawdziwości twierdzeń powoda, pod warunkiem że nie budzą one uzasadnionych wątpliwości co do zgodności z prawdziwym stanem rzeczy. W razie więc jakiejkolwiek wątpliwości w tym zakresie sąd obowiązany jest przeprowadzić postępowanie dowodowe z urzędu i wydać wyrok zaoczny oparty na wynikach postępowania dowodowego, wyrok bowiem zaoczny, jak każdy wyrok, powinien być zgodny z prawdą. Gramatyczna wykładnia i cel przepisu prowadzą do nie budzącego wątpliwości wniosku, że przewidziane w art. 339 § 2 k.p.c. domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda dotyczy wyłącznie strony faktycznej wyroku i nie obowiązuje w zakresie prawa materialnego. Domniemanie to zastępuje jedynie postępowanie dowodowe. Ten wyjątkowy przepis nie może być wykładany rozszerzająco, zatem - jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy – jeżeli jego działanie nie rozciąga się na dziedzinę prawa materialnego, sąd rozpoznający sprawę w warunkach zaoczności obowiązany jest zawsze rozważyć, czy w świetle przepisów obowiązującego prawa materialnego twierdzenia powoda uzasadniają uwzględnienie jego żądania. W razie więc dojścia do negatywnych w tym względzie wyników sąd powinien wyrokiem zaocznym oddalić powództwo. Z taką sytuacją mamy do czynienia w rozpoznawanej sprawie. Sąd pierwszej instancji zasadnie bowiem stanął na stanowisku, że czynność dokonana w imieniu i na rzecz pozwanego, tj. umowa o honorarium, w której ustalono wynagrodzenie na rzecz strony powodowej na poziomie 1/3 odszkodowania, była czynnością nieważną. Czynność tę należało uznać za czynność przekraczającą zakres zwykłego zarządu, takich zaś czynności rodzice nie mogą dokonywać "samodzielnie", ponieważ, zgodnie z art. 101 § 3 kro, zawsze wymagane jest w tej mierze zezwolenie sądu. Ponieważ sąd udziela zezwolenia, a nie zgody, to konsekwencją jego braku jest nieważność dokonanej czynności i nie może ona być następnie konwalidowana (uchwała pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 30 kwietnia 1977 r., III CZP 73/76, OSNCP 1978, nr 2, poz. 19). Dla ustalenia, czy dana czynność mieści się w ramach zwykłego zarządu, czy też przekracza jego zakres, pomocne są kryteria subiektywne, a mianowicie ocena sytuacji majątkowej "posiadacza" majątku, wartość i charakter czynności w stosunku do wartości i charakteru głównych składników danego majątku oraz okoliczność odpłatnego albo nieodpłatnego (także "nieobciążliwego") nabycia danego przedmiotu. Z uwagi na specyfikę sytuacji dziecka uwzględnić trzeba ponadto i inne kryteria, w szczególności – jak trafnie podkreślił Sąd Rejonowy - wskazane w judykaturze Sądu Najwyższego "ciężar gatunkowy dokonywanej czynności, jej skutków

w sferze majątku małoletniego, wartości przedmiotu danej czynności oraz szeroko pojęte dobro dziecka i ochrona jego interesów życiowych".

W okolicznościach niniejszej sprawy obciążenie majątku pozwanego opłatą

w wysokości 25% wartości uzyskanego roszczenia, powiększoną o podatek VAT i kwotę 160zł, stanowiącą zwrot wydatków, było czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu, jeśli uwzględni się fakt, że kwota otrzymana przez małoletniego tytułem odszkodowania to 5.388,11zł, zaś honorarium należne stronie powodowej zgodnie z umową to kwota

1.816,83 zł. Umówione wynagrodzenie stanowiło zatem niewątpliwie znaczne obciążenie w sferze majątku pozwanego, dlatego zawarcie przedmiotowej umowy, zgodnie z art. 101 § 3 kro, wymagało zezwolenia sądu opiekuńczego, zaś jego brak – w świetle powyższych rozważań - musiał skutkować nieważnością tej umowy.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 kpc
w zw. z art. 505 ¹⁰ § 2 kpc i art. 505 ¹³ § 2 kpc , oddalił apelację.