Portal Orzeczeń Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Świdnicy

POSTANOWIENIE

Dnia 30 stycznia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Barbara Nowicka

Sędziowie SO Jerzy Dydo

SO Agnieszka Terpiłowska

Protokolant Violetta Drohomirecka

po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2018r.w Świdnicy

na rozprawie

sprawy z wniosku B. S. (1)

przy udziale A. S. (1)

o zasiedzenie

na skutek apelacji wnioskodawcy

od postanowienia Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śląskich

z dnia 10 lipca 2017 r., sygn. akt I Ns 251/16

p o s t a n a w i a:

I.  oddalić apelację;

II.  zasądzić od wnioskodawcy na rzecz uczestnika postępowania 1.350 zł kosztów postępowania apelacyjnego.

(...)

Sygn. akt II Ca 710/17

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Ząbkowicach Śląskich oddalił wniosek B. S. (1) o stwierdzenie zasiedzenia części działki nr (...) położonej w K. przy ul (...) zabudowanej budynkiem mieszkalnym oznaczonym numerem (...).

Swoje rozstrzygnięcie oparł na następujących ustaleniach faktycznych: nieruchomość położona w K. przy ul. (...) składająca się z działki numer (...) zabudowanej budynkiem mieszkalnym typu bliźniak jest własnością uczestnika A. S. (1).

W części budynku oznaczonego numerem (...) zamieszkuje wnioskodawca B. S. (1) z rodziną, zaś w części budynku oznaczonego (...)zamieszkuje uczestnik A. S. (1) wraz z rodziną. Budynek został wybudowany na działce, która została nabyta przez A. S. (1).

Decyzję o budowie domu podjął ojciec stron D. S. (1). To on też podejmował wszystkie ważne decyzje związane z budową domu; załatwiał pozwolenia na budowę , wybrał projekt domu. Na jego wniosek w dniu(...). wydana została decyzja o zatwierdzeniu planu realizacyjnego budowy budynku mieszkalnego. Decyzja o budowie domu podjęta została ze względu na zły stan starego budynku mieszkalnego znajdującego się na gospodarstwie rolnym (...)

Zanim powstał budynek typu bliźniak strony i ich rodzice zamieszkiwali w budynku mieszkalnym obok kuźni. Ojciec stron D. S. (1) był kowalem. W dniu 5 listopada 1975r., zostało udzielone zezwolenie na budowę budynku jednorodzinnego typu bliźniak na nieruchomości składającej się z działki numer (...) położonej w K. przy ul. (...), stanowiącej własność A. S. (1). Wniosek ten złożył D. S. (1) i uczestnik A. S. (1).

Kiedy rozpoczynała się budowa domu wnioskodawca B. S. (1) był w wojsku. Pieniądze na budowę pochodziły z pracy w kuźni. Częściowo budowa budynku zakończyła się w 1978r. Jesienią 1978r., strony wraz z rodzicami wprowadziły się do budynku mieszkalnego – do części oznaczonej numerem (...)

Druga część budynku oznaczona numerem(...) nie była jeszcze wykończona; nadal trwały tam prace budowlane. Wnioskodawca zajął pokój na piętrze budynku, zaś rodzice drugi pokój na piętrze. Na dole był pokój gościnny i kuchnia. Druga część budynku numer (...) wykończona została przed weselem uczestnika A. S. (1) w (...). Uczestnik po zawarciu związku małżeńskiego przeprowadził się do części budynku numer (...)Po wyprowadzeniu się uczestnika wnioskodawca nadal zajmował jeden pokój. Rodzice stron nadal zajmowali dotychczasowy pokój na górze. Wszyscy korzystali też z kuchni i ubikacji.

Strony użytkują również ogródki przy zajmowanych częściach nieruchomości. (...), wnioskodawca zawarł związek małżeński.

Od tego czasu wnioskodawca wraz z żoną zajął górę budynku. Rodzice – D. i G. S. (1) przeprowadzili się na parter budynku. Po zawarciu związku małżeńskiego wnioskodawca na górze zrobił sobie oddzielną kuchnię.

Kiedy żył ojciec stron D. S. (1) to on ponosił koszty związane z opłatami podatku za część budynku numer (...). Uczestnik A. S. (1) ponosił koszty za część numer (...). Decyzję taką podjął ojciec stron D. S. (1). (...)., zmarł D. S. (1). Kiedy żył D. S. (1) to on podejmował wszystkie ważne decyzje dotyczące domu. Za jego życia naprawiane były gzymsy na budynku. Decyzje o konieczności ich naprawy podjął D. S. (1). Wówczas było też wykonywane odwodnienie budynku, malowanie budynku, mury oporowe oraz ogrodzenie, remont dachu. O wszystkim decydował D. S. (1).

W dniu (...)., D. S. (1) wniósł wniosek do zakładu energetycznego o zainstalowanie w budynku mieszkalnym przyłączenia urządzeń elektrycznych – dla oświetlenia i siły. W dniach (...)., w budynku mieszkalnym w K. przy ul. (...) dokonana została kontrola przewodów kominowych na zlecenie D. S. (1). W dniu (...) zmarła matka stron.

Po śmierci matki wnioskodawca poinformował brata A. S. (1), że zajmie dół budynku, w którym wcześniej zamieszkiwała ich matka. Uczestnik nie wyraził na to zgody i zamknął dostęp na dół budynku mieszkalnego, gdzie mieszkała matka stron oraz zażądał od wnioskodawcy czynszu za zajmowanie budynku.

Wnioskodawca był przekonany, że nieruchomość na której posadowiony jest budynek mieszkalny stanowi własność jego ojca D. S. (2). Wnioskodawca rozmawiał z ojcem wiele razy o uregulowaniu stanu prawnego nieruchomości. O tym, że właścicielem nieruchomości jest uczestnik dowiedział się po śmierci ojca. Po śmierci ojca wnioskodawca próbował nakłonić brata do przekazania mu części nieruchomości. Zagroził mu również zabraniem kuźni.

Rodzice wnioskodawcy i uczestnika- D. i G. S. (1) byli właścicielami gospodarstwa rolnego położonego w K.. Na terenie tego gospodarstwa znajdowała się kuźnia, w której pracował D. S. (1) i uczestnik A. S. (2). Po śmierci D. S. (1) z kuźni korzystał - A. S. (1). Wnioskodawca nie pracował w kuźni. W (...) podjął pracę w (...) w Z.. Pracował tam do (...).

W dniu(...), pomiędzy D. S. (1) i G. S. (1) a wnioskodawcą zawarta została umowa przekazania własności gospodarstwa rolnego składającego się z działek numer (...) o powierzchni 1,70ha., położonego w K. oraz udziału w wysokości (...)części w działce siedliskowej numer (...). Po przekazaniu gospodarstwa rolnego wnioskodawca pracował w nim. Gospodarstwo to wnioskodawca sprzedał. W dniu 2 stycznia 1987r., pomiędzy wnioskodawcą a uczestnikiem zawarta została umowa najmu kuźni. Wnioskodawca ponosił koszty związane z opłatą podatku od nieruchomości za rok 2009-2014r. W latach 1995-2000r.wnioskodawca B. S. (1) opłacał również ubezpieczenie budynku za zajmowaną na piętrze część. Wnioskodawca we wrześniu 1998r., zawarł umowę o dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków z budynku mieszkalnego położonego w kamieńcu (...) przy ul. (...). Następne umowy zawarte zostały w dniu 16 lutego 2005r., 1 września 2006r., 14 stycznia 2011r. W dniu 17 sierpnia 2002r., wnioskodawca zawarł umowę o dostarczanie energii elektrycznej do budynku mieszkalnego położonego w K. przy ul. (...). W latach 1995, 1996, 1998, 2012 opłaty za wykonane usługi kominiarskie w budynku w K. przy ul. (...) ponosił wnioskodawca. Pismem z dnia 27 listopada 2015r. A. S. (1) wezwał B. S. (1) do zawarcia umowy najmu w związku z korzystaniem przez wnioskodawcę z części nieruchomości przy ul. (...). Zażądał też od wnioskodawcy czynszu w wysokości (...). Wnioskodawca B. S. (1) odmówił zawarcia umowy najmu. Wcześniej uczestnik nie żądał od wnioskodawcy żadnych pieniędzy za mieszkiwanie w budynku numer (...).

Przy takich ustaleniach faktycznych Sąd Rejonowy oddalił wniosek wskazując, że wnioskodawca nie był posiadaczem samoistnym przez czas niezbędny do nabycia jej własności przez zasiedzenie. W sprawie bezspornym było, że nieruchomość położona w K. przy ul. (...) składająca się z działki numer (...) zabudowanej budynkiem mieszkalnym typu bliźniak jest własnością uczestnika A. S. (1). Bezspornym było też, to, że w części budynku oznaczonym numerem (...) zamieszkuje wnioskodawca B. S. (1) z rodziną, zaś w części budynku oznaczonego numerem (...) zamieszkuje uczestnik wraz z rodziną.

Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, że budowa domu rozpoczęła się w 1975r. Wnioskodawca i uczestnik zeznali, że decyzję o budowie domu podjął ich ojciec D. S. (1), ponieważ stare zabudowania gdzie wcześniej mieszkała cała rodzina były w złym stanie.

Zarówno wnioskodawca jak i uczestnik zeznali, że kiedy podjęta została decyzja o budowie, wnioskodawca był wówczas w wojsku. Wnioskodawca zeznał, że o budowie domu dowiedział się z listu od matki, która napisała mu, że ojciec chce się budować. Oboje zeznali, że to ich ojciec podejmował wszystkie ważne decyzje związane z budową domu; załatwiał pozwolenia na budowę , wybrał projekt domu. Wnioskodawca zeznał, że wszystkie decyzje związane z budową podejmował ojciec, wybrał projekt, załatwiał wszystkie pozwolenia, załatwiał materiały. Potwierdził to uczestnik. Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika też, że w 1978r wykończona została część budynku oznaczona numerem (...) i wnioskodawca oraz uczestnik wraz z rodzicami wprowadzili się do tej części. Druga część budynku oznaczona numerem (...) nie była jeszcze wykończona; nadal trwały tam prace budowlane. Wnioskodawca wraz z uczestnikiem zajął pokój na piętrze budynku, zaś rodzice drugi pokój na piętrze.Na dole był pokój gościnny i kuchnia, z którego wszyscy korzystali. Druga część budynku numer (...) wykończona została przed weselem uczestnika w 1983r. A. S. (1) po zawarciu związku małżeńskiego przeprowadził się do części budynku numer (...).

Po wyprowadzeniu się uczestnika wnioskodawca nadal zajmował jeden pokój. Rodzice stron nadal zajmowali dotychczasowy pokój na górze. Wszyscy korzystali też z kuchni i ubikacji. 20 kwietnia 1991r., wnioskodawca zawarł związek małżeński. Od tego czasu wnioskodawca wraz z żoną zajął górę budynku. Rodzice – D. i G. S. (1) przeprowadzili się na parter budynku. Kiedy żył ojciec stron to on uiszczał wszystkie opłaty związane z nieruchomością oznaczoną numerem (...)Sąd nie dał wiary twierdzeniom wnioskodawcy B. S. (1), że to on ponosił od początku opłaty za tę część budynku. Na tę okoliczność nie przedstawił on bowiem żadnych dowodów.

Nakazy płatnicze, które przedłożył wnioskodawca oraz dowody wpłat dotyczą okresu po śmierci ojca. Również umowy ubezpieczenia I piętra budynku pod numerem (...) dotyczą okresu już po śmierci D. S. (1).

Sąd dał zatem wiarę twierdzeniom uczestnika, że kiedy żył ojciec to on ponosił opłaty za część budynku (...), a wnioskodawca przejął opłaty za budynek dopiero po śmierci ojca. Podobnie przedstawia się sprawa związana z korzystaniem z działki przylegającej do budynku (...). Z zeznań uczestnika wynika, że kiedy żył ojciec działkę przy domu przynależną do części (...) uprawiali rodzice - matka z przodu sadziła kwiatki zaś ojciec z tyłu domu ziemniaki i pomidory. Potwierdził to wnioskodawca.

Okoliczności te wskazują na zależny a nie samoistny charakter posiadania wnioskodawcy. Skoro bowiem wnioskodawca nie czuł się w obowiązku wypełniania podstawowego ciężaru jaki jest przypisany właścicielowi tj., opłat za nieruchomość i podatków nie można uznać, że jego wola korzystania z nieruchomości miała charakter właścicielski. Zaznaczyć też należy, że wnioskodawca nie przedłożył żadnych dowodów świadczących o tym, iż finansowo partycypował w kosztach budowy domu. Wnioskodawca potwierdził natomiast, że pieniądze na budowę domu pochodziły z pracy w kuźni. Dodał ponadto, że on w kuźni nie pracował, gdyż w 1976r., podjął pracę w (...). W ocenie sądu zależnego charakteru posiadania wnioskodawcy nie zmienia też fakt, że jak wynika z jego twierdzeń przeprowadzał on remonty nieruchomości w szczególności naprawę gzymsów, odwodnienie budynku, malowanie domu. Jednocześnie jednak z jego zeznań wynika, kiedy stwierdził, że gzymsy wymagają naprawy poinformował o tym ojca i to ojciec podjął decyzję o naprawie, bo to ojciec podejmował wszystkie decyzje dotyczące budynku. Okoliczności te potwierdził również A. S. (1) zeznając, że kiedy żył D. S. (1) to on podejmował wszystkie decyzje. Dodatkowo potwierdza to brak po stronie wnioskodawcy charakteru samoistnego posiadania.

Pierwszy z elementów budujących samoistne posiadanie występuje wtedy gdy dana osoba znajduje się w sytuacji pozwalającej jej na korzystanie z rzeczy w taki sposób, w jaki mogą to czynić osoby, którym przysługuje do rzeczy prawo własności. Wola zaś władania dla siebie przejawia się w podejmowaniu decyzji, które wskazują na to, że posiadacz traktuje rzecz jako pozostającą w jego sferze swobodnej dyspozycji , przy czym ocena podejścia dokonywana jest w sposób obiektywny, z punktu widzenia otoczenia.

Z przytoczonych wyżej okoliczności wynika, że wnioskodawca nie czuł się swobodnym właścicielem nieruchomości w części 2A skoro wszystkie strategiczne decyzje co do niej podejmował nie on tylko ojciec.

Zaznaczyć też należy, że o posiadaniu samoistnym nie przesądza sam fakt samodzielnego wykonywania usprawnień, czy też kosztów remontu lub modernizacji budynku, gdyż wykonywanie tych czynności uzasadnione jest faktem zamieszkiwania, a co za tym idzie zamiarem polepszenia warunków mieszkaniowych. Jednakże aby wykonywanie remontów decydowało o samoistności posiadania musi jeszcze zaistnieć wola działania w sposób jak właściciel. A tej woli z uwagi na powyższe okoliczności po stronie wnioskodawcy brak. Stanowisko Sądu jest tym bardziej uzasadnione gdy weźmie się pod uwagę, że również świadkowie słuchani przed sądem nie traktowali wnioskodawcy jako właściciela części budynku (...).

Świadek E. S., H. W., W. P. zeznali, że kiedy żył ojciec stron to on o wszystkim decydował. H. W. i W. P. zeznały ponadto, że kiedy żył D. S. (1) to było to tak, że to wnioskodawca mieszkał z rodzicami jako ich syn. Świadkowie M., Z. K. wprost zeznali, że myśleli, że właścicielem jest ojciec. Z tych też powodów Sąd uznał, że po stronie wnioskodawcy posiadanie miało charakter posiadania zależnego wywodzącego się ze stosunków więzi rodzinnej z ojcem i uczestnikiem. O posiadaniu samoistnym można by ewentualnie mówić od czasu śmierci ojca wnioskodawcy, tj. od 21 marca 1997r.Wówczas bowiem jak wynika z okoliczności sprawy wnioskodawca rozpoczął opłacać podatki od nieruchomości oraz opłaty związane z korzystaniem z części (...), co można by uznać za przekształcenie posiadania w posiadanie samoistne. Jednakże zaznaczyć należy, że wówczas brak jest spełnienia drugiej przesłanki, tj., upływu okresu czasu przyjętego do stwierdzenia zasiedzenia.

Nie ulega bowiem wątpliwości, że nawet gdyby przyjąć spełnienie przesłanki samoistnego posiadania, to po stronie wnioskodawcy zachodzi zła wiara. Dobra lub zła wiara posiadacza nieruchomości wpływa na długość okresu czasu niezbędną do nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie. W przypadku posiadacza w dobrej wierze wystarczający jest okres lat 10, zaś w przypadku posiadacza w złej wierze okres lat 20. Przy dokonywaniu oceny dobrej lub złej wiary posiadacza uwzględnia się moment objęcia przez niego nieruchomości w posiadanie samoistne. Posiadaczem w dobrej wierze jest ten, kto posiada usprawiedliwione okolicznościami przekonanie, że posiada rzecz zgodnie z prawem, które mu przysługuje. Dobrą wiarę wyłącza nie tylko pozytywna wiadomość o braku praw do rzeczy, ale także brak wiadomości spowodowany niedbalstwem, polegającym na przykład na nie sprawdzeniu stanu prawnego nieruchomości posiadającej księgę wieczystą.

Z okoliczności sprawy w szczególności zeznań samego wnioskodawcy wynika, że w chwili kiedy rozpoczynała się budowa domu i kiedy wprowadzał się do domu wiedział, że nieruchomość nie stanowi jego własności. Zeznał bowiem, że o tym iż część nieruchomości ma być dla niego dowiedział się w chwili przepisania na niego gospodarstwa rolnego tj., w 1982r. Jak sam zeznał na początku nic nie było pewne czy ta nieruchomość ma być dla niego. Ojciec bowiem nosił się z zamiarem - jak zeznał - przekazania części nieruchomości - jednej z sióstr. W chwili więc wprowadzenia się do domu wnioskodawca miał świadomość , że właścicielem nie jest on. Zatem uzasadnia to przyjęcie po jego stronie złej wiary. A co za tym idzie termin do przyjęcia zasiedzenia wynosi 30 lat.

Zatem termin po upływie którego można by przyjąć stwierdzenie zasiedzenia upłynąłby dopiero w dniu 22 marca 2027r. Jednakże w takiej sytuacji przedmiotem zasiedzenia mógłby być co najwyżej udział w nieruchomości bowiem wnioskodawca nigdy nie objął w posiadanie całości nieruchomości znajdującej się w części (...)Po śmierci ojca zajmował bowiem tylko piętro budynku i korzystał z części działki przy domu. Po śmierci ojca dół nieruchomości zajmowała matka wnioskodawcy zaś po jej śmierci część ta została zamknięta.

Apelację od powyższego postanowienia wniósł wnioskodawca zaskarżając je w całości i zarzucając mu:

1.  naruszenie prawa materialnego art.-176 k.c. poprzez jego niezastosowanie i nierozważenie kwestii dziedziczności posiadania i wwiązanie jego jako następcy prawnego D. S. (1) w jego sytuację prawną i na tej podstawie ustalenie, że nabył własność spornej nieruchomości przez zasiedzenie w 2008 roku tj. po upływie 30 lat od daty wprowadzenia się przez strony oraz ich rodziców do wybudowanego domu;

2.  uchybienie przepisom procedury tj. art. 233 § 1 k,p.c., które miało wpływ na treść wydanego orzeczenia, bowiem prowadziło do naruszenia prawa materialnego art. 172 k.c, a wyrażające się w dowolnej ocenie dowodów i wyciągnięciu nielogicznych wniosków poprzez ustalenie, że jego posiadanie miało charakter posiadania zależnego wywodzącego się ze stosunków więzi rodzinnej z ojcem i uczestnikiem, podczas gdy w umowie przekazania własności i posiadania gospodarstwa rolnego z dnia (...). nr (...) rodzice stron D. i G. S. (1) ukształtowali swój stosunek zależności w stosunku do niego, w ten sposób, iż zastrzegli na swoją rzecz: „prawo do dożywotniego bezpłatnego użytkowania 1 pokoju i 1 kuchni położonych na parterze na wprost od wejścia w budynku(...)", a zatem to D. i G. S. (1) realizując dożywotnio przysługujące im prawo byli posiadaczami zależnymi w stosunku do niego jako zajmującego wraz z nimi część 2a spornego budynku; art. 328 § 2 k.p.c. wyrażające się w zaniechaniu przez Sąd I instancji przedstawienia wywodu, z którego wynikałaby ocena Sądu, iż w konkretnym wypadku niniejszej sprawy przedmiotem zasiedzenia mógłby być co najwyżej udział w nieruchomości, podczas gdy fizyczne wydzielenie przez sąd nieruchomości w sprawie o zasiedzenie jest dopuszczalne, gdy wniosek dotyczy zasiedzenia fizycznie oznaczonej części nieruchomości dającej się wydzielić, a z taką sytuacją mamy do czynienia w konkretnym wypadku niniejszej sprawy.

Wskazując na te zarzuty wnioskodawca domagał się zmiany zaskarżonego postanowienia poprzez ustalenie, że nabył własność udziału w (...) nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym położonym na działce gruntu oznaczonej nr ewidencyjnym (...), położonej w K. przy ul. (...), ewentualnie na wypadek gdyby Sąd II instancji podzielił jego stanowisko również w zakresie zarzutu w pkt. 3 apelacji, wniósł o: uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Sąd Okręgowy rozpoznając apelację podzielił ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego, wyciągnięte zeń wnioski mające uzasadnienie w zebranym w sprawie materiale dowodowym i ocenę prawną tego Sądu i zważył co następuje:

Apelacja podlegała oddaleniu a jej zarzuty i wnioski w niczym nie podważają trafności rozstrzygnięcia Sądu I instancji, stanowiąc jedynie nieuprawnioną polemikę z ustaleniami tego Sądu, dążącą do przedstawienia korzystnego dla skarżącego stanu faktycznego, co do samoistnego posiadania przez niego części nieruchomości położonej w K. przy ul. (...).

Przesłankami nabycia własności nieruchomości w drodze zasiedzenia są w myśl art. 172 kc posiadanie samoistne oraz upływ czasu i związana z nim kwalifikacja dobrej lub złej wiary w chwili uzyskania posiadania.

Słusznie przyjął Sąd Rejonowy, że wnioskodawca nie był posiadaczem samoistnym części nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) zabudowaną budynkiem mieszkalnym nr (...), przynajmniej do 21 marca 1997r. kiedy to zmarł jego ojciec D. S. (1).

Ustalenia Sądu I instancji, co do charakteru posiadania i kwalifikacji złej wiary wnioskodawcy w przypadku ewentualnej zmiany posiadania zależnego w posiadanie samoistne są prawidłowe i znajdują potwierdzenie w zebranych dowodach, które zostały poddane przez Sąd wnikliwej, wszechstronnej ocenie, nie uchybiającej przepisowi art. 233 § 1 kpc.

Z niewadliwych ustaleń Sądu Rejonowego wynika, że uczestnik postępowania A. S. (1) jest właścicielem nieruchomości położonej w K. przy ul. (...) składającej się z działki gruntu nr (...) zabudowanej budynkiem mieszkalnym typu bliźniak oznaczonym numerami (...)od (...)

Po otrzymaniu 5 listopada 1975r. pozwolenia na budowę domu jednorodzinnego ojciec uczestników D. S. (1) rozpoczął przy pomocy syna A. budowę z dochodów uzyskanych z pracy w kuźni. W momencie rozpoczęcia budowy B. S. (1) był w wojsku. W 1978 r. został wybudowany budynek oznaczony nr (...), do którego jesienią 1978r. wprowadzili się rodzice – D. i G. S. (2) oraz synowie B. i A..

Bracia B. i A. zajęli jeden pokój na piętrze, rodzice drugi pokój na piętrze a na parterze budynku znajdował się pokój gościnny i kuchnia do wspólnego użytku. Budowa była kontynuowana. Druga część budynku oznaczona nr (...) została wykończona przed ślubem A. S. (1) w (...). Po ślubie A. wraz z żoną przeprowadzili się do budynku nr (...) a B. S. (1) mieszkał już teraz sam w pokoju na piętrze budynku nr (...), a jego rodzice nadal zajmowali drugi pokój na piętrze w tym domu.

(...)wnioskodawca się ożenił i po ślubie zajął wszystkie pomieszczenia na piętrze w budynku nr (...), zrobił oddzielną kuchnię a rodzice przeprowadzili się na parter tego budynku. (...). zmarł D. S. (1) i od tego czasu mieszkanie na parterze zajmowała G. S. (1) do chwili swojej śmierci 13 marca 2014r. Po śmierci matki wnioskodawca oświadczył uczestnikowi, że zajmuje pomieszczenie na parterze budynku dotychczas zamieszkane przez matkę, ale uczestnik nie wyraził na to zgody, zamknął je i zażądał od brata czynszu za zajmowanie budynku nr (...).

Do chwili śmierci D. S. (1) jako głowa rodziny podejmował wszystkie ważne decyzje dotyczące budowy domu, zamieszkiwania w nim, remontów, modernizacji, bieżącej konserwacji. On też płacił podatki za część działki nr (...), na której był posadowiony budynek nr (...), a za drugą część działki podatek opłacał uczestnik postępowania.

Wnioskodawca do śmierci ojca był przekonany, że właścicielem nieruchomości jest D. S. (1). Podobnie myśleli sąsiedzi i znajomi rodziny, którzy uważali, że B. S. (2) mieszkał u swoich rodziców. Wobec powyższego należy przyjąć, że co najmniej do śmierci D. S. (1) wnioskodawca był posiadaczem zależnym części nieruchomości (art.336kc) a takie posiadanie nie prowadzi do zasiedzenia.

Wprawdzie w polskim prawie cywilnym nie obowiązuje zasada, że nikt nie może zmienić sobie samowolnie rodzaju posiadania, a więc posiadacz zależny może przekształcić swoje posiadanie zależne w samoistne, ale skuteczność takiego przekształcenia, z punktu widzenia zasiedzenia, wymaga aby zamanifestował tę zmianę w sposób widoczny dla otoczenia. Zmiana taka, która ogranicza się tylko do samej świadomości posiadacza, bez należytego uzewnętrznienia jest prawnie bezskuteczna.

Sąd Rejonowy trafnie uznał, że o zmianie rodzaju posiadania wnioskodawcy z zależnego na samoistne i zamanifestowaniu tego na zewnątrz można mówić co najwyżej od 21 marca 1997r. Po śmierci ojca wnioskodawca przejął obowiązek płacenia podatków za budynek nr (...), samodzielnie przeprowadzał remonty, konserwacje. Zatem od tej daty mógł najwcześniej rozpocząć się bieg terminu zasiedzenia przy założeniu złej wiary posiadacza.

Posiadaczem w złej wierze jest ten, kto w danych okolicznościach wie albo przy dołożeniu należytej staranności powinien wiedzieć , że wykonywane prawo nie przysługuje jemu, lecz innemu podmiotowi. I takim posiadaczem w świetle zebranych dowodów był B. S. (2), bowiem o dobrej lub złej wierze samoistnego posiadacza rozstrzyga chwila objęcia nieruchomości w posiadanie. Przy przyjęciu złej wiary wnioskodawcy zasiedzenie jeszcze by nie nastąpiło z braku upływu odpowiedniego czasu (art.172 § 1 i 2 kc).

Jednakże w rozpoznawanej sprawie występują jeszcze inne okoliczności, które nie pozwalają na stwierdzenie, że doszło do zasiedzenia. Przedmiotem nabycia własności przez zasiedzenia może być nieruchomość, jej fizycznie wydzielona część bądź udział w prawie własności. Dopuszczalne jest także nabycie w drodze zasiedzenia własności lokalu mieszkalnego stanowiącego przedmiot odrębnej własności. B. S. (2) we wniosku domagał się stwierdzenia, że nabył przez zasiedzenie z dniem 8 lutego 2002r. własność części nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym nr (...) –wydzielonej z działki nr (...). Wskazał więc na wydzieloną fizycznie część nieruchomości aczkolwiek nie podał o jakiej powierzchni. Natomiast w apelacji wniósł już o ustalenie, że nabył własność udziału w(...)części prawa własności nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym przy ul. (...) na działce gruntu nr (...) w K.. Jest to niedopuszczalna zmiana żądania w postępowaniu apelacyjnym (art. 383 kpc) na którą słusznie zwrócił uwagę uczestnik postępowania.

Ponadto nie można zasiedzieć jednego czy kilku pokoi w lokalu mieszkalnym nie stanowiącym odrębnej własności.

Z zebranego w sprawie materiału wynika, że jeśli można by mówić o posiadaniu samoistnym wnioskodawcy to jedynie 2 pokoi, kuchni, łazienki i ewentualnie innych pomieszczeń na piętrze budynku nr (...), bowiem tylko tę część domu zajmuje on wraz ze swoją rodziną od kwietnia 1991r. Na parterze budynku nr (...) mieszkali najpierw jego rodzice a po śmierci ojca – do (...). matka. Nie więc podstaw do przyjęcia, że B. S. (2) był również posiadaczem części budynku na parterze. A takie posiadanie wnioskodawcy nie mogło prowadzić do zasiedzenia własności części nieruchomości, bądź udziału w jej własności.

Przechodząc do konkretnych zarzutów sformułowanych w apelacji należy wskazać, że są one całkowicie chybione oraz pozostają we wzajemnej sprzeczności.

Sąd Rejonowy nie naruszył art. 176 kc poprzez jego niezastosowanie do stanu faktycznego ustalonego w sprawie. Powołując się na ten przepis wnioskodawca uważa, że może zaliczyć do okresu swojego posiadania nieruchomości posiadanie swojego ojca D. S. (2). Jednakże analizując dokładniej ten zarzut nasuwa się wniosek, że B. S. (2) zmienił stanowisko prezentowane w toku postępowania przed Sądem Rejonowym i domaga się stwierdzenia zasiedzenia z datą 2008r. przez ojca D. S. (1) a sam uważa sią za następcę prawnego ojca, który „odziedziczył” po nim posiadanie części nieruchomości.

Taka konstrukcja prawna jest jednak nieuprawniona. Nie ma w materiale sprawy dowodów na to, że D. S. (1) czuł się posiadaczem samoistnym części nieruchomości obejmującej budynek nr (...), pomimo, iż za życia podejmował w sposób władczy wszystkie ważne decyzje odnoszące się do nieruchomości.

Powyższy zarzut jest sprzeczny z zarzutem zamieszczonym w pkt 2 apelacji, w którym skarżący twierdzi, że Sąd Rejonowy błędnie ustalił z naruszeniem art. 233 § 1kpc, że jego posiadanie miało charakter posiadania zależnego wywodzącego się ze stosunków więzi rodzinnej z ojcem i uczestnikiem, podczas gdy to jego rodzice byli posiadaczami zależnymi w stosunku do niego, o czym ma świadczyć treść umowy przekazania własności gospodarstwa rolnego z (...)

Także i ten zarzut obrazy prawa procesowego jest bezzasadny. Umową z (...) zawartą przed Naczelnikiem Gminy K. G. i D. S. (3) przekazali synowi B. S. (1) własność i posiadanie gospodarstwa rolnego o powierzchni (...)ha w skład którego wchodzą działki gruntu nr nr(...)oraz udział w(...)części działki siedliskowej nr (...).

Wprawdzie w umowie tej zawarło się stwierdzanie, że strony umowy określiły sposób korzystania przez rolnika z budynków i oświadczyły, że zbywcy gospodarstwa będą mieli prawo do dożywotniego bezpłatnego użytkowania 1 pokoju i 1 kuchni położonych na parterze na wprost od wejścia w budynku nr (...), ale powyższy zapis jest bezskuteczny i nie ma żadnej doniosłości prawnej zgodnie z zasadą nemo plus iuris transferre potest quam ipse habet.

W skład gospodarstwa rolnego przekazanego przez rodziców uczestników B. S. (1) nie wchodziła nieruchomość - działka nr (...) z budynkiem mieszkalnym nr (...) a G. i D. S. (3) wiedzieli, że nie są właścicielami tej nieruchomości.

Nie można tym samym podzielić poglądu wnioskodawcy, że D. S. (1) zawierając tę umowę postawił syna w pozycji właściciela zaś siebie i żonę jako posiadających służebność dożywotniego zamieszkiwania w części budynku nr (...), co potwierdza, że czuł się właścicielem nieruchomości zabudowanej domem „bliźniakiem”.

Całkowicie niezrozumiały jest natomiast zarzut dotyczący obrazy art. 328 § 2 kpc poprzez zaniechanie przez Sąd I instancji przedstawienia wywodu, z którego wynikałaby ocena Sądu, że przedmiotem zasiedzenia w tej sprawie mógłby być co najwyżej udział w nieruchomości, podczas gdy jest dopuszczalne zasiedzenie fizycznie wydzielonej części nieruchomości. To wnioskodawca w toku postępowania pierwszoinstacyjnego utrzymywał, że zasiedział wydzieloną część nieruchomości działki nr (...) a swoje stanowisko zmienił w apelacji.

Natomiast Sąd Rejonowy w rozważaniach prawnych stwierdził, że istnieje możliwość nabycia przez zasiedzenie zarówno udziału we własności nieruchomości jak i jej wydzielonej fizycznie części.

Ponadto zarzut wadliwego sporządzenia uzasadnienia z naruszeniem art. 328 § 2 kpc, może być skutecznie postawiony jedynie wówczas gdy jego wady konstrukcyjne całkowicie uniemożliwiają kontrolę instancyjną orzeczenia i zrozumienie wywodu sądu oraz jego weryfikację. Taka sytuacja nie ma miejsca w rozpoznawanej sprawie. Wobec powyższego Sąd Okręgowy oddalił apelację na podstawie art. 385 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc a o kosztach postępowania apelacyjnego orzekł zgodnie z art. 520 § 3 kpc w zw. z art.391 § 1 kpc i § 5 pkt 1, § 2 pkt 6 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( tj. Dz.U. z 2018r. poz. 265).

(...)