Portal Orzeczeń Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Świdnicy

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 6 października 2022r. Sąd Rejonowy oddalił powództwo (...) w K. o uznanie za bezskuteczną umowy darowizny zawartej w dniu 13 marca 2017 r. pomiędzy pozwanym M. Ł. i dłużniczką B. Ł., która dotyczyła prawa własności lokalu mieszkalnego położonego w W. przy ul. (...), w celu umożliwienia stronie powodowej dochodzenia jej wierzytelności wynikających z prawomocnych nakazów zapłaty wydanych przez Sąd Rejonowy L. Z. w L.: z dnia 28 listopada 2017r. sygn. akt (...), z dnia 28 listopada 2017 r. sygn. akt (...)oraz z dnia 28 listopada 2017 r. sygn. akt (...)

Sąd Rejonowy poczynił ustalenia faktyczne (k. (...) odwr. – (...)), które Sąd Okręgowy przyjął za własne (art. 387 § 2 ^{( 1 )}pkt 1 kpc).

Sąd Okręgowy również za własne przyjął oceny Sądu pierwszej instancji (k. (...) odwr. – (...) odwr., art. 387 § 2 ^{( 1 )}pkt 2 kpc), uzupełniając je o rozważania przedstawione w dalszej części uzasadnienia.

W apelacji od powyższego wyroku strona powodowa podniosła zarzuty opisane w apelacji (k. (...) odwr.), tj. naruszenia:

- przepisów prawa materialnego, tj. art. 527 i n. kc,

- przepisów prawa procesowego, tj. art. 1000 § 1 kc,

- przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 233 § 1 kpc,

Wskazując na powyższe zarzuty strona powodowa wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie zgodnie z żądaniem pozwu oraz o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu za obie instancje.

Sąd Okręgowy rozpoznając apelację zważył co następuje. Apelacja strony powodowej nie jest uzasadniona.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że punktem wyjścia dla oceny zasadności apelacji strony powodowej, jest ocena prawidłowości poczynienia przez Sąd pierwszej instancji ustaleń faktycznych, a co z kolei determinowało w istotnym zakresie ocenę zasadności innych podniesionych przez skarżącą stronę powodową zarzutów. Zatem w ocenie Sądu Okręgowego przeprowadzona przez Sąd Rejonowy ocena dowodów jest w zupełności poprawna i dokonana, wbrew stanowisku skarżącej strony powodowej, bez naruszenia wymogów przewidzianych w objętym zarzutem apelacji przepisie art. 233 § 1 kpc. Za trafny uznać należy bowiem pogląd wyrażany tak w orzecznictwie Sądu Najwyższego jak i sądów powszechnych, że jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (zob. m. in. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002r.II CKN 817/00 oraz Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 26 stycznia 2012 r. I ACa 1482/11). Mając na względzie powyższe rozważania skarżąca strona powodowa podnosząc zarzut naruszenia powołanego art. 233 § 1 kpc, ani w jego tezach, ani w uzasadnieniu w żaden skuteczny sposób nie podważyła prawidłowej oceny Sądu Rejonowego dowodów z dokumentów, zeznań świadków oraz korespondujących z nimi zeznań pozowanego, a o czym także w dalszej części rozważań.

Odnosząc się do powyższego jak i pozostałych zarzutów apelacji, w uzupełnieniu rozważań uzasadnienia Sądu pierwszej instancji, Sąd Okręgowy przede wszystkim zauważa, że w okolicznościach rozpoznawanej sprawy brak było podstaw do przyjęcia istnienia (oprócz braku wskazywanej przez Sąd Rejonowy przesłanki niewypłacalności dłużniczki w wyniku dokonanej czynności) przesłanki działania dłużniczki ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela. Okoliczności te, wbrew odmiennemu stanowisku strony powodowej (k. (...)), nie dawały bowiem podstaw do przyjęcia tego, że B. Ł. dokonując darowizny objętego żądaniem pozwu lokalu na rzecz swojego syna – pozwanego M. Ł., wiedziała, że wierzyciel będzie miał trudności z zaspokojeniem jego należności i w konsekwencji nastąpi jego pokrzywdzenie. Po pierwsze bowiem, jak wynika z niekwestionowanego w tym zakresie przez stronę powodową ustalenia Sądu Rejonowego (k. (...) odwr.), w chwili zawarcia umowy darowizny (13 marca 2017r.) zaległe zadłużenie B. Ł. wobec poprzednika prawnego powódki było niewielkie i łącznie z tytułu wszystkich trzech umów nie przekraczało koty 800 zł., a nadto jak wynikało z jej zeznań w charakterze świadka (k. (...)), które także nie zostały przez powódkę jakkolwiek skutecznie zakwestionowane, dłużniczka nie miała ówcześnie żadnego większego zadłużenia i wywiązywała się z ciążących na niej zobowiązań. Po drugie Sąd Okręgowy nie znalazł postaw (a nie uczyniła tego skutecznie również skarżąca strona powodowa) do kwestionowania twierdzeń pozwanego, jednolitych z zeznaniami jego jak i świadków, że darowanie lokalu mieszkalnego przez matkę synowi, było od dawna planowane w rodzinie, a nawet jak wynikało z powyższych dowodów, B. Ł. pierwotnie zamierzała wykupić mieszkanie na własność syna, co nie było możliwe z uwagi na to, że była on głównym najemcą. Ponadto brak wcześniejszej darowizny lokalu na rzecz pozwanego wynikał z tego, że wiązałoby się to z utratą uprawnienia bonifikaty z tytułu wykupu. Zważywszy zatem na więzi i relacje rodzinne stron umowy, jak i fakt że darczyńca w chwili umowy miała już (...) lata, tak przedstawiana przez świadków i pozwanego motywacja i przyczyny zawarcia umowy były wiarygodne. Wreszcie po trzecie za przyjęciem, że dłużniczka B. Ł. w chwili zawarcia umowy darowizny z pozwanym nie działała ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela, przemawiało i to, że w tym czasie (co podniósł pozwany w odpowiedzi na pozew i co nie zostało zanegowane przez powódkę – k. (...) odwr.) dłużniczka była świadoma tego, iż wierzyciel (poprzednik powódki) w chwili zawierania umów pożyczki posiadał wiedzę, o tym, że jest ona właścicielką lokalu obciążonego służebnością na rzecz syna i nie wyrażał jakiekolwiek zainteresowania prawem do tegoż lokalu, jako przedmiotem zabezpieczenia udzielonych pożyczek, a co z kolei dawało dłużniczce obiektywne podstawy do przyjęcia, że w takim stanie rzeczy, wierzyciel nie będzie wiązał rozporządzenia przez nią prawem do tegoż lokalu, ze swoim pokrzywdzeniem. Zauważyć też należy, że gołosłowne są twierdzenia powódki, iż do pokrzywdzenia wierzycieli zmierzało już obciążenie przez dłużniczkę prawa do lokalu służebnością ustanowioną na rzecz pozwanego w dniu 10 kwietnia 2014r., skoro zadłużenie B. Ł. stanowiła ówcześnie zaległość na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej jedynie w kwocie 6.000 zł, a którego okoliczności powstania i spłaty zostały wyjaśnione w jej zeznaniach (k. (...)). Z tych zatem już względów żądanie strony powodowej uznania za bezskuteczną umowy darowizny zawartej w dniu 13 marca 2017r. pomiędzy pozwanym M. Ł. i dłużniczką B. Ł., nie mogło podlegać uwzględnieniu, co również musiało skutkować oddaleniem apelacji powódki, przy bezzasadności jej zarzutów a w szczególności zarzutu naruszenia przepisu prawa materialnego, tj. art. 527 i n. kc.

W ocenie Sądu Okręgowego za całkowicie chybiony należy uznać również zarzut apelacji naruszenia art. 1000 § 1 kpc oraz art. 233 § 1 kpc (zarzut 4). Zgodnie bowiem z art. 1000 § 1 i 3 kpc z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności nie wygasają, a pozostają w mocy ujawnione przez wpis w księdze wieczystej lub złożenie dokumentu do zbioru albo nieujawnione w ten sposób, lecz zgłoszone najpóźniej na trzy dni przed terminem licytacji, użytkowanie, służebności i prawa dożywotnika, jeżeli przysługuje im pierwszeństwo przed wszystkimi hipotekami lub jeżeli nieruchomość nie jest hipotekami obciążona. Nie budzi zatem wątpliwości, wbrew odmiennej ocenie skarżącej, że prawidłowe jest stanowisko Sądu Rejonowego, iż prawo służebności ustanowienie na rzecz pozwanego, w przypadku prowadzenia przez powódkę egzekucji z nieruchomości, pozostałoby w mocy. Zupełnie chybiony jest zaś zarzut skarżącej, co do tego że właściwa ocena materiału dowodowego prowadziłaby do przyjęcia istnienia uprawniania wierzyciela do domagania się ustalenia wygaśnięcia prawa służebności do lokalu na rzecz pozwanego wobec jego niezamieszkiwania, jak podniosła skarżąca, „od kilku lat”. Tymczasem zgodnie z art. 293 § 1 kc służebność gruntowa wygasa wskutek niewykonywania przez lat dziesięć. W myśl zaś art. 297 kc do służebności osobistych stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych. Jak wynika zaś jednoznacznie z zeznań świadka B. Ł. oraz pozwanego, mieszkał on w przedmiotowym sprawie lokalu razem z matką aż do chwili zawarcia przez niego związku małżeńskiego, co miało miejsce w sierpniu 2017r. Zatem nawet przyjmując niewykonywanie od powyższej daty przez pozwanego służebności w rozumieniu powołanego przepisu, to do upływu przewidzianego w nim terminu 10 letniego, pozostał jeszcze bardzo długi okres (ok. 4 lat). Z powyższych zatem przyczyn również powyższe zarzuty apelacji nie mogły podlegać uwzględnieniu.

Nie miały również uzasadnienia (niezależnie od bezpodstawności żądania strony powodowej wobec nieistnienia omówionej wyżej przesłanki działania dłużniczki ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela) pozostałe zarzuty apelacji naruszenia art. 233 § 1 kpc (zarzut 3 oraz od 5 do 7), których istota sprowadza się do kwestionowania przyjęcia przez Sąd Rejonowy braku spełnienia przesłanki pokrzywdzenia wierzyciela, jako skutku objętej żądaniem pozwu umowy darowizny lokalu dokonanej przez B. Ł. na rzecz pozwanego. Sąd Okręgowy w całości podziela w tej kwestii stanowisko i argumentację Sądu pierwszej instancji. Natomiast zarzuty i wywody uzasadnienia apelacji, których istota stanowiła próbę sprowadzenia argumentacji Sądu do oceny potencjalnej skuteczności prowadzenia przez powódkę egzekucji z nieruchomości, są zupełnie chybione i nie odnoszą się do istoty rozważań Sądu. Istota ta zaś zawierała się w przyjęciu braku pokrzywdzenia wierzyciela przez dokonaną na rzecz pozwanego czynność darowizny lokalu, wobec jego realnie ocenianej wartości, przy uwzględnieniu możliwości jego sprzedaży w drodze egzekucji, w sytuacji obciążania go służebnością mieszkania, a która to egzekucja musiałaby być prowadzona przez powódkę w przypadku uznania umowy za bezskuteczną wobec niej. Trudno zatem odmówić trafności stanowisku Sądu pierwszej instancji co do tak postrzeganej wartości, w okolicznościach sprawy, przedmiotowego w sprawie lokalu, w sytuacji gdy, jak wskazał Sąd, powódka nie udowodniła innego stanu rzeczy, poprzez wnioskowanie o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego celem ustalenia wartości rynkowej lokalu obciążonego powyższą służebnością, a przede wszystkim na poziom wartości tak obciążonego prawa do lokalu wskazywała też postawa samego wierzyciela - poprzednika prawnego strony powodowej, który w chwili zawierania umów pożyczki (o czym już we wcześniejszych rozważaniach) posiadał wiedzę, o tym, że dłużniczka - B. Ł. jest właścicielką lokalu obciążonego służebnością na rzecz jej syna i nie wyrażał jakiekolwiek zainteresowania powyższym prawem do lokalu, jako przedmiotem zabezpieczenia udzielonych pożyczek. Z tych więc przyczyn, także powyższe zarzuty apelacji skarżącej, nie miały żadnych uzasadnionych podstaw.

Ze wskazanych zatem względów, gdy zarzuty apelacji skarżącej strony powodowej, nie podważyły trafności stanowiska Sądu pierwszej instancji, apelacja ta nie mogła podlegać uwzględnieniu.

Z powyższych przyczyn Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 kpc, oddalił apelację, a o kosztach postępowania apelacyjnego orzekł na podstawie art. 98 § 1, 1 ¹ i 3 w zw. z art. 99 kpc.

P. R. B. P. B.

Sygn. akt II Ca 1192/22 Ś., dnia 19 września 2023 r.

ZARZĄDZENIE

odnotować;

odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. strony powodowej za pośrednictwem portalu informacyjnego,

po skutecznym doręczeniu akta zwrócić Sądowi Rejonowemu w W-chu.