Portal Orzeczeń Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Świdnicy

WYROK

W IMIENIU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 05 lutego 2014 r.

Sąd Okręgowy / Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Świdnicy

Wydział VII Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący-Sędzia : SSO Joanna Sawicz

Protokolant :st. sekretarz sądowy Marta Kołodziejczyk

po rozpoznaniu w dniu 05 lutego 2014 r. w Świdnicy

sprawy (...) Spółki z o.o. w W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W.

przy udziale zainteresowanej W. R.

o ustalenie obowiązku ubezpieczenia społecznego i podstawy wymiaru

na skutek odwołania (...) Spółki z o.o. w W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W.

z dnia 18 lipca 2013 r. Nr (...)- (...)

oraz z dnia 18 lipca 2013r. znak: (...)

I.  oddala odwołania;

II.  zasądza od strony powodowej (...) Spółki z o.o. w W. na rzecz strony pozwanej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VII U 1374/13

Strona powodowa (...) Sp. z o.o. w W. odwołał się od dwóch decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. z dnia 18.07.2013r. znak (...)- (...) stwierdzającej podleganie obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu w okresie od 1.05.2004r. do 11.03.2012r. W. R. jako osoby wykonującej pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek (...) oraz od decyzji z dnia 18.07.2013r. znak (...)- (...) ustalającej wysokość podstawy wymiaru składek z tytułu ubezpieczenia emerytalnego, rentowego, wypadkowego i zdrowotnego zainteresowanej W. R.. W uzasadnieniu odwołania podniesiono, iż analiza zapisów umowy łączącej płatnika i zainteresowaną prowadzi do wniosku, że w istocie była to umowa o dzieło, gdyż wynagrodzenie przysługiwało nie za prowadzenie punktu skupu, ale za działanie zmierzające do osiągnięcia celu, określonego rezultatu- skupienie tuszy zwierzyny łownej. Ponadto strona powodowa podniosła, że zainteresowana z tytułu zawartej umowy zlecenia nie powinien podlegać ubezpieczeniu wypadkowemu do dnia 1.01.2010r. , skoro wykonywała pracę poza siedzibą lub miejscem prowadzenia działalności zleceniodawcy, ale na terenie nieruchomości, która była jej własnością.

W odpowiedzi na odwołania strona pozwana Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. wniosła o ich oddalenie oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 120 zł. W uzasadnieniu wskazała, że W. R. jako osoba wykonująca umowę zlecenie na rzecz (...) podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym od maja 2004r. do marca 2012r. , a umowa łącząca go ze stroną powodową nie była umową o dzieło.

Postanowieniem Sądu Okręgowego z dnia 27.09.2013r. połączone sprawy z w/w odwołań (...) Sp. z o.o. w W. do łącznego rozpoznania oraz wezwano W. R. do udziału w postępowaniu w charakterze strony zainteresowanej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

(...) Sp. z o. o. w W. prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie skupu dziczyzny, jej przechowywania, przetwarzania i sprzedaży. Skup dziczyzny odbywa się za pośrednictwem ponad 140 punktów skupu położonych na terenie całego kraju , które są prowadzone przez przedstawicieli strony powodowej. Punkty skupu są wyposażane przez stronę powodową w urządzenia chłodnicze, wagi, agregaty, wyciągarki.

Zainteresowana W. R. od dnia 30.11.2000r. pobiera rentę rolniczą z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i nie podlegała żadnemu ubezpieczeniu społecznemu.

W dniu 7.09.2009r. zainteresowana zgłosiła do ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez Prezydenta Miasta S. rozpoczęcie z tym dniem prowadzenie działalności gospodarczej w postaci zieleniaku. Jednak działalności tej faktycznie nie podjęła , i z dniem 7.09.2009r. została wykreślona z ewidencji. O powyższych faktach , zainteresowana poinformowała zarówno Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego – Oddział S. ( notatka służbowa z dnia 29.09.2009r.), jak i Oddział w S. Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

W dniu 1.05.2004r. zainteresowana zawarła umowę zlecenia z wnioskodawcą na czas nieokreślony. Zgodnie z przedmiotową umową do czynności zainteresowanego należało:

-

prowadzenie dla i w imieniu (...) punktu skupu dziczyzny, poprzez dokonywanie skupu dziczyzny zgodnie z wytycznymi (...), przekazywanymi pisemnie lub ustnie przez (...)

-

dokonywanie kontroli jakości, ilości i wagi skupowanej zwierzyny, zgodnie z wymaganiami (...) określonymi w instrukcji,

-

czyszczenie, sprzątanie i dezynfekowanie punktu skupu zgodnie z regułami zachowania czystości o higieny przewidzianymi dla punktu skupu.

Strona powodowa zobowiązała się do zapłaty wynagrodzenia i zapewnienia urządzeń służących do skupu i dokonywania na własny koszt ich napraw i konserwacji, odbioru zwierzyny raz w tygodniu oraz ponoszenia kosztów badania wody i kontroli władz sanitarnych nadzorujących skup.

Z tytułu umowy zlecenia zawartej z (...) W. R. została zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego przez w/w płatnika składek za okres od 05/2004r. do 03/2005r., od 06/2005r. do 03/2006r., od 06/2006r. do 03/2007r., od 06/2007r. do 03/2008r., od 06/2008r. do 03/2009r., od 09/2009r. do 02/2010r., od 06/2010r. do 03/2011r., od 06/2011r. do 03/2012r. i od 06/2012r. do 07/2012r. w których strona powodowa wskazała podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne i naliczyła składki na ubezpieczenie zdrowotne, natomiast za miesiące od 04/2005r. do 05/2005r. z zerowymi podstawami wymiaru składek i ustalonymi składkami na ubezpieczenie zdrowotne. Za miesiące 04/2006r. do 05/2006r. od 04/2007r. do 05/2007r., od 04/2008r. do 05/2008r., od 04/2009r. do 08/2009r., od 03/2010r. do 05/2010r. i od 04/2011r. do 05/2011r. nie zostały złożone imienne raporty rozliczeniowe.

W dniu 9.03.2012 r. zainteresowana złożyła rezygnację z zatrudnienia u płatnika składek (...) Sp. z o.o. w W. , uzasadniając ją pogarszającym się stanem zdrowia.

W okresie od 18.02.2013r. do 06.03.2013r. u płatnika składek przeprowadzono kontrolę w zakresie prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenie społeczne, podczas której pracownik w/w spółki oświadczył, że w doniesieniu do dokonanych zgłoszeń zawartych umów zlecenia nastąpiła niewłaściwa interpretacja przepisów ustawy systemowej, a nieprawidłowości w dokonanych zgłoszeniach nastąpiły w odniesieniu do umów zlecenia zawartych z rolnikami. W dniu 18.03.2013r. strona powodowa złożyła zastrzeżenia do protokołu kontroli, w których podniosła, że zawarte umowy zatytułowane jako umowy zlecenia, w tym z zainteresowaną faktycznie są umowami o działo.

Zaskarżonymi decyzjami z dnia 18.07.2013r. strona pozwana objęła zainteresowaną W. R. obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym oraz ustaliła podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, ubezpieczenie wypadkowe i ubezpieczenie zdrowotne łącznie za okres od maja 2004r. do lipca 2012r., przy czym za miesiące: kwiecień i maj 2005r., kwiecień i maj 2006r. kwiecień i maj 2007r. kwiecień i maj 2008r. od kwietnia do sierpnia 2009 r., od marca do maja 2010 r., kwiecień i maj 2011 r. przyjęto „0”.

( dowód: akta ZUS, akta KRUS, zeznania świadka M. W., zaświadczenie o działalności gospodarczej i decyzja o jej wykreśleniu)

W oparciu o powyższe ustalenia Sąd zważył, co następuje :

Odwołanie wniesione przez (...) Sp. z o.o. w W. jest niezasadne. Wnioskodawca w odwołaniu podniósł m.in., że stron nie łączyła umowa zlecenia a umowa o dzieło, co miało wynikać z faktu, że zainteresowanej należało się wynagrodzenie nie za prowadzenie punktu skupu, lecz za osiągnięcie określonego rezultatu – skup tuszy zwierzyny łownej.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami umowa o dzieło według definicji określonej w art. 627 k.c. ma za przedmiot zobowiązanie przyjmującego zamówienie do wykonania za zapłatą określonego w umowie dzieła tj. osiągnięcia uzgodnionego przez strony rezultatu. Umowa ta ma przynieść określony trwały efekt gospodarczy o charakterze materialnym powstały zarówno w wyniku stworzenia nowego jak i przetworzenia istniejącego przedmiotu. W umowach rezultatu nie chodzi bowiem o oceną czynności składających się na pracę do wykonania określonego w przedmiocie dzieła, ale o dający się wyodrębnić efekt, czyli rezultat, niezależnie od tego czy ma on mieć charakter materialny, czy też niematerialny. W literaturze przedmiotu podaje się jako przykładowe rodzaje umów o dzieło wytworzenie nowego przedmiotu lub naprawę, czy przerobienie. Za każdym razem istotne jest wytworzenie nowego produktu, nowego rezultatu, nowej jakości.

W świetle art. 734 k.c. umowa zlecenia ma natomiast za przedmiot zobowiązanie zleceniobiorcy do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Jeżeli umowa obejmuje zobowiązanie do świadczenia usług czyli do dokonania pewnych czynności faktycznych, zgodnie z art. 750 k.c. stosujemy do niej także przepisy o zleceniu. Zadaniem wykonawcy zlecenia jest nie tyle uzyskanie efektu stanowiącego odrębne dobro prawne czy materialne, ile podjęcie wszelkich starań aby powierzona do wykonania praca została wykonana jak najsumienniej. Praca taka ma charakter powtarzalnych, realizowanych w określonym przez strony czasie czynności, w sposób typowy i przewidywalny. Przy czym umowa zlecenia także podlega ocenie, w szczególności jej wykonanie – jej efekt. W tym przypadku zleceniodawca również dokonuje oceny czynności wykonanych przez zleceniobiorcę, tj. czy wykonał on je z należytą starannością.

W ocenie Sądu umowy z dnia 1.05.2004r. zawartej pomiędzy wnioskodawcą a zainteresowaną nie można uznać za umowę o dzieło. Celem wykonywanych czynności przez zainteresowaną nie było bowiem osiągnięcie konkretnego rezultatu, który podlegałby ocenie. Była to typowa umowa starannego działania, mająca charakter umowy o świadczenie usług. Zainteresowana otrzymała wynagrodzenie za wykonywane czynności, a nie za osiągnięcie rezultatu. Z treści przedmiotowej umowy wynika, że do czynności zainteresowanej nie należał wyłącznie skup dziczyzny ale również dokonywanie kontroli jakości, ilości i wagi skupowanej zwierzyny oraz czyszczenie, sprzątanie i dezynfekowanie punktu skupu, zatem rezultat nie był ściśle określony. W związku z powyższym umowa zawarta między stronami była umową starannego działania – tj. umową zlecenia, tak też przez strony nazwaną. W tym miejscu podkreślenia wymaga, że sama strona powodowa nie miała żadnych wątpliwości co kwalifikacji prawnej w spornej umowy w chwili jej zawierania, przez cały okres jej trwania, a także jako podstawy ubezpieczenia zdrowotnego, skoro sama nawet zgłosiła zainteresowaną do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych , wskazując tytuł ubezpieczenia, określając wysokość podstawy wymiaru składek osiąganych w związku z w/w umową zlecenia oraz ustalając wysokość składek.

Konsekwencją takiego zakwalifikowania przedmiotowej umowy było zastosowanie wobec zainteresowanej W. R. art. 6 ust. 1 pkt. 4 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 2013, poz.1442 – t.j.) zgodnie z którym podlega ona obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu. Odnośnie natomiast ubezpieczenia wypadkowego w świetle art. 12 ust. 1 cytowanej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Zgodnie natomiast z art. 12 ust. 3 w treści obowiązującej do dnia 31.12.2009r. zleceniobiorcy wykonujący pracę poza siedzibą lub miejscem prowadzenia działalności przez zleceniodawcę nie podlegaja ubezpieczeniu wypadkowemu. Mając na uwadze ten przepis, w ocenie strony powodowej , zainteresowana nie podlegała w/w ubezpieczeniu. Stąd też kwestię sporną stanowiło ustalenie czy praca wykonywana przez zainteresowaną (zleceniobiorcę) była wykonywana w siedzibie lub miejscu prowadzenia działalności przez wnioskodawcę (zleceniodawcę). W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2011 r. ( I UK 159/10 LEX nr 896469) wskazano że celem unormowania art. 12 ust. 3 u.s.u.s., (w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2009 r.), było wyłączenie z obowiązkowego ubezpieczenia wypadkowego tylko tych zleceniobiorców, którzy wykonywali zlecenie poza siedzibą zleceniodawcy i jednocześnie poza miejscem prowadzenia przez niego działalności rozumianym jako mające substrat materialny miejsca rzeczywistego realizowania zadań objętych przedmiotem działalności zleceniodawcy.

Odnosząc w/w regulację oraz dokonaną przez Sąd Najwyższy jej wykładnię do ustalonego stanu faktycznego , należy wskazać na kilka istotnych okoliczności.

Po pierwsze , niewątpliwym jest , że przedmiotem działalności strony powodowej jest także skupowanie dziczyzny. Odbywa się to za pośrednictwem właśnie punktów skupów na terenie całego kraju, których liczba wynosi ponad 140, działających w imieniu i na rzecz strony powodowej. Bez tych skupów strona powodowa nie wykonywałaby swojej działalności statutowej. Po drugie skupy te są wyposażone w odpowiednie urządzenia , stanowiące własność strony powodowej.

Po trzecie powierzenie przez Spółkę wykonywania czynności w jej imieniu i na jej rzecz, stosownie do jej wskazówek i zaleceń oznacza rozciagnięcie pojęcia “miejsce wykonywania działności zleceniodawcy” na miejsce, w którym usługi są wykonywane. Natomiast, to że strona powodowa nie ma siedziby w pojęciu administracyjnym, nie przesądza o wyłączeniu zainteresowanej z obowiązku ubezpieczenia . Jak już wskazano powyżej, treść przepisu 12 ust. 3 u.s.u.s., dotyczy szeroko rozumianego miejsca prowadzenia działalności i nie może sprowadzać się do miejscowości jako siedziby zleceniodawcy. Stąd też miejscem prowadzenia działalności spółki (...) jest miejsce wykonywania czynności przez jej zleceniobiorcę W. R..

Również chybiony jest zarzut odnośnie podlegania zainteresowanej ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Jak wynika bowiem z ustalonego stanu faktycznego, działalność ta nie była przez zainteresowaną wykonywana, a zatem nie mogła stanowić tytułu do ubezpieczenia społecznego – por. wyrok SA w Krakowie z dnia 26.06.2013r., IIIAUa 1722/12, co zresztą nie budziło żadnych wątpliwości organów ubezpieczeniowych: KRUS i ZUS. Należy przy tym mieć na uwadze, iż zainteresowana pobierająca rentę zawierając umowę zlecenia podlega ubezpieczeniom społecznym na zasadach przewidzianych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych mimo, że w przeszłości podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolniczemu / art.6 ust.1 pkt 4 w zw. z art. 9 ust.4a w/w ustawy/.

Natomiast odnosząc się do kwestii podstawy wymiaru składek ustalonych w decyzji z dnia , to należy wskazać, że zostały one określone przez stronę pozwaną na podstawie zgłoszenia dokonanego właśnie przez stronę powodową ; to sama strona powodowa takie podstawy wykazywała za poszczególne miesiące, w tym za czerwiec i lipiec 2012 roku, wskazując, że wypłacone wynagrodzenie wynika jeszcze z realizacji zawartej z zainteresowaną umowy w/w umowy zlecenia . Dodatkowo wymaga podkreślenia, że czym innym jest objęcie ubezpieczeniem społecznym w myśl art. 6ust.1 pkt 4 w zw. z art. 13 pkt 2 w/w ustawy, a czym innym jest ustalenie podstawy wymiaru składek z tytułu tego ubezpieczenia, co wiąże się z faktycznie osiągniętym w danym okresie przychodem – art. 18 ust.3 w/w ustawy. Na marginesie należy podnieść, że częstym zjawiskiem jest rozliczanie wynagrodzenia – przychodu i jego wypłata już po ustaniu tytułu ubezpieczenia, ale za okres objęty tym ubezpieczeniem, co wydaje się oczywiste i nie wymaga żadnego komentarza, a czego strona powodowa nie kwestionowała, sama wykazując ten przychód jako podstawę wymiaru składki z tytułu ubezpieczenia wynikającego z zawartej umowy zlecenia.

W świetle powyższego Sąd odwołanie od zaskarżonych decyzji jako niezasadne oddalił na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na postawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 2 i 11ust.2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U 2013 r., poz. 145 t.j).