Portal Orzeczeń Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Świdnicy

1.Przewodnicząca:

1.SSO Agnieszka Połyniak

1.Protokolant:

1.Agnieszka Strzelczyk

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 116/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Świdnicy z dnia 28 października 2024 r., sygn. akt VI K 1639/22

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

M. W.

Oskarżony był w przeszłości wielokrotnie karany sądownie

Informacja z Krajowego Rejestru Karnego

385-387

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

Informacja z Krajowego Rejestru Karnego

Dowód urzędowy, nie był kwestionowany przez strony.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obrońca oskarżonego zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mogący mieć wpływ na jego treść, wyrażający się w przyjęciu, iż: ujawniony w toku sprawy materiał dowodowy w postaci zeznań pokrzywdzonego; notatki służbowej; nośnika CD; zeznań interweniujących funkcjonariuszy SW; zeznań osadzonych D. K., T. J., M. M., M. S., D. K. (1), P. P., R. K., K. K., daje podstawę do przyjęcia, iż oskarżony M. W. znieważył funkcjonariusza SW podczas wykonywania przez tego czynności służbowych, podczas, gdy materiał dowodowy sprawy VI K 1639/22, w szczególności wyjaśnienia oskarżonego, zeznania D. K. (1), P. P., R. K. - prowadzać do konstatacji, iż zachowanie oskarżonego było wynikiem niewłaściwego zachowania samego funkcjonariusza SW i osoby do pomocy mu przybranej;

- rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego M. W. kary 5 miesięcy pozbawienia wolności w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości zarzucanego oskarżonemu czynu oraz relacji do celów jakie ta kara winna spełniać w zakresie prewencji szczególnej, a przede wszystkim do stopnia winy oskarżonego oraz innych okoliczności podmiotowych, jak choćby uprzedniego niewłaściwego zachowania interweniujących w celi funkcjonariuszy SW, dyscyplinarnego ukarania oskarżonego za znieważenie funkcjonariusza SW oraz przyznania się oskarżonego do zarzucanego mu występku i wyrażenia ubolewania z powodu wskazanego stanu rzeczy.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja okazała się niezasadna.

Nie znalazł uznania Sądu odwoławczego główny z zarzutów podniesionych w pisemnym środku zaskarżenia, a to błędu w ustaleniach faktycznych, który skarżący buduje w oparciu o założenie, że to wyjaśnienia oskarżonego oraz korzystne z punktu widzenia jego linii obrony zeznania D. K. (1), P. P. i R. K. są tymi, którym należałoby nadać walor wiarygodności. Przypomnieć należy skarżącemu, że zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku jest tylko wówczas słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Zarzut ten nie może jednak sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku, lecz do wykazania, jakich mianowicie konkretnych uchybień w zakresie logicznego rozumowania dopuścił się sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego (tak Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 12 lipca 2024 r., sygn. VIII AKa 68/24). Uzasadniając tymczasem prezentowaną linię obrony skarżący popada w niekonsekwencję, gdy w zarzucie podnosi, że zachowanie oskarżonego "było wynikiem niewłaściwego zachowania samego funkcjonariusza SW i osoby do pomocy mu przybranej", zaś w uzasadnieniu wskazuje jednak, że "o ile nie samego pokrzywdzonego o tyle pozostałych funkcjonariuszy SW". Trudno przy tym zaakceptować wniosek, by "analogiczne" zachowanie oskarżonego, jak to określił skarżący, miałoby stanowić okoliczność ekskulpującą go w realiach sprawy. Są to jednak rozważania czysto teoretyczne, Sąd odwoławczy podziela bowiem w pełni ocenę wyjaśnień oskarżonego dokonaną przez Sąd meriti przez pryzmat zabezpieczonego w sprawie nagrania z kamery nasobnej. Wniosek, że negatywne zachowanie oskarżonego eskalowało dopiero w momencie poinformowania go przez pokrzywdzonego o skierowaniu wniosku dyscyplinarnego, zaś na początkowym etapie interwencji nie był wulgarny, ani agresywny - wręcz przeciwnie, był nad wyraz spokojny (co stoi w jednoznacznej opozycji do twierdzeń, iż już wcześniej był prowokowany, a przez to zdenerwowany) jawi się jako oczywisty i jedynie słuszny. Dowody w tym zakresie są nadto wymowne a ich interpretacja nie pozostawia najmniejszych wątpliwości. Oceny tej nie zmienia analiza zeznań powoływanych w apelacji świadków w osobach D. K. (1), P. P. i R. K.. Przeciwko uznaniu tych dowodów za wiarygodne przemawia ocena zeznań pozostałych świadków, analizowana przez pryzmat zabezpieczonego w sprawie nagrania. Dowody te wskazują, że przed przybyciem pokrzywdzonego (pełniącego wówczas funkcję dowódcy zmiany działu ochrony) z oskarżonym nie można było nawiązać kontaktu, funkcjonariusze powzięli podejrzenie, że jest on pod wpływem alkoholu lub środków narkotycznych (vide choćby zeznania D. G., k. 144v-145, czy R. Z. k. 145). Wówczas to podjęli decyzję o wezwaniu dowódcy zmiany (vide: ibidem). Przebieg zdarzenia z udziałem pokrzywdzonego znajduje zaś odzwierciedlenie we wspomnianym nagraniu, które nie potwierdza negatywnego zachowania funkcjonariuszy wobec oskarżonego (taki przebieg zdarzenia znalazł odzwierciedlenie także w zeznaniach innych osadzonych, jak choćby D. K.- k. 255, czy T. J. - k. 255v). Nawet jednak gdyby czysto hipotetycznie założyć, że oskarżony przed zdarzeniem objętym postępowaniem doznał przykrości ze strony bliżej nieustalonych funkcjonariuszy SW (czego jednak nie potwierdza analiza materiału dowodowego sprawy), nie usprawiedliwia go to do odwetu na pokrzywdzonym; powinien był w tym zakresie podjąć działania legalne, ze skierowaniem zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa włącznie. Tak się jednak nie stało.

Nie były zaś przedmiotem ustalenia przeżycia i kondycja psychiczna oskarżonego wywołana chorobą matki, o czym wyjaśnił na początkowym etapie postępowania sądowego. Okoliczność ta, jak i jej podobne, jest bowiem prawnie irrelewantna, w żadnym wypadku nie usprawiedliwia nikogo do prezentowania zachowań stanowiących wyraz pogardy dla drugiego człowieka, a tym bardziej nie może być usprawiedliwieniem dla osadzonego, na którym spoczywają dodatkowe jeszcze obowiązki i powinności, także wobec przełożonych, wynikające między innymi z regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności.

Podniesiony jako ewentualny, zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności nie znalazł rozwinięcia w uzasadnieniu pisemnego środka zaskarżenia, co utrudnia merytoryczne do niego odniesienie się. Zgodzić należy się z Sądem Apelacyjnym we Wrocławiu, który w wyroku z dnia 30 września 2024 r., sygn. akt II AKa 372/23 wskazał, że sfera sędziowskiego wymiaru kary w pierwszej kolejności zarezerwowana jest dla sądu pierwszej instancji, który w tym zakresie orzeka biorąc przede wszystkim pod uwagę wskazania wynikające z art. 53 § 1 i 2 k.k. Podważanie ocen dokonywanych w tej sferze możliwe jest jedynie w ramach zarzutu rażącej niewspółmierności kary z art. 438 pkt 4 k.p.k. Z tego względu kontrola instancyjna wyroku sądu pierwszej instancji w zakresie wymiaru kary powinna być dokonywana z uwzględnieniem szerokiego zakresu swobodnej oceny sądu co do tego, jaka kara będzie stanowiła trafną reakcję karną na przestępstwo. Ingerencja w płaszczyznę wymiaru kary wymaga zatem wykazania, że sąd meriti naruszył dyrektywy wymiaru kary w taki sposób, że orzeczona kara jest nie tylko nieproporcjonalna, ale rażąco niewspółmierna w świetle prawidłowo zastosowanych dyrektyw wymiaru kary w danej sprawie. Nie wystarczy zatem wskazanie przez skarżącego, że sąd orzekający nie uwzględnił danej okoliczności istotnej z perspektywy zastosowania się do jednej z dyrektyw. Należy wykazać uchybienie na tyle doniosłe, że uwzględnienie prawidłowego znaczenia określonej dyrektywy wymiaru kary nakazywałoby orzec karę znacząco odbiegającą od tej, która została wymierzona w zaskarżonym wyroku (co do wysokości lub jej rodzaju).

W realiach przedmiotowej sprawy Sąd I instancji wymierzył karę zgodnie z przyznanym mu mocą ustawy sędziowskim uznaniem, argumentacja tego rozstrzygnięcia, znajdująca wyraz w treści pisemnego uzasadnienia, jest niezwykle szczegółowa i drobiazgowa a Sąd odwoławczy w pełni ją podziela. Orzeczona kara, choć dolegliwa, nie razi niewspółmiernością w rozumieniu surowości, a wobec powyższego brak podstaw do ingerencji w zaskarżony wyrok w tym zakresie. Dość dodać, że przeprowadzone postępowanie nie wykazało, by zachowanie oskarżonego generowane było przez uprzednio negatywne i niewłaściwe zachowania interweniujących wobec niego funkcjonariuszy, a w konsekwencji okoliczność ta nie mogła mieć wpływu na wymiar kary. Podobnie ocenić należy kwestię ukarania skazanego karą dyscyplinarną. Zauważyć należy, że celem tejże kary jest rodzaj zaplanowanego działania, które służy wymuszeniu posłuszeństwa i uzyskania konformizmu więźniów w czasie odbywania przez nich kary pozbawienia wolności. Jest to zatem rodzaj zarządzania funkcjonalnego, polegającego na wykonywaniu określonych czynności, które są niezbędne dla realizacji celów i zadań organizacji. Jest to rodzaj władzy w znaczeniu czynnościowym (tak K. Dąbkiewicz [w:] Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, LEX/el. 2020). Cele te, jakkolwiek w ogólnym rozumieniu zbieżne co do zasady z celami kary pozbawienia wolności, służą przede wszystkim realizacji utrzymania w zakładzie karnym ładu i porządku oraz wpojeniu skazanemu poczucia karności i konieczności podporządkowania się wymaganiom życia zbiorowego (ibidem). W tej sytuacji jako niecelowe i sprzeczne z tymi założeniami byłoby łagodzenie orzeczonej kary pozbawienia wolności orzeczonej za przestępstwo, którego się dopuścił, z tego tylko względu, że ukarano osadzonego karą dyscyplinarną. Należy przy tym pamiętać, że łączną karę dyscyplinarną wymierzono oskarżonemu również za inne przewinienia (nie wstanie do apelu, pozytywny wynik badania na zawartość alkoholu i narkotyków w organizmie).

Fakt, że oskarżony przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i wyraził skruchę, został uwzględniony przez Sąd rejonowy, który nadał tej okoliczności właściwe znaczenie. Okoliczności sprawy, stopień społecznej szkodliwości czynu, uprzednia wielokrotna karalność oskarżonego, stanowią przeszkodę do łagodzenia orzeczonej kary.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

- uznanie oskarżonego winnym występku z art. 226 § 1 k.k. i na podstawie art. 226 § 2 k.k. w zw. z art. 222 § 2 k.k. - odstąpienie od wymierzenia kary,

ewentualnie:

- orzeczenie kary w zdecydowanie niższym wymiarze lub kary łagodniejszego rodzaju.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

O uznaniu tych wniosków za bezzasadne zadecydowały wyniki przeprowadzonej oceny poprzedzających je zarzutów. Dodać wypada, że aby możliwym było zastosowanie instytucji z art. 222 § 2 k.k. (nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia) niezbędnym jest wykazanie, że czyn oskarżonego wywołało niewłaściwe zachowanie się funkcjonariusza lub osoby do pomocy mu przybranej. Przedmiotowe postępowanie nie wykazało, by pokrzywdzony sprowokował oskarżonego, a więc by prezentował takie zachowania, które uzasadniałyby jego reakcję. Nawet gdyby hipotetycznie założyć, że przed zdarzeniem objętym postępowaniem oskarżony doznał przykrości ze strony bliżej nieustalonych funkcjonariuszy SW, incydent ten musiałby mieć miejsce przed przybyciem pokrzywdzonego do celi, w której umieszczony był osadzony, a w takiej sytuacji w żaden sposób nie można by przyjąć, że osoby te były mu do pomocy przybrane, gdyż osobą taką jest ten, kto został mu urzędowo do tej pomocy przydzielony albo kto pomaga mu na jego prośbę.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w Świdnicy z dnia 28 października 2024 r., sygn. akt VI K 1639/22 punkty I – III części rozstrzygającej

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powody utrzymania zaskarżonego wyroku, jako w pełni słusznego, wskazano w sekcji 3.1.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Oskarżony w toku rozprawy odwoławczej korzystał z pomocy obrońcy ustanowionego z urzędu, zaś obrona ta nie została opłacona, z tego też powodu Sąd odwoławczy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy opłatę, której wysokość ustalił zgodnie z brzmieniem § 17 ust. 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 14 maja 2024r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu powiększoną o stawkę podatku od towarów i usług (§ 4 ust. 3).

III

Z uwagi na wynik postępowania odwoławczego, tj. nieuwzględnienie apelacji obrońcy oskarżonego, Sąd odwoławczy mając na względzie sytuację materialną i majątkową oskarżonego, zwolnił go od obowiązku poniesienia kosztów sądowych wynikłych z wniesienia tej apelacji, a wydatkami obciążył Skarb Państwa.

7.  PODPIS

SSO Agnieszka Połyniak

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Świdnicy z dnia 28 października 2024 r., sygn. akt VI K 1639/22

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana