Portal Orzeczeń Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Świdnicy

1.Przewodnicząca:

1.SSO Ewa Rusin (spr.)

1.Sędziowie:

1.SO Agnieszka Połyniak

2.SR del. do SO Maciej Kudzia

1.Protokolant:

1.Agnieszka Strzelczyk

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 208/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Świdnicy z dnia 28 listopada 2024r. sygn. akt VI K 1647/22

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ obrońca

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

D. J.

Był już karany sądownie za czyn kwalifikowany z art. 207 § 1 kk na karę 10-ciu miesięcy pozbawienia wolności.

Dane o karalności z dnia 24.03.2025r.

545

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Dane o karalności.

Niekwestionowane.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść, a polegający na bezpodstawnym uznaniu, że osk. D. J. w okresie od czerwca 2022 r do 28 września 2022 r. w Ś. (?) znęcał się psychicznie i fizycznie nad swoją żoną A. J. w ten sposób że wyzywał ją słowami powszechnie uznawanymi za obelżywe, wszczynał awantury w trakcie których popychał ją, wykręcał jej ręce, łapał za szyję, uderzał otwartą ręką w ramiona i plecy, oraz

od czerwca 2022 r. do 8 sierpnia 2022 r. znęcał się psychicznie nad nieporadną ze względu na wiek 7 - letnią M. J. poprzez wyzywanie jej słowami powszechnie uznawanymi za obelżywe

tj. czynu z art. 207 § 1 i 1a kk.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Trafnie apelujący zarzuca w istotnym zakresie błędność ustaleń faktycznych zaskarżonego wyroku. Wynika to z niepełnego i po części wadliwego przeprowadzenia dowodów sprawy, braku należytej weryfikacji linii obrony oskarżonego, pobieżnej i jednostronnej oceny dowodów, które to uchybienia skutkują niedostatecznym wyjaśnieniem podstawowych okoliczności faktycznych sprawy, zwłaszcza co do miejsca i daty czynu oraz czynności sprawczych czynu przypisanego oskarżonemu.

1.Przypisał sąd I instancji oskarżonemu popełnienie czynu w Ś. , nie dostrzegając że wszystkie przypisane wyrokiem czynności sprawcze miały się odbyć w miejscowości K., gdzie zamieszkiwały strony.

2. Recypując za aktem oskarżenia czas popełnienia czynu na szkodę małoletniej pokrzywdzonej M. J. od czerwca 2022r. do 8 sierpnia 2022r. ( zatem relatywnie bardzo krótko) najpierw sąd ustalił, iż od 5 lipca 2021r. małoletnia z młodszą siostrą przebywały w pieczy zastępczej w (...) w Ś., a w domu rodziców w święta, weekendy i wakacje, ale nie zwrócił uwagi na daty pobytu małoletniej u rodziców, wskazane w piśmie Dyrektora (...) B. S. z dnia 19.03.2024 r. - za okres od 20.05.2022 r, do 2.10.2022 r. (k- 431), z którego to zestawienia wynika, iż w dacie czynu pokrzywdzona nie przebywała u rodziców. Tą okoliczność należało wyjaśnić przez dokładniejsze przesłuchanie świadków A. J. i B. S., tym bardziej, że wedle wyjaśnień oskarżonego (k. 73 i 163 akt) - obie córki przez pewien nieustalony czas ( do 22 lipca 2022r.) miały okresowo przebywać u rodziców.

Ustalił sąd także, że w inkryminowanym czasie pokrzywdzona wezwała policję na interwencję z powodu awantury wywołanej przez oskarżonego w dniu 30 lipca 2024r., w tej dacie dzieci nie było już w domu ( zeznania M. B. ).

Konieczne jest także precyzyjne dokonanie ustaleń, czy podczas tego krótkiego pobytu w domu rodziców dochodziło do aktów znęcania przez oskarżonego nad małoletnią pokrzywdzoną w sposób zarzucany tj. przez używanie wobec niej wulgarnych wyzwisk i ile razy takie zdarzenia miały miejsce. Być może dokładną wiedzę może mieć tu wymieniany już świadek B. S., pozostająca w bliskim kontakcie z pokrzywdzoną.

W omawianym zakresie oskarżenia występują dowody przeciwne, mianowicie obciążające zeznania matki dziecka, A. J. oraz przeczące im wyjaśnienia oskarżonego.

Żaden inny z przesłuchanych w sprawie świadków ( poza deklaracją świadka K. I.) nie był bezpośrednim obserwatorem zachowań oskarżonego, zatem ocena dowodów obciążających wymaga staranności i krytycyzmu, z uwzględnieniem także linii obrony oskarżonego, iż przyczyna nieporozumień z żoną leży po jej stronie, bowiem związała się z jego kuzynem, świadkiem I., który od opuszczenia zakładu karnego w kwietniu 2022r. zamieszkał w domu stron, przez co składając doniesienie o przestępstwie działała w celu pozbycia się oskarżonego z domu, motywowana nowym związkiem.

3. Wśród dowodów obciążających oskarżonego sprawstwem sąd I instancji przywołał zeznania 7 - letniej w dacie czynu pokrzywdzonej M. J., nie dostrzegając, że świadek jest osobą najbliższą dla oskarżonego ( córką) ale podczas przesłuchania w postępowaniu przygotowawczym nie została pouczona o przysługującym jej prawie do odmowy składania zeznań z art. 182 § 1 kpk, co oznacza niemożność procesowego wykorzystania tych zeznań.

Protokół jej przesłuchania w postępowaniu przygotowawczym zawiera zapis o jej pouczeniu o prawie do odmowy zeznań i skorzystanie przez świadka z tego uprawnienia ( !) , co przecież pozostaje w sprzeczności z zapisem video przesłuchania świadka ( k. 279 i 280- 286 akt sprawy).

Wypada przypomnieć, że stosownie do dyspozycji art. 185a § 1 kpk przesłuchanie małoletniego pokrzywdzonego, który w chwili przesłuchania nie ukończył 15 lat ( a małoletnia aktualnie ma 10 lat) w sprawach o przestępstwa popełnione z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej lub określone w rozdziałach XXIII, XXV i XXVI kodeksu karnego przesłuchuje się w charakterze świadka tylko wówczas, gdy jego zeznania mogą mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, i tylko raz. W odniesieniu do pokrzywdzonej zarzucono oskarżonemu wyłącznie znieważanie słowami wulgarnymi, co wyklucza możliwość jej ponownego przesłuchania w procesie.

Stwierdzone niedostatki postępowania dowodowego w tej części są kluczowe dla kwestii winy oskarżonego, ponieważ prawidłowe ustalenia zaistnienia okoliczności owych zniewag wobec małoletniej, zwłaszcza ich częstotliwości w dacie czynu, decydują chociażby o surowszej kwalifikacji prawnej czynu z art. 207 § 1 a kk i za tym surowszej podstawie wymiaru kary.

4. Bezkrytycznie przyjął sąd I instancji czas popełnienia i okoliczności czynu na szkodę żony A. J. od czerwca 2022r. do 28 września 2022r.

Otóż z wyjaśnień oskarżonego wynika, iż po rozmowie z dzielnicową świadkiem M. B. w dniu 8.08.2022r. wyprowadził się z mieszkania, zaś wedle zeznań świadka A. J. opuścił mieszkanie w dniu 24.08.2022r. i od tej daty oskarżony nie zachowywał się w sposób przypisany w wyroku ( vide k. 53 v.)

5. Słusznie zauważa apelująca obrońca, iż nikt z przesłuchanych w tej sprawie świadków nie był naocznym czynu przypisanego, bowiem świadkowie zeznali, że nie pamiętają, jak świadek M. B. funkcjonariuszka policji, albo znają te okoliczności z opowiadań pokrzywdzonej A. J., która skarżyła się (pozostali świadkowie).

Mało tego, chociaż znęcanie miało polegać na stosowaniu wobec pokrzywdzonej przemocy fizycznej, to pokrzywdzona A. J. nie przedłożyła żadnych dokumentów lekarskich, obdukcji, potwierdzających ową przemoc.

Potrzebę wdrożenia procedury Niebieskiej Karty pokrzywdzona zgłosiła dopiero w dniu 8.08.2022 r.,( k. 406 akt) , ale od tej daty oskarżony w domu miał już nie zamieszkiwać z pokrzywdzoną.

6. Kwestia zamieszkiwania z oskarżonym i pokrzywdzoną świadka K. I., kuzyna oskarżonego, także nie została należycie wyjaśniona. Świadek przyznał, że zamieszkał w mieszkaniu stron po opuszczeniu zakładu karnego w kwietniu 2022r. , po czym „w sobotę wróciłem do rodziców… przyjeżdżałem tam, zostawałem na noc….” K. 381 v.

Należało zatem ustalić w ramach przesłuchania, jak długo tamże zamieszkiwał, czy w okresie czynu zarzucanego, skoro wedle ustaleń wyroku cyt. „ Kiedy oskarżony nadużył alkoholu A. J. prosiła jego kuzyna by został u nich na noc.” Takie ustalenia sugerują że świadek stale nie mieszkał ze stronami, ale posiada wiedzę o sytuacji domowej J..

Dalej sąd rejonowy ustalił, iż cyt. Po opuszczeniu mieszkania przez oskarżonego … relacja między pokrzywdzoną a K. I. pogłębiła się” k. 2 motywów, która to okoliczność wszak nakazuje z dużą dozą krytycyzmu oceniać treść zeznań tak pokrzywdzonej i świadka, tym bardziej iż to owa bliska relacja świadka z pokrzywdzoną miała być – wedle oskarżonego – przyczyną, dla której pokrzywdzona dążyła do pozbycia się oskarżonego z mieszkania.

Wniosek

o zmianę wyroku w zaskarżonej części i odmienne orzeczenie co do istoty sprawy, przez uniewinnienie osk. D. J. od zarzucanych mu czynów

względnie

o uchylenie tego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Świdnicy do ponownego rozpoznania.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Trafny okazał się wniosek o wydanie orzeczenia kasatoryjnego, ponieważ w sprawie zachodzi potrzeba ponownego przeprowadzenia przewodu sądowego w całości ( art. 437 § 2 kpk).

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Małoletni świadek M. J. jest osobą najbliższą dla oskarżonego ( córką) ale podczas przesłuchania w postępowaniu przygotowawczym nie została pouczona o przysługującym jej prawie do odmowy składania zeznań z art. 182 § 1 kpk.

Protokół jej przesłuchania w postępowaniu przygotowawczym wprawdzie zawiera zapis o jej pouczeniu o prawie do odmowy zeznań i skorzystanie przez świadka z tego uprawnienia, co pozostaje w sprzeczności z zapisem video przesłuchania świadka.

Stosownie do dyspozycji art. 185a § 1 kpk przesłuchanie małoletniego pokrzywdzonego, który w chwili przesłuchania nie ukończył 15 lat ( a małoletnia aktualnie ma 10 lat) w sprawach o przestępstwa popełnione z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej lub określone w rozdziałach XXIII, XXV i XXVI Kodeksu karnego przesłuchuje się w charakterze świadka tylko wówczas, gdy jego zeznania mogą mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, i tylko raz. W odniesieniu do pokrzywdzonej zarzucono oskarżonemu wyłącznie znieważanie słowami wulgarnymi, co wyklucza możliwość jej ponownego przesłuchania w procesie.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Błędnie sąd I instancji uwzględnił zeznania małoletniego świadka jako dowód prawidłowo przeprowadzony, obciążający oskarżonego.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.8.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Niedostateczne wyjaśnienie okoliczności faktycznych oskarżenia opisane w sekcji 3.1.

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Należy przeprowadzić ponownie postępowanie dowodowe, weryfikując linię obrony oskarżonego, stosownie do wskazań zawartych w sekcji 3.1. Następnie całokształt przeprowadzonych dowodów sąd oceni wedle zasad z art. 7 kpk, a czyniąc ustalenia faktyczne uwzględni wszystkie ujawnione okoliczności ( art. 410 kpk).

Sąd odniesie się także do argumentacji linii obrony oskarżonego o stosowaniu wobec niego przez A. J. przemocy słownej i fizycznej (wyzwiska wulgarne, w czerwcu 2022r. ugodzenie pilnikiem, zniszczenie okularów oskarżonego), podnoszoną przezeń motywację złożenia obciążających go zeznań ( wejścia jej w bliską intymną relację z kuzynem K. I.).

Wypada także zaznaczyć, iż przy ocenie wiarygodności zeznań pokrzywdzonej A. J. należy uwzględnić także inne okoliczności, tj. fakt ograniczenia władzy rodzicielskiej nad dziećmi i umieszczenie ich w domu dziecka od lipca 2021r., fakt procesu rozwodowego a także wyrok Sądu Rejonowego w Świdnicy z dnia 9 maja 2023 r – sygn. akt VI K 1439/22 skazujący pokrzywdzoną za czyn z art. 178 a § 1 kk, który popełniła w dacie zarzucanego oskarżonemu czynu bo 15 sierpnia 2022r. ( vide odpis k. 418 akt , notatki urzędowe k. 399- 403 ) oraz podnoszone przez obrońcę w apelacji postępowanie o pozbawienie władzy rodzicielskiej w 2024r. Być może rację ma obrońca, że i pokrzywdzona A. J. ma problem alkoholowy, a małoletnia pokrzywdzona cierpi wobec zaburzonego życia rodzinnego przez obojga rodziców, niekoniecznie będąc ofiarą znęcania psychicznego przez ojca.

Zdecydowanie błędnym pozostaje pogląd wyrażony w sekcji 2.1 pisemnych motywów zaskarżonego wyroku, iż skoro cyt. Uczestnikami tych awantur były obie małoletnie córki i zaznaczyć należy, że już sam fakt ich udziału w tak zaburzonym życiu rodzinnym jest formą znęcania się psychicznego. Wszak występek stypizowany w art. 207 § 1 kk może być popełniony przez sprawcę w zamiarze umyślnym sprawienia ofierze cierpień fizycznych czy cierpień psychicznych.

1.9.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II, III, IV

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej za postępowanie apelacyjne należnych obrońcy oskarżonego z urzędu oraz pełnomocnikom z urzędu oskarżycielek posiłkowych orzeczono na podstawie §17 ust.2 pkt. 4) i ust. 7 w zw. z § 4 ust. 3) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu

( Dz.U.2024.763).

7.  PODPIS

Maciej Kudzia Ewa Rusin Agnieszka Połyniak

1.10.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Orzeczenie o winie.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana