IV Ka 216/25 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Świdnicy z 2025-07-08
Sygnatura akt IV Ka 216/25
1.
2.WYROK
2.1.W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 8 lipca 2025 r.
4.Sąd Okręgowy w Świdnicy w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:
1.Przewodnicząca: |
1.SSO Agnieszka Połyniak |
1.Protokolant: |
1.Ewa Ślemp |
przy udziale Zbigniewa Katy Prokuratora Prokuratury Okręgowej,
po rozpoznaniu w dniu 8 lipca 2025 r.
6.sprawy J. M.
7.syna A. i Z. z domu W.
8.urodzonego (...) w Ł.
9.oskarżonego z art. 190 § 1 kk i art. 216 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, art. 216 § 1 kk
10.na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego
11.od wyroku Sądu Rejonowego w Kłodzku
12.z dnia 17 grudnia 2024 r., sygnatura akt II K 915/24
I. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:
1. w punkcie I jego części dyspozytywnej za podstawę wymiaru kary przyjmuje art. 190 §1 k.k. w zw. z art. 11 §3 k.k. w zw. z art. 37a §1 kk. i wymierza oskarżonemu grzywnę w wymiarze 150 (stu pięćdziesięciu) stawek dziennych, przyjmując, że stawka dzienna grzywny wynosi 10 (dziesięć) złotych;
2. w związku ze skazaniem za czyn z art. 190 §1 k.k., na podstawie art. 41a § 1 k.k., orzeka wobec oskarżonego zakaz kontaktowania się w jakikolwiek sposób z pokrzywdzonym M. S. przez okres roku;
3. w punkcie II jego części dyspozytywnej wymiar orzeczonej wobec oskarżonego grzywny obniża do 100 (stu) stawek dziennych, przyjmując, że stawka dzienna grzywny wynosi 10 (dziesięć) złotych;
4. na podstawie art. 85 § 1 k.k. i art. 86 § 1 i 2 k.k. łączy wymierzone oskarżonemu w punkcie I.1 i I.3 niniejszego wyroku jednostkowe kary grzywny i wymierza karę łączną grzywny w wymiarze 160 (sto sześćdziesiąt) stawek dziennych, przyjmując, że stawka dzienna grzywny wynosi 10 (dziesięć) złotych;
II. w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;
III. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz radcy prawnego T. W. 1033,20 złotych tytułem nieopłaconych kosztów pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym;
IV. zwalnia oskarżonego od obowiązku poniesienia kosztów sądowych związanych z postępowaniem odwoławczym, wydatkami za to postępowanie obciążając Skarb Państwa.
UZASADNIENIE |
||||||||||||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
IV Ka 216/25 |
||||||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
|||||||||||||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
||||||||||||||||||||||
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
Wyrok Sądu Rejonowego w Kłodzku z 17 grudnia 2024 r., sygn. akt II K 915/24 |
||||||||||||||||||||||
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
||||||||||||||||||||||
☒ obrońca |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||||
☐ inny |
||||||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||
1.1.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||||||||||||||||||||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
||||||||||||||||||||
☒ |
co do kary |
|||||||||||||||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||||||||||||
1.1.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||||||||||||
☐ |
||||||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||||||||||||
1.4. Wnioski |
||||||||||||||||||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
|||||||||||||||||||
2.
Ustalenie faktów w związku z dowodami |
||||||||||||||||||||||
1.5. Ustalenie faktów |
||||||||||||||||||||||
1.1.3. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||||
2.1.1.1. |
J. M. |
oskarżony był w przeszłości karany sądownie |
Informacja z Krajowego Rejestru Karnego |
107 |
||||||||||||||||||
2.1.1.2. |
J. M. |
na mocy Orzeczenia o Stopniu Niepełnosprawności z dnia 29 stycznia 2024 r. wydanego przez (...) oskarżony zaliczony został do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności na okres do dnia 31 stycznia 2025 r. W styczniu 2025 r. wystąpił o wydanie kolejnego orzeczenia, stwierdzono jednocześnie ważność wydanego orzeczenia do dnia wydania kolejnego ostatecznego orzeczenia. Oskarżony cierpi na cukrzycę insulinoniezależną (z powikłaniami w zakresie krążenia obwodowego), leczony jest w powodu stopy cukrzycowej. W 2023 r. nastąpiło pogorszenie stanu jego zdrowia, w konsekwencji czego do stycznia 2024 r. amputowany został mu paluch lewej stopy, palec II stopy lewej oraz palec III stopy prawej. Wymaga dalszego leczenie w poradni chirurgicznej. |
orzeczenie o niepełnosprawności |
73 |
||||||||||||||||||
zaświadczenie lekarskie |
74-75 |
|||||||||||||||||||||
zaświadczenie potwierdzające złożenie wniosku i określające termin ważności dotychczasowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. |
92 |
|||||||||||||||||||||
1.1.4. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||||
2.1.2.1. |
||||||||||||||||||||||
1.6. Ocena dowodów |
||||||||||||||||||||||
1.1.5. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
||||||||||||||||||||
2.1.1.1 |
Informacja z Krajowego Rejestru Karnego |
dokument urzędowy, sporządzony przez upoważniony podmiot, brak podstaw, by kwestionować jego wartość dowodową. |
||||||||||||||||||||
2.1.1.2 |
zaświadczenie potwierdzające złożenie wniosku i określające termin ważności dotychczasowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, orzeczenie o niepełnosprawności, zaświadczenie lekarskie |
dokumenty urzędowe, sporządzone przez upoważnione podmioty, brak podstaw, by kwestionować ich wartość dowodową. |
||||||||||||||||||||
1.1.6.
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
||||||||||||||||||||
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
|||||||||||||||||||||
3.1. |
Obrońca oskarżonego zaskarżonemu wyrokowi - w zakresie wymierzonej oskarżonemu kary w punkcie I i II zaskarżonego wyroku — zarzucił: a) rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego jednostkowej kary 2 miesięcy bezwzględnego pozbawienia wolności za czyn przypisany w pkt. I części dyspozytywnej wyroku oraz jednostkowej kary grzywny 200 stawek dziennych przy ustalonej wysokości jednej stawki dziennej na kwotę 10 złotych za czyn przypisany w pkt II części dyspozytywnej wyroku, które to kary nie uwzględniają w dostatecznym stopniu występujących w sprawie okoliczności łagodzących, takich jak warunki i właściwości osobiste oskarżonego, w tym warunki finansowe oskarżonego, który osiąga jedynie dochód z zasiłku chorobowego w wysokości 866 zł oraz rzeczywisty stan zdrowia oskarżonego, a które wskazują na brak możliwości po stronie oskarżonego na pokrycie kary grzywny w wymierzonym zakresie jak również odbywania kary pozbawienia wolności w zakładzie karnym, który to pobyt może pogorszyć rzeczywisty stan zdrowia oskarżonego cierpiącego na chorobę stopy cukrzycowej i będącego po amputacji palców, która to choroba na przestrzeni ostatnich dwóch lat znacznie się pogorszyła, w sytuacji gdy wszystkie te okoliczności rozpatrywane łącznie nie uzasadniają pomimo innych okoliczności obciążających oskarżonego orzeczenia wobec oskarżonego kar o takim wysokim stopniu dolegliwości i których uwzględnienie przez Sąd powinno spowodować orzeczenie wobec oskarżonego kar jednostkowych w łagodniejszym wymiarze (w dolnej granicy ustawowego zagrożenia) gwarantującym możliwość ewentualnego zastosowania wobec oskarżonego środka probacyjnego w postaci warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności oraz odstąpienie od wymierzenia kary grzywny ewentualnie jej wymierzenia w zakresie możliwym do zrealizowania przez oskarżonego, która to kara nie wpłynie na ewentualną konieczność wyboru przez oskarżonego pomiędzy zakupem leków, opłacenia czynszu czy innych opłat związanych z normalnym funkcjonowaniem czy też zapłaty zasądzonej grzywny w tak rażącej wysokości, mając na uwadze stan faktyczny sprawy i użyte sformułowania wobec pokrzywdzonej, będące konsekwencją zachowania samej pokrzywdzonej, b) sądowi dopuszczenie się błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku w zakresie wymierzonej kary co do punktu I części dyspozytywnej wyroku, polegającego na bezpodstawnym określeniu negatywnej prognozy wobec oskarżonego i przyjęciu za okoliczność zaostrzającą wymierzoną karę bezwzględnego pozbawienia wolności fakt rzekomego braku skruchy po stronie oskarżonego, a co jest sprzeczne z materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie w postaci zeznań oskarżonego na rozprawie z dnia 05 listopada 2024 r. z których treści jednoznacznie wynika, iż oskarżony wskazał "przykro mi jest za to, co się stało. Mogę przeprosić pokrzywdzonych, z mojej strony nie ma z nimi konfliktu", co w konsekwencji spowodowało orzeczenie wobec oskarżonego rażąco niewspółmiernie surowej kary pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, c) sądowi dopuszczenie się błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku w zakresie wymierzonej kary co do punktu II części dyspozytywnej wyroku, polegającego na bezpodstawnym określeniu negatywnej prognozy wobec oskarżonego i przyjęciu za okoliczności zaostrzające wymierzoną karę grzywny same okoliczności popełnienia czynu skutkujące uznaniem zachowania oskarżonego za wyczerpujące znamiona znacznego stopnia społecznej szkodliwości czynu, a pomijające fakt, iż zachowanie oskarżonego i użyte wobec pokrzywdzonej sformułowania było wynikiem zachowania samej pokrzywdzonej, która jak zeznała w dniu 26.02.2024 r. rozpoczęła dyskusję z oskarżonym sformułowaniem „(...) czego skutkiem była odpowiedź oskarżonego, a co w konsekwencji spowodowało że doszło do orzeczenie wobec oskarżonego rażąco niewspółmiernie surowej kary grzywny. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||||
W pierwszej kolejności Sąd odwoławczy stwierdza przede wszystkim, że zaskarżone rozstrzygnięcie wydane zostało na podstawie prawidłowo poczynionych ustaleń faktycznych, z których jednoznacznie wynika, że oskarżony dopuścił się czynów polegających na wypowiadaniu w dniu 24 lutego 2024 r. gróźb pozbawienia życia wobec M. S., które to groźby oraz okoliczności w jakich zostały wypowiedziane wzbudziły u pokrzywdzonego uzasadnioną obawę, że zostaną spełnione oraz znieważył wyżej wymienionego używając słów wulgarnych wobec niego w jego obecności, a nadto tego samego dnia znieważył A. S. słowami wulgarnymi powszechnie uznanymi za obelżywe w jej obecności. Na sprawstwo oskarżonego wskazują jednoznacznie niekwestionowane okoliczności powołane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, nie kwestionuje ich również w pisemnej apelacji skarżący. Okoliczność tę należy podkreślić, bowiem wychodząc z tego punktu ocenić należało poszczególne zarzuty apelacji. I tak, odnosząc się ich analizy zauważyć należy przede wszystkim, że ingerencja Sądu Odwoławczego w orzeczenie o karze może nastąpić tylko i wyłącznie wówczas, gdy różnica między karą wymierzoną przez Sąd pierwszej instancji, a karą, którą należałoby orzec jest znaczna, rażąca i nie może sprowadzać się li tylko do różnic cech takich nie noszących, gdyż byłoby to sprzeczne z normą art. 438 pkt 4 k.p.k., z której wszak wynika, że podstawą zmian może być jedynie rażąca - a więc nie każda - niewspółmierność kary. Taka sytuacja występuje w realiach sprawy. Analiza akt sprawy przekonuje, że Sąd meriti dość pobieżnie potraktował kwestię zaistniałego między stronami konfliktu sąsiedzkiego, i niezbyt dokładnie przeanalizował te kwestie przez pryzmat właściwości i warunków osobistych sprawcy i jego zachowania się po jego popełnieniu. Warto zauważyć, że w pierwszych złożonych w sprawie zeznaniach pokrzywdzony M. S., wprost wskazał, że na jego pytanie o powody wypowiadanej groźby "czy mam ci (...) siekierą", oskarżony oświadczył: "za to, że pukałeś mi wczoraj do drzwi". Warte przy tym odnotowania, że jakkolwiek w momencie popełnienia czynu oskarżony trzymał w dłoni (za "uszy") reklamówkę, z której wystawał trzonek to jednak, jak przyznał pokrzywdzony „nie wykonywał do mnie żadnych ruchów mogących świadczyć o tym że chce mi coś zrobić" (k. 2). Powyższe ustalenia mają istotne znaczenie dla oceny społecznej szkodliwości czynu oskarżonego. Przypomnieć trzeba, że - zgodnie z treścią art. 115 § 2 k.k. - dla ustalenia społecznej szkodliwości konieczne jest badanie strony przedmiotowej czynu (rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiar szkody wyrządzonej lub grożącej, sposób i okoliczności popełnienia czynu), jak i jego strony podmiotowej (postać zamiaru, motywacja). Na stopień społecznej szkodliwości czynu nie wpływają natomiast takie elementy, jak przyznanie się do winy, naprawienie szkody, skrucha, pogodzenie się z pokrzywdzonym, dotychczasowy tryb życia, właściwości i warunki osobiste sprawcy. Z kolei ocena stopnia zawinienia wymaga zbadania poczytalności oraz dojrzałości sprawcy bądź ewentualnych okoliczności wyłączających winę. Innymi słowy, na stopień winy wpływają czynniki decydujące o zakresie swobody sprawcy w wyborze i realizacji zachowania zgodnego z prawem. Analizując okoliczności przedmiotowej sprawy uznać należy, wbrew Sądowi rejonowemu, że stopień społecznej szkodliwości czynu nie był na tyle znaczny, by uzasadniał wymierzenie kary sprowadzającej się do odizolowania oskarżonego od społeczeństwa. Zbyt daleko idącym było dokonane przez Sąd meriti ustalenia, że oskarżony nie wyraził skruchy, nie przeprosił pokrzywdzonych za swoje postępowanie i nadal pozostaje z nimi w konflikcie. Słusznie podnosi przy tym obrońca, że w toku rozprawy głównej 5 listopada 2024 r. (k. 58v) oskarżony oświadczył, że jest mu przykro za to, co się stało, że może przeprosić pokrzywdzonych, a nadto, że z jego strony nie ma z nimi konfliktu. Jakkolwiek treść tego oświadczenia wskazywać by mogła na jego wyłącznie deklaratoryjny charakter, w żadnym wypadku jednak z postawy oskarżonego nie można wnioskować o nieustępliwości jego działania. Nadmienić należy, że miało ono jednokrotny charakter, oskarżony działał pod wpływem emocji (nawet jeśli wyłącznie subiektywnych) związanych ze swoistym dokuczaniem mu poprzez "pukanie do drzwi" i w sposób sobie właściwy zareagował. Okoliczność ta oczywiście w żadnym wypadku nie stanowi usprawiedliwienia dla jego zachowania niemniej prowadzi do konkluzji, że orzeczona wobec niego kara bezwzględnego pozbawienia wolności za czyn popełniony na szkodę M. S. byłaby karą rażąco surową. Wymieniony czyn zagrożony jest karą pozbawienia wolności do lat 3, zaś Sąd rejonowy ukształtował jej wymiar na poziomie 2 miesięcy. Jakkolwiek kara ta nieznacznie jedynie odbiega od dolnego progu ustawowego, brak w realiach sprawy podstaw do wnioskowania, że oskarżonego należy izolować od społeczeństwa. Tutejszy Sąd ad quem aprobuje stanowisko, że „ surowość kary musi być oceniania nie abstrakcyjnie, ale z uwzględnieniem granic, w jakich kara za dane przestępstwo może być orzeczona i w jakich niejako "proporcjach" pozostaje kara orzeczona względem granic pozostawionych sędziowskiemu uznaniu. To właśnie stopień wykorzystania sankcji karnej przewidzianej za dane przestępstwo uznać należy za czynnik mający niebagatelne znaczenie przy całościowej ocenie, czy konkretna kara jest niewspółmierna (tak: Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z 7 kwietnia 2022 r., sygn. akt II AKa 479/21). Warto w tym miejscu wskazać, że zgodnie z brzmieniem art. 37a § 1 k.k. zastosowanie tego przepisu jest możliwe wtedy, kiedy przestępstwo jest zagrożone tylko karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 8 lat, a wymierzona za nie kara pozbawienia wolności nie byłaby surowsza od roku. Wówczas to sąd może zamiast tej kary orzec karę ograniczenia wolności nie niższą od 4 miesięcy albo grzywnę nie niższą od 150 stawek dziennych, w szczególności jeżeli równocześnie orzeka środek karny, środek kompensacyjny lub przepadek. Stosowanie tej instytucji ma więc charakter fakultatywny ("sąd może zamiast tej kary orzec"). Uznać przy tym należy, że ma także charakter wyjątkowy, bowiem jej istotę stanowi pozbawione wątpliwości uznanie, że w danej sprawie kary o charakterze nieizolacyjnym stanowią wystarczającą dolegliwość dla sprawcy, którego nie trzeba - choćby warunkowo - izolować od społeczeństwa (vide choćby wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 28 września 2022 r., sygn. II AKa 300/21). Trzeba przy tym zauważyć, że skorzystanie przez sąd z instytucji przewidzianej w cytowanym przepisie nie stanowi w istocie łagodzenia kary, (tak Sąd Apelacyjny w wyroku z 10 października 2019 r., sygn. II AKa 260/19) art. 37a k.k. jest bowiem regulacją uzupełniającą ustawowe zagrożenie karą pozbawienia wolności zawartą w większości typów zabronionych jako przestępstwo, o kary alternatywne, czyli stawowi tzw. przednawiasowy modyfikator sankcji, który poszerza abstrakcyjny (niezwiązany z żadnymi kierunkowymi wytycznymi) luz decyzyjny sądu" (E. Hryniewicz-Lach, op. cit.). [...] współokreśla ustawowe zagrożenie w tych wszystkich wypadkach, w których przepisy określające dany typ przestępstwa lub inne przepisy wyznaczające elementy ustawowego zagrożenia za ów typ przestępstwa przewidują zagrożenie karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 8 lat, a nie wprowadzają jednocześnie alternatywnego zagrożenia obiema karami nieizolacyjnymi, to jest grzywną i karą ograniczenia wolności (za J. Majewski. Art. 37 (a). W: Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Cześć I. Komentarz do art. 1-52, wyd. V. Wolters Kluwer, 2016). Jak też, że uzupełnia on granice ustawowego zagrożenia karą określone w przepisach typizujących czyny zabronione w obrębie Kodeksu karnego oraz przepisów pozakodeksowych, a przewidujące sankcje jednorodzajowe w postaci kary pozbawienia wolności nieprzekraczającej 8 lat, o kary nieizolacyjne, tj. grzywnę oraz karę ograniczenia wolności, co oznacza, że każdy czyn zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 8 lat jest zarazem zagrożony alternatywnie grzywną oraz karą ograniczenia wolności (vide Kary i inne środki reakcji prawnokarnej. System Prawa Karnego, tom 6 pod red. M. Melezini. Wydanie 2 z 2016 r.; tak też A. Grześkowiak, K. Wiak (red.), Kodeks karny. Komentarz. Wyd. 6, Warszawa 2019). Podzielając powyższe uznać wypada, że przepis art. 37a k.k. pozwala jeszcze trafniej dostosować wymiar kary do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu. W ocenie Sądu odwoławczego w przedmiotowej sprawie taką trafną reakcją będzie wymierzenie oskarżonemu kary nieizolacyjnej (przy przyjęciu za podstawę wymiaru kary art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 37a § 1 k.k.) za czyn popełniony na szkodą M. S., tj. kary grzywny w wymiarze 150 stawek dziennych po 10 zł za każdą stawkę. Konsekwencją orzeczenia kary przy zastosowaniu art. 37a § 1 k.k. było orzeczenie wobec oskarżonego środka karnego w postaci zakazu kontaktowania się z pokrzywdzonym M. S. na okres roku, co znajduje uzasadnienie ze względu na prewencję indywidualną i stanowić będzie dla oskarżonego kolejny argument, by odwieść go od popełniania kolejnych czynów karalnych. Stwierdza także Sąd odwoławczy, iż przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości drugiego z przypisanych oskarżonemu czynów Sąd meriti nie uwzględnił w sposób należyty okoliczności jego popełnienia. Choć zgodzić się należy z podniesionymi w pisemnym uzasadnieniu przesłankami, które stanowiły podstawę ustalenia stopnia społecznej szkodliwości czynu, to jednak nie sposób nie dostrzec - co milczeniem pominął Sąd rejonowy - że zniewagę wobec A. S. wypowiedział w reakcji na jej słowa "o co ci (...) chodzi?". Stwierdzenie takie oczywiście zachowania oskarżonego nie usprawiedliwia i nie odbiera mu bezprawnego charakteru, niemniej wpływa na ocenę całej zaistniałej sytuacji. Słusznie podnosi przy tym skarżący, że kara grzywny orzeczona za ten czyn nosi cechy rażącej surowości, przez to, że nie uwzględnia w sposób właściwy warunków osobistych, stosunków majątkowych i możliwości finansowych oskarżonego. Powyższe powoduje, że kara ta traci wymiar resocjalizacyjny, a staje się wyłącznie nieuprawnioną represją. Oskarżony jest osoba niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym, stan jego zdrowia ulega systematycznemu pogorszeniu, nie pracuje, pobierając jedynie świadczenie socjalne w nieznacznej kwocie, nie ma też żadnego majątku. Możliwości zarobkowe oskarżonego są niewielkie, perspektywy na poprawę stanu zdrowia oskarżony nie ma, w związku z powyższym należało orzeczoną karę obniżyć do 100 stawek dziennych po 10 zł za każdą stawkę. Konsekwencją zmiany zaskarżonego wyroku w powyższym zakresie była konieczność orzeczenia kary łącznej, co też Sąd odwoławczy uczynił w oparciu o art. 85 § 1 k.k. i art. 86 § 1 i 2 k.k., orzekając karę łączną w wymiarze 160 stawek dziennych po 10 zł za każdą stawkę. Ustalając wysokość stawki dziennej grzywny miał na uwadze tut. Sąd brzmienia art. 33 §3 k.k. oraz wysokość dochodów J. M.. W ocenie Sądu odwoławczego tak ukształtowane rodzajowi oraz co do wysokości kary, w tym kara łączna grzywny, stanowić będą odpowiednią reakcję na popełnione przez oskarżonego przestępstwa, uwzględniają stopień społecznej szkodliwości popełnionych czynów oraz umyślny charakter i wcześniejszą karalność sądową oskarżonego. Sąd odwoławczy pozostaje w przekonaniu, iż określona w ten sposób kara (w sposób właściwszy nawet niż kara pozbawienia wolności, także przez wzgląd na jej dolegliwość przez pryzmat sytuacji majątkowej oskarżonego) zrealizuje kryteria art. 53 § 1 i 2 k.k., a jej wykonanie powinno przekonać oskarżonego o nieopłacalności przestępstwa i wdrożyć oskarżonego do poszanowania porządku prawnego, należycie oddziałując w ramach prewencji ogólnej. |
||||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||||
Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie wymierzonych kar w następujący sposób : - co do kary orzeczonej w pkt I części dyspozytywnej wyroku, poprzez wymierzenie oskarżonemu kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby jednego roku (w dolnej granicy zagrożenia ustawowego), - co do kary orzeczonej w pkt II części dyspozytywnej wyroku, poprzez odstąpienie od wymierzenia kary grzywny i zastosowanie środka karnego w postaci zakazu zbliżania się i kontaktowania się oskarżonego z pokrzywdzonymi w sposób określony przez Sąd, Ewentualnie: co do kary orzeczonej w pkt II części dyspozytywnej wyroku, poprzez wymierzenie kary grzywny w dolnym wymiarze ustawowego zagrożenia, tj. 10 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 10 złotych. |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||||
Podniesiony w pisemnym środku zaskarżenia obrońcy oskarżonego wniosek w odniesieniu do kary orzeczonej w punkcie I dyspozycji, jako pozostający w sprzeczności z aktualnie obowiązującym brzmieniem przepisów kodeksu karnego (art. 69 § 1 k.k.), nie zasługiwał na uwzględnienie z przyczyn formalnych, zaś w pozostałym zakresie okazał się jedynie częściowo zasadny, co zostało wykazane powyżej. Przepis art. 69 § 1 k.k. wskazuje, że Sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej w wymiarze nieprzekraczającym roku, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa nie był skazany na karę pozbawienia wolności i jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Oskarżony był zaś w przeszłości karany sądownie, w tym na karę pozbawienia wolności (vide dane z Krajowego Rejestru Karnego - k. 107), co przekreśla możliwość warunkowego zawieszenia wykonania kary. Warto także dodać - choć czysto hipotetycznie - że argument, jakoby choroba oskarżonego uniemożliwiała mu odbywanie kary pozbawienia wolności w warunkach zakładu karnego jest chybiony. Skazani w jednostkach penitencjarnych posiadają właściwą opiekę medyczną, tak by kara pozbawienia wolności mogła być, nawet przez osoby chore, w sposób niezakłócony odbywana. Kara taka mogłaby być i odbywana w systemie dozoru elektronicznego. Nie było przy tym podstaw do odstąpienia od wymierzenia kary za czyn z pkt II dyspozycji (art. 216 §1k.k.). Jakkolwiek wypowiedziane przez pokrzywdzoną słowa wpływać mogą na ocenę społecznej szkodliwości czynu oskarżonego, to wszelako w żadnym wypadku nie mogą stanowić podstawy, by uznać je za "wyzywające zachowanie" w rozumieniu art. 216 § 3 k.k. Przyjmuje się, że prowokacja zachodzi w razie zachowania pokrzywdzonego w stosunku do sprawcy, mającego charakter wyzywający z punktu widzenia ogólnie przyjętych i społecznie akceptowanych norm zachowania – zaczepki, zachowania lekceważącego aroganckiego, impertynenckiego. Zachowania takie wymagają intencjonalnego nastawienia sprawcy prowokacji, by wywołać reakcję osoby prowokowanej, przybierającą postać przynajmniej znieważenia go. Brak podstaw do ustalenia, by pokrzywdzona, wypowiadając cytowane słowa, acz wulgarne, działała w celu sprowokowania oskarżonego („zaczepki”). Jej słowa były raczej reakcją, choć niewątpliwie impulsywną, na zastaną sytuację. Teoretycznie już zauważyć należy, że orzeczenie środka karnego w postaci zakazu zbliżania do pokrzywdzonej A. S., przez wzgląd na brzmienie art. 41a § 1 k.k. (orzeczenie tego środka możliwe jest w razie skazania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego lub inne przestępstwo przeciwko wolności oraz w razie skazania za umyślne przestępstwo z użyciem przemocy, w tym zwłaszcza przemocy wobec osoby najbliższej) nie było możliwe ze względów formalnych, a przy tym, w okolicznościach tej sprawy jawi się jako niecelowe i przeciw skuteczne. Oskarżony i pokrzywdzona zamieszkują w jednym budynku, zakaz zbliżania się i kontaktowania się we wskazany sposób byłyby więc niewykonalny i rodził jedynie kolejne postępowania karne (art. 244 k.k.). Nie znalazł przy tym uznania Sądu odwoławczego wniosek o tak daleko idące (nieznacznie odbiegające od minimalnych ustawowych progów) złagodzenie kary grzywny orzeczonej za czyn na szkodę A. S.. |
||||||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
||||||||||||||||||||||
4.1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
||||||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
||||||||||||||||||||||
1.7. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
5.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||||||
Wyrok Sądu Rejonowego w Kłodzku z 17 grudnia 2024 r., sygn. akt II K 915/24 w zakresie uznania sprawstwa i winy J. M. co popełnienia czynów z art. 190 §1 k.k. i art. 216 §1 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k. (pkt I) oraz z art. 216 §1 k.k. (pkt II), jak też zwolnienie oskarżonego od obowiązku poniesienia kosztów sądowych i obciążenie wydatkami Skarbu Państwa (pkt III) |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||||||
Za wyjątkiem zmian opisanych w sekcji 5.2.1. zaskarżony wyrok, jako słuszny, podlegał utrzymaniu w mocy. |
||||||||||||||||||||||
1.8. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
5.2.1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|||||||||||||||||||||
Wyrok Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 17 grudnia 2024 r., sygn. akt II K 915/24 w zakresie kary 2 miesięcy pozbawienia wolności (pkt I) i kary 200 stawek dziennych grzywny po 10 złotych każda (pkt II) |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
||||||||||||||||||||||
Zaskarżony wyrok zmieniono w ten sposób, że : - w punkcie I jego części dyspozytywnej za podstawę wymiaru kary przyjęto art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 37a § 1 k.k. i wymierzono oskarżonemu grzywnę w wymiarze 150 stawek dziennych po 10 zł każda stawka; - w związku ze skazaniem za czyn z art. 190 § 1 k.k., na podstawie art. 41a § 1 k.k. orzeczono wobec oskarżonego zakaz kontaktowania się w jakikolwiek sposób z pokrzywdzonym M. S. przez okres roku; - w punkcie II jego części dyspozytywnej wymiar orzeczonej wobec oskarżonego grzywny obniżono do 100 stawek dziennych po 10 zł każda stawka; - na podstawie art. 85 § 1 k.k. i art. 86 § 1 i 2 k.k. łącząc wymierzone oskarżonemu w punktach I.1. i I.3 jednostkowe kary grzywny orzeczono wobec oskarżonego karę łączną grzywny w wymiarze 160 stawek dziennych po 10 zł każda stawka. Powody zmiany zaskarżonego wyroku w takim zakresie wskazano w sekcji 3.1. i nie ma racjonalnych powodów, by argumenty te powielać. |
||||||||||||||||||||||
1.9. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
1.1.7. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.1.1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.4.1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
1.1.8. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||||||||||||||||||||
1.10. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
||||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||||
6. Koszty Procesu |
||||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||||
III, IV |
- o kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu w postępowaniu odwoławczym orzeczono na podstawie § 4 ust. 1 i 3 w zw. z § 17 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu. - o kosztach sądowych postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k., zwalniając oskarżonego od ich ponoszenia. W ocenie Sądu odwoławczego uiszczenie kosztów sądowych przez oskarżonego przy uwzględnieniu jego sytuacji osobistej i majątkowej byłoby niecelowe. |
|||||||||||||||||||||
7. PODPIS |
||||||||||||||||||||||
SSO Agnieszka Połyniak |
1.11. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
obrońca oskarżonego |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 17 grudnia 2024 r., sygn. akt II K 915/24 |
||||
0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☐ w całości |
||||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
|||
☒ |
co do kary |
||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
0.1.1.4. Wnioski |
|||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Świdnicy
Osoba, która wytworzyła informację: SSO Agnieszka Połyniak
Data wytworzenia informacji: