Portal Orzeczeń Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Świdnicy

1.Przewodniczący:

1.SSO Agnieszka Połyniak (spr.)

1.Sędziowie:

1.SO Krzysztof Płudowski

2.SR del. do SO Sebastian Kowalski

1.Protokolant:

1.Ewa Ślemp

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 384/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie z 19 marca 2025 r., sygn. akt II K 951/23

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

G. D.

oskarżony nie był w przeszłości karany sądownie

Informacja z Krajowego Rejestru Karnego

237

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

Informacja z Krajowego Rejestru Karnego

dokument urzędowy, sporządzony przez uprawniony podmiot, nie był kwestionowany przez strony.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Oskarżony w osobistej apelacji zaskarżonemu wyrokowi zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia sprowadzający się do uznania, że jego czyn wypełnił znamiona przestępstwa w sytuacji, gdy jego działania miały na celu dbanie o opłaty za mieszkanie matki oraz zapytania o jej stan zdrowia. Jak nadto wskazał, jego intencje dotyczyły wyłącznie troski o opłaty czynszowe matki oraz jej zdrowie i samopoczucie, każdy zaś kontakt z pokrzywdzonym miał na celu wyjaśnienie kwestii finansowych i nie zawierał elementów nękania ani gróźb. Skarżący podniósł nadto, że Sąd rejonowy nie uwzględnił kontekstu jego działań, "przez co ocena była niekompletna".

Oskarżony wskazał nadto, że "niepełna i nierzetelna ocena zdrowia psychicznego przez biegłych z zakresu psychiatrii mogły mieć znaczący wpływ na wyrokowanie sądu. Choroba dwubiegunowa

W piśmie zatytułowanym "aneks do apelacji" oskarżony podniósł, że większość przesłuchanych w toku postępowania świadków potwierdza prezentowaną przez niego wersję zdarzenia, a jedynie pokrzywdzony i jego żona złożyli, "sprzeczne zeznania, które mogły wprowadzić w błąd Sąd I instancji". Wskazał, że świadkowie zmierzają do przedstawienia oskarżonego jako osoby nadużywającej alkoholu, a w sprawie nie ma na to żadnych dowodów.

Wskazał nadto, że wśród dowodów w sprawie znajdują się nagrania z monitoringu oraz fotografie miejsca zdarzenia, nagrania te zaś niejednoznacznie potwierdzają winę, dlatego konieczne jest przeprowadzenie dodatkowej ekspertyzy. Podniósł, iż w sprawie sporządzono trzy opinie biegłych, które były zgodne co do stanu zdrowia ofiary oraz mechanizmu powstania obrażeń. Ich analiza wskazuje na możliwość "alternatywnej wersji zdarzeń". Przedstawiona przez oskarżonego dokumentacja medyczna wskazująca na jego choroby neurologiczne potwierdza jego alibi. Choroby oskarżonego mogły wpływać na zachowanie oskarżonego oraz przebieg rozmów z M. T., co mogło prowadzić do niekontrolowanych reakcji i nieświadomego działania w trakcie konwersacji.

Obrońca oskarżonego zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła :

1. obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 190a § 1 kk poprzez jego błędną wykładnię, polegającą na przyjęciu zachowanie oskarżonego wypełnia znamiona uporczywego nękania, podczas gdy:

a. brak jest dowodów na wyraźny, skutecznie zakomunikowany sprzeciw pokrzywdzonego wobec kontaktu,

b. oskarżony dzwonił w sprawach dotyczących opieki nad swoją matką i w celu wyjaśnienia jej sytuacji,

c. nie wykazano, aby kontakt oskarżonego z pokrzywdzonym był podtrzymywany wbrew jasnemu, formalnemu żądaniu jego zakończenia;

2. obrazę przepisów postępowania, tj. art. 7 k.p.k. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego i przyjęcie za w pełni wiarygodne zeznania pokrzywdzonego przy jednoczesnym pominięciu wyjaśnień oskarżonego i kontekstu sprawy, w szczególności poprzez pominięcie okoliczności, że:

a. Groźby (jeśli były) miały charakter słownych wybuchów emocji, wypowiadanych w stanie wzburzenia, bez realnego zamiaru ich spełnienia,

b. Pokrzywdzony nie mógł racjonalnie obawiać się ich spełnienia, skoro:

- sam przyznawał, że chciał spotykać się z oskarżonym,

- nie zerwał kontaktu, nie wystąpił o zakaz kontaktu, nie zmienił telefonu, nie zawiadomił wcześniej Policji,

- wskazywał, że rozmowy były uciążliwe, ale nie twierdził, że bezpośrednio podjął działania obronne,

- groźby pojawiały się przez telefon - nie było nachodzenia, fizycznych prób realizacji gróźb,

c. oskarżony nie podejmował żadnych działań zmierzających do realizacji gróźb.

d. stan emocjonalny oskarżonego (rozpacz o matkę, poczucie bezradności) tłumaczy treść wypowiedzi jako emocjonalne odreagowanie, a nie realne zagrożenie;

3. co w konsekwencji doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych polegających na bezpodstawnym przyjęciu, że groźby kierowane przez oskarżonego wzbudziły uzasadnioną obawę ich spełnienia, podczas gdy okoliczności sprawy świadczą o braku realnego zagrożenia dla pokrzywdzonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zbieżność zarzutów zawartych w osobistej apelacji oskarżonego oraz apelacji jego obrońcy, uzasadnia łączne ich rozpoznanie.

Sąd odwoławczy, po przenalizowaniu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz po zapoznawaniu się z pisemnymi motywami rozstrzygnięcia zawartymi w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, nie podzielił stanowiska apelujących, że Sąd orzekający przy wydawaniu zaskarżonego wyroku naruszył reguły procesowe w zakresie oceny zgromadzonych w sprawie dowodów. Dokonana przez Sąd I instancji ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego jest rzetelna, szczegółowa i uwzględnia w odpowiednim stopniu zasady prawidłowego rozumowania oraz wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego. Treść pisemnych motywów wyroku nie pozostawia wątpliwości co do tego, że ocenie poddane zostały wszystkie zgromadzone w sprawie dowody, a wnioski z tej oceny, sprowadzające się do wskazania, którym dowodom przyznał walor wiarygodności i w jakim zakresie, a którym waloru tego odmówił, zostały należycie przez Sąd rejonowy uzasadnione. W szczególności właściwej analizie poddane zostały wyjaśnienia oskarżonego oraz zeznania świadków potwierdzających jego linię obrony (E. R.i A. P.), zostało również szczegółowo uzasadnione, dlaczego nie dano im wiary. Dokonana ocena materiału dowodowego, w tym wyjaśnień oskarżonego odpowiada regułom zawartym w art. 7 k.p.k. i wbrew twierdzeniom apelującej nie może być uznana za dowolną. Aby zarzut naruszenia tego przepisu był skuteczny nie może być skonstruowany wyłącznie na zasadzie stwierdzenia, iż Sąd I instancji popełnił błąd, ponieważ nie dał wiary określonemu dowodowi (lub ją dał), podczas gdy zdaniem apelującej tenże dowód jest wiarygodny (lub niewiarygodny). Apelująca musi więc wykazać jakie konkretne błędy w zakresie logiki, reguł prawidłowego rozumowania, doświadczenia życiowego, czy wskazań wiedzy popełnił Sąd I instancji, dochodząc do swoich ocen. Skarżąca obrońca nie sprostała tym wymaganiom i w ramach tego zarzutu kwestionuje w istocie dokonane przez Sąd ustalenia faktyczne. Podnosi mianowicie, że groźby oskarżonego ("jeżeli były") miały charakter słownych wybuchów emocji, wypowiadanych w stanie wzburzenia, bez realnego zamiaru ich spełnienia, oskarżony nie podejmował żadnych działań zmierzających do ich realizacji a pokrzywdzony nie mógł racjonalnie obawiać się ich spełnienia, gdyż przyznał, że chciał spotykać się z pokrzywdzonym, nie zerwał z nim kontaktu, nie wystąpił o zakaz kontaktu, nie zmienił telefonu i nie zawiadomił wcześniej Policji, nie podjął działań obronnych, a groźby "pojawiały się przez telefon". Nadto wskazała skarżąca, że stan emocjonalny oskarżonego tłumaczy treść jego wypowiedzi jako emocjonalne odreagowanie a nie realne zagrożenie. Wnioskowanie takie jest dowolne.

Treść zeznań pokrzywdzonego tymczasem nie pozostawia wątpliwości, że oskarżony kierował do niego groźby pobicia i pozbawienia życia: "On groził mi, że mnie pobije i zabije". I dalej: "Do eskalacji przestępczych zachowań pana G. D. doszło po wydaniu przez Sąd postanowienia w sprawie III RNs 129/23. Pan G. D. intensywniej zaczął wydzwaniać na mój telefon grożąc mi pobawieniem życia i pobiciem. Takich telefonów ja dostawałem co najmniej dwa razy dziennie. [...] Takie jego zachowanie sprawiło, że ja poczułem się zagrożony". Istotnie została też naruszona moja prywatność, a kierowane pod moim adresem groźby wzbudziły we mnie uzasadnioną obawę, że zostaną spełnione. Ja obawiam się tych gróźb gdyż pan D. - jak sam oświadczył - był policjantem i obserwuje mnie. W trakcie tych rozmów telefonicznych z G. D., które w pewnym momencie zacząłem wręcz odrzucać albo w ogóle nie odbierałem - wywnioskowałem, że mężczyzna ten nadużywa alkoholu i obawiam się, że w takim stanie z łatwością przyszłoby mu spełnić kierowane pod moim adresem groźby (k. 5). Brak w sprawie logicznych powodów, dla których zeznaniom M. T. należałoby odmówić waloru wiarygodności. Są one rzeczowe, logiczne, wewnętrznie spójne. Co więcej, znajdują potwierdzenie w relacji jago małżonki, A. T.. Świadek ta tak relacjonowała kontakty męża z oskarżonym: "Kilkanaście razy byłam świadkiem sytuacji w których mój mąż odbierał telefony od pana G. D.. Miałam wtedy okazję słyszeć rozmowy mojego męża z panem G. D.. To on zawsze wydzwaniał do mojego męża, a nie odwrotnie. Podczas tych rozmów pan G. D. wyzywał mojego męża słowami wulgarnymi typu "(...)", "(...)". On mówił do mojego męża "ja cię połamię", "wiem gdzie mieszkasz, "zabiję cię". Mój mąż w trakcie tych rozmów nie musiał nawet przełączać telefonu w tryb głośnomówiący ponieważ pan D. tak bardzo krzyczał do słuchawki, że doskonale go słyszałam". I dalej: " Po każdym z takich telefonów mój mąż był bardzo zdenerwowany. Myślę, że też zaczął się obawiać G. D.. On bał się o siebie i o mnie. Mój mąż zakazał mi w pewnym momencie otwierać obcym osobom drzwi do naszego mieszkania" (k. 18v). Istotne znaczenie ma również ten fragment zeznań świadka w którym wskazuje: "Mnie bardzo niepokoiły te telefony G. D. wykonywane do mojego męża kiedy on był w domu [...] Ja nie wiem na co stać pana G. D. i boję się, że może zrobić mojemu mężowi krzywdę. W krzykach pana G. D., które miałam okazję słyszeć przez telefon przy okazji rozmów mojego męża z tym mężczyzną, słyszałam tykającą bombę" (k. 19). O zachowaniu oskarżonego względem niego pokrzywdzony informował również w rozmowach telefonicznych A. P. (1), pracownika (...) w B.. W toku tych rozmów przekazywał świadkowi, że G. D. wyzywa go słowami wulgarnymi, grozi mu i żąda zwrotu pieniędzy pochodzących z emerytury jego matki" (k. 25).

Nie sposób nie zauważyć, że jedynym dowodem mającym potwierdzać to, że G. D. nie wypowiadał gróźb wobec M. T. są w istocie wyjaśnienia oskarżonego. Rzecz jednak w tym, że jest to dowód zupełnie odosobniony. Choć przeczy swojemu sprawstwu w tym zakresie, oskarżony w toku rozprawy przyznał: „ nie mogę powiedzie, że nie znieważałem tego pana, pewnie mu jakąś wiązankę puszczałem. Takie chłopskie zachowanie” – k. 151v. Linii obrony oskarżonego w tym zakresie nie potwierdzają nawet w swoich zeznaniach E. R.i A. P.. Posługując się prostym zaprzeczeniem kobiety te wskazały, że oskarżony w ogóle nie kontaktował się z pokrzywdzonym - vide zeznania E. R.(k. 58v) lub, że dwukrotnie do niego dzwonił, pytając o mamę - zeznania A. P. (k. 63). Rzecz jednak w tym, że ta ostatnia zeznała także, iż była świadkiem jedynie dwóch rozmów oskarżonego z pokrzywdzonym. Skoro nie uczestniczyła w pozostałych (a z wykazu połączeń /k. 36-38/ wynika, iż było ich znacznie więcej), to oczywistym jest, że nie mogła słyszeć wypowiadanych przez oskarżonego gróźb.

Negatywne nastawienie oskarżonego do M. T. wyczytać można i z treści zeznań innych jeszcze pracowników instytucji, z którymi ten ostatni miał kontakt. Z relacji B. L., pracownicy (...) w N. wynika, że w toku telefonicznej rozmowy ze świadkiem oskarżony nazwał pokrzywdzonego "złodziejem", zarzucając mu, że przywłaszczył pieniądze matki. Był wówczas "sfrustrowany, podenerwowany, mówił podniesionym głosem. [...] Przy okazji drugiej rozmowy również odniosłam wrażenie, że pan G. D. jest pod wpływem alkoholu. Mówił niewyraźnie i bardzo chaotycznie. Gdy świadek ta przekazała, by w sprawach finansowych kontaktował się z opiekunem prawnym matki, ten stwierdził, by opiekun prawny "odpierdolił się" od niej (k. 29).

Trafnie przyjmuje się w literaturze, że: „grozić” to tyle co „straszyć kogoś czymś złym, wypowiadać groźby”. Zachowanie sprawcze obejmuje więc wszelkiego rodzaju zachowania, których istotą jest wyartykułowanie w stosunku do pokrzywdzonego zapowiedzi popełnienia przestępstwa na jego szkodę lub na szkodę osoby dla niego najbliższej. Grożenie może mieć formę ustną, pisemną, może być wyrażone także gestem (np. gest symulowania podcięcia gardła wyrażony za pomocą palca) czy też innym zachowaniem, którego treścią jest zapowiedź popełnienia przestępstwa (tak K. Wala [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. J. Kulesza, Warszawa 2025). Nie stoi więc na przeszkodzie uznaniu za przestępstwo, jak w przedmiotowej sprawie, zachowania, które sprowadzało się do artykułowania wypowiedzi przez telefon. Forma przekazu nie ma bowiem w tym wypadku żadnego znaczenia, bez znaczenia jest i to, że oskarżony w trakcie wypowiadania gróźb nie miał bezpośredniego kontaktu z pokrzywdzonym. Do znamion tego przestępstwa nie zalicza się również fakt realizacji groźby. Jeżeli bowiem sprawca zrealizuje zapowiadane przestępstwo, dochodzi do wielości czynów. To, że w okresie od 1 czerwca 2023 r. do 18 października 2023 r. żadna groźba nie została zrealizowana, dla prawnokarnej oceny zachowania oskarżonego nie ma więc żadnego znaczenia. Nie wpływa to również na ocenę realności obawy ich spełnienia, jaka zrodziła się w pokrzywdzonym. Przyjmuje się, że przypisanie odpowiedzialności karnej za przestępstwo wymaga nie tylko zrealizowania czynności wykonawczych groźby, ale spowodowania stanu, w którym groźba wzbudziła w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona. Ujęty w opisie typu przestępstwa zwrot "uzasadniona obawa" jest zatem warunkiem koniecznym karalności zachowania polegającego na grożeniu innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub osoby jej najbliższej. Uzasadniona obawa, w konstrukcji przepisu art. 190 § 1 k.k., jest tym elementem, który pozwala ująć i zweryfikować, czy subiektywna odczucie obawy pokrzywdzonego co do spełnienia groźby miało obiektywne (uzasadnione) podstawy (tak choćby Sąd Najwyższy w wyroku z 6 kwietnia 2017 r., sygn. akt V KK 372/16). W realiach sprawy słusznie uznał Sąd rejonowy, że pokrzywdzony miał podstawy do tego, by traktować groźby oskarżonego poważnie, zaś ich spełnienie uznawać za rzeczywiście możliwe. Choć w sposób zapewne niezamierzony, okoliczności wzmacniających to wnioskowanie dostarczają i oskarżony i jego obrońca w pisemnych środkach zaskarżenia, tłumacząc zachowanie oskarżonego "kontekstem działań", emocjonalnym odreagowaniem, wynikającym z obawy o matkę, czy wreszcie nakazując upatrywać "agresji słownej" w stanach chorobowych (vide apelacja oskarżonego, k. 203v). Wszystkie te okoliczności jedynie potęgują słuszny wniosek, że pokrzywdzony miał podstawy do tego, by spełnienia gróźb w rzeczywistości obawiać się. Nie ma wątpliwości, że wypowiadając je oskarżony pozostawał w znacznym stopniu pobudzony emocjonalnie, wulgarny, nieustępliwy, nie ma przy tym podstaw, by nie twierdzić, że nie znajdował się wówczas pod wpływem alkoholu. Przed zdarzeniem pokrzywdzony nie znał oskarżonego, nie mógł więc ocenić - co postuluje obrona - że zachowanie oskarżonego, obarczone tak znacznym ładunkiem agresji i złej woli stanowić ma jedynie formę odreagowania. Przez wzgląd zaś na natężenie inicjowanych przez oskarżonego połączeń realnie mógł pozostawać w strachu i niepewności. Usprawiedliwieniem oskarżonego nie mogą być jego schorzenia. Treść opinii sądowo - psychiatrycznej wydanej przy udziale psychologa nie pozostawia wątpliwości, że oskarżony nie cierpi na chorobę psychiczną, niedorozwój umysłowy lub inne zakłócenia czynności psychicznych, które miałyby znaczenie orzecznicze, w chwili popełnienia czynu miał zachowaną zdolność do rozpoznania znaczenia czynów i pokierowania swoim postępowaniem. Biegli nie stwierdzili jednocześnie niepoczytalności oskarżonego.

To w końcu, że pokrzywdzony utrzymywał kontakty z oskarżonym tłumaczyć należy nie tym, że nie czuł się on zagrożony, a tym, że w sposób profesjonalny starał się realizować nałożone na niego na mocy postanowienia Sądu obowiązki wynikające z pełnienie funkcji opiekuna dla całkowicie ubezwłasnowolnionej T. D., co wiązało się między innymi z kontynuowaniem relacji z oskarżonym. Dlatego też chciał się spotkać z oskarżonym, by "wyjaśnić tę sprawę" oraz odpowiedzieć na pytanie oskarżonego. Ten jednak nie był zainteresowany "polubownym załatwieniem sprawy". Jego działanie ukierunkowane było li tylko na skłonienie pokrzywdzonego do rezygnacji z pełnionej funkcji (vide zeznania pokrzywdzonego, k. 152). Ta to okoliczność, nie zaś troska o matkę, legła u podstaw dopuszczenia się przez oskarżonego czynu polegającego na uporczywym nękaniu M. T.. W istocie G. D. rozgoryczony był decyzją Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie z 7 czerwca 2023 r. (k. 6), na mocy której to pozbawiony został opieki nad całkowicie ubezwłasnowolnioną swoja matką T. D.. Jak wynika z relacji pokrzywdzonego, oskarżony miał do niego pretensje, że w momencie, kiedy zostanie jej opiekunem, będzie zarządzał jej całym majątkiem i oskarżony straci nad tym kontrolę.

W odniesieniu do podniesionego w apelacji obrońcy zarzutu obrazy art. 190a § 1 k.k. wskazać należy za Sądem Najwyższym (np. postanowienie z 25 lutego 2025 r., sygn. akt III KK 16/25), że „ obraza prawa materialnego ma miejsce wtedy, gdy stan faktyczny został w orzeczeniu ustalony prawidłowo a nie zastosowano do niego właściwego przepisu prawa materialnego, a także wówczas, gdy nie zastosowano określonego przepisu w sytuacji, gdy jego zastosowanie było obowiązkowe. Natomiast nie zachodzi taka obraza, kiedy wadliwość zaskarżonego orzeczenia jest wynikiem błędnych ustaleń przyjętych za jego podstawę lub naruszenia przepisów prawa procesowego. Pogląd, że przy zarzucie prawa materialnego za punkt wyjścia należy przyjmować nie to co Sąd ustalił, lecz to co powinien ustalić jest nie do zaakceptowania i tak ujmowany zarzut obrazy prawa materialnego jest w istocie zarzutem błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku”. Z taką sytuacją mamy do czynienia w przedmiotowej sprawie. Skarżąca rozstrzygnięciu zarzuca bowiem brak ustalenia, że pokrzywdzony skutecznie nie zakomunikował sprzeciwu wobec kontaktu z oskarżonym, a także nie wykazano, by kontakt ten odbywał się mimo takiego sprzeciwu, błędnie nie ustalono również, że kontakt ten sprowadzał się do ustalenia spraw dotyczących opieki nad matką. Do kwestii tych odniesiono się powyżej.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy a także treść apelacji pozwala na wyprowadzenie wniosku, że skarżący nie kwestionują samego faktu inicjowania przez oskarżonego kontaktów z pokrzywdzonym, lecz nadają im charakter odmienny od ustalonego. Trzeba w tym miejscu wskazać, że nawet gdyby, w mocno subiektywnym odczuciu, oskarżonemu przyświecały intencje, które wyartykułowane zostały w pisemnym środku zaskarżenia, okoliczność ta nie ma w sprawie kluczowego znaczenia. Podzielenia godne jest bowiem stanowisko, w świetle którego do znamion czynu z art. 190a § 1 k.k. nie należy cel działania sprawcy. Strona podmiotowa tego typu przestępstwa nie ma charakteru kierunkowego. Realizacja zaś celu, który sam w sobie nie zasługuje na negatywną ocenę, środkami stanowiącymi uporczywe nękanie innej osoby prowadzące do wzbudzenia w niej poczucia zagrożenia, poniżenia lub udręczenia lub naruszające jej prywatność może wypełniać znamiona przestępstwa z art. 190a k.k. (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 2 grudnia 2020 r., III KK 266/20).

Nie ma więc znaczenia, z jakiego powodu oskarżony dopuszczał się wobec M. T. zachowań, które przybrały formę występku. W świetle mnogości realizowanych połączeń (k. 36-38), formy oraz treści wypowiedzi oskarżonego, nagromadzenia w wypowiedziach znacznej ilości złej woli, wulgaryzmów, wywołane w ten sposób poczucie zastraszenia i udręczenia pokrzywdzonego jawi się jako w pełni zrozumiałe, a zarazem rzeczywiste. Troska o matkę była jedynie pretekstem dla oskarżonego, uzasadniającym dręczenie pokrzywdzonego wielokrotnymi rozmowami telefonicznymi, w trakcie których bynajmniej nie podejmował spokojnej, konstruktywnej rozmowy na temat sytuacji bytowej matki, a przejawiał dezaprobatę wobec ustanowienia pokrzywdzonego jej opiekunem, w istocie uporczywie nękając pokrzywdzonego.

Sąd odwoławczy w składzie obecnym podziela pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 kwietnia 2024 r., sygn. akt I Ka 24/23, że formułowanie żądań ze strony osoby pokrzywdzonej, aby sprawca zaprzestał nękania, nie należy do warunków, które determinują możliwość przypisania odpowiedzialności karnej za czyn z art. 190a § 1 k.k.

Wniosek

Wniosek z apelacji oskarżonego o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Wniosek z apelacji obrońcy oskarżonego o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanych mu czynów.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Za niezasadnością wniosków apelacyjnych przemawiała ocena poprzedzających je zarzutów, które nie zostały uwzględnione przez Sąd odwoławczy, co wykazane zostało powyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zmiana wyroku poprzez uchylenie wydanego na podstawie art. 72 § 1 pkt 2 k.k. zobowiązania oskarżonego do pisemnego przeproszenia pokrzywdzonego M. T. w terminie 6 miesięcy i zobowiązanie oskarżonego w okresie próby do informowania na piśmie kuratora o przebiegu okresu próby co 6 miesięcy.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Powodem zmiany wyroku we wskazanym zakresie było ustalenie, że orzeczony przez Sąd rejonowy obowiązek nie spełniłby swojej roli wychowawczej. Przemawiała za tym postawa oskarżonego, jaką prezentował tak w toku postępowania przed Sądem rejonowym, jak i w toku rozprawy odwoławczej przed Sądem okręgowym, przejawiająca się lekceważeniem pokrzywdzonego, negatywnym do niego nastawieniem, przekonaniem o własnej niewinności. W konsekwencji wykonanie powyższego obowiązku w ocenie Sądu odwoławczego rodzić mogłoby kolejną sytuację konfliktową i w żadnym razie nie spełniłoby swej funkcji.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Za wyjątkiem zmiany opisanej w sekcji 4, uzasadnienia zaskarżony wyrok utrzymany został w mocy.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

powody utrzymania zaskarżonego wyroku w mocy wskazano w sekcji 3.1., nadto Sąd odwoławczy w toku kontroli instancyjnej nie dostrzegł, by rozstrzygnięcia te wydane zostały z naruszeniem obowiązujących regulacji czy to prawa materialnego, czy procedury karnej.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

W miejsce uchylonego obowiązku przeproszenia pokrzywdzonego Sąd odwoławczy nałożył na oskarżonego obwiązek informowania na piśmie kuratora, pod dozór którego w okresie próby został oddany, o przebiegu tego okresu próby co 6 miesięcy

Zwięźle o powodach zmiany

W ocenie tut. Sądu obowiązek ten będzie stanowił dodatkowy asumpt dla oskarżonego, by kontrolować swe zachowanie w okresie próby, tj. przestrzegać zasad porządku prawnego i współżycia społecznego właśnie z uwagi na ciążący na nim obowiązek informowania kuratora o swoim zachowaniu, co winno przynieść pozytywny efekt w zakresie prewencji indywidualnej.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II, III

- o kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu w postępowaniu odwoławczym orzeczono na podstawie § 4 ust. 1 i 3 w zw. z § 17 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

- o kosztach sądowych postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k., zwalniając oskarżonego od ich ponoszenia. W ocenie Sądu odwoławczego uiszczenie kosztów sądowych przez G. D. – przy uwzględnieniu jego sytuacji osobistej i majątkowej – byłoby niecelowe.

7.  PODPIS

SSO Krzysztof Płudowski SSO Agnieszka Połyniak SR (del. do SO) Sebastian Kowalski

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżony

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Wałbrzychu z dnia 19 marca 2025 r., sygn. akt II K 951/23

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Wałbrzychu z dnia 19 marca 2025 r., sygn. akt II K 951/23

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana