Portal Orzeczeń Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Świdnicy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 września 2016 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący:	SSO Ewa Rusin
Protokolant:	Magdalena Telesz

po rozpoznaniu w dniu 6 września 2016 r.

sprawy

1.  A. J.

syna J. i A. z domu H.

urodzonego (...) w Z.

oskarżonego z art. 157 § 2 kk z oskarżenia prywatnego P. P.

2.  P. P.

syna A. i M. z domu P.

urodzonego (...) w Z.

oskarżonego z art. 157 § 2 kk z oskarżenia prywatnego A. J.

na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śląskich

z dnia 25 kwietnia 2016 r. sygnatura akt II K 64/15

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.  zasądza od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa po ½ wydatków sądowych związanych z postępowaniem odwoławczym oraz wymierza opłaty:

- oskarżonemu P. P. w kwocie 120 złotych,

- oskarżonemu A. J. w kwocie 80 złotych ;

III. zasądza koszty procesu w postępowaniu odwoławczym:

- od oskarżonego P. P. na rzecz oskarżyciela prywatnego wzajemnego A. J. w kwocie 840 złotych;

- od oskarżonego A. J. na rzecz oskarżyciela prywatnego wzajemnego P. P. w kwocie 840 złotych.

  Sygn. akt IV Ka 519 / 16

Oskarżyciel prywatny J. J.oskarżył P. P. o to, że : w dniu 26 listopada 2014 roku w S. woj. (...), spowodował u A. J. obrażenia ciała w postaci stłuczenia głowy, twarzoczaszki, kręgosłupa piersiowego, stłuczenia podudzia lewego i uda prawego, licznych otarć skóry na twarzy prawej małżowiny usznej, podudziu lewym, lewym ramieniu i podudziu prawym

tj. o czyn z art. 157 § 2 kk

Oskarżyciel prywatny wzajemny P. P. oskarżył J. J.o to, że w dniu 26 listopada 2014r. w S. wypychając P. P. z kabiny ciągnika rolniczego, spowodował jego upadek na twarde podłoże, a następnie uderzając pięściami po całym ciele spowodował u niego obrażenia ciała w postaci skręcenia i naderwania odcinka szyjnego kręgosłupa, skręcenia i naderwania stawu skokowego prawego, powierzchowny uraz powłok głowy, otarcia skóry ręki prawej, co spowodowało naruszenie czynności narządu jego ciała na okres poniżej dni 7

tj. o czyn z art. 157 § 2 kk

Sąd Rejonowy w Ząbkowicach Śląskich wyrokiem z dnia 25 kwietnia 2016r. sygn. akt II K 64 /15:

I.  Oskarżonego P. P., uznał za winnego tego, że: w dniu 26 listopada 2014 roku w S. woj. (...) bijąc A. J. po całym ciele spowodował u niego naruszenie czynności narządów ciała trwające nie dłużej niż 7 dni w postaci: powierzchniowego urazu nosa z otarciami skóry, otarcia naskórka prawej małżowiny usznej, podbiegnięcia krwawe i obrzęki na twarzy w okolicy podoczodołowej lewej, naderwanie odcinka szyjnego kręgosłupa, stłuczenie kończyny dolnej lewej i prawej, podbiegnięcia krwawe na ramieniu prawymi i lewym, stłuczenie dolnej części grzbietu i miednicy, to jest uznał go za winnego popełnienia występku z art. 157§2 kk, za który na podstawie art. 157§2 kk wymierzył oskarżonemu P. P. karę grzywny 60 /sześćdziesięciu/ stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 20,00 /dwudziestu/ złotych.

II.  Na podstawie art.46§2 kk orzekł od oskarżonego P. P. na rzecz A. J. nawiązkę w kwocie 2.000,00 / dwa tysiące 00/100/ złotych.

III.  Oskarżonego A. J. uznał za winnego tego, że: w dniu 26 listopada 2014 roku w S. woj. (...) bijąc P. P. po całym ciele spowodował u niego naruszenie czynności narządów ciała trwające nie dłużej niż 7 dni w postaci: powierzchniowego urazu powłok głowy, otarcia skóry ręki prawej oraz skręcenie i naderwanie odcinka szyjnego kręgosłupa i stawu skokowego prawego, to jest uznał go za winnego popełnienia występku z art. 157§2 kk, za który na podstawie art. 157§2 kk wymierzył oskarżonemu A. J. karę grzywny 40 /czterdziestu/ stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 20,00 /dwudziestu/ złotych.

IV.  Na podstawie art.46§2 kk orzekł od oskarżonego A. J. na rzecz P. P. nawiązkę w kwocie 1.000,00 / jeden tysiąc 00/100/ złotych.

V.  Zasądził od oskarżonego P. P. na rzecz A. J. koszty procesu w kwocie 3.300 /trzy tysiące trzysta/ złotych i wymierzył opłatę na rzecz Skarbu Państwa w kwocie 120,00 /stu dwudziestu 00/100/ złotych;

VI.  Zasądził od oskarżonego A. J. na rzecz P. P. koszty procesu w kwocie 2.700 /dwa tysiące siedemset/ złotych i wymierzył opłatę na rzecz Skarbu Państwa w kwocie 80,00 /osiemdziesięciu 00/100/ złotych

Z wyrokiem tym w całości nie pogodzili się obaj oskarżeni - oskarżyciele prywatni wzajemni, wnosząc apelacje za pośrednictwem swych pełnomocników.

Apelujący obrońca oskarżonego A. J. na podstawie art. 427 § 1 kpk zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

I. Obrazę przepisów prawa materialnego (art. 438 pkt 1 k.p.k.), a mianowicie:

1. Art. 25 k.k . polegającą na jego błędnej wykładni i przyjęciu, że przejawianie przez napastnika i pokrzywdzonego wobec siebie agresji słownej zarówno przed jak i po zdarzeniu, a także istnienie pomiędzy nimi konfliktu wyklucza możliwość działania w obronie koniecznej w trakcie inkryminowanego zdarzenia, podczas gdy powołany przepis uzależnia przyjęcie działania w obronie koniecznej jedynie od przesłanek odpierania bezpośredniego i bezprawnego zamachu na jakiekolwiek dobro chronione prawem. W przypadku zaś, gdyby Sąd II instancji nie dopatrzył się w zaskarżonym wyroku obrazy prawa materialnego, o której mowa w punkcie I, zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

II. Mającą wpływ na treść orzeczenia obrazę przepisów postępowania (art. 438 pkt 2 k.p.k.), a mianowicie: art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k. oraz ar. 410 k.p.k. polegającą na dokonaniu dowolnej, a nie swobodnej oceny zgromadzonych w sprawie dowodów, z naruszeniem zasad wiedzy, logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, w tym:

a) Wybiórcze potraktowanie opinii ustnej oraz pisemnej biegłego sądowego M. B. i wyciągnięcie z niej błędnych wniosków polegających na nieprawidłowym przyjęciu, iż wersja zdarzenia podawana przez A. J. nie jest wiarygodna, gdyż zmiany urazowe stwierdzone na ciele u P. P. nie mogły powstać w wyniku działania A. J. według relacji, jaką przedstawia A. J. (tj. jedynie w wyniku obrony przed atakiem ze strony P. P.), podczas gdy na rozprawie w dniu 22 grudnia 2015 r. (k. 202) biegły wskazał wprost, iż: „Obrażenia, które stwierdzono u Pana P. mogły powstać w okolicznościach podawanych przez Pana J.".

b) Bezzasadne odmówienie waloru wiarygodności zeznaniom złożonym przez świadków A. J. (1) i A. J. (2) jedynie z uwagi na fakt ich pokrewieństwa z oskarżonym A. J., podczas gdy zeznania te, złożone zarówno w postępowaniu przygotowawczym jak i przed Sądem, są spójne, konsekwentne oraz wzajemnie się uzupełniają.

c) Bezzasadne odmówienie waloru wiarygodności wyjaśnieniom złożonym przez oskarżonego A. J., podczas gdy wyjaśnienia te korespondują z opinią biegłego sądowego M. B., w tym obrażeniami stwierdzonymi na ciele A. J., a w zakresie obrony koniecznej także z obrażeniami stwierdzonymi na ciele P. P..

d) Dokonywanie ustaleń faktycznych w sprawie w oparciu o przedłożone przez P. P. do wzajemnego aktu oskarżenia dokumenty medyczne z dnia 27.11.2014 r., których prawdziwości oskarżony A. J. zaprzeczył i których istnienia nie potwierdził Szpital (...) w Z., gdyż jak wynika z pisma ze Szpitala (...) w Z. z dnia 05.11.2015 r. (k. 169) oskarżonemu P. P. jedynie odmówiono przyjęcia do szpitala w dniu zdarzenia, tj. 26.11.2014 r. z uwagi na stwierdzenie jedynie powierzchownego urazu powłok głowy oraz otarcia skóry ręki prawej.

W konsekwencji wskazanych naruszeń art. 4. art. 7 oraz art. 410 k.p.k., zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

III. Mający wpływ na treść orzeczenia błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę (art. 438 pkt 3 k.p.k.):

1. W postaci błędnego ustalenia przebiegu zdarzenia mającego polegać na tym, iż pomiędzy P. P. a A. J. wywiązała się szarpanina w czasie której zadawali oni sobie wzajemnie uderzenia rękoma, następnie wypadli z ciągnika i na ziemi kontynuowali wzajemne stosowanie wobec siebie przemocy, podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy, oceniony prawidłowo, pozwala przyjąć, iż to oskarżony P. P. zaczął szarpać za drzwi od kabiny ciągnika A. J. próbując do niej wtargnąć, a następnie je otworzył i uderzył A. J. trzonkiem od łopaty oraz pięściami w twarz, po czym wyciągnął go z kabiny, przewrócił na ziemię i kontynuował bicie na ziemi.

2. Polegający na błędnym przyjęciu, iż u P. P. na skutek zdarzenia z dnia 26.11.2014 r. powstały obrażenia w postaci skręcenia i naderwania odcinka szyjnego kręgosłupa, podczas gdy jak wynika z pisma ze Szpitala (...) w Z. z dnia 05.11.2015 r. (k. 169) oskarżonemu P. P. odmówiono przyjęcia do szpitala w dniu zdarzenia, tj. 26.11.2014 r. z uwagi na stwierdzenie jedynie powierzchownego urazu powłok głowy oraz otarcia skóry ręki prawej, a wszelkie „dodatkowe" obrażenia stwierdzono u oskarżonego P. P. dopiero dnia 27,11.2014 r.

3. Polegający na błędnym przyjęciu, iż A. J. podczas inkryminowanego zdarzenia dobrowolnie podjął walkę wręcz z P. P., nie działał pod wpływem przymusu, dążył do konfrontacji i załatwienia osobistych porachunków, podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy, oceniony prawidłowo, nie pozwala na przyjęcie takiego przebiegu zdarzenia i prowadzi do wniosków biegunowo odmiennych.

Formułując przywołane zarzuty, na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. oraz art. 437 § 2 k.p.k. wniósł o:

- zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu przestępstwa (jeżeli w ocenie Sądu pozwalają na to zebrane dowody).

- w innym zaś przypadku wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

Natomiast obrońca oskarżonego P. P. na podstawie przepisu art. 425 k.p.k., 438 pkt 2 i 3 k.p.k. i 444 k.p.k.] zaskarżył powyższy wyrok w całości w stosunku do oskarżonego P. P. na jego korzyść tj. w zakresie rozstrzygnięć o winie i karze, zarzucając obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, tj. naruszenie art. 2 § 2 k.p.k., art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. skutkujące wadliwie ustalonym stanem fatycznym będącym podstawą przyjęcia nie budzącej wątpliwości winy i sprawstwa oskarżonego P. P., a polegające na niekierowaniu się zasadą obiektywizmu i dokonaniu dowolnej oceny zebranych w sprawie dowodów, oraz nieuwzględnieniu całokształtu okoliczności ujawnionych w toku procesu, w szczególności:

1. odmowie waloru wiarygodności zeznaniom świadka A. P. w zakresie jakim opisuje końcowy przebieg zdarzenia z udziałem stron, wskazujący na nieprzerwaną agresję A. J. i chęć dążenia do konfrontacji tj. co do relacji:

„ ...zobaczyłam jak A. leży na moim mężu. W tym czasie wybiegłam z domu i pierwszym moim odruchem było to, że chciałam ściągnąć A. z męża i siadłam na nim, tzn. wzięłam go między nogi, bo chciałam żeby A. puścił mojego męża.

Mówiła do A. cyt. bo jeszcze go udusisz. Już wtedy wszystko się skończyło i oni wstali i po chwili przyjechało pogotowie i policja" oraz „ ...Ja jak zobaczyłam oskarżonego i męża to widziałam jak A. J. leży na moim mężu i rękoma go uderza", (protokół rozprawy z dnia 25 października 2015r.); mimo, iż świadek w sposób logiczny nie wskazujący na próbę „wybielenia" którejkolwiek ze stron, od początku wskazywał na konflikt między stronami, podając również, że strony w dniu zdarzenia „szarpały się" co miało wpływ na ustalenie, że P. P. nie działał w warunkach określonych przepisem art. 25 § 1 k.k.;

2. wyciągnięciu nielogicznych wniosków ze zdarzeń zarejestrowanych na nagraniu złożonym do akt sprawy przez A. J., przedstawiających początkową fazę zdarzenia, z którego wbrew ustaleniom Sądu jednoznacznie wynika, że to A. J. kierując pod adresem P. P. obelżywe słowa i gesty, dążył do konfrontacji z nim; zaś oskarżony P. P. nie zważając na zaczepki słowne i za pomocą gestów ze strony A. J., wyraźnie odchodzi od ciągnika; nadto A. J. z niewyjaśnionych przyczyn zaprzestaje rejestrowania dalszych wydarzeń, choć jak twierdzi to wówczas P. P. miał go zaatakować w kabinie ciągnika; prawidłowa ocena nagrania winna prowadzić do wniosku, że to A. J. prowokował P. P. do konfrontacji; dalej nie zaprzestawał agresji słownej i obraźliwej gestykulacji; kiedy P. P. ostatecznie wchodząc na stopień ciągnika chciał wprost powiedzieć mu, że przejedzie ciągnikiem a jego samochód jest niesprawny i nie może go przestawić, został zaatakowany przez A. J. i wówczas ten rozpoczął oddawanie ciosów, co spowodowało upadek obu mężczyzn na twarde podłoże, przy czym A. J. w dalszym ciągu był osobą atakującą, bowiem w ostatniej fazie zdarzenia jak wskazała świadek A. P. „ ...Ja jak zobaczyłam oskarżonego i męża to widziałam jak A. J. leży na moim mężu i rękoma go uderza", co jednoznacznie potwierdza, że P. P. działał w warunkach określonych przepisem art. 25 § 1 k.k.

W oparciu o powyższy zarzut, na podstawie art. 437 § i §2 wniósł o: zmianę zaskarżonego orzeczenia w stosunku do oskarżonego P. P. i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu; ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

Z ostrożności procesowej w razie nie uwzględnienia przez Sąd II instancji zarzutów apelacji, wniósł o umorzenie postępowania karnego wobec oskarżonego P. P. na podstawie przepisu art. 17 § 1 pkt. 3 k.p.k. wobec znikomej społecznej szkodliwości czynu zarzuconego oskarżonemu.

Sąd Okręgowy zważył co następuje;

Obie apelacje okazały się całkowicie bezzasadne.

Ponieważ wniosek o uzasadnienie wyroku odwoławczego złożył tylko obrońca oskarżonego A. J., stąd pisemne motywy wyroku zostaną ograniczone tylko do zarzutów tej apelacji ( art. 457 §2 kpk w zw. z art. 423 § 1a kpk), tj. części wyroku dotyczącej skazania A. J. za czyn z art. 157 § 2 kk.

W tym zakresie – a przeciwnie oczekiwaniom apelującego - stwierdzić należy, iż Sąd Rejonowy poczynił w sprawie jedynie trafne ustalenia faktyczne, które oparł o prawidłowo przeprowadzone dowody i ocenę ich całokształtu we wzajemnym powiązaniu. Wnioski końcowe mieszczą się więc w granicach swobodnej oceny dowodów, odpowiadają kryteriom art. 7 kpk, w żadnym wypadku nie można im zarzucić dowolności, zaś uzasadnienie pisemne wyroku zawiera prawidłowy wywód logiczny, jest wyczerpujące, przez co odpowiada wszystkim wymogom art. 424 §1 kpk i jako takie podlega aprobacie Sądu Odwoławczego. Trafnie wskazał tenże Sąd, iż obaj uczestnicy przedmiotowego zajścia, a jednocześnie oskarżyciele prywatni wzajemni, pozostają w wieloletnim konflikcie, co znacząco rzutuje na ocenę wiarygodności ich relacji, w związku z czym ich wyjaśnienia tylko częściowo zasługują na wiarę, co należycie uzasadnił. Obaj zainteresowani tendencyjnie dążą do przedstawienia swych działań jako wyłącznie obronnych, podczas gdy prawidłowa analiza dowodów ( wobec braku postronnych świadków zdarzenia oraz dostępne dowody w postaci dokumentacji medycznej a zwłaszcza nagrania wykonanego przez A. J. ) nakazuje ustalić fakt, że A. J. i P. P. na równi dążyli do konfrontacji i w czasie zdarzenia wzajemnie wymieniali ciosy ( k. 12- 13 motywów). Nie może też ulegać wątpliwości, iż owa konfrontacja polegała na obopólnym szarpaniu rękami zaś P. P. uderzył A. J. także trzonkiem łopaty, również i to, że szarpanina miała miejsce w kabinie ciągnika, a następnie na ziemi.

Nie kwestionuje apelujący ustaleń wyroku ( k.1 motywów), iż A. J. dojeżdżając do posesji P. P. widząc wysypaną tamże pryzmę kamieni i P. P., chodzącego obok niej z łopatą, zaczął trąbić, używać wobec P. P. słów wulgarnych cyt. „ (...)z tej drogi” i pokazywał środkowy palec, zaś w odpowiedzi P. P. machał ręką i podszedł do ciągnika A. J.. Przecież to A. J. sprowokował nerwową sytuację i doprowadził do obopólnej szarpaniny z P. P., więc nie może w takich warunkach faktycznych twierdzić, że odpierał bezpośredni bezprawny atak P. P.. W takiej sytuacji procesowej błędnie apelujący zarzucił obrazę prawa materialnego art. 25 kk ( zarzut I) przez niezastosowanie tego przepisu do ustaleń faktycznych wyroku, bo zarzut obrazy prawa materialnego można skutecznie postawić o ile aprobuje się ustalenia faktyczne. W zakresie braku uzasadnionych przesłanek faktycznych dla przyjęcia kontratypu obrony koniecznej Sąd Rejonowy wypowiedział się prawidłowo i obszernie na k. 12 - 13 części analitycznej uzasadnienia, wykluczając, by działanie któregokolwiek z uczestników zajścia można było uznać za leżące w tej kategorii, zaś zarzut apelacji sprowadza się do prostej negacji prawidłowych depozycji motywów wyroku.

W pkt. II i III zarzutów apelacji jej autor – bazując tylko na wersji zdarzeń forowanej przez oskarżonego A. J. - dokonał jednostronnej, powierzchownej i wyłącznie polemicznej oceny wartości dowodowej wybranych przez siebie dowodów sprawy (zeznań świadków A. J. (2), A. J. (1), J. J.oraz dokumentacji medycznej), co skutkowało postawieniem zarzutu błędnych ustaleń faktycznych zaskarżonego wyroku oraz obrazy przepisów prawa procesowego. W szczególności nie wykazał autor apelacji, jakich to istotnych błędów w ocenie dowodów osobowych miał się dopuścić Sąd Rejonowy i w jakim zakresie wadliwie ocenił dokumentację medyczną przy pomocy biegłego z zakresu medycyny A. B..

W pełni uprawnionym dowodowo i oczywistym zatem pozostaje uznanie umyślnego spowodowania przez oskarżonego obrażeń ciała P. P., tj. działania prawidłowo zakwalifikowanego jako wypełniające ustawowe znamiona występku z art. 157 § 2 kk.

Sąd I instancji przy wymiarze kary należycie ocenił stopień społecznej szkodliwości jako istotny w stopniu wymagającym wymierzenia kary. Orzeczona kara grzywny to kara najłagodniejszego rodzaju, przewidziana za popełnienie występku z art. 157 § 2 kk, jej wymiar uznać wypada za wyjątkowo umiarkowany ( do stopnia winy i sytuacji majątkowej oskarżonego) i jako taki nie stanowi orzeczenia surowego w rozumieniu art. 438 pkt. 4 kpk. To kara spełniająca wymogi art. 53 kk, wychowawcza dla oskarżonego, wsparta trafną nawiązką na rzecz oskarżyciela prywatnego P. P., przez co odpowiada także wymogom ogólnoprewencyjnym.

Strona przegrywająca proces prywatnoskargowy, w tym przypadku tak A. J. jak i P. P. jest obowiązana do zwrotu kosztów procesu oskarżycielom prywatnym ( art. 628 pkt. 1) kpk oraz na rzecz Skarbu Państwa ( art. 628 pkt. 2 kpk).

Ponieważ żadna z apelacji nie okazała się skuteczna, stąd wnoszący je zostali – po myśli art. 636 § 1 i § 3 kpk – obciążeni obowiązkiem poniesienia po ½ części wydatków sądowych związanych z postępowaniem odwoławczym oraz stosownymi opłatami ( na podstawie art.8 w zw. z art.3 ust.1 ustawy o opłatach w sprawach karnych z dnia 23 czerwca 1973r./tj. DZ. U. Nr 49, poz. 223 z późn. zm).

Ponadto wobec udziału pełnomocników z wyboru obu stron w postępowaniu apelacyjnym po myśli § 11 ust. 1 pkt.4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r. poz. 1800) zasądzono wzajemnie zgłoszone należności ( pkt. III wyroku).