Portal Orzeczeń Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Świdnicy

1.Przewodnicząca:

1.SSO Agnieszka Połyniak (spr.)

1.Sędziowie:

1.SO Ewa Rusin

2.SR (del. do SO) Sebastian Kowalski,

1.Protokolant:

1.Dorota Bawolska

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 534/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Świdnicy z 29 kwietnia 2025 roku, sygn. akt VI K 92/25

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

M. D.

uprzednia karalność za czyn z art. 157 § 2 k.k. na karę ograniczenia wolności

karta karna

370

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

karta karna

treść dokumentu nie budzi wątpliwości

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

obrońca oskarżonego zarzuciła:

I. obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia (art. 438 pkt 2 k.p.k.), a to art. 7 k.p.k. , art. 410 k.p.k. w zw. z art. 2 §2 k.p.k. w zw. z art 4 k.p.k. i w zw. z art. 5 §2 k.p.k. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów, sprzecznej z zasadami logiki i doświadczenia życiowego i brak oparcia wyroku na wszystkich ujawnionych w sprawie okolicznościach, które miały znaczenie dla wyniku sprawy oraz rozstrzygnięcie powstałych istotnych wątpliwości na niekorzyść oskarżonego, przez:

- przyjęcie jako wiarygodnych zeznań świadków - funkcjonariuszy Policji - którzy wskazali, że oskarżony nie informował ich o jakimkolwiek zdarzeniu w trakcie którego miałby popełnić przestępstwo, nie chciał powiedzieć po co przyjechał na komendę, a tym samym nie uwzględnienie okoliczności podawanych przez M. J., który zeznał w postępowaniu przygotowawczym oraz sądowym, że jednej z policjantów podszedł do niego i zapytał czy jest taksówkarzem, że wiedzą wszystko, co także potwierdził oskarżony, a w konsekwencji brak uznania, że dobrowolny przyjazd oskarżonego do KPP Ś. i przyznanie się do dokonania przestępstwa w dniu zdarzenia, tj. 18.11.2024r., przyczynił do późniejszego jego zatrzymania w dniu 28.11.2024 r. i postawienia zarzutu wobec braku innego materiału dowodowego identyfikującego sprawcę, co stanowi istotną okoliczność mającą wpływ na ocenę zachowania M. D. i wymiar kary,

2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść (art. 438 pkt 3 k.p.k.) poprzez uznanie, wbrew pierwotnej kwalifikacji oskarżyciela publicznego to jest usiłowania rozboju, że oskarżony wszedł w fazę dokonania w chwili kiedy wsiadł za kierownicę pojazdu V. (...), w sytuacji, gdy prawidłowa ocena zdarzenia prowadzi do wniosku, ze oskarżony swoim zachowaniem nie osiągnął skutku w postaci zaboru rzeczy w celu przywłaszczenia, bez względu na okoliczności uniemożliwiające osiągnięcie celu, pozostając w fazie usiłowania, co ma istotny wpływ na wymiar kary,

3. rażącą niewspółmierność kary (art. 438 pkt 4 k.p.k.) wyrażającą się w wymierzeniu oskarżonemu kary 3 (trzech) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, w sytuacji, gdy uwzględnienie przez Sąd wszystkich istotnych okoliczności wynikających z dyrektywy sądowego wymiaru kary (art. 53 k.k.), w szczególności cele zapobiegawcze i wychowawcze, które należy osiągnąć w stosunku do oskarżonego, motywację oskarżonego ukierunkowaną na wyrządzenie krzywdy na własnej osobie przy użyciu pojazdu pokrzywdzonego, brak zamiaru bezpośredniego spowodowania obrażeń u pokrzywdzonego, stadium usiłowania na jakim zakończyło się zachowanie M. D., okoliczności po popełnieniu przestępstwa takie jak zgłoszenie się na policję w dniu zdarzenia w celu przyjęcia odpowiedzialności karnej, wyrażenie skruchy i przeproszenie pokrzywdzonego, gotowość podjęcia terapii w związku z uzależnieniem od alkoholu i środków psychoaktywnych, winny prowadzić do wniosku, że kare należy orzec w mniej surowym wymiarze, przy zastosowaniu instytucji nadzwyczajnego złagodzenia lub w dolnych granicach ustawowego zagrożenia,

4. rażącą niewspółmierność środka kompensacyjnego w postaci zadośćuczynienia zasądzonego na rzecz pokrzywdzonego (art. 438 pkt 4 k.p.k.) wobec braku wykazania rozmiaru krzywdy jakiej miał doznać M. N.;

5. o brazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia (art. 438 pkt 2 k.p.k.) a to § 4 ust 3. w zw. z §17 ust. 1 pkt 2 ust 2 pkt 3 i § 20 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 maja 2024 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa labo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu, poprzez brak podwyższenia przyznanych kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu o podatek od towarów i usług.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja okazała się skuteczna jedynie w niewielkim zakresie, a to tylko w tej części, w której apelująca wniosła o zasądzenie na swoją rzecz opłaty z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu przed Sądem I instancji podwyższonej o podatek od towarów i usług (pkt 5 petitum apelacji). Zgodnie z brzmieniem § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 14 maja 2024 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa (...) kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. nr 763), sąd orzekający " podwyższa" należną opłatę o kwotę tego podatku. W omawianej sprawie tak się nie stało. Konieczna zatem była zmiana wyroku i zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy z urzędu opłaty uwzględniającej także wysokość podatku od towarów i usług (23%).

Natomiast pozostałe zarzuty nie zasługiwały na uwzględnienie.

I tak, nie ma racji skarżąca co do tego, że doszło do naruszenia przepisów procedury karnej, regulującej sposób oceny poszczególnych dowodów i w konsekwencji skutkowało to błędnym uznaniem, że M. D. dokonał przestępstwa rozboju, choć prawidłowo czyn ten opisał i zakwalifikował rzecznik oskarżenia, ponieważ oskarżony zatrzymał się na etapie jego usiłowania. Błędnie przy tym – w ocenie skarżącej – Sąd a quo nie dostrzegł istotnych okoliczności łagodzących i w efekcie nie uwzględnił ich wymierzając mu karę.

Poza sporem pozostaje, że M. D. 18 listopada 2024 roku w Ś. wsiadł do taksówki M. N., mając przy sobie sznur od żelazka i zamówił kurs, zaś kiedy dojechał na miejsce, zamiast zapłacić, zaczął tym sznurem dusić pokrzywdzonego. Skarżąca okoliczności tych nie kwestionuje. Nie są podważane i te ustalenia, które tyczą zamiaru oskarżonego, by tego dnia popełnić samobójstwo. Nie powodów, by negować, że oskarżony ów pierwotny sposób, w jaki zamierzał odebrać sobie życie zmienił i zamierzał tego dokonać wykorzystując do tego celu taksówkę pokrzywdzonego, którą postanowił zabrać i rozbić się nią.

Ten wskazany zamiar oskarżonego bez wątpienia stanowi o tym, iż jego realizacja wymagała kradzieży samochodu. Zabór mienia ma bowiem miejsce wtedy, kiedy sprawca wyjmuje przedmiot kradzieży spod władztwa osoby uprawnionej wbrew jej woli. Warunkiem odpowiedzialności za kradzież jest to, by rzecz ruchoma nie znajdowała się w jakimkolwiek zakresie w posiadaniu sprawcy w momencie zaboru.

W ujawnionych okolicznościach nie ulega wątpliwości, że zachowanie M. D. spełnia powyższe wymogi.

Za prawidłowe uznać bowiem należy ustalenie, iż M. D. jako pasażer taksówki, nie miał prawa dysponować tym pojazdem i nim nie dysponował. Natomiast wtedy, kiedy przy użyciu sznura dusił M. N., napadnięty prosił go, by darował mu życie, oferując swój portfel. Choć oskarżony portfela nie wziął, to wykrzyczał od pokrzywdzonego, że „zabierze wszystko". Ten zrekonstruowany w oparciu o relację pokrzywdzonego, przebieg wydarzeń, zakończony wypchnięciem dotychczasowego kierowcy z auta i zajęciem jego miejsca po to, by odjechać, uprawnia do uznania, że zamiarem oskarżonego było zawładnięcia całym pojazdem i ten skutek osiągnął.

Zgromadzony materiał dowodowy uprawnia także do dalszej konstatacji, a mianowicie, że M. D. nie udało się odjechać tylko dlatego, że nie dostrzegł, iż zaciągnięty został hamulec ręczny. Tylko dlatego nie udało mu się odjechać. Dopiero kiedy podjął kolejną próbę uruchomienia pojazdu interweniował jeden z mężczyzn udzielających pokrzywdzonemu pomocy, tj. otworzył drzwi auta i uderzył oskarżonego (zeznania M. N. k. 7). To doprowadziło do ucieczki oskarżonego z miejsca zdarzenia.

Tym samym to, że oskarżony nie odjechał w sobie tylko znanym kierunku wynikało wyłącznie z tego, że samochód mu zgasł i nie miał już czasu ponownie go uruchomić. Niemniej te zdarzenia miały miejsce już po tym, kiedy przejął pojazd w wyłączne władanie. Co oznacza, że do momentu, kiedy wystraszył się interweniującego /nieustalonego/ mężczyzny, nic nie ograniczało mu możliwości samodzielnego dysponowania samochodem. To uprawnia do uznania, że zaboru mienia już dokonał. Nie udało mu się jedynie odjechać i rozbić tego auta tak, jak to planował. Niemniej ten element zachowania oskarżonego wykraczał już poza znamiona ustawowe przestępstwa zarówno kradzieży, jak i rozboju, biorąc pod uwagę to, że dokonanie kradzieży poprzedziło użycie w tym właśnie celu przemocy wobec pokrzywdzonego. Zasadnie w tych okolicznościach uznał Sąd a quo, że M. D. dokonał rozboju na M. N., a dodatkowo - wskutek użycia przemocy, tj. duszenia kablem - spowodował u niego obrażenia ciała, które naruszyły czynności narządów jego ciała na czas poniżej 7 dni (art. 157 §2 k.k.).

Jeżeli uwzględni się, iż „usiłowanie” (art. 13 §1 k.k.) charakteryzuje się trzema cechami:

- zamiarem popełnienia określonego czynu zabronionego,

- zachowaniem zmierzającym bezpośrednio do jego dokonania,

- brakiem dokonania, to zachowanie oskarżonego oceniane z uwzględnieniem powyższych elementów oznacza to, ni mniej, ni więcej, że skoro znamieniem negatywnym usiłowania jest brak dokonania czynu zabronionego, objętego zamiarem sprawcy, to M. D. zamiar swój zrealizował. Jak to wskazuje się w judykaturze „granica pomiędzy usiłowaniem a dokonaniem przebiega w zakresie wypełnienia (przestępstwo dokonane) lub niewypełnienia (przestępstwo usiłowane) wszystkich znamion przestępstwa określonych w ustawie karnej" (vide np. Sąd Najwyższy w wyroku z 5 sierpnia 1982 r., sygn. I KR 158/82, OSNKW 1983, nr 3, poz. 20).

Z uwagi na powyższe, w realiach przedmiotowej sprawy, teza obrony, że oskarżony „jedynie” usiłował dokonać rozboju, nie ma więc racjonalnych podstaw, a Sąd a quo zasadnie zmienił opis i kwalifikację czynu, przypisując M. D. dokonanie przestępstwa z art. 280 §1 k.k. i art. 157 §2 k.k. w zw. z art. 11 §2 k.k.

Chybiona jest i ta część apelacji (pkt I), w której sformułowany został zarzut naruszenia szeregu przepisów proceduralnych, odnoszących się do oceny zgromadzonego materiału dowodowego i wniosków, które winny być wyprowadzone, gdyby reguły te były respektowane. Uchybienie to miałoby świadczyć o niedostrzeżeniu okoliczności korzystnych dla M. D. i wymierzeniu mu rażąco surowej kary, w tym bez zastosowania instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary.

Zdaniem obrony doprowadzić do tego miała błędna ocena dowodów z zeznań funkcjonariusz Policji, które Sąd orzekający uznał za wiarygodne, zaś odmówił tego przymiotu tej części wyjaśnień oskarżonego, w których utrzymywał, iż będąc jeszcze tego samego dnia na Policji, przyznał się i ujawnił to, co zrobił i pomimo tego policjanci wypuścili go i kazali iść do domu. W tym upatruje apelująca podstawy, by nadzwyczajnie złagodzić oskarżonemu karę. Z tym stanowiskiem nie sposób się jednakże zgodzić.

Jakkolwiek nie ulega wątpliwości, że M. D. rzeczywiście 18 listopada 2024 roku wraz M. J. byli w budynku KPP w Ś. i rozmawiali z funkcjonariuszami Policji, to przebieg tej „wizyty” nie był taki, jak to opisał oskarżony.

Nie ma podstaw by negować to, że oskarżony, wchodząc do budynku oznajmił M. J., że KPP w Ś. już nie opuści, a przynajmniej nie prędko, czemu dał wyraz oddając M. J. swą kurtkę i telefon komórkowy oraz, że jeden z funkcjonariuszy pytał M. J., czy jest taksówkarzem. Niemniej na podstawie tych dowodów nie można wyprowadzić oczekiwanego wniosku, że oskarżony rzeczywiście przyznał się wówczas do napaści na taksówkarza, tj. najpierw tego, że go dusił, a następnie, że ukradł mu samochód (czy według własnego przekonania dopiero zamierzał to zrobić) i by to jego przyznanie się zostało zlekceważone.

Zauważyć wszak trzeba, że M. D. był w stanie takiego wzburzenia, czy ekscytacji, iż trudno było nawiązać z nim sensowny kontakt. M. J., opisując zachowanie oskarżonego, wskazywał, iż był roztrzęsiony, zapłakany (k. 183v), a kiedy próbował dowiedzieć się co się stało, to „nie powiedział”. Jedyne czego się dowiedział to to, że oskarżony chciał żeby go zawieźć na Policję, bo „zrobił coś strasznego” (k. 183v). Nie powodu by negować, że do M. J. podszedł jeden z funkcjonariuszy i zapytał go, czy jest taksówkarzem, lecz nie pytał go o nic więcej (k. 183v i 281v). Trudno na tej podstawie wywnioskować jaki był sens i powód zadania pytania. Jak zeznał M. J. to dopiero w drodze powrotnej dowiedział się, że oskarżony „chciał zabrać taksówkarzowi samochód i popełnić samobójstwo”, ale, jak zaznaczył nie powiedział mu co konkretnie zrobił taksówkarzowi (k. 183v). W tym zaś przypadku istotny jest właśnie sposób, w jaki zabór został dokonany.

Kiedy uwzględni się zapis monitoringu, w tym zachowanie, mimikę i postawę M. D. oraz funkcjonariuszy, to trudno uwierzyć, że były to reakcje osób, które dowiedziały się o napadzie na taksówkarza z użyciem sznura i duszeniu napadniętego. Zwłaszcza jeśli uwzględni się to, co następnie przekazał osobie, której przecież ufał – M. J..

W tych okolicznościach zasadnie Sąd meriti dał wiarę funkcjonariuszom Policji, którzy zgodnie zeznali, że z M. D. nie mogli nawiązać logicznego kontaktu, trudno było nawet dowiedzieć się jego danych, a tym bardziej poznać powód, dla którego przyszedł (vide relacja T. K. – k 169v).

Kiedy uwzględni się, że M. N. zawiadomienie i zeznania złożył dopiero po tym, kiedy to jego znajomy M. W. 28 listopada 2024 roku zgłosił w KPP w Ś. co stało się 18 listopada 2024 roku (k. 4v-5), to nie ulega wątpliwości, że czynności w tej sprawie podjęte zostały dopiero od tego momentu.

Jak wynika z relacji samego pokrzywdzonego, od dnia napaści do momentu wezwania na Policję przebywał w domu, ponieważ bał się wychodzić (k.7). Tym samym nie można wykluczyć, oskarżonego (wylegitymowanie go) mogło przyczynić się do przyspieszenia ustalenia iż bytność jego tożsamości, to jednakże tylko na tej podstawie nie sposób skutecznie domagać się zastosowania wobec oskarżonego nadzwyczajnego złagodzneia kary (art. 60 §2 k.k.).

Pomija obrońca, że postawa M. D., tj. przyznanie się, jego żal i skrucha, zostały dostrzeżone przez Sąd orzekający i wzięte zostały pod uwagę jako okoliczności łagodzące (vide uzasadnienie, k. 326). Natomiast okoliczności te nie mogą umniejszyć stopnia społecznej szkodliwości jego czynu, zwłaszcza jeżeli uwzględni się sposób dokonania rozboju i jego skutki dla pokrzywdzonego i tu nie chodzi tylko o obrażenia ciała, ale krzywdę, którą mu wyrządził i jej skutki. Wszak pokrzywdzony przez prawie tydzień bał opuścić się własne mieszkanie, a tym samym normalnie funkcjonować i choćby podjąć działalność zarobkową. Te zeznania to nie zachowanie obliczone na to, by dodatkowo obciążyć oskarżonego, lecz skutek napaści i traumy, którą przeżył. Pokrzywdzony, co wynika z jego zeznań, nie znał go, nigdy wcześniej nie miał z nimi kontaktu, trudno zatem przyjąć, iż opisując sposób działania oskarżonego, chciałby dodatkowo obciążyć.

Z tych też przyczyn i ta część apelacji nie mogła doprowadzić do zmiany wyroku i łagodniejszą oceną zachowania M. D.. Stopień społecznej szkodliwości jego czynu i winy zasadnie uznany został za znaczny.

W ujawnionych okolicznościach nie sposób zatem twierdzić, że wymierzona oskarżonemu kara jest rażąco niewspółmiernie surowa (pkt 3 petitum apelacji).

Abstrahując od kwestii wyżej wskazanych, pomija obrońca także to, że czyn oskarżonego zagrożony jest karą od 2 do 15 lat pozbawienia wolności. Przy wymiarze kary nie można nie dostrzec i tego, że sposób życia przemocy doprowadził do powstania obrażeń ciała, naruszających czynności narządów ciała M. N. na czas poniżej 7 dni, jak też wywołał traumę, czego przejawem był właśnie strach przed opuszczeniem domu.

Kumulatywna realizacja znamion więcej niż jednego czynu zabronionego niewątpliwie uprawnia do uznania za wyższy zarówno stopnia społecznej szkodliwości czynu oskarżonego, jak i jego winy.

Tym samym sposób działania oskarżonego, tj. duszenie sznurem użyte w celu dokonania kradzieży, jak też jego skutki uprawniały do przyjęcia wyższego /znacznego/ stopnia społecznej szkodliwości jego czynu, na co zasadnie zwrócił uwagę Sąd rejonowy.

Kiedy nadto uwzględni się sposób życia M. D. przed popełnieniem tego przestępstwa (vide wywiad środowiskowy – k. 275), to nie można twierdzić, że okoliczności tej nie należało wziąć pod uwagę ustalając wymiar kary, właśnie z uwagi na stopień demoralizacji oskarżonego.

Okolicznością umniejszającą dla oceny zachowania oskarżonego, uprawniającą do oczekiwania łagodniejszego jego ukarania nie może być to, że jest osoba uzależnioną i zgodził się na podjęcie terapii. Wskazać bowiem należy na wnioski biegłych lekarzy psychiatrów i psychologa, wskazujących, iż zna on zasady współżycia społecznego, wie co jest dobre, a co złe, lecz nie ma dostatecznej motywacji, by zasad tych przestrzegać, w tym, by zachować abstynencję.

Nietrafny jest również argument, iż Sąd a quo niewłaściwe zastosował kryteria określone w art. 53 k.k., dotyczące sądowych dyrektyw wymiaru kary. Zauważyć wypada, że po nowelizacji tego przepisu (od 1 października 2023 roku) obecne brzmienie art. 53 §1 k.k. stanowi, że sąd wymierza karę według swego uznania, w granicach przewiedzianych w ustawie, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu, okoliczności obciążające i okoliczności łagodzące, cele kary w zakresie społecznego oddziaływania, a także cele zapobiegawcze, które ma ona osiągnąć w stosunku do skazanego, a dolegliwość kary nie może przekroczyć stopnia winy.

Jakkolwiek tut. Sąd odwoławczy krytycznie ocenia nowelizację cytowanej wyżej regulacji sądowych dyrektyw wymiaru kary, ponieważ to cele prewencji indywidualnej, zatem w zakresie wychowania i zapobiegania, które kara ma osiągnąć w stosunku do sprawcy winny mieć prymat przed innymi, zwłaszcza zaś negatywną prewencją generalną, która może skłaniać do wymierzania nadmiernie surowych kar, to jednakże nie można nie dostrzec, iż w tej sprawie to okoliczności obciążające przeważają. Dlatego też wzgląd na wymogi prewencji indywidualnej, wskutek ustalenia znacznego stopnia demoralizacji oskarżonego, ujawnione jego właściwości i dotychczasowy sposób nastawienia do zasad porządku prawnego i współżycia społecznego (vide opinia sądowo – psychologiczna i sądowo – psychiatryczna /k. 208 – 212 i 185 – 187/ oraz wywiad środowiskowy) w pełni uzasadniają stanowisko Sądu a quo, że kara w wymiarze przewyższającym dolny ustawowy próg zagrożenia dla sprawcy przestępstwa rozboju stanowić będzie karę spełniającą cele w zakresie prewencji indywidualnej, a tym samym także kryteria sprawiedliwego ukarania.

Z powyższych przyczyn nie można zgodzić się z obrońcą, że w stosunku do oskarżonego winien był Sąd I instancji zastosować instytucję nadzwyczajnego załagodzenia kary, czyli, że w tym przypadku nawet kara najniższa przewidziana za popełnione przez oskarżonego przestępstwo byłaby niewspółmiernie surowa.

Z całą pewnością podstawą do takiego twierdzenia, nie może być okoliczność, że 18 listopada 2024 roku M. D. udał się na Policję, ani też gotowość podjęcia terapii w związku z uzależnieniem do alkoholu i substancji psychoaktywnych.

Oczywiście chybiony jest argument, iż na plus oskarżonemu poczytać należałoby to, że „nie miał zamiaru bezpośredniego spowodowania obrażeń ciała u pokrzywdzonego”.

Wskazać wypada, że M. D. jest osobą dorosłą, która zdaje sobie sprawę z tego, że zarzucając komuś na szyję sznur i dusząc go, spowoduje obrażenia ciała (vide zeznania M. N. – k. 7). Przyjęcie zatem, iż obrażenia te spowodował „niechcący”, dążąc do celu głównego, tj. zaboru mienia, nie ma najmniejszego uzasadnienia w okolicznościach sprawy. Oskarżony co najmniej przewidywał możliwość ich spowodowania i się na to godził, co stanowi o działaniu umyślnym w zamiarze ewentualnym (art. 9 §1k.k.). Istota tego zamiaru polega bowiem na tym, że jest on zawsze związany z jakimś bezpośrednim zamiarem, czyli z dążeniem do osiągnięcia celu i z tego względu nie występuje samoistnie. Sprawca realizując swój cel, który zamierza osiągnąć, przewiduje realną możliwość popełnienia przestępstwa i godzi się na zaistnienie takiego skutku, jaki w rezultacie jego kierunkowego działania nastąpi. Zważyć bowiem należy na opis zachowania oskarżonego, przedstawiony przez M. N., który wręcz obawiał się, że o swoje życie, świadczy o intensywności zastosowanej przemocy, w celu dokonania kradzieży.

To M. D. zdecydował się w taki właśnie sposób zastosować przemoc wobec pokrzywdzonego, godząc tak w dobro prawnie chronione, jakim jest zdrowie i życie drugiego człowieka. Stąd też konieczne i zasadne było przyjęcie kwalifikacji kumulatywnej czynu oskarżonego.

Z tych też względów i ta część apelacji na uwzględnienie nie zasługuje.

Nietrafne jest także kwestionowanie orzeczenia od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego zadośćuczynienia w kwocie 5000 złotych (art. 46 §1 k.k.).

Tutejszy Sąd aprobuje stanowisko (przeważające w judykaturze i doktrynie), że przy ustaleniu wysokości zadośćuczynienia uwzględnia się winę sprawcy, charakter i rozmiar jego krzywd, czas trwania cierpień i ich rodzaj, również sytuację pokrzywdzonego, w szczególności czy na skutek czynu jego sytuacja osobista, majątkowa uległa pogorszeniu. Miarkowanie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę sytuacją majątkową sprawcy, byłoby natomiast sprzeczne z istotą rozważanej instytucji i nie może być stosowane na gruncie art. 46 § 1 k.k. ( tak np. Sąd Najwyższy w postanowieniu z 18 grudnia 2024 r., sygn. V KK 519/24, Lex nr 3793459, czy w wyroku z 18 lipca 2023 roku, sygn. I KK 506/22, Lex nr 3586094).

W tych okolicznościach, jakie ustalił Sąd a quo, orzeczenie zadośćuczynienia w kwocie niewiele przewyższającej najniższe miesięczne wynagrodzenie (4666 złotych brutto), nie może być uznane za rażąco niewspółmiernie wygórowane. Nie ma więc podstaw, by obniżyć je do symbolicznej kwoty, postulowanej w apelacji. Zauważyć należy i to, że choć szkodę można wyliczyć, to w przypadku zadośćuczynienia za krzywdę, ból i cierpienie, takie precyzyjne wyliczenia nie jest możliwe. Ustalenia stanu faktycznego mogą jedynie służyć miarkowaniu zasądzanej kwoty. Takie argumenty Sądu meriti, przedstawił w uzasadnieniu (k. 326). Dla zasądzenia 5000 złotych są one przekonujące i logiczne, zatem polemika z nimi nie mogła być skuteczna.

Na marginesie jedynie zauważa Sąd ad quem, iż choć apelująca zarzuciła obrazę art. 5 §2 k.p.k. (pkt I petitum apelacji), to w istocie nie przedstawiła żadnego argumentu, który ów zarzut by uzasadniał. Natomiast jednocześnie zarzuciła także obrazę art. 7 k.p.k., choć zarzuty tyczące tych reguł mają charakter rozłączony, co dodatkowo stanowi o niezasadności wniesionego środka odwoławczego.

Reasumując, wobec nie podzielenia żadnego z zarzutów dotyczących zasadniczej części wyroku (uznania sprawstwa i winy oskarżonego oraz wymiaru kary i środka kompensacyjnego), a to z uwagi na to, że Sąd a quo prawidłowo procedował, nie naruszając żadnej z reguł, wskazanych w apelacji, a następnie rzetelnie i wszechstronnie ocenił tak zgromadzone dowody, wyprowadzone wnioski uznać należało za jedynie uprawnione.

Wniosek

- zmianę zaskarżonego wyroku w pkt I poprzez zmianę kwalifikacji prawnej czynu i przyjęcie, ze stanowi on usiłowanie rozboju - art. 13 §1 k.k. w zw. z art. 280 §1 k.k. w zb. z art. 157 §2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. oraz wymierzenie za ten czyn kary przy zastosowaniu art. 60 §2 pkt 2 k.k. § 6 pkt 3 lub w dolnych granicach ustawowego zagrożenia,

- zamianę zaskarżonego wyroku w pkt II poprzez zasądzenie od oskarżonego M. D. na rzecz pokrzywdzonego M. N. tytułem zadośćuczynienia kwoty 3.000 złotych,

- zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie V poprzez zasądzenie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej powiększonego o podatek Vat, t.j. w kwocie 1977,84 zł (1608 zł + 396,84 zł);

z ostrożności procesowej:

- zmianę zaskarżonego wyroku w pkt I poprzez zastosowanie art. 60 § 2 pkt 2, § 6 pkt 3 k.k. i wymierzenie kary z dobrodziejstwem nadzwyczajnego jej złagodzenia,

- ewentualnie uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji,

- nie obciążanie oskarżonego kosztami postępowania odwoławczego

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z przyczyn wskazanych powyżej, żaden z wniosków dotyczących zmiany wyroku w zakresie sprawstwa i winy M. D. nie zasługiwał na uwzględnienie.

Zasadny okazał się jedynie ten postulat, który dotyczył podwyższenie opłaty należnej obrońcy z urzędu o podatek od towarów i usług.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

pkt. I i IV – uznanie sprawstwa i winy czynu z art. 280 §1 k.k. i art. 157 §2 k.k. w zw. art. 11§2 k.k. oraz wymierzenia kary 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności i zaliczenia na poczet tej kary okresu rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie,

pkt II – orzeczenie obowiązku zapłaty zadośćuczynienia,

pkt III – orzeczenie środka zabezpieczającego w postaci terapii uzależnień,

pkt VI – orzeczenie dotyczące kosztów procesu

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Z przyczyn wskazanych w sekcji 3.1 niniejszego uzasadnienia nie było podstaw do zmiany rozstrzygnięć dotyczących M. D. uznających go za winnego dokonania rozboju i spowodowania obrażeń ciała na szkodę M. N., jak też ingerencji w wymiar kary orzeczonej za ten czyn. Brak było również przesłanek, by zmienić w sposób wskazany w apelacji wysokość zadośćuczynienia orzeczonego na rzecz pokrzywdzonego.

Nadto, biorąc pod uwagę wnioski biegłych z zakresu psychiatrii i psychologii, a także stanowisko samego oskarżonego, uzasadnione jest nakazanie M. D. podjęcia terapii uzależnień. Wynika to ze stwierdzonego u niego uzależnienia od alkoholu oraz substancji psychoaktywnych, zaś w ocenie biegłych tylko poddanie oskarżonego terapii może zapobiec w przyszłości popełnieniu przez niego kolejnego przestępstwa. Z kolei rozstrzygnięcie w zakresie kosztów procesu, które tymczasowo poniósł Skarb Państwa i zwolnienia M. D. od obowiązku ich poniesienia wskutek stwierdzenia, iż spełnione zostały wymogi określone w art. 624 §1 k.p.k. również zasługiwało na aprobatę

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

pkt V – w zakresie ustalenia wysokości opłaty z tytułu pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżonemu w toku postępowania przed Sądem I instancji

Zwięźle o powodach zmiany

Zasadnie wskazała w apelacji obrońca oskarżonego, iż udzieliła pomocy prawnej oskarżonemu, będąc obrońcą ustanowionym z urzędu, w tych zaś okolicznościach zastosowanie winien mieć § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości 14 maja 2024 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu, zgodnie z którym opłatę w wysokości ustalonej zgodnie z § 4 ust. 2 i § 17 ust. 2 pkt 3 tego rozporządzenia podwyższa się o kwotę podatku VAT, tj. o 23%. Z tych też względów Sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w tym zakresie, podwyższając należną obrońcy z urzędu opłatę.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt III

ponieważ w toku rozprawy odwoławczej oskarżony korzystał z pomocy obrońcy z urzędu, a obrona ta nie została opłacona, zgodnie z wnioskiem obrońcy Sąd odwoławczy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz tego obrońcy 1033, 20 złotych, na które składa się opłata ustalona zgodnie z § 17 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 14 maja 2024 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa (...) kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu w wysokości 840 złotych oraz 23 % z tej kwoty tytułem podatku od towarów i usług (§ 4 ust 3 w/wym. rozporządzenia)

pkt IV

z uwagi na wynik postępowania odwoławczego, jak też sytuację materialną i majątkową oskarżonego, który nie ma żadnych dochodów ani majątku, Sąd odwoławczy zwolnił go od obowiązku poniesienia kosztów sądowych wynikłych z jego apelacji, a wydatkami z tym związanymi obciążył Skarb Państwa.

7.  PODPIS

SO Ewa Rusin SO Agnieszka Polyniak SR (del. do SO ) Sebastian Kowalski

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego M. D.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

uznanie, iż dokonał przestępstwa rozboju (art. 280 §1 k.k.) oraz niezastosowanie wobec niego nadzwyczajnego złagodzenia kary pozbawienia wolności, wymierzenie zbyt surowej kary pozbawienia wolności, środka kompensacyjnego

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana