IV Ka 603/24 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Świdnicy z 2025-04-16
Sygnatura akt IV Ka 603/24
1.
2.WYROK
2.1.W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 16 kwietnia 2025 roku
4.Sąd Okręgowy w Świdnicy w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:
1.Przewodniczący: |
1.SSO Waldemar Majka (spr.) |
1.Sędziowie: |
1.SO Anna Glijerska-Socha 2.SO Krzysztof Płudowski |
1.Protokolant: |
1.Magdalena Telesz |
po rozpoznaniu w dniach 26 listopada, 5 grudnia 2024 roku, 25 lutego i 2 kwietnia 2025 roku
6.sprawy
1. M. Ł.
7.syna M. i A. z domu K.
8.urodzonego (...) w D.
9.oskarżonego z art. 231 § 1 kk
2. M. G.
10.syna Z. i I. z domu S.
11.urodzonego (...) w W.
12.oskarżonego z art. 231 § 1 kk
13.na skutek apelacji wniesionych przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego subsydiarnego P. G. i obrońcę oskarżonych
14.od wyroku Sądu Rejonowego w Kłodzku
15.z dnia 26 kwietnia 2024 roku, sygnatura akt II K 44/22
I zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że :
1) uchyla orzeczenia z punktów II, III, IV, V, VI, VII i VIII dyspozycji,
2) w ramach czynu przypisanego w punkcie I dyspozycji uniewinnia oskarżonych M. Ł.i M. G.od zarzutu popełnienia przypisanych im czynów, kwalifikowanych z art. 231 § 1 kk ;
II na podstawie art.632 pkt 2 kpk w zw. z art.640 kpk stwierdza, iż koszty procesu w sprawie ponosi oskarżyciel posiłkowy subsydiarny P. G.;
III zasądza od oskarżyciela posiłkowego subsydiarnego P. G.na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe związane z postępowaniem odwoławczym w tym opłatę w kwocie 200 złotych.
UZASADNIENIE |
||||||||||||||||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
IV Ka 603/24 |
||||||||||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
2 |
|||||||||||||||||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
||||||||||||||||||||||||||
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||||||
wyrok Sądu Rejonowy w Kłodzku z dnia 26 kwietnia 2024 roku, sygnatura akt II K 44/22 |
||||||||||||||||||||||||||
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||||||||
☒ oskarżyciel posiłkowy |
||||||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
||||||||||||||||||||||||||
☒ obrońca |
||||||||||||||||||||||||||
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||||||||
☐ inny |
||||||||||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||||||
1.1.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||||||
☒ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||||||||||||||||||||||
☒ w części w punkcie II i IV dyspozycji |
☒ |
co do winy |
||||||||||||||||||||||||
☐ |
co do kary |
|||||||||||||||||||||||||
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||||||||||||||||
1.1.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||||||||||||||||
☐ |
||||||||||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||||||||||||||||
1.4. Wnioski |
||||||||||||||||||||||||||
☐ |
Uchylenie |
☒ |
Zmiana |
|||||||||||||||||||||||
2.
Ustalenie faktów w związku z dowodami |
||||||||||||||||||||||||||
1.5. Ustalenie faktów |
||||||||||||||||||||||||||
1.1.3. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||||||||
2.1.1.1. |
M. Ł. M. G. |
Czyn przypisany oskarżonym. Okoliczności zatrzymania pokrzywdzonego, przebieg postępowania mandatowego i zachowanie pokrzywdzonego po zatrzymaniu. Okoliczności uiszczenia grzywny z mandatu karnego seria (...) Niekaralność oskarżonych |
zeznania świadka P. G. zeznania świadka M. G. (1) informacja z KP w K. z 13 grudnia 2024 roku informacje z KRK |
397-399 381 418-419 368 369, 416-417 |
||||||||||||||||||||||
1.1.4. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||||||||
2.1.2.1. |
||||||||||||||||||||||||||
1.6. Ocena dowodów |
||||||||||||||||||||||||||
1.1.5. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
||||||||||||||||||||||||
Do dowodów przeprowadzonych w postępowaniu odwoławczym odniesiono się w części 3.1. niniejszego uzasadnienia. |
||||||||||||||||||||||||||
1.1.6.
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||||||||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
||||||||||||||||||||||||
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||||||||||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
|||||||||||||||||||||||||
3.1. |
Obrońca oskarżonych zaskarżył wyrok w całości na korzyść oskarżonych zarzucając na podstawie art. 427 § 2 oraz art. 438 pkt 1 i 2 k.p.k.: 1) mającą wpływ na treść orzeczenia obrazę przepisów postępowania - przejawiającą się w niewłaściwym zastosowaniu art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. oraz art. 5 § 2 k.p.k. a polegającą na zaniechaniu uwzględnienia wszystkich okoliczności sprawy i przekroczeniu dopuszczalnych granic swobodnej oceny dowodów i zasady in dubio pro reo i co znajduje wyraz w uznaniu za niewiarygodne zeznania świadków A. F. oraz D. L. podczas gdy prawidłowa ocena zeznań wskazanych świadków, w tym częściowa niepamięć co do szczegółów przebiegu zdarzenia z dnia 22 września 2017 wykazuje, że zeznania złożone przez przywołanych świadków uznać należy jako spontaniczne, oparte o własne spostrzeżenia, pozbawione jakiegokolwiek elementu wpływu na treść tych zeznań; 2) mającą wpływ na treść orzeczenia obrazę przepisów postępowania - przejawiającą się w niewłaściwym zastosowaniu art 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. oraz art, 5 § 2 k.p.k. a polegającą na zaniechaniu uwzględnienia wszystkich okoliczności sprawy i przekroczeniu dopuszczalnych granic swobodnej oceny dowodów i zasady in dubio pro reo co znajduje wyraz w uznaniu, że świadek D. L. nie potrafił wyjaśnić różnic czasowych pomiędzy podejmowanymi przez oskarżonych czynnościami a zapisami w tzw. systemie wsparcia dowodzenia, w tym w szczególności rozbieżności pomiędzy zgłoszeniem zakłócania ciszy nocnej a podjętymi przez oskarżonych czynnościami, podczas gdy świadek ten w sposób wyczerpujący, logiczny, spójny wyjaśnił, że tego typu rozbieżności wynikają z okoliczności dokumentowania podejmowanych czynności następczo, tj. ze zwłoką wynikającą z możliwości technicznych, ustawień czasowych poszczególnych zegarów, liczby interwencji oraz zaangażowania czasowego (obłożenia obowiązkami) dyżurnego dokonującego tego typu wpisów; 3) mającą wpływ na treść orzeczenia obrazę przepisów postępowania - przejawiającą się w niewłaściwym zastosowaniu art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. oraz art, 5 § 2 k.p.k. a polegającą na zaniechaniu uwzględnienia wszystkich okoliczności sprawy i przekroczeniu dopuszczalnych granic swobodnej oceny dowodów i zasady in dubio pro reo co znajduje wyraz w uznaniu za wiarygodne (częściowo wiarygodne) i stanowiące podstawę ustalenia stanu faktycznego zeznań oskarżyciela posiłkowego subsydiarnego P. G.w zakresie w jakim oskarżony M. Ł.miał znać dane osobowe P. G.w ramach zwrócenia się do pokrzywdzonego „G., daj dowód", podczas gdy zeznania pokrzywdzonego również w tym zakresie nie można przyjąć jako wiarygodnych, w szczególności, że w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia przyjęto częściową niewiarygodność zeznań prezentowanych przez pokrzywdzonego; 4) mającą wpływ na treść orzeczenia obrazę przepisów postępowania - przejawiającą się w niewłaściwym zastosowaniu art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k, oraz art. 5 § 2 k.p.k. a polegającą na zaniechaniu uwzględnienia wszystkich okoliczności sprawy i przekroczeniu dopuszczalnych granic swobodnej oceny dowodów i zasady in dubio pro reo co znajduje wyraz w uznaniu, że oskarżeni dokonali zatrzymania pokrzywdzonego bez jakiejkolwiek podstawy podczas gdy z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, w tym z zeznań świadka A. F. popartych konsekwentnymi wyjaśnieniami oskarżonych wynika, że podstawą zatrzymania pokrzywdzonego była ucieczka pokrzywdzonego z miejsca jego legitymowania, która to ucieczka połączona była ze znieważeniem obu oskarżonych, co stanowiło rzeczywistą i konkretną podstawę do zatrzymania oskarżonego, jak również zastosowania środków przymusu bezpośredniego; 5) obrazę przepisu prawa materialnego a to przepisu art. 14 ust. 1 pkt 1 ustawy o Policji (Dz.U. z 2024 r., poz. 145, tj.) poprzez błędną jego wykładnię i tym samym niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że oskarżeni przekroczyli uprawnienia jako funkcjonariusze publiczni w ten sposób, że nie mieli podstaw do wylegitymowania pokrzywdzonego, podczas gdy przywołany przepis prawa materialnego uprawniał a wręcz nakazywał oskarżonym dokonanie ustaleń na miejscu zdarzenia w zakresie sprawcy lub świadka zdarzenia zakłócania ciszy (wykroczenia) w miejscu podjęcia przez oskarżonych interwencji w dniu 22 września 2017 r. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
||||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||||||||
Apelacja obrońcy oskarżonych jest zasadna. Sąd I instancji z jednej strony przypisuje oskarżonym sprawstwo przekroczenia uprawnień, z drugiej zaś w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (k.333) nie wskazuje jakie uprawnienia policjantom w zetknięciu z zachowaniem pokrzywdzonego przysługiwały i jakie oraz w jakim zakresie i dlaczego zostały przekroczone, argumentując lakonicznie że doszło do wyczerpania znamion czynu z art.231§ kk. Dokonanie z tego powodu zwrotu sprawy celem uzupełnienia uzasadnienia wyroku w tym zakresie (art.449 a kpk) nie było jednak celowe ponieważ doprowadziłoby do czynienia ustaleń na niekorzyść oskarżonych, a biorąc pod uwagę zakres i kierunek zaskarżenia wyroku – nie byłoby to dopuszczalne, dlatego konieczna pozostawała w postępowaniu odwoławczym analiza uprawnień przysługujących oskarżonym w aspekcie czynności podejmowanych wobec pokrzywdzonego. Sąd odwoławczy rozpoznający już sprawę również nie przeprowadził szczegółowej analizy uprawnień oskarżonych w zaistniałym stanie faktycznym mimo definitywnego wskazania, że do przekroczenia takich uprawnień przez oskarżonych w istocie doszło. Zapatrywania prawne (o jakich mowa w art.442§3 kpk) wiążą jednak tylko sąd pierwszej instancji. Nie mają zaś takiego charakteru w stosunku do sądu odwoławczego przy ponownym rozpoznaniu środka odwoławczego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 15 lutego 2011 r., IV KK 398/10, Biul. PK 2011/5, s. 51). W świetle powyższego zapatrywanie prawne sądu odwoławczego, który uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania i zgodnie ze wskazaniem tego sądu sąd pierwszej instancji rozpoznał sprawę - w wypadku ponownego wniesienia apelacji nie są wiążące, zaś kolejny skład sądu odwoławczego nie jest związany zapatrywaniem prawnym poprzedniego składu i może orzec odmiennie. Zgodnie z art.14 ust.1 pkt 1 ustawy o Policji w granicach swych zadań Policja wykonuje czynności: operacyjno-rozpoznawcze, dochodzeniowo-śledcze i administracyjno-porządkowe w celu rozpoznawania, zapobiegania i wykrywania przestępstw, przestępstw skarbowych i wykroczeń. Policjanci wykonując uprawnienia opisane w art.14 mają prawo między innymi do legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości oraz zatrzymywania osób w trybie i przypadkach określonych w przepisach Kodeksu postępowania karnego i innych ustaw (art.15 ust.1 pkt 1 i 2 ustawy o Policji). Ustawą taką jest też Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Zgodnie z art. 45§1 pkt 2 kpw Policja ma prawo zatrzymać osobę ujętą na gorącym uczynku popełnienia wykroczenia lub bezpośrednio potem, jeżeli nie można ustalić jej tożsamości. W celu realizacji opisanych uprawnień Policja ma prawo wydawania osobom poleceń określonego zachowania się w granicach niezbędnych do wykonywania czynności określonych wart.15 ust.1 pkt 1-5 lub 9 lub wykonywania innych czynności służbowych podejmowanych w zakresie i w celu realizacji ustawowych zadań Policji lub w granicach niezbędnych do ochrony przed zatarciem śladów przy zabezpieczaniu miejsca zdarzenia lub w celu uniknięcia bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa osób lub mienia, gdy jest to niezbędne do sprawnej realizacji zadań Policji albo uniknięcia zatarcia śladów przestępstwa lub wykroczenia. W tym aspekcie słusznie wywodzi apelujący wskazując, że oddalenie się pokrzywdzonego w ramach próby jego wylegitymowania a następnie wulgarne znieważenie oskarżonych stanowiło podstawę do zatrzymania pokrzywdzonego oraz w skutek jego dynamicznego (agresywnego) zachowania do zastosowania środków przymusu bezpośredniego. (…) Skoro oskarżeni byli umocowani do podjęcia czynności wylegitymowania pokrzywdzonego i taką czynność podjęli to nie można czynić oskarżonym zarzutu przekroczenia uprawnień jako funkcjonariuszom publicznym (Policji). Również bez znaczenia prawnego pozostaje czy pokrzywdzony był znany oskarżonym, skoro czynność wylegitymowania polega nie tylko na ustaleniu imienia i nazwiska potencjalnego świadka ale również jego innych danych, w tym adresu zamieszkania i numeru PESEL celem umożliwienia dokonania potencjalnych, dalszych czynności z udziałem takiego świadka w sytuacji gdyby tożsamość takiego świadka miała być wykorzystana w dalszym toku jakiegokolwiek postępowania. Idąc dalej, skoro oskarżeni podjęli czynność wylegitymowania pokrzywdzonego a w zamian pokrzywdzony dopuścił się ucieczki (oddalenia się) z miejsca legitymowania i jednocześnie dokonał znieważenia funkcjonariuszy Policji w sposób wulgarny, to tak określone zachowanie pokrzywdzonego stanowiło samoistną podstawę do zatrzymania pokrzywdzonego oraz zastosowania środków przymusu bezpośredniego, co w sposób jednoznaczny wyklucza sprawstwo oskarżonych w zakresie zarzucanych im czynów (k.347). Oskarżyciel w toku postępowania podjął próbę wykazania, że działania oskarżonych były nieuzasadnione i pozbawione podstawy prawnej, a nawet nacechowane złośliwością i negatywnym nastawieniem do pokrzywdzonego, jednakże nie sposób dojść do takich wniosków. Niewątpliwie świadek M. K. tuż przed zatrzymaniem pokrzywdzonego kontaktowała się z policją prosząc o interwencję ze względu „na krzyki i odgłosy bijatyki” (k.256 - akt PR Ds. 117.2019). Co istotne świadek nie widziała radiowozu policyjnego kiedy wyszła na balkon sprawdzić co się dzieje, a zatem wnioskowania iż mogła słyszeć krzyki właśnie pokrzywdzonego w trakcie jego zatrzymywania nie są uprawnione. Zdaje się to potwierdzać świadek P. N., który krzyki mężczyzny wołającego że jest bity słyszał ok 23.00. i wtedy już widział radiowóz policyjny. Świadek E. Ż. zeznała w sprawie PR 2 Ds.1341.2017 (k.65): ten samochód policyjny zawrócił i zatrzymał się przy P. (…) usłyszałam zdania w którym zrozumiałam słowa „dowód osobisty”. Nagle zobaczyłam, że P. ucieka. Zdziwiłam się, że on ucieka. Pomyślałam, że może ma coś przy sobie. Skoro zatem zachowanie pokrzywdzonego było co najmniej dziwne dla jego sąsiadki będącej bezpośrednim świadkiem zdarzenia, to nie sposób czynić zarzut policjantom, że mogli mieć podejrzenia złamania prawa przez pokrzywdzonego czy też posiadania przez niego niedozwolonych substancji. Żaden dorosły i rozumny człowiek nie reaguje ucieczką na widok policji czy też żądanie okazania dokumentów. Zeznania E. Ż. wskazują na to, iż oskarżeni mieli jakiś powód aby zawrócić w kierunku pokrzywdzonego, co zdaje się potwierdzać wyjaśnienia oskarżonych, zgodnie z którymi po otrzymaniu zgłoszenia zakłócania ciszy nocnej najpierw podjęli czynności zmierzające do ustalenia ewentualnego sprawcy i wtedy zauważyli stojącego samotnie nieznanego mężczyznę, który na ich widok zachowywał się „nerwowo” (k. 161-162). W toku postępowania oskarżyciel posiłkowy subsydiarny nie wykazał również dowodami, iż jego dane personalne (personalia, numer Pesel i adres zamieszkania) były dokładnie znane któremuś z interweniujących policjantów ze względu na podejmowane czynności z jego udziałem bądź z innych powodów. W twierdzeniach takich pokrzywdzony jest dość osamotniony. Sąd I instancji z jednej strony krytycznie odnosi się do zeznań świadków A. F. oraz D. L. nie dając im wiary przyjmując, że wskazani świadkowie istotnych okoliczności sprawy bądź nie pamiętali (zasłaniali się niepamięcią) bądź oceniali zaobserwowane zdarzenia na korzyść oskarżonych, z drugiej zaś eksponuje, że świadek A. F. nie słyszała aby pokrzywdzony znieważał któregokolwiek z pokrzywdzonych (k.331), co przyjmuje za podstawę ustaleń faktycznych. Gdyby przyjąć zatem za sądem I instancji tendencyjność tej relacji, to gdyby świadek chciała „pomóc” oskarżonym składając zeznania relacjonowałaby zapewne o szeregu nagannych zachowań pokrzywdzonego, czego nie czyni, zeznając jedynie o tym co w istocie zaobserwowała. Sąd I instancji dokonuje też dość wybiórczo i tendencyjnie oceny zeznań pokrzywdzonego P. G.(k.329), skoro wskazuje na niewiarygodność pokrzywdzonego w zakresie mechanizmu powstania u niego obrażeń ciała, które miały zaistnieć rzekomo w wyniku jego bicia i kopania przez oskarżonych, co wykluczył biegły M. B. (k.291-292), zaś sąd I instancji uznał opinie biegłego za dające podstawę do wyeliminowania opisywanych przez pokrzywdzonego czynności sprawczych. Nie bez znaczenia pozostaje również okoliczność, iż pokrzywdzony znajdował się w czasie zatrzymania w stanie nietrzeźwości, co również mogło uzasadniać jego nieracjonalne zachowania. Sekwencja zdarzeń zaistniałych po feralnym zatrzymaniu pokrzywdzonego również przemawia na jego niekorzyść. Zdarzenie objęte czynem przypisanym oskarżonym miało miejsce 22 września 2017 roku i w tej też dacie pokrzywdzony zapoznał się z treścią protokołu zatrzymania i pouczeniami dotyczącymi możliwości zaskarżenia bezpodstawnego zatrzymania. W tej też dacie P. G.przyjął mandat karny za wykroczenie z art.65 kw opiewający na kwotę 500 złotych, który również zawierał pouczenia (w tym odnośnie art.101 kpw) dotyczące możliwości wzruszenia prawomocnego mandatu karnego w postępowaniu sądowym (k.93 akt PR Ds 117.2019.S). Pokrzywdzony nie skorzystał z możliwości wniesienia zażalenia na zatrzymanie czy też wniosku o uchylenie prawomocnego mandatu karnego, nie składał też żadnych skarg na działanie policji, zaś z informacji o karalności znajdującej się w aktach sprawy PR 2 Ds. 1341.2017 (k.31) wynika, że P. G.po wielokroć wchodził w konflikt z prawem i miał do czynienia z policją, karany był też mandatami karnymi za zakłócanie porządku i spożywanie alkoholu w miejscach do tego niedozwolonych, a zatem nie było to jego pierwsze w życiu zetknięcie z interweniującymi policjantami, co też potwierdził świadek P. N. (1) słuchany w opisanym postępowaniu (k.118-119). W dniu 16 października 2017 roku zawiadomiono P. G.o wszczęciu postępowania o czyn z art.226§1 kk (k.25 akt PR 2 Ds.1341.2017) podejmując próbę ustalenia terminu przesłuchania. Dwa dni później 18 października 2017 roku (k.381,396) matka pokrzywdzonego – M. G. (1) imieniem syna dokonuje zapłaty grzywny wynikającej z mandatu karnego, zaś 14 listopada 2017 roku P. G.składa wyjaśnienia po przedstawieniu mu zarzutu popełnienia czynu z art.226§1 kk (k.35-37 akt PR Ds 117.2019.S), w których opowiada o nadużyciach policji i rzekomym pobiciu przy zatrzymaniu, co doprowadza do zainicjowania przez prokuratora wszczęcia postępowania o czyn z art.231§kk i art.158§1 kk w zw. z art.11§2 kk (k.40). Pokrzywdzony zatem przez kilka tygodni nie podjął żadnych działań zmierzających do zainicjowania jakiegokolwiek postępowania z powodu rzekomych nadużyć policjantów. Zachowanie zarówno pokrzywdzonego P. G., jak i jego matki M. G. (1) jawiło się jako dość osobliwe gdyby miało dojść do zdarzeń w przebiegu opisywanym przez pokrzywdzonego. Zeznania złożone przez świadków w postępowaniu odwoławczym w żaden sposób tego nieracjonalnego zachowania nie tłumaczą. Z zeznań świadka M. G. (1) (k.116-117 akt PR Ds. 117.2019) złożonych już w postępowaniu przygotowawczym wynika, że po przywiezieniu syna zapoznała się z protokołem zatrzymania i mandatem karnym, co potwierdziła również przed sądem odwoławczym, potwierdzając również że „praktyka płacenia mandatów za syna” miała miejsce już wcześniej (o czym zeznał również P. G.). Zasady doświadczenia życiowego wskazują, że zawiadomienie organów ścigania lub zwierzchników policjantów to naturalna reakcja pokrzywdzonych policyjnymi nadużyciami, a w wypadku bezpodstawnego zatrzymania – skarżenie takich czynności. Powstaje zatem pytanie dlaczego pokrzywdzony działań takich nie podjął ? Być może miał świadomość naganności własnych zachowań stąd uznał działania policjantów za uzasadnione. Zgodnie z art.16 pkt 1 ustawy o Policji w przypadkach, o których mowa w art. 11 ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (Dz. U. z 2024 r. poz. 383 i 1248 oraz z 2025 r. poz. 179), policjanci mogą użyć środków przymusu bezpośredniego, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1-13 i 17-21 tej ustawy, lub wykorzystać te środki. Przepis art. 11 ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej wskazuje, że środków tych można użyć lub wykorzystać je między innymi w przypadku konieczności podjęcia co najmniej jednego z następujących działań: - wyegzekwowania wymaganego prawem zachowania zgodnie z wydanym przez uprawnionego poleceniem (pkt 1); - pokonania biernego oporu (pkt 12). Pokrzywdzony w czasie policyjnej interwencji nie stosował się do polecenia okazania dokumentów, zaś w toku zatrzymania po pościgu podjętym po jego ucieczce podejmował czynności zmierzające do uniemożliwienia zatrzymania. Nie zmienia powyższej oceny okoliczność umorzenia postępowania o czyn z art.226§1 kk, skoro podstawą umorzenia pozostawały wątpliwości opisane w art.5§2 kpk, co wynika z treści uzasadnienia postanowienia prokuratora z 19 grudnia 2017 roku (k.81-83 akt PR 2 Ds.1341.2017). W tymże postanowieniu jak i postanowieniach poprzedzających wniesienie skargi subsydiarnej zwrócono uwagę na brak profesjonalizmu i uchybienia w działaniu oskarżonych. Niewątpliwie doszło do pewnych nieprawidłowości w toku zatrzymania pokrzywdzonego. Mianowicie z protokołu jego zatrzymania nie wynika, by o tej czynności zgodnie z dyspozycją 244 §4 kpk został zawiadomiony prokurator oraz nie wpisano - a to wynika z notatki urzędowej sporządzonej przez oskarżonego M. Ł. - że przyczyną zatrzymania obok popełnienia przez zatrzymanego P. G.przestępstwa znieważenia funkcjonariuszy, była potrzeba ustalenia jego tożsamości, brak jest śladu również w dokumentacji sporządzanej przez oskarżonych, że z tego powodu wszczęto postępowanie mandatowe, ani też jak ono przebiegało i jak się zakończyło. Powyższe nie zmienia faktu, iż dokonane zatrzymanie jak i użycie środków przymusu było pod względem faktycznym i prawny uzasadnione, co wykazano powyżej. Nadto pokrzywdzony został niezwłocznie po wykonaniu czynności w Komisariacie Policji w K. zwolniony. Opisane uchybienia mogły stanowić co najwyżej przedmiot postępowania dyscyplinarnego, natomiast przypisane oskarżonym przekroczenie uprawnień i bezpodstawne zatrzymanie oraz bezpodstawne użycie środków przymusu – nie miały miejsca, skoro działania oskarżonych ze względu na zachowanie P. G.miały prawne uzasadnienie. |
||||||||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||||||||
Obrońca oskarżonych wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonych od zarzucanego im czynu. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|||||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||||||||
Wniosek jest zasadny z przyczyn wskazanych powyżej. Zachowania oskarżonych nie wyczerpały znamion przypisanego im przestępstwa, ponieważ podejmowali działania prawnie uzasadnione okolicznościami. |
||||||||||||||||||||||||||
3.2. |
Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego subsydiarnego zaskarżył wyrok na niekorzyść oskarżonych w części, tj. co do rozstrzygnięcia w zakresie nawiązki zasądzonej od obydwu oskarżonych na rzecz P. G., tj. w punkcie III i IV części dyspozytywnej wyroku i na podstawie art. 438 pkt 4 k.p.k. zarzucił rażącą niewspółmierność nawiązki zasądzonej od oskarżonych na rzecz pokrzywdzonego P. G.w kwotach po 1000 zł, w sytuacji gdy zakres odniesionej przez pokrzywdzonego krzywdy wynikającej z czynu jakiego dopuścili się oskarżeni, okoliczności jego popełnienia, rodzaj naruszonych dóbr oraz rozmiar ujemnych następstw czynu, a także zachowanie oskarżonych po popełnieniu przestępstwa uzasadniają zasądzenie od oskarżonych nawiązki w kwotach po 10 000 zł oraz na podstawie art. 438 pkt 3 k.p.k. mający wpływ na treść orzeczenia błąd w ustaleniach faktycznych wyroku przyjętych za jego podstawę, polegający na pominięciu okoliczności wynikających z ujawnionych w sprawie dowodów w postaci zaświadczenia lekarskiego z dnia 25 września 2017 r., opinii sądowo-lekarskich z dnia 09.04.2018 r., 28.02.2019 r., 04.02.2021 r., 27.10.2023 r., 17.04.2024 r., tj. okoliczności dotyczących rodzaju obrażeń ciała, których doznał P. G.w trakcie czynności jego zatrzymania przez oskarżonych w dniu 22 września 2017 r., a więc: urazu głowy z otarciami naskórka na czole; licznych drobnych otarć naskórka obu rąk z obrzękami i boleścią palca V ręki prawej; boleści stawu barkowego prawego; boleści przedniej powierzchni klatki piersiowej; okrężnych otarć naskórka obu podudzi nieco powyżej stawu skokowego; drobnych linijnych otarć naskórka obu nadgarstków od strony promieniowej; otarć naskórka okolicy kłębu kciuka prawego; podbiegnięć krwawych i otarć naskórka linijnych uda prawego; złamania fragmentu korony zęba 1 od strony bocznej, co miało wpływ na treść wyroku poprzez wymierzenie oskarżonym nawiązki w wysokości rażąco łagodnej, nieproporcjonalnej do ujemnych następstw czynu jakiego dopuścili się oskarżeni. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
||||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||||||||
Wobec treści wyroku sądu odwoławczego apelacja oskarżyciela stała się bezprzedmiotowa. |
||||||||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||||||||
Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego subsydiarnego wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia w punkcie III części dyspozytywnej poprzez podwyższenie zasądzonej od oskarżonego M. Ł.na rzecz P. G.nawiązki do kwoty 10 000 zł (dziesięciu tysięcy złotych), zmianę zaskarżonego orzeczenia w punkcie IV jego części dyspozytywnej poprzez podwyższenie zasądzonej od oskarżonego M. G.na rzecz P. G.nawiązki do kwoty 10 000 zł (dziesięciu tysięcy złotych) oraz zasądzenie od obydwu oskarżonych na rzecz pokrzywdzonego P. G. kosztów postępowania odwoławczego, w tym wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika z wyboru według norm przepisanych. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||||||||
Wniosek nie jest zasadny z przyczyn przywołanych powyżej. |
||||||||||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
||||||||||||||||||||||||||
4.1. |
||||||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
||||||||||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
||||||||||||||||||||||||||
1.7. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||||||
5.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||||||||||
1.8. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||||||
5.2.1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|||||||||||||||||||||||||
zmieniono zaskarżony wyrok w ten sposób, że : 1) uchylono orzeczenia z punktów II, III, IV, V, VI, VII i VIII dyspozycji, 2) w ramach czynu przypisanego w punkcie I dyspozycji uniewinniono oskarżonych M. Ł. i M. G. od zarzutu popełnienia przypisanych im czynów, kwalifikowanych z art.231§1 kk |
||||||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
||||||||||||||||||||||||||
Czyny przypisane oskarżonym nie zawierają ustawowych znamion czynu zabronionego (art.17 pkt 2 kpk w zw. z art.414§1 kpk). |
||||||||||||||||||||||||||
1.9. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||||||
1.1.7. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||||||||||||||||||||||||
5.3.1.1.1. |
||||||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||||||
5.3.1.2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
|||||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||||||
5.3.1.3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
|||||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
||||||||||||||||||||||||||
5.3.1.4.1. |
||||||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||||||
1.1.8. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||||||||||||||||||||||||
1.10. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
||||||||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||||||||
6. Koszty Procesu |
||||||||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||||||||
II III |
Na podstawie art.632 pkt 2 kpk w zw. z art.640 kpk koszty procesu w sprawie ze względu na uniewinnienie oskarżonych ponosi oskarżyciel posiłkowy P. G.. O należnych Skarbowi Państwa kosztach postępowania odwoławczego orzeczono po myśli art. 636§1 kpk w zw. z art.640 kpk zasądzając od oskarżyciela posiłkowego subsydiarnego na rzecz Skarbu Państwa koszty związane z tym postępowaniem, a na podstawie art.13 ust.2 ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. nr 49, poz. 223 ze zm.) wymierzono mu opłatę w kwocie 200 złotych. |
|||||||||||||||||||||||||
7. PODPIS |
||||||||||||||||||||||||||
Krzysztof Płudowski Waldemar Majka Anna Glijerska-Socha |
||||||||||||||||||||||||||
1.11. Granice zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||||||||||||||||||||||||
Podmiot wnoszący apelację |
obrońca oskarżonych |
|||||||||||||||||||||||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 26 kwietnia 2024 r., sygn. akt II K 44/22 |
|||||||||||||||||||||||||
0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||||||||||||||||||||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||||||||||||||||||||||
☐ |
co do kary |
|||||||||||||||||||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||||||||||||||||
0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||||||||||||||||
☐ |
||||||||||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||||||||||||||||
0.1.1.4. Wnioski |
||||||||||||||||||||||||||
☐ |
Uchylenie |
☒ |
zmiana |
|||||||||||||||||||||||
1.12. Granice zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||||||
Kolejny numer załącznika |
2 |
|||||||||||||||||||||||||
Podmiot wnoszący apelację |
Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego subsydiarnego P. G. |
|||||||||||||||||||||||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 26 kwietnia 2024 r., sygn. akt II K 44/22 |
|||||||||||||||||||||||||
0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||||||||||||||||||||||||
☒ w części w punkcie III i IV dyspozycji |
☐ |
co do winy |
||||||||||||||||||||||||
☐ |
co do kary |
|||||||||||||||||||||||||
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||||||||||||||||
0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||||||||||||||||
☐ |
||||||||||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||||||||||||||||
0.1.1.4. Wnioski |
||||||||||||||||||||||||||
☐ |
Uchylenie |
☒ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Świdnicy
Osoba, która wytworzyła informację: SSO Waldemar Majka, SSO Anna Glijerska-Socha , SSO Krzysztof Płudowski
Data wytworzenia informacji: